Full text of "Weber and de Beaufort"

See other formats

j 4 "n T "

" ,
E.

[
"

SLIBRARY

ICHTHYOLOGIAE

ARO LP EAA GL NLC}

BRO DER OM Uns,

AUCT.

PETRO(EQUITE A’ BLEEKER,

Math. Mag., Philos. Nat. et Med. Dr; Ordin. Coron. Querc. et Ordin. Reg. Frideric.
Praefect.; Ordin. Leon. Neérl., Ordin. Imperial. Austriac. Coron. Ferr. et Ord.
Rez. Boruss. Aquil. Rubr. Eq. Class. Sup.; Societ. Reg. Scient. Ind.
JVeérl. Praes.; Acad. Reg. Scient. Neêrland. ete. etc. Soc.

VOLUMEN IL

VER WT NE:

BATAVIAE,

TYPIS LANGEI ET SOC.
1860.

LEE UE uM
Nu e v pr C
TT HR wt fata

ie SON
AM lay
see 12 1958

DE y ME
26

V I9 $46 HEN

VAN DEN

INDISCHEN ARCHIPEL

DOOR
p. P BLEEKER,

Kommandeur der Orde van de Hikenkroon en van de Koninklijke Wurttembergsche Frederiks-
Orde, Ridder der Orde van den Nederlandschen Leeuw en van de Keizerlijke Oosten-
rijksche Orde van de IJzeren Kroon, Ridder 3e Klasse der Koninklijke Pruissische
Orde van den Rooden Adelaar, President der Koninklijke Natuurkundige Vereeni-
ging in Nederlandsch Indie, Lid der Koninklijke Akademie van Weten-
schappen te Amsterdam, enz. enz.

DEEL II.

GY PRINL

BATAVIA,

LANGE & CO.
1860.

LAM P MN CON ITA
CHOSE RS OU STATUE NORTH ama
" BMTTNITSTT ON RTE TS | LA iue "E | mi : TH T Ke n jl Tu
Er O wd “salle Wer S i
Pip i. 7 S ut Nh fh ir re ^ "uc M RU LA qM (| i T I
—. MS LN HUNE o gon aar DUDAS ET TD NU n
- NT RNCS AN IN e 8 ae "M Eno 1 i
"Cd x P" M. M iat Pm m aU all a thy pu ù "AD. TRAP "" Mn
pr EE TM EU M nando
DLL NE MU v4 E
ERR RP DN "aM UN ALL Jm , CORN Mad H^ a M oat EN
TM | | LA P DN TA m VA LT " 21. La i À g 4 i” 9:08. MET
TY"! [EP mn M T Tren uum An $8 i det "a. HN. La EJ LE " ub ite d
MA ue » 14! j A ra AN br CP " n MC v m n B m
v Ü » P b vi aa Dr i "a 1 ) IN E Pn i d B Tote a 7
S TN. d MIT LM Tg rl 8
a | 7 m NN ' ul TE M t dt À CEA TA Xa PET | + in PI
i M 7 } NT e "p M. dt iu rM EM L a ee ‘| zd E |
QUE SE WRAP AU HE a Pi rc PAT
im] ea eee Wie DATES NAN RASE d EU Md
nM ef vi n n T M DENTS T MI MY Nu "AN | 7 " ; "ule ;
CN U E J EPN À Ne EM Wein Mis PRU 7 | m
a aH Y 7 / m... ; ve AS MM T |
, | DE on i" d uL fh «n Ik Na a m TOUR "t hj mo 3 à s E |
' "ih M E" - 3 j^ dl ) inb dub ln " i ki int in: Mir. wie Ae L T "
a [AI it Sind e dod n. | belly ed P ph P" dial Ji
CETTE. ad id "T TN

Wound". ud
PT TUM He vhs bud yj "a - Ket Mein " b ja We
" EL ter hey La zm ipit T " yt diy ey "n im Hap p alind ! 4 NT
pM Ww ha T -*

7)
* AI ye li di nm no,
vr LE A p h Mi m il pem A Hind ien i^. — m
A 2200 ] B' E B n / i T P. s | bii T u en "T k D MN BL
7 UL "a 70e Ex M Hw y re h T M ds D US

! 4 À. VAN "i NA vol Af » uid "

: hs e i e
j li eha Sih TI db d^ 5
piti p E v "Apod earn UN
jm MA. ud 2 n PK jan Mb AR m
wn elt Made

| URL Sh QUIL
wf
mn p T qm le ak | E ft co
. | ty ' "1 Mio
E TM 31 ar P qug T E l y

: tls f perte Tue hud n
Ó M | m jé À Hi J HW JT TU M ii nn i LET a i r Ni

| B"
je pl p iis " LJ “à
AS ense vb b BA L Lg Lr ur ue nu E
» An pum NE YU r m TU VA" LS ub Mn MOT gus
am Du Ki à 4 ! = " ü m er ile , E kj 5
U A P sg L | M M a | m lm cid ] 7 il "n, 4, »
i i T ET | | we "m "I Am o;
IM" ui - p | | 4 pr me — n üs A M. : VE ak | " " B :
Em. - tbe > V * (usum MON
x | ad | y 4 di f any -" uA ban A a "+
! 9 a nt | 8 7 E "n T EM 9 bi 7 n VS : i i M : L " m
bi 7 j PALETTE Lap , selijk i L BL LT QUAM NC |
, m 7 | DES conu | E zn Ed ae E Abi P y LE " | Y V d L
hal Ju | L AM af "n nm. " i A bu " B " x m { 'ü b > B
gn m ; TIE 7 | ve Py be": | eer ay 7% as ie,
B m til | "n — y | 1i NEN 14 À LE , xL T Pi dt PART les k Mi | te
"| ic 7 AL d. SAT LA ans * A L _
H WW | i E VN ' , E Lau ALS "s : CTI M. ' | | P
| AD n EM P" ' | ! - ire me ID M. | | N, U | P T"
I à. i | m nans | a Be MU " n " no à "s. n M
: LE | i. d E LAN PEU aat
ot hi n I | | e gn ri Ju DN 7 5 m in E y "100 , : A ; ;
Me pa "ts . ! [
D Al e

un " E
| " 1 nur DM dog Doe
r di A : P» Tu OER rite h T n

COR D OTE ENR ENE

ek ES.

Pisces ossei, branchiis liberis simplicibus, malacopteri, corpore oblongo
vel elongato squamato vel nudo, nunquam loricato; suboperculo non
deficiente; ossibus intermaxillaribus marginem maxillae superioris con-
stituentibus, palatinis edentulis; pharyngealibus inferioribus non unitis,
dentatis; pinna dorsali unica radiosa libera. Ventriculus sacco coeco
nullo. Appendices pylorieae nullae.

Aanm. De Cyprinen zijn weinig minder scherp gekenmerkt in de groote rei der
Beenige visschen dan de zoo na aan ze verwante Siluren. De aanwezigheid van
het suboperkel, de vorming van den bovenkaaksrand geheel door de tusschenkaaks-
beenderen, het niet vergroeid zijn der onderste keelgatsbeenderen, eene vrij staande
enkele straalachtige rugvin, en ongetande gehemeltebeenderen, zijn kenmerken,
welke men, vereenigd, bij geen der overige orden van weekvinnige visschen aantreft.

De bepalingen der orde, door andere schrijvers gegeven, zijn niet van volstrekte
waarde. Tot die bepalingen reken ik de zoodanige, welke de Cyprinoïden en Cy-
prinodontoiden als eene enkele familie of orde omvatten. Er is daarin sprake van
kenmerken, welke niet bij alle Cyprinen gevonden worden en welke alzoo slechts
van betrekkelijke waarde zijn. Zoo ontbreken soms de schubben (Aulopyge Heck.)
en de zwemblaas (Homaloptera V. Hass., Lepidocephalus Blkr, Acanthophthalmus
V. Hass). De kaken zijn niet altijd zwak en de mondspleet is niet altijd klein
(Macrochirichthys Blkr, Hampala V. Hass.), en bovenste keelgatbeenstanden vindt
men bij de geheele familie der-Cyprinodontoïden. De onderste keelgatbeenstanden
zijn niet altijd groot en sterk (Cobitiformes, Homalopteraeformes, Catostomini en
Cyprinodontoidei); de schubben zijn niet altijd gladrandig (soorten van Homaloptera)
en zelfs ontbreken de schubben niet standvastig op den kop (Lepidocephalus Blkr).
De buik, volgens sommige schrijvers bij de Cyprinen altijd afgerond, is bij
sommige geslachten mesvormig zamengedrukt en scherp hoezeer niet doornachtig

gekield (Chela Buch., Laubuca Blkr, Macrochirichthys Blkr), enz, Er is echter
geene soort der Cyprinen bekend, op welke, volgens den tegenwoordigen stand
der wetenschap, de hier gegevene kenmerken niet volledig passen en aan den an-
deren kant sluiten zij alle andere verwante orden uit,

De Cyprinen zijn eerst laat op de aarde verschenen. Ofschoon zij reeds in de
voorwereldlijke tijden de zoete wateren bevolkten, reikt haar oorsprong niet verder
dan de tertiaire vormingen en in dat tijdperk zelf werden nog de Cyprinoïden van
de Cyprinodontoïden voorafgegaan. Men kent een zestal soorten van Cyprinodon en
Poecilia uit de molasse-periode, terwijl het aantal soorten van echte Cyprinoiden,
tot dusverre in de tertiaire lagen aangetroffen en alle behoorende tot geslachten
der Cobitiformes, Cyprininen en Barbinen, slechts ongeveer 35 bedraagt, zoodat in
het geheel thans nog slechts ongeveer 40 soorten van fossiele Cyprinen bekend zijn.

Alhoewel nu aannemelijk is, dat de nadere kennis van meer zoetwatervormingen
van het tertiaire tijdvak, nog zal leiden tot de ontdekking van nieuwe fossiele
vormen der orde, laat zich niet verwachten, dat haar aantal eenigzins zal nabij ko-
men aan dat der soorten van Cyprinen van de thans levende schepping.

Inderdaad zijn zij de talrijkst vertegenwoordigde orde van visschen in de tegen-
woordig bestaande orde van zaken en de in de registers der wetenschap ingeschre-
vene soorten zijn thans reeds meer dan 1100 in getal, van welk cijfer meer dan
1000 komen op de Cyprinoiden alleen. Zij kunnen gerekend worden ruim een
achtste gedeelte uit te maken van de thans bekende nog levende vischsoorten, en
wanneer men alle fossiele vormen bij deze verhouding in rekening brengt, dan be-
draagt hun aantal nog meer dan een tiende van het geheel. Deze evenredigheid
is nog te opmerkelijker, wanneer men in het oog houdt, dat de Cyprinoiden ,
welke meer dan 91 procent bevatten van het geheele aantal thans nog levende Cv-
prinen, in geheel Australië, Polynesië en Zuid-Amerika ontbreken en in Afrika
in slechts een gering aantal soorten worden aangetroffen.

Een eeuw geleden kende men nog niet zoovele levende soorten van Cyprinen als
thans fossiele.

Artedi kende er slechts 22 of 23, en op het einde de vorige eeuw waren er nog
paauwelijks 50 in de registers der wetenschap ingeschreven.

Lacepède, in zijne Histoire naturelle des Poissons, en Schneider, in het Systema
posthumum van Bloch, beschreven nog geene 70 soorten. Sedert, doch voorname-
lijk in de beide jongste tientallen jaren, is de kennis ten dezen met reuzenschreden
vooruitgegaan.

a
o

Azié, de Indische archipel en Noord-Amerika hebben hunne rijke bijdragen allengs
geleverd. Zuid-Amerika bragt menigen vorm der Cyprinodontoiden aan het licht,
en zelfs Afrika voegde enkele tientallen soorten bij die der overige werelddeelen.

Nog geen 30 jaren geleden evenwel bedroeg het aantal bekende soorten nog geen
nog geen vierde gedeelte van het tegenwoordige.

In 1843 was het cijfer der soorten tot ongeveer 500 geklommen.

In het begin van het tegenwoordig decennium schatte men het reeds op ruim 650,
en de talrijke nieuwe vormen, in de jongste jaren van den Indischen archipel en
Oost-Azië en van Noord-Amerika bekend geworden, doen voorspellen, dat het thans
bereikte cijfer van meer dan 1100 soorten, nog op verre na niet uitdrukt het getal der
werkelijk op de aarde levende, Latere tijden zullen ongetwijfeld nog honderden nieuwe
vormen aan het licht brengen,

De belangrijke ontdekkingen der laatste jaren hebben een nieuw licht doen op-
gaan over de geographische verbreiding der Cyprinen. Men meende ze vroeger tot
het noordelijk halfrond beperkt te zijn. De heer Agassiz schreef zelfs nog in 1859
(Lake Superior p. 352) » I am not aware that any of these fishes have ever been
„noticed in the waters of the southern hemisphere; nor do they extend anywhere
„far beyond the limits of the temperate zone, as it is well ascertained that they
‚are most numerous in the rivers and lakes of Central Europe and Central Asia and
v Northern America. Indeed, it is so much their natural home, that they do not
„seem to occur in the northernmost freshwater streams nor anywhere in the tropics,
„except in very great altitudes, where recently a few have been found in the Andes”.
Hoezeer nu ook deze meening van een der grootste ichthyologen blijkbaar niet
steunde op den stand der keunis in gezegd jaar, als wanneer het reeds bewezen
was, dat de lage landen van zuidelijk Bengalen en llindostan en Pegu meerdere
Cyprinen voeden, terwijl ook reeds zuid-afrikaansche en javasche vormen der orde,
dus van het zuidelijk halfrond, waren beschreven, bleef toch de stelling gegrond,
dat voornamelijk de gematigde streken van het noordelijk halfrond als de hoofdba-
kermat der Cyprinen waren te beschouwen. Doch ook deze stelling schijnt hare waarde
grootendeels te hebben verloren, sedert het gebleken is, dat de eveunachtlijastreken
der Soenda-eilanden niet alleen een zeker aantal soorten van Cyprinen herbergen,
maar dat zij daar zelfs zoo talrijk zijn, dat de soorten van Cyprinoïden alleen er meer
dan 13 procent uitmaken van het geheele aantal bekende thans levende soorten ; eene
verhouding

o?
der zoete wateren van de Soenda-eilanden, zeer zeker nog op verre na niet uitdruk:

welke, in aanmerking genomen het betrekkelijk nog weinig onderzochte

den wezenlijken rijkdom dier wateren aan Cyprinoïden en welke verhouding voorts

alleropmerkelijkst moet voorkomen, wanneer men in het oog houdt, dat de eeuwen

lang door talrijke naturalisten voortgezette nasporingen, van geheel Europa niet meer
dan een gelijk bedrag aan soorten van deze orde hebben doen kennen.

De grenzen der Cyprinen zijn alzoo niet alleen ruimer te stellen dan geschied
was, maar de verbreiding der soorten binnen die grenzen blijkt ook niet zoo te
zijn als was vermoed.

Sir J. Richardson verviel in een ander uiterste door te beweren, en zulks reeds
in het jaar 1836 (Fauna Boreali-Americana II Fish. p. 109) dat de Cyprinen » abound
in the fresh-waters of all quarters of the world”, eene bewering, die evenmin in
de toenmalig bestaande kennis haren grond had als die van den heer Agassiz in
1850, en die ook gewis niet lang volgehouden is geworden door den voornaamsten
ichthyoloog van de australische wateren.

Voor zoo ver de tegenwoordige kennis reikt, zijn de Cyprinen uitgesloten van
Australië en Polynesië. Zij bewonen alle overige werelddeelen.

In het noordelijk halfrond strekken zij zich uit tot tusschen den 60" en 70" breedte-
graad, doch zij schijnen den noordpooleirkel niet te overschrijden. Van Groenland
en IJsland zijn nog geene soorten bekend geworden. Men vindt ze algemeen op
het vastland van het noordelijk halfrond, zoowel op dat der oude als dat der nieu-
we wereld, doch zij strekken zich ook uit tot de eilanden , welke beide vastlanden om-
zoomen. Groot-Brittanje heeft zijne Cyprinen zoowel als de Japansche, de Philip-
pijnsche en de Soenda eilanden en Ceylon, en en ook op de Antillen ontbreken
ze niet. In het midden-gedeelte van Zuid-Azië en in de groote stroomgebieden
van Noord-Amerika schijnen zij echter hare talrijkste soorten te bezitten, ter-
wijl zij het spaarzaamste schijnen vertegenwoordigd te worden in Afrika.

In het zuidelijk halfrond strekken de Cyprinen zich veel minder ver uit. In
Afrika gaan zij tot over den 302, in Zuid-Amerika tot den 352 breedtegraad.
Talrijk nog zijn zij op Java en de deelen van Sumatra en Borneo, zuidelijk van
de evennachtslijn gelegen, doch Java (met Bali) en Borneo is ook hare zuidoos-
telijke grens. Zij gaan in het oostelijk gedeelte van het zuidelijk halfrond niet
verder dan de Ye breedtegraad en de 118e graad beoosten Greenwich. Op het
groote eiland Celebes ontbreken ze reeds, evenzeer als op Timor en in de Molukken,
en men vindt ze dan, in oostelijke of zuidoostelijke rigting voortgaande, niet eer-
der terug, voor men Zuid-Amerika heeft bereikt, waar dan toch nog de Cypri-
noïden volkomen ontbreken om slechts aan de Cyprinodontoïden plaats te laten,

De grenzen verschillen nog voor beide familiën,

De Cyprinoiden gaan verder noordelijk dan de Cyprinodontoiden.

In Noord-Amerika schjnen de Cyprinodontoïden den 45n breedtegraad niet te
overschrijden. Ook in Europa strekken zij zich niet noordelijker uit en zijn daar
tot Spanje en Italië beperkt. In Azië is het niet anders gesteld en zelfs schijnt
het, dat zij daar den 40" graad breedte niet bereiken vermits de noordelijkst be»

kende vindplaats tot heden toe is Jedo, de hoofdplaats van Japan, in welker
zoete wateren nog eene Aplocheilos leeft.

In het zuidelijk halfrond is deze verhouding eenigzins anders. In Afrika schij-
nen de Cyprinodontoïden weinig minder zuidelijk te gaan dan de Cyprinoiden , ver-
mits eene Hydrargyra van Quellimane in Mossambique vermeld is. In den In-
dischen Archipel hebben de Cyprinodontoïden hare zuidelijke en oostelijke grens,
evenzeer als de Cyprinoiden, in Borneo en Sumatra.

Maar in de nieuwe wereld zijn de grenzen geheel anders getrokken. Terwijl de
Cyprinoiden zuidelijk Mexiko niet overschrijden en de Antillen niet bereiken, en
alzoo ver noordelijk van de evennachtslijn verwijderd blijven, gaan de Cyprinodon-
toiden door Centraal-Amerika en de Antillen naar Zuid-Amerika, om eerst hare
begrenzing te vinden in Uraguay en La Plata. Alhoewel van Noord-Amerika
meer soorten bekend geworden zijn dan van Zuid-Amerika, laat zich verwachten,
dat de zuidelijke helft der nieuwe wereld niet minder vormen voedt dan de noor-
delijke. In allen gevalle bezit zij de merkwaardigste vormen, de Orestiasinen en
Anablepinen.
~ De oude wereld is, in verhouding tot de nieuwe, arm aan Cyprinodontoiden,
vermits van Amerika thans reeds 3 maal meer soorten bekend zijn dan van ge-
heel het oostelijk halfrond.

Zoo lang men nog slechts eenige weinige soorten van Cyprinen kende, kon men
zich vergenoegen met ze tot zeer enkele geslachten te brengen.

Artedi nam slechts 3 geslachten van Cyprinen aan, Cyprinus, Cobitis en Ana-
bleps, geslachten, welke aan de subfamilién Cypriniformes en aan de familie der
Cyprinodontoiden beantwoorden. Voortreffelijk werd zijn geslacht Cyprinus, naar
de hem bekende soorten, gekenmerkt: door 3 kieuwstralen, in het midden zamen-
gesnoerde zwemblaas, tandeloozen bek en » ossa duo in faucibus inferioribus ser-
rata et dura pro dentibus, quibus superne unicum os ovale seu mollius respon-
det." Cobitis is door Artedi naast Cyprinus gesteld, maar de verwantschap van
Anableps met beide werd door hem niet opgemerkt.

Linneus loste het geslacht Anableps in Cobitis op en bedierf het geslacht verder,
door er ook in op te nemen eene Poecilia, alsmede Houttuyn’s Cobitis japonica.
Overigens plaatst Linneus Cobitis en Cyprinus in zijne afdeeling Abdominales zoo
ver mogelijk van elkander, en wijzigde de diagnose van C-prinus van Artedi zonder
haar te verbeteren.

In zijne » Historiae piscium naturalis promovendae missus quintus" (1749), on-
derscheidde J. Th. Klein de geslachten Cyprinus, Brama, Mystus en Leuciscus.
Het eerste beperkte hij tot echte Cyprininen, waarbij hij echter ook eenige Poma-

centroïden opnam. Brama bevat er Abramis Cuv., Carassius Nilss., Tinca Cuv. en
Scardinius Bp. Mystus is er gelijkbeteekenend met Barbus Cuv., en Leuciscus omvat
er de overige soorten van Leuciscus Cuv., doch tevens ook Alausa Cuv. Hij gaf al-
zoo de gronddenkbeelden aan voor de splitsing van het Artedische geslacht Cyprinus,
waarop eerst door Cuvier verder werd voortgebouwd. De hem bekende Cobitiformes
bragt Klein onder zijn uiterst zamengesteld geslacht Enchelyopus.

L.'T. Gronovius, in zijn Museum ichthyologicum, uitgegeven in het jaar 1754, nam
de door Artedi voorgestelde geslachten aan, Anableps evenwel van Cobitis en Cyprinus
verwijderd plaatsende. Mij verdeelde de soorten van Cyprinus in die met, en in die
zonder voeldraden. Later, in zijn Zoöphylactum (uitgegeven in 1763) plaatste hij
Cobitis in zijne orde Branchiostegi en Cyprinus en Anableps, verwijderd van elkander,
in zijne orde Branchiales.

In het Systema ichthyologicum van Bloch en Schneider (1801) werden de Cyprinen
met het geslacht Poecilia verrijkt. Anableps staat er door de genera Notacanthus,
Esox, Salmo, Clupea en nog andere, van Cobitis en Cyprinus verwijderd en Amia
neemt er rang tusschen Cyprinus en Poecilia.

Lacepède ging in het vijfde deel (an X1) van zijne Histoire des Poissons reeds
een weinig verder en beschreef 7 geslachten, Cobitis, Misgurnus, Anableps, Fundulus,
Hydrargyra, Cyprinodon en Cyprinus. Met uitzondering van Misgurnus, welk ge-
slacht geheel foutief bepaald was en later in Acanthopsis is opgelost, zijn deze ge-
slachtsnamen , gedeeltelijk echter onder eene gewijzigde beteekenis, behouden gebleven.
Lacepède kwam echter, evenmin als zijne voorgangers, op het denkbeeld, ze tot
eene natuurlijke groep bijeen te brengen en plaatste ze zeer verspreid in zijn stelsel.

De heer C. Duméril bragt de hem bekende Cyprinen, in het jaar 1806, het eerst
onder bepaalde familiën ; — Cobitis, Misgurnus, Anablepsen Fundulus, met nog an-
dere zeer heterogene geslachten onder zijne familie Cylindrosomen ; — Hydrargyra
en Crprinus, insgelijks vermengd met hoogst uiteenloopende genera, in zijne familie
Gymnopomen. Geen dezer beide familiën is als eenigzins natuurlijk te beschouwen
en de kennis der Cyprinen won er niet bij.

Rafinesque was de eerste, die, in zijne Indice d'Ittiologia Siciliana (1810) den fa-
milie-naam Ciprinidi voorstelde, doch hij plaatste daarin Mugil naast Cyprinus,
waardoor het natuurlijke der familie geheel verloren ging. In zijn in 1815 te Pa-
lermo verschenen werk over de Natuur, stelde hij de Cyprinia, als familie, op nog
minder natuurlijke wijze zamen en splitste ze in drie subfamiliën, een van welke
hij Gymnopomia noemde, en welke, even als zijne familie Cylindrosomia, overeen-
komen met de gelijknamige familiën van den heer Duméril.

De natuurlijke verwantschappen der Cyprinen werden het eerst begrepen door
Georges Cuvier. Hij vatte de Cyprinoiden en Cyprinodontoiden te zamen in eene
enkele familie, zijne Cyprinoides (welke volgens mijne wijze van beschouwing even-

wel eene hoogere waarde heeft) en splitste in 1817 het geslacht Cyprinus Art.
in verschillende geslachten, in Cyprinus, Barbus, Gobio, Tinca, Cirrhina, Abra-
mis, Labeo en Leuciscus. Ten onregte evenwel bragt hij ook het geslacht Go-
norhynchus Gron. tot dezelfde familie. Het door hem in de eerste uitgave van
zijn Règne animal voorgestelde geslacht Lebias, is sedert tot Cyprinodon Lac. terug-
gebragt.

Nadat door Cuvier, meer bepaald dan door Klein, de baan gebroken was in de
ontleding van het geslacht Cyprinus Art., en nadat talrijke nieuwe vormen van Cy-
prinen aan het licht gekomen waren, begreep men, in die splitsing nog verder te
moeten gaan.

Lesueur grondde in 1818 het geslacht Catostomus, en in 1821 nog het geslacht
Mollienisia.

Rafinesque, na zich in Noord-Amerika verplaatst te hebben, onderkende met
scherpen blik een aantal nieuwe generische vormen, deels onvoldoende gekenmerkt
en aanvankelijk niet in de stelsels opgenomen, doch in de jongste tijden, door
de nasporingen, vooral van den heer Agassiz, als natuurlijke geslachten gewaar-
deerd. Die geslachten schijnen alle beschreven te zijn in zijn’ Prodromus van 70
nieuwe geslachten (1818) en in zijne Ichthvologia Ohiensis (1820), welke werken
niet ter mijner beschikking zijn, doch zij zijn in de nieuwere ichthyologische schrif-
ten over Noord-Amerika nader aangeduid onder de namen Exoglossum, Pimephales,
Moxostoma, Carpiodes, Cycleptus, Luxilas en Ichthyobus, welke het burgerregt ver-
kregen hebben, en onder de namen Decactylus, Eurystomus, Hypentelium, Rutilus
en Teretulus, welke door de nieuwere ichthyologen niet aangenomen zijn.

Terwijl Lesueur en Rafinesque nieuwe generische vormen in Noord-Amerika be-
schreven, ontdekten Buchanan Hamilton in Britsch-Indië, en Kuhl en Van Hasselt
op Java, nog andere nieuwé genera.

Buchanan was evenwel in de bepaling dier geslachten niet gelukkig. In zijn:
Account of Fishes found in the river Ganges and its branches, te Edinburg in

1822 uitgegeven, heeft hij de Cypriniformes onder 9 groepen gebragt, welke hij

noemde Chela, Barilius, Bangana, Cyprinus, Puntius, Danio, Morulius, Cabdio
en Garra, maar hij kenmerkte ze zoo onvolledig en gebrekkig, dat geen derzelve
als generische vorm is behouden gebleven, behalve Chela.

Kuhl en Van Hasselt onderscheidden met scherperen blik de Cvyprinen-wereld,
die zich op Java voor hen ontrolde, maar zij hadden den tijd niet, hunne waar-
nemingen in voldoenden vorm te publiceren. Gezamenlijk ontdekten zij de ge-
slachten Hampala, Crossocheilos en Lobocheilos, terwijl Van Hasselt bovendien nog
onder zijn’ eigen’ naam opstelde de geslachten Labiobarbus (Rohita en Dangila
Val), Diplocheilus (subgenus van Labeo Val), Acanthophthalmus, Acanthopsis, Ho-

maloptera en Odontopsis of Homalopsis (Panchax Val). Het geslacht Chela onder-

scheidde Van Hasselt ook, zonder den arbeid van Buchanan te kennen, en noemde
het Oxvgaster.

In de tweede uitgave van het Règne animal (1829) heeft Cuvier in de geslachts-
verdecling der Cyprinen weinig verandering gebragt, niettegenstaande de arbeid
van Buchanan hem volkomen bekend was, en ook de onderzoekingen van Rafinesque
en Kuhl en Van Hasselt hem niet vreemd konden gebleven zijn. Hij heeft in
die tweede uitgave de geslachten der Cyprinen slechts vermeerderd met de beide
door Lesueur voorgestelde, t. w. Catostomus en Mollienisia.

De heer J. Van der Hoeven gaf in 1833, in eerste uitgave van zijn voortreffelijk
„Handboek der dierkunder , eene nadere omschrijving van het geslacht Homaloptera
V. Hass, hetwelk intusschen door Gray Balitora was genoemd, alsmede van
Chela Buch., hetwelk hij daar als een ondergeslacht beschouwt. De heer Van der
Hoeven brengt er de Cyprinen tot vijf typen terug, tot Cobitis, Homaloptera,
Anableps, Cyprinodon en Cyprinus, welke hij als geslachten beschouwt. De toen
reeds bekende geslachten van Cyprinodontoïden brengt hij, met uitzondering van
Anableps, als subgenera onder Cyprinodon, en de geslachten der Cypriniformes, met
uitzondering van Homaloptera, als subgenera, onder Cyprinus. Gonorhynchus neemt
daar zelfs plaats als een subgenus van Cyprinus. — De typen van den heer Van der
Hoeven zijn zeer goed gekozen, doch hebben eene hoogere waarde dan die van
geslachten. Slechts Gonorhynchus, welks kenmerken buiten de typen niet alleen
maar zelfs buiten de familie vallen, behoort er uit te worden verwijderd.

Terwijl de strekking van den heer Van der Hoeven blijkbaar was, eene vereen-
voudiging in de splitsing der Cyprinen en eene terugbrenging der genera tot de waarde,
door Artedier aan gegeven, achtten andere zoölogen het noodig, de toen aangeno-
mene geslachten nog verder te splitsen. à

Inderdaad moest de noodzakelijkheid daarvan welblijken, bij de toenemende op-
hooping van bouwstoffen, en het kon niet bevreemden, dat men bij eene groep
van visschen, bij welke de natuur slechts van betrekkelijk weinige kenmerken had
gebruik gemaakt om honderdvoudige verscheidenheden te voorschijn te roepen, aan
die kenmerken eene hoogere waarde hechtte, dan men er aan toegeschreven zou
hebben bij familiën, weinig rijk aan soorten, maar uitstekende door veelvuldigheid
van in het oog springende kenteekenen.

Na 1834 namen de nasporingen betreffende de Cyprinen op meer uitgebreide
schaal toe en gaven een’ rijken buit aan nieuwe generische vormen.

In 1835 stelde de heer Rüppell (Neuer Nachtrag von Beschreibungen und
Abbildungen neuer Fische, im Nil entdeckt) twee nieuwe geslachten voor, onder de
namen Labeobarbus en Varicorhinus.

De heer Agassiz stelde het eerst voor, de Cyprinen in twee familiën te splitsen ,
en in navolging daarvan nemen de meeste ichthyologen thans aan de familiën der

Cyprinoiden en der Cyprinodontoiden. In de familie der Cyprinoiden zelve stelde
hij reeds in 1836, in het eerste deel der Mémoires de la Société des sciences naturelles
de Neuchatel, eenige nieuwe genera op t. w. Rhodeus, Phoxinus, Chondrostoma
en Aspius. De toen tevens door hem van Cobitis en Leuciscus afgezonderde geslachten
Acanthopsis en Pelecus hebben dezelfde waarde als Acanthopsis van Van Hasselt
en Chela van Buchanan. De heer Agassiz maakte ook het eerst het Artedische ken-
merk der keelgatbeenstanden vruchtbaar voor de herkenning der geslachten,

Nilsson zonderde (in 1837?) het geslacht Carassius van Cyprinus af.

J. Heckel verrijkte in het jaar 1838 de familie der Cyprinoïden met het geslacht
Schizothorax, hetwelk echter nog twee andere natuurlijke geslachten inhield, welke
eerst later als zoodanig werden bepaald.

Aan den kolonel W. H. Sykes had men te danken het geslacht Rohtee, van het-
welk hij eenige soorten in het jaar 1838 bekend maakte in zijn artikel » On the
Fishes of the Dukhun.”

In hetzelfde jaar 1838 verscheen een derde belangrijke arbeid over de zuid-
aziatische Cyprinen, van den heer J. MacClelland, getiteld » Indian Cyprinidae.”

Hij vatte de Cyprinen op als familie, geheel in den geest van Cuvier en splitste
haar in drie subfamiliën, welke hij noemde: Paeonominae, Sarcoborinae en Apalop-
terinae. Deze splitsing was minder gelukkig dan de door den heer Agassiz voorge-
stelde. Zijne Paeonominae omvatten Labeoninen, Catastominen, Cyprininen en Bar-
binen en maken alzoo een deel uit van mijne onderfamilie Cypriniformes. De Sarco-
borinae omvatten slechts een deel der Barbinen. In de Apalopterinen daarentegen
vindt men de Cyprinodontoiden vereenigd, niet alleen met de Cobitiformes en Ho-
malopteraeformes, maar zelfs met Labeoninen.

Nog minder slaagde de heer MacClelland in eene juiste bepaling der geslachten
en hij begreep de Cuviersche genera verkeerd, waardoor hij b. v. een aantal in-
dische soorten geheel ten onregte bragt tot Gonorhynchus Gron., Cirrhinus Cuv. en
zelfs tot Catostomus Les.

Niettemin heeft zijn arbeid talrijke nieuwe generische vormen aan het licht ge-
bragt, en hoezeer hij ook de door hem voorgestelde nieuwe geslachten in den regel
zeer gebrekkig heeft bepaald, kunnen ze bijkans alle, naauwkeuriger omschreven,
hunne plaats in het stelsel behouden. Die geslachten zijn, wat de Cyprinoiden aan-
gaat, Cymenophysa, Psilorhynchus, Platycara, Oreinus (Schizothorax Heck.), Systo-
mus, Perilampus en Opsarius, en, wat de Cyprinodontoiden betreft, Aplocheilos.
Zijn geslacht Schistura valt geheel met Cobitis Art. zamen.

De eerste proeven van natuurlijke stelsels van visschen van Charles Lucien Bonapar-
te, prins van Canino, dagteekenen ingelijks van het vierde decennium dezer eeuw. Hi
nam de familién van den heer Agassiz aan, slechts den naam van Cyprinodontes
in dien van Poecilidae veranderende. De Cyprinoiden zelve splitste hij eerst in drie

DJ
4

subfamilién, Anableptini, Cyprinini en Leuciscini, doch in 1839 bragt hij teregt de
Anablepini tot de Cyprinodontoïden terug, zoodat hij elke familie in twee onder-
familiën verdeelde, de Poecilidae n. 1. in Anableptini en Poecilini. Later nog zon-
derde hij, even als Swainson, ook de Cobitiformes van zijne Cyprinidae als eigene fa-
milie af onder den naam Cobitidae,

William Swainson stelde in 1839 in zijne / Natural History of Fishes, Amphibians
and Reptiles or Monocardian animals”, eene andere verdeeling der Cyprinen voor,
doch hij was daarin even weinig gelukkig, als in vele andere deelen van zijn stelsel.

Niet alleen scheidde hij de Cobitiformes en Homalopteraeformes (Balitorinae) uit de
Cyprinoïden, maar bragt de overige Cyprinoiden tot de waarde van nog minder dan
eene subfamilie terug, vermits zijne Cyprinae erals eene subfamilie der Salmonidae
voorkomen en Erythrinus en Arapaima J. Müll. er als twee van zijne vijf geslachten
van Cyprinae figureren. Overigens verheft hij de Cobitidae tot eene eigene familie
en brengt daartoe vier subfamiliën, zijne Cobitinae, Anablepinae, Poecilinae en Ba-
litorinae, zoodat zijne Gobitidae een zamenstel zijn van Cypriniformes, Cobitiformes
en Cyprinodontoiden.

Ten opzigte zijner geslachten volgde Swainson evenzeer eene van die zijner voor-
gangers verschillende zienswijze.

Zijne Cyprinae zonder tanden beantwoorden bijkans geheel aan de eigenlijke Cy-
prinoiden en hij neemt daarin slechts aan de geslachten Cyprinus, Catostomus en
Leuciscus, Onder Cyprinus brengt hij dan als subgenera Cyprinus, Barbus, Labeo-
barbus en Salmostoma of Salmophasia (Chela Buch.); onder Catostomus als subgenera
Labeo, Catostomus en Chedrus; en onder Leuciscus als subgenera nogmaals Chela
en voorts Esomus, Leuciscus, Tinca, Abramis en Gonorhynchus Gron.

De Cobitinae bevatten bij Swainson verder 2 geslachten: Cobitis, met de subgenera
Cobitis en Acourus; en Canthophrys (Acanthopsis V. Hass.) met de subgenera Can-
tophrys, Diacanthus en Somileptus, ondergeslachten, welke gedeeltelijk op de onjuiste
meening gegrond zijn, dat er de schubben zouden ontbreken. In de overige sub-
familiën der Cobitidae zijn geene nieuwe geslachtsverdeelingen voorgesteld.

Alhoewel Swainson’s indeelingen op niet houdbare gronden rusten, zijn toch twee
zijner subgenera als natuurlijke geslachten te behouden t. w. Esomus, hetwelk weinige
jaren later door den heer Valenciennes nader werd beschreven onder den naam van
Nuria, en Chedrus, hetwelk mij evenzeer voorkomt een natuurlijk geslacht te zijn.

A. Smith deed (1839 —1845 P) in zijne v Illustrations of the Zoólogy of South Africa ee-
nige nieuwe typen kennen, welke hij Abrostomus, Cheilobarbusen Pseudobarbus noemde.

De prins van Canino voegde daarbij in 1841 de geslachten Scardinius, Squalius
en Telestes, welke hij in de Fauna Italica beschreef.

J. E. De Kay stelde in 1842, in zijne Zoölogy of New-York, het geslacht Stilbe
op, hetwelk echter niet van Luxilus Raf, verschilt,

De belangrijkste werken van den nieuwen tijd over de Cyprinen ziju zeker die van
den heer Valenciennes en van J. Heckel.

De drie deelen der groote Histoire naturelle des Poissons, welke over de Cyprinen
handelen, dagteekenen van 1842 tot 1846, en Heckel’s Fische Syriens en zijne
y Nachträge” daarop, van de jaren 1843 tot 1847.

De heer Valenciennes nam de familiën van den heer Agassiz niet aan, evenmin
als vele der reeds in de wetenschap gevoerde genera. Mij bleef, even als Cuvier,
de Cyprinen als eene enkele familie beschouwen, maar hij bragt eene aanmerke-
lijke hervorming in de diagnosen der geslachten en voegde aan de Cyprinoïden toe
de geslachten Dangila, Rohita, Capoëta, Catla en Sclerognathus, en aan de Cypri-
nodontoïden het merkwaardige geslacht Orestias, alsmede het door hem buiten de
Cyprinoïden geplaatste geslacht Panchax, hetwelk Van Hasselt reeds Homalopsis
had genoemd, doch niet beschreven.

Heckel’s arbeid, in zijne Fische Syriens, voor zooverre die de Cyprinen in het
algemeen behandelt, is van een’ meer zuiver systematischen aard en bepaalt zich
tot de onderfamilie der Cypriniformes.

De heeren Agassiz en MacClelland waren Heckel voorgegaan in de waardering van
de bijzonderheden van het tandenstelsel en van de betrekkelijke lengte van het
darmkanaal, ter bepaling van de geslachten en van hunne onderlinge verwantschap-
pen. Maar Heckel ging veel verder, wat het tandenstelsel betreft, en beproefde
zelfs naar den bijzonderen bouw en rangschikking der keelgatstanden de talrijke
door hem aangenomene geslachten te bepalen.

In het overzigt, in 1843 door Heckel gegeven, splitst hij de Cypriniformes eerst
in twee hoofdgroepen, de Macroentri en Brachyentri. De Macroentri verdeelt hij dan
in twee groepen, in die met »dentes excavati" en in die met v dentes masticatoril.”
Evenzoo verdeelt hij de Brachyentri in die met vdentes uncinato-submolares" en
die met vdentes uncinato-subconici.” Elk dezer ondergroepen splitst hij dan nog in
kleinere groepen, voornamelijk naar de bijzondere gedaante der tanden, zoodat het
geheel verdeeld is in 13 zoodanige kleinere groepen.

Hoezeer nu de keelgatstanden der Cyprinoïden een voortreffelijk hulpmiddel aan-
bieden bij de bepaling van vele geslachten en zelfs van hunne onderlinge verwant-
schappen, ging Heckel toch te ver, door meerdere nieuwe geslachten bijkans uit-
sluitend op geringe bijzonderheden van het tandenstelsel te gronden en hij heeft
dat later zelf ingezien.

Het aantal der door Heckel in 1843 voorgestelde nieuwe geslachten is aanmerke-
lijk. Zelfs na aftrekking van Osteobrama, Cyrene, Scaphiodon, Leucosomus en Glos-
sodon, van welke de vier eerstgenoemde reeds onder de namen Rohtee, Dangila, Orei-
nus en Luxilus door andere ichthyologen in de wetenschap waren gevoerd, terwijl het
laatste geheel buiten de orde valt, blijven nog de genera Cyprinion , Luciobarbus, Iso-

cephalus, Tylognathus, Discognathus, Carpio, Gibelion, Aulopyge, Rhytidostomus ;
Chondrochylus, Chondrorhynchus, Phoxinellus, Leucos, Acanthobrama, Devario,
Bliccopsis , Blicca, Argyreus, Pachystomus en Idus over, welke hij aan de bestaande
toevoegde, geslachten, welke niet alle behouden zijn kunnen blijven en gedeeltelijk
later ook door Heckel zelven zijn teruggetrokken.

Overigens gaf Heckel zijne op het tandenstelsel gegronde groepen geenszins voor
natuurlijke groepen uit, en hij heeft achter zijne overzigtstafel zelfs laten volgen eene
rangschikking der 54 door hem toen aangenomene geslachten, zoo als zij naar zijne
meening in natuurlijke orde op elkander volgden, eene rangschikking evenwel , welke
sedert belangrijke wijzigingen heeft ondergaan.

Nog eene derde rangschikking gaf Heckel in hetzelfde jaaren in hetzelfde werk,
waarbij hij ook de monddeelen en den vinbouw tot grondslag nam. Volgens
deze rangschikking zijn de Cypriniformes verdeeld in tien "Tribus, welke niet met
voldoende scherpte zijn begrensd en ook ongenoemd gebleven. Hij plaatste de ge-
slachten in deze Tribus als volgt.

Tribus I. Cyprinus Cuv., Carpio Heck., Carassius Nilss., Gibelion Heck., Cy-

prinion Heck., Cyclurus Ag. = Amia L?.

v II. Devario Heck., Rhodeus Ag,

5; lI. Systomus McCl., Barbus Cuv., Labeobarbus Rüpp., Luciobarbus Heck.,
Schizothorax Heck., Scaphiodon Heck., Aulopyge Heck., Abrostomus
Smith.

» IV. Catostomus Les., Rhytidostomus Heck.?, Exoglossum Raf.

» NV. Labeo Cuv., Cyrene Heck., Rohita Val, Tylognathus Heck., Disco-
gnathus Heck.

» VI. Gobio Cuv., Tinca Cuv., Isocephalus Heck.

» VIL, Gymnostomus Heck., Chondrostoma Ag., Chondrochylus Heck., Chon-
drorhynchus Heck.

» VIII. Abramis Cuv., Blicea Heck., Bliccopsis Heck., Acanthobrama Heck.,
Osteobrama Heck., Glossodon Heck., Ballerus Heck,

» 1X. Chela Buch., Esomus Swns., Pelecus Ag., Perilampus McCl., Alburnus
Rond., Aspius Ag.

» X. Scardinius Bp., Idus Heck., Leucos Heck., Pachystomus Heck., Leuciscus
Klein, Phoxinellus Heck., Phoxinus Ag., Argyreus Heck., Squalius Bp.,
Leucosomus Heck., Opsarius McCl.

In het jaar 1847 kwam Heckel op zijne rangschikkingen terug, en nam een’
anderen grondslag aan voor de hoofdverdeeling der Cypriniformes. Hij vond dien
in de vorming der monddeelen, deelen welke evenzeer in verband staan tot de le-
venswijze der betrokkene vormen als de keelgatstanden en de lengte-verhoudingen
van het darmkamaal, maar dit vóór hebben, dat zij die levenswijze in een uitwendig
en gemakkelijk herkenbaar teeken terugkaatsen,

Hiermede was eene derde groote schrede gedaan in natuurlijke rangschikking der
Cypriniformes.

Heckel bragt alle soorten, bij welke de onderkaak in een’ dunnen kraakbeenigen
rand overgaat, tot zijne Temnochilae, en alle overige tot zijne Pachychilae. Deze laatste
liet hij verder onaangeroerd, doch zijne Temnochilae splitste hij in twee onderafdee-
lingen, gegrond op het al of niet aanwezig zijn vanlippen. Tot de groep, bij welke
de lippen aanwezig zijn, bragt hij de geslachten Labeo Cuv., Rohita Val., Tylogna-
thus Heck., Discognathus Heck. en Cyrene Heck. — tot de groep zonder lip (onderlip),
de geslachten Cyprinion Heck., Dillonia Heck., Schizopyge Heck., Scaphiodon Heck.,
Gymnostomus Heck., Aspidoparia Heck. en Chondrostoma Ag, geslachten, welke
hij nog onderrangschikte naar het al of niet aanwezig zijn van een’ beenigen straal
in de rugvin en naar de gedaante en formule der keelgatstanden.

Behalve de geslachten Dillonia, Schizopyge en Aspidoparia stelde Heckel in 1847
nog een nieuw geslacht der Pachychilae op, hetwelk hij in de Addenda en Corri-
genda op zijn Fische Syriens met den naam van Mola bestempelde.

De betere kennis der Cypriniformes is aan de studiën van Heckel grootelijks
verpligt en zonder twijfel zou zijn stelsel in de bijzonderheden vollediger uitge-
werkt zijn geworden, indien hij had kunnen beschikken over zoovele zuid-aziatische,
indisch-archipelagische en noord-amerikaansche vormen met merkwaardigen kaak- en
lipbouw, welke eerst na zijnen arbeid voor het eerst of beter zijn bekend geworden.

Tusschen de jaren 1842 en 1846 stelde de Prins Charles Lucien Bonaparte nog op
het geslacht Gardonus met de subgenera Pigus, Gardonus en Cephalus, en voorts
in het genus Leucos het ondergeslacht Cenisophius, in het geslacht Scardinius het
subgenus Hegerius en in het genus Leuciscus het ondergeslacht Microlepis. Geen
dier namen echter is door de nieuwere ichthyologen aangenomen.

De Cyprinodontoïden werden door Heckel in het jaar 1S4S nog verrijkt met het
geslacht Xiphophorus, en in hetzelfde jaar ook stelde de heer Agassiz, in de Cypri-
noïden, zijn geslacht Rhinichthys voor.

In het tegenwoordig decennium werden weder groote voortschreden gemaakt in
de kennis der Cyprinen.

Zeer talrijke vormen, vooral noord-amerikaansche en indisch-archipelagische ,
kwamen het aantal der bekende verdubbelen en talrijke nieuwe geslachten ook
werden weder voorgesteld.

De opvattingen omtrent de waarde dier geslachten liep zeer uiteen, en terwijl
men aan den eenen kant geneigd was bijkans alle de talrijke nieuwere genera te
verwerpen en ze hoogstens met den rang van ondergeslachten in de spaarzame oude
geslachten op te lossen, ging men aan den anderen kant tot een ander uiterste over,
door geslachtskenmerken te vinden in zoo weinig beteekenende bijzonderheden der
bewerktuiging, dat het inderdaad dreigde moeijelijk te worden aan het aantal der
op te stellen genera andere grenzen te stellen dan die der soorten,

De heer Van der Hoeven bleef in de tweede uitgave (1850) van zijn Handboek der
dierkunde, een voorstander van het behouden der, Artedische genera. Slechts aan
twee opmerkelijke nieuwere typen, aan Artedi ongekend gebleven, Aulopyge Heck.
en Homaloptera V. Hass. kende hij generische waarde toe. Alle Cobitiformes behooren
volgens hem tot Cobitis Art. als genus, en alle Cypriniformes, met uitzondering
slechts van Homaloptera en Aulopyge, tot Cyprinus Art., als genus. Even zoo
neemt hij in de Cyprinodontoïden slechts 8 geslachten aan, Anableps, Cyprinodon
en Orestias, terwijl hij alle overige typen deze familie slechts als subgenera van
Cyprinodon erkent,

De meeste specialiteiten echter in de kennis der Cyprinen, Heckel en de heeren
Agassiz, Baird, en Girard, gingen voort, aan vele nieuwe door hen waargenomen
typen nieuwe geslachtsnamen te verbinden en ook de heeren Gervais, Ayres,
Poey en Basilewski stelden nog bovendien nieuwe genera voor. Het aantal geslach-
ten der Cyprinen werd daardoor bijkans verdubbeld.

De Cyprinodontoïden ontvingen in dit decennium van den heer Poey (1851) de
geslachten Gambusia, Limia en Girardinus; van de heeren Baird en Girard het ge-
nus Heterandria; van den heer Agassiz het geslacht Zygonectes en van den heer
Gervais (1853) het geslacht Tellia.

De Cyprinoïden erlangden nog veel rijkere toevoegingen.

De Catostominen waren reeds door Rafinesque als een kompleks van verschillende
geslachten beschouwd geworden. De heer Agassiz voegde daar nog bij de geslachten
Bubalichthys, Hylomyzon en Ptychostomus, en de heer Girard de genera Minomus
en Acomus.

Wat de overige Cypriniformes betreft, waren de nieuw voorgestelde geslachten
veel talrijker.

Het was, even als voor de Cyprinodontoïden en Catostominen, bijkans uitsluitend
de nieuwe wereld, welke alle die typen opleverde.

Slechts Tellia maakt daarop eene uitzondering voor de Cyprinodontoïden, even
als Leucaspius Heck. Kner en Culter Bas. voor de Cyprinoïden.

De typen der nieuwe wereld, en in het bijzonder van Noord-Amerika, gaven den
heer Baird aanleiding tot de opstelling van Ceratichthys, Cheilonemus en Hypso-
lepis; den heeren Baird en Girard tot die van Cochlognathus, Gila en Pogonichthys;
den heer Agassiz tot die van Acrocheilus, Campostoma, Hybognathus, Hybopsis,
Hyborhynchus, Mylocheilus en Ptychocheilus; den heer Ayres tot die van Mylopha-
rodon, en eindelijk den heer Girard nog tot die van niet minder den 23 geslachten ,
welke hij noemde Agosia, Alburnops, Alburnoides, Algoma, Algansea, Cheonda,
Chrosomus, Clinostomus, Cliola, Codoma, Cyprinella, Dionda, Hudsonius, La-
vinia, Meda, Moniana, Nocomis, Orthodon, Richardsonius, Semotilus, Siboma,
Tigoma en Tiaroga.

Te oordeelen naar de trouwens weinig voldoende beschrijvingen, welke van de
meeste dezer geslachten gegeven zijn, laat zich vermoeden, dat meerdere met vroeger
reeds bekend gemaakte zamenvallen en dat aan vele andere het burgerregt zal ge-
weigerd worden.

Over de geslachten, welke ik zelf heb gemeend te moeten voorstellen, zal hier-
onder nader worden gehandeld.

Niettegenstaande de verdubbeling van het aantal genera in het jongste decennium,
heeft de natuurlijke rangschikking der Cyprinen in denzelfden tijd niet die vorde-
ringen gemaakt, welke men van het bekend worden van zoo talrijke nieuwe vor-
men, het regt had te verwachten. Intusschen zijn vele gegevens daarvoor neder-
gelegd, vooral in de uitkomsten der jongere nasporingen van den heer Agassiz op-
zigtelijk de Catostominen en noord-amerikaansche Labeoninen.

De heer C. Girard splitste in 1856 de Cypriniformes in Cyprini, Catostomi, Chon-
drostomi en in nog twee andere groepen, welke hij met de nummers IV en V
aanduidde.

Zijne opvatting der door hem benoemde groepen Cyprini en Chondrostomi ver-
schilt echter aanmerkelijk van de gewone, zonder dat zij beter is. De natuurlijke
rangschikking der Cypriniformes heeft er niets door gewonnen, evenmin als door
zijne groepen IV en V, welke haren grond hebben in het aanwezen van dentes
raptatorii en het al of niet aanwezig zijn van voeldraden.

De heer C. Duméril kwam, een halve eeuw na de uitgave van zijne Zoölogie ana-
lytique, op zijne oude rangschikking der Cyprinen terug, en gaf in zijn nieuw werk
eene nieuwe indeeling der door hem aangenomen typen, eene indeeling, welke meer
op oorspronkelijkheid dan natuurlijkheid kan bogen.

De Cyprinen zijn er gebragt onder zijne familiën Gymnopomes-Cyprinoides, Po-
gonophores en Lépidopomes. Van deze familiën heeft die der Gymnopomes-Cypri-
noides, in zoo verre de beteekenis der geheele orde, als zij de geslachten Cyprinus,
Tinca, Abramis, Pelecus, Leuciscus, Chondrostoma, Catostoma, Cyprinodon, Poe-
cilia, Fundulus en Hydrargyra omvat.

Opmerkelijk genoeg echtér zijn de geslachten Barbus, Gobio, Anableps en Ores-
tias van die familie uitgesloten, om verder in het stelsel, nadat eerst de Clupeoïden
(Gymnopomes-Clupéides Dum.) onmiddellijk op de Gymnopomes-Cyprinoïdes gevolgd
zijn, plaats te nemen, de vier eerstgenoemde geslachten in de familie Pogonophores,
in welke ook Trichomycterus, Eremophilus, Vandellia (alle Siluroïden) en Gonorhyn-
chus geplaatst zijn, het laatstgenoemde, nogmaals met Fundulus en Hydrargyra,
achter de familie Opisthoptères, in de familie Lépidopomes, welke een vreemdsoor-
tig zamenstel is van Cyprinodontoiden, Mugiloïden, Polynemoiden, Tetragonurifor-
mes, Scombresocioïden en Notopteroiden,

Er behoeft niets meer van deze rangschikking van den heer Duméril gezegd te
worden, om in het oog te doen vallen, hoe weinig zij aan eene natuurlijke beantwoordt

De laatste mij bekende, in de rangschikking der Cyprinen voorgestelde, wijziging
is die van Heckel en den heer R. Kner in hun werk » Die Süswasserfische der
östreichischen Monarchie”, in 1858 te Weenen uitgegeven en mij eerst kortelings on-
der de oogen gekomen. Zij betreft echter uitsluitend de afzondering der Cobitinen
uit de Cyprinoïden en hare verheffing gelijktijdig met eenige echte Siluroïden,
zooals Cetopsis, Pareiodon en 'lrichomycterus, tot eene eigene, met den naam van
Acanthopsides bestempelde, familie, eene familie, welke mij, op nader te ontwikkelen
gronden, voorkomt niet aannemelijk te zijn.

Voor mij bestaan de Cyprinen uit twee familiën, de door den heer Agassiz reeds
voorgestelde Cyprinoiden en Cyprinodontoïden.

Die familiën zijn, mijns inziens, natuurlijk en bovendien scherp van elkander ge-
scheiden, behalve door het tandenstelsel, ook door het kieuwstelsel.

Den arbeid mijner voorgangers mij ten hutte makende, vooral dien van Heckel
en van den heer Agassiz, heb ik getracht, verbeteringen in de onderverdeelingen der
familiën, voornamelijk der Cyprinoiden, aan te brengen.

Ik splits de Cyprinoïden in drie onderfamiliën, de Cobitiformes, Homalopterae-
formes en Cypriniformes.

In de Cobitiformes neem ik aan verschillende goed gekenmerkte geslachten, twee
van welke, Lepidocephalus en Cobitichthys, het eerst door mij zijn voorgesteld.

De Homalopteraeformes omvatten de geslachten Homaloptera, Platycara en Lisso-
rhynchos, het laatste door mij voorgesteld.

De Cypriniformes bevatten twee hoofdgroepen, de Phalakrognathinen en Cheilogna-
thinen, reeds door Heckel aangeduid met de namen Temnochilae en Pachychilae.

De Phalakrognathinen sluiten twee kleinere groepen in, de Labeoninen en de
Chondrostominen.

In de groep der Phalakrognathinen was het noodig meerdere nieuwe genera op
te stellen. Ik heb die genoemd Epalzeorhynchos, Discognathichthys, Schismato-
rhynchos, Morulius (Chrysophekadion ol.), Rohitichthys, Barbichthys, Morara , Opi-
stocheilos, Pseudogobio, Acheilognathus en Mrigala.

De hoofdgroep der Cheilognathinen bevat drie scherp gekenmerkte groepen in de
Catostominen, Cyprininen en Barbinen.

Slechts in de Barbinen, de groep welke de talrijkste vormen bezit, meende ik
nieuwe geslachtstypen te moeten voorstellen. Ik heb die genoemd Cylocheilichthys,
Balantiocheilos, Amblyrhynchichthys, Albulichthys, Hypselobarbus, Hemibarbus,
Chanodichthys, Pseudoculter, Hemiculter, Elopichthys, Leptobarbus, Sarcocheilich-

thys, Pseudophoxinus, Thynnichthys, Hypophthalmichthys, Gnathopogon, Rasbora ,

Pseudorasbora, Rasborichthys, Luciosoma, Laubuca en Macrochirichthys.

De familie der Cyprinodontoïden bezit op verre na niet de verscheidenheid van
typen der Cyprinoïden.

Men kan ze gevoegelijk brengen onder de vier groepen Cyprinodontinen, Aplo-
cheilinen, Anablepinen en Orestiasinen.

In de Cyprinodontinen slechts heb ik gemeend nieuwe generische typen te vinden
in Fundulichthys en Pseudoxiphophorus.

Over alle deze onderfamiliën, hoofdgroepen , groepen en geslachten, wordt hier-
onder uitvoeriger gehandeld.

Ik heb ook, voor zooverre mijne hulpmiddelen zulks hebben toegelaten, alle de
talrijke, door de nieuwere schrijvers voorgestelde, geslachten aan een kritisch onder-
zoek onderworpen.

Dikwerf stuitte ik daarbij op het onvolledige, ja meermalen volstrekt onvoldoende,
der gegevens, in de bestaande beschrijvingen en afbeeldingen nedergelegd, en lang
heb ik mij daardoor laten terughouden, de uitkomsten van dat onderzoek te formuleren.

Ik heb het intusschen gewaagd, die talrijke geslachten te schiften, sommige met
elkander te vereenigen, andere zelfs nog te splitsen, en in het algemeen vaste ken-
merken ter hunner juiste onderscheiding aan te wijzen.

Ik geloof voor talrijke geslachten daarin voldoende geslaagd te zijn, evenzeer als
ik overtuigd ben, dat nadere en meer zorgvuldige waarnemingen der natuur zul-
len leeren, dat voor andere genera de gegevens onvoldoende en deels onjuist door
de ichthyologen zijn te boek gesteld.

Maar deze herziening heeft dikwerf geleid tot zoo groote wijzigingen of beper-
kingen van de bestaande diagnosen der geslachten, dat het misschien beter ge-
weest ware, geen der namen van die geslachten, ter vermijding van toeneming der
thans reeds bestaande verwarring, te bezigen en eene rei van geheel nieuwe namen
te ontwerpen.

"Ik heb dat niet gedaan, voornamelijk uit eerbied voor mijne voorgangers en
ook, omdat er geen einde zou komen aan de naamsveranderingen, wanneer het be-
ginsel aangenomen werd, dat een eens gegeven naam veranderd behoort te worden,
zoodra blijkt, dat de aan hem gehechte diagnose onvoldoende of onjuist is.

leder naturalist staat bloot aan het onjuist formuleren van een geslacht, zoo lang
hij niet alle soorten kent, welke tot dat geslacht behooren. En het is juist deze
kennis, welke eerst van eene verre toekomst is te verwachten.

De Indische archipel bevat slechts Cyprinen in zijne westelijke helft. Zij gaan
er, zooals boven reeds is aangestipt, niet verder oostelijk dan Borneo en Bali. Re-
3

kent men echter ook de Philippijnsche eilanden tot den Indischen archipel, dan
is hare grens nog iets oostelijker te stellen. Luçon heeft nog zijne Cyprinen,
terwijl Celebes, hetwelk op dezelfde lengte is gelegen, er volstrekt van schijnt
verstoken te zijn.

De Cyprinen zijn in den Soenda-archipel talrijk aan soorten en merkwaardige
typen. Maar zulks is slechts van toepassing op de Cyprinoïden, niet op de Cy-
prinodontoïden.

Van de Cyprinoiden ken ik thans 141 archipelagische soorten; van de Cypri-
nodontoïden slechts 2.

De armoede aan Cyprinodontoïden komt alzoo sterk uit tegenover den rijkdom
aan Cyprinoiden, en deze laatste vooral zullen blijken nog veel talrijker aan soorten
te zijn, wanneer de hoogere gedeelten der groote stroomgebieden van Java, en
vooral van Sumatra en Borneo, beter zullen zijn onderzocht.

Intusschen is de reeds verkregene kennis niet als onbelangrijk te achten, vooral
wanneer in aanmerking genomen wordt de tijdruimte, binnen welke zij is verkregen.

Te vergeefs zoekt men bij de oudere schrijvers naar bepaalde soorten van archi-
pelagische Cyprinen.

Slechts oppervlakkige aanduidingen van karpers vindt men bij Bont en Nieuhof.
Onder karpers verstonden deze schrijvers echter ook sommige zeevisschen. Bont
noemde de door hem afgebeelde Notopterus zelfs Tinca marina.

Zelfs in de beide eerste tientallen jaren dezer eeuw treft men nog geen spoor van
kennis ten dezen aan.

Men moet tot het jaar 1822 opklimmen, den tijd waarin II. Kuhl en J. C.
Van Hasselt hunne scherpzinnige waarnemingen aan de natuur van Java wijdden,
om tot de eerste kennis omtrent de Archipelagische Cyprinen te geraken.

Getroffen door den onverwachten rijkdom aan Cyprinen der Javasche rivieren,
onverwacht omdat meer dan twee eeuwen van europesche vestiging in deze gewes-
ten geene enkele soort daarvan hadden aan het licht gebragt, wierpen Kuhl en
Van Hasselt, doch vooral Van Hasselt, zich met blijkbare voorliefde op de waarne-
ming der merkwaardige vormen, welke de Javasche Cyprinen hun aanboden. Het
ontging niet aan hunnen kritischen blik, dat die vormen in zoo vele opzigten van
die der europesche Cyprinen verschillen en zonder twijfel zou een groot gedeelte
van den arbeid der latere ichthyologen overbodig geweest zijn, wanneer zij, die
thans nog in de wetenschap hadden kunnen bloeijen, niet in de jongelingsjaren
aan haar waren ontrukt geworden.

In cen’ brief van het laatst van December 1822, gerigt aan C. J. Temminck en
bij uittreksel opgenomen in het eerste deel van Jaargang 1823 van de 7 Algemeene

Konst- en Letterbode" , zijn de eerste uitkomsten der waarnemingen van Kuhl en Van
Hasselt betreffende de javasche Cyprinen nedergelegd.

Zij hadden ook reeds opgemerkt, dat de stroomgebieden in hunne verschillende
gedeelten, naarmate van de helderheid der wateren en van de loodregte uitbreiding,
verschillende soorten voeden.

Zij duidden een aantal soorten aan, gedeeltelijk door den heer Valenciennes nader
bekend gemaakt, en welke bijkans zonder uitzondering door mij zijn teruggevonden.
Deze soorten zijn.

Cobitis fasciata Val. = Nemacheilos fasciatus K. v. H.

Acanthopsis dialyzona V. Hass. = Cobitis macrorhynchos Blkr.

Acanthophthalmus fausiatus V. Hass. Cobitis Kuhlii Val.

y javanicus V. Hass. = Cobitis oblonga Val.

Lepidocephalus Hasseltii Blkr = Cobitis octocirrhus "V. Hass. = Cobitis Has-

seltii Val.

Homaloptera fasciata V. Hass. = Homaloptera Wassinkii Blkr.

» javanica V. Hass. = Homaloptera Zollingeri Blkr.

Crossocheilos oblongus K. v. IH. = Labeo oblongus Val.

Labeo (Diplocheilos) erythropterus Blkr = Diplocheilos erythropterus V. Hass.

Lobocheilos falcifer K. v. H.= Labeo falcifer Val.

Dangila leptocheila Val. = Labiobarbus leptocheilos V. Hass.

# lipocheila Val. = Labiobarbus lipocheilos V. Hass.

Cyprinus flavipinnis K. v. H.= Cyprinus floripenna (err. typogr.) V. Hass.

Labeobarbus tambra Blkr = Barbus tambra K. v. H.

Systomus (Barbodes) hypselonotus Blkr = Barbus hypselonotus V. Hass.

v ( v ) maculatus Blkr = Barbus maculatus V. Hass.= Barbus binotatus Kuhl.
v ( " ) obtusirostris Blkr i Barbus obtusirostris V. Hass.
" ( " ) rubripinnis Blkr = Barbus rubripinnis V. Hass.

Barbus striatus V. Hass. (species plane incognita, an forte Rohita Hasseltii Val. ?).

Hampala macrolepidota K. v. H.

Rasbora lateristriata Blkr == Leuciscus lateristriatus K. v. H.

Chela anomalurus Blkr = Clupea anomalura V. Hass. = Oxygaster anomalura V. ass.

Panchax Buchanani Val. = Homalopsis javanica K. v. H. = Odontopsis arma-

ta V. Hass.?

Behalve de genoemde soorten kenden Kuhl en Van Hassslt nog een aantal
andere, zooals Homaloptera erythrorhina V. Hass., Homaloptera ocellata V. llass.,
Rohita vittata Val. (Labiobarbus vittatus K. v. H.), Cirrhina breviceps Val. (La-
biobarbus breviceps K. v. H.), Barbichthys laevis Blkr (Barbus nudicephalus K.
v. H.), Cyclocheilichthys apogon Blkr (Barbus apogon Kuhl) en Luciosoma setige-
rum Blkr, doch de namen dier soorten zijn niet door hen openbaar gemaakt.

De rijke verzamelingen, door Kuhlen Van Hasselt en de hun opgevolgd hebbende
leden der voormalige natuurkundige kommissie naar het Museum van natuurlijke
historie te Leiden gezonden, hebben veel bijgedragen tot eene nadere kennis der Ja-
vasche Cyprinen. De heer Valenciennes heeft de daar vergaderde bouwstoffen kun-
nen raadplegen en de uitkomsten er van nedergelegd in de groote Histoire naturelle
des Poissons. Ik zie in de deelen van het groote vischwerk , welke over de Cyprinen
handelen, 46 Javasche soorten der orde beschreven, doch het aantal dier soorten
is geringer, omdat meerdere onder verschillende namen twee tot driemaal als
verschillende soorten zijn opgebragt. Na terugbrenging dier soorten tot hare ware
beteekenis, zijn de overblijvende de hier ondergenoemde 38.

Cobitis fasciata Val.= Cobitis chrysolaimos K. v. H., Val. == Nemacheilos fasciatus

K. v. H. = Cobitis suborbitalis Val.

Acanthopthalmus fasciatus V. Hass. = Cobitis oblonga Val.

" javanicus V. Hass. = Cobitis oblonga Val.
Lepidocephalus Hasseltii Blkr = Cobitis Hasseltii Val.
Homaloptera erythrorhina V. Hass. = Balitora erythrorhina Val.

" pavonina Blkr = Balitora pavonina Val.

i" Valenciennesi Blkr = Balitora ocellata Val.
Crossocheilos (Crossocheilos) oblongus V. Hass. = Labeo oblongus Val.
Labeo (Diplocheilos) erythropterus Blkr = Labeo erythropterus Val.

v" ? ( w P) hispidus Blkr = Labeo hispidus Val.
Lobocheilos (Lobocheilos) falcifer V. Hass. = Labeo falcifer Val.
" (Gobionichthys) lipocheilos Blkr = Chondrostoma lipocheilos Val.
» ? vel Rohita?? = Cirrhina breviceps Val = Labiobarbus breviceps K. v. H.
Rohita (Rohita) Hasseltii Val.
4^ — ( w# ) microcephalus Val.

" ( ^") vittata Val. = Labeobarbus vittatus K. v. IT.— Rohita erythrura Val.
Dangila leptocheila Val.= Labiobarbus leptocheilus K. v. H.= Dangila Cu-
vieri Val.

v — Kuhli Val.
» lipocheila Val. = Labiobarbus lipocheilus K. v. H.
Barbichthys laevis Blkr = Barbus laevis Val. = Barbus nudicephalus K. v. H.
Cyprinus flavipinnis K. v. H., Val. = Cyprinus vittatus Val.
Labeobarbus douronensis Blkr = Barbus douronensis Val.
" soro Blkr =" Barbus soro Val.
" tambra B!kr = Barbus tambra Val.
Cyclocheilichthys (Cyclocheilichthys) armatus Blkr = Barbus armatus Val.
y (Anematichthys) apogon Blkr = Barbus apogon Kuhl= Systomus apo-
gon Val.

Systomus (Barbodes) bramoides Blkr = Barbus bramoides Val.

» ( ” __) hypselonotus Blkr = Barbus hypselonotus V. Hass., Val.

v» ( w^" ) lateristriga Blkr = Barbus lateristriga Val.

# ( v" ) maculatus Blkr= Barbus maculatus V. Hass. = Barbus bi-
notatus Kuhl, Val.

» ( »# ) marginatus Blkr = Barbus marginatus Val.

" ( » ) obtusirostris Blkr = Barbus obtusirostris V. Hass.

y (/-" ) rubripinnis Blkr= Barbus rubripinnis V. Hass. Val. = Bar-
bus orphoides Val. = Barbus gardonides Val. specim. javanic.

Hampala macrolepidota K. v. H. = Capoëta macrolepidota Val.

Luciosoma (Luciosoma) setigerum Blkr = Barbus setigerus Val.

Chela anomalurus Blkr = Oxygaster anomalurus V. Hass. = Leuciscus oxy-

gaster Val.

Macrochirichthys ? macrochir Blkr = Clupea macrochira K. v. H. = Leuciscus

macrochirus Val.

Panchax Buchanani Val.-3 Homalopsis javanica K. v. II. — Odontopsis armata

V. Hass.

De kennis der Javasche Cyprinen werd hierdoor vermeerderd met die van 90
soorten, zoodat daardoor in het geheel, Barbus striatus V. Hass. als geheel onze-
kere soort alleen uitgezonderd, 42 Cyprinen in de registers van Java bleven in te
schrijven.

Nagenoeg gelijktijdig met den heer Valenciennes maakte ook Heckel, in zijne
Fische Syriens, eenige archipelagische Cyprinen bekend.

Alle soorten van Kuhl en Van Hasselt en van den heer Valenciennes waren uitslui-
tend van het westelijke gedeelte van Java, terwijl die van Heckel alle buiten Java,
op Borneoen de Philippijnen waren gevonden. Met uitzondering van een dier soor-
ten, van welke mij geene beschrijving is onder de oogen gekomen, zijn zij kor-
telijk in gezegd werk beschreven. Zij zijn:

Systomus? (Barbodes) carassiodes Blkr = Barbus carassiodes Heeck. , van Borneo.

Dangila festiva Blkr = Cyrene festiva Heck., van Borneo.

» ocellata Blkr- Cyrene ocellata Heck., van Borneo.
„_ cyanopareja Blkr = Cyrene cyanopareja Heck., van de Philippijnen:
» philippinia Blkr= Cyrene philippinia Heck., van de Philippijnen.

Met deze soorten werd voor het eerst het voorkomen van Cyprinen ook op an-
dere eilanden van den Indischen archipel bewezen.

In 1849 bewees de heer Th. Cantor het voorkomen van Cyprinen op het eigen-
lijk meer tot het geographisch gebied van Malakka behoorend eiland Pinang, waar
hij de volgende soorten aantrof.

Hampala macrolepidota V. Hass. = Capoéta macrolepidota Val.

Rasbora rasbora Blkr?= Leuciscus rasbora Cuv., Cant.
Panchax Buchanani Val.

Zoover was de kennis der Cyprinen gevorderd, toen ik mijne nasporingen be-
trekkelijk dezelfde orde begon. |

Men had in het geheel slechts 48 soorten van den geheelen archipel leeren ken-
nen en de van ze gegevene beschrijvingen waren, wat de groote meerderheid be-
treft, als onvoldoende te beschouwen, wat ook gedeeltelijk niet anders kon, omdat
ze genomen moesten worden naar lang in wijngeest bewaarde of opgezette of
opgelegde voorwerpen.

Was, hetgeen men ten deze van het grootste eiland van den Archipel wist, niet
noemenswaardig, van de overige Soenda-eilanden buiten Java wist men volstrek-
telijk niets.

Mij is het voorregt te beurt mogen vallen, veel in de ontbrekende kennis van
de archipelagische Cyprinen aan te vullen, en het eerst eenig licht te versprei-
den over de Cyprinen van Sumatra, Bali, Biliton, Banka en Singapoera.

Talrijke soorten voorts heb ik het eerst in de wetenschap kunnen voeren, en al-
hoewel meerdere vroeger door mij als nieuwe opgestelde soorten mij later, bij dieper
doordringen in dezen tak van studie en na bekoming van rijkeren voorraad aan
bouwstoffen, gebleken zijn tot vroeger reeds bekende doch gebrekkig beschrevene te
behooren, blijven, na aftrekkking dier soorten, toch nog 84 soorten over, van 1859
tot 1858 door mij beschreven, van welke de wetenschap vroeger geen kennis droeg.

De beschrijvingen dier soorten zijn in talrijke bijdragen verspreid. Ik laat hare
namen hier volgen in de orde, waarin hare beschrijvingen van 1849 af tot heden
zijn openbaar gemaakt en met bijvoeging der nieuwere namen, welke veranderde
inzigten in hare generische verwantschappen hebben noodig gemaakt.

1849. Systomus (Barbodes) gonionotus Blkr = Barbus gonionotus Blkr.

v. ( «# ) erythropterus Blkr = Barbus erythropterus Blkr.
Cyclocheilichthys (Cyclocheilichthys) enoplos Blkr = Barbus enoplos Blkr.
Morulius chrysophekadion Blkr = Rohita chrysophekadion Blkr = Rohita

polyporos Dlkr = Rohita koilogencion Blkr = Rohita cyanomelas
Blkr = Chrysophekadion polyporos Blkr.
Systomus (Capoéta) brevis Blkr = Capoéta brevis Blkr.
Rasbora argyrotaenia Blkr = Leuciscus argyrotaenia Blkr = Leuciscus cya-
notaenia Blkr —' Leuciscus Schwenkii Blkr.
1850. Balantiocheilos melanopterus Blkr = Barbus melanopterus Blkr = Systo-
mus melanopterus Blkr.
Rohteichthys microlepis Blkr = Barbus microlepis Blkr = Systomus micro-
lepis Blkr = Rohtee microlepis Blkr,

Amblyrhynchichthys truncatus Blkr = Barbus truncatus Blkr = Systomus
truncatus Blkr.

Epalzeorhynchos kallopterus Blkr = Barbus kalopterus Blkr.

Macrochirichthys uranoscopus Blkr = Leuciscus uranoscopus Blkr.

Rasbora dusonensis Dlkr — Leuciscus dusonensis Blkr.

Dangila spilurus Blkr.

Rasbora kallochroma Blkr = Leuciscus kallochroma Blkr.

. Cyclocheilichthys (Siaja) microlepis Blkr = Capoëta microlepis Blkr.

Systomus (Systomus) bulu Blkr.

Leptobarbus Hoevenii Blkr= Barbus Hoevenii Dlkr.

Cyclocheilichthys (Siaja) siaja Blkr = Capoéta enoplos Blkr= Capoëta siaja Blkr.
Rohita (Rohita) Schlegeli Blkr.

Rasbora Einthoveni Blkr= Leuciscus Einthovenii Blkr.

Cobitichthys barbatuloides Blkr = Cobitis barbatuloides Blkr.

Rasbora cephalotaenia Blkr = Leuciscus cephalotaenia Blkr.

. Rohita (Rohita) melanopleura Blkr.

Chela oxygastroides Blkr = Leuciscus oxygastroides Blkr.
Systomus (Capoëta) padangensis Blkr = Capoéta padangensis Blkr.
Hampala ampalong Blkr = Capoéta ampalong Blkr.
Dangila sumatrana Blkr.
Rohita (Rohita) enneaporos Blkr.

"7 ( * ) triporos Blkr.
Thynniehthys thynnoides Blkr= Leuciscus thynnoides Blkr.
Luciosoma (Trinematichthys) trinema Blkr= Leuciscus trinema Blkr.
Rasbora sumatrana Blkr = Leuciscus sumatranus Blkr.
Hymenophysa MacClellandi Blkr 2 Cobitis hymenophysa Blkr.

z; macracanthus Blkr — Cobitis macracanthus Blkr
Cobitis Jaklesi Blkr.
Rohita (Rohita) Waandersi Blkr.
Momaloptera ophiolepis Blkr.

" | salusur Bikr.

» | gymnogaster Blkr.

. Systomus (Barbodes) Huguenini Blkr = Barbus Huguenini Blkr.

Cyclocheilichthys (Cyclocheilichthys) repasson Blkr = Barbus repasson Blkr.
Systomus (Capoéta) oligolepis Blkr = Capoéta oligolepis Blkr.

Dangila fasciata Blkr.

Systomus (Barbodes) fasciatus Blkr = Barbus fasciatus Blkr.

Rohita (Rohita) oligolepis Blkr.

Rasbora bankanensis Blkr = Leucisens bankanensis Plkr.

-—
Go
or

1856.

Cyclocheilichthys (Siaja) heteronema Blkr = Barbus heteronema Blkr.

» (Anematichthys) janthochir Blkr = Systomus janthochir Blkr.

yr (Cyclocheilichthys) macracanthus Blkr = Barbus macracanthus Blkr.
Systomus (Barbodes) Schwanefeldi Blkr-; Barbus Schwanefeldii Blkr, ex parte.
Crossocheilos (Crossocheilichthys) cobitis Blkr= Lobocheilos cobitis Blkr.
Lobocheilos (Lobocheilos) Schwanefeldi Blkr.
Schismatorhynchos heterorhynchos Blkr = Lobocheilos heterorchynhos Blkr

= Schismatorhynchos lobocheilioides Blkr.

54. Labeobarbus tambroides Blkr = Barbus tambroides Blkr.

Rasbora lateristriata Blkr = Leuciscus lateristriatus V. Hass. ic. mss.

Acanthopsis choirorhynchos Blkr = Cobitis choirorhynchos Blkr.

Lepidocephalus macrochir Blkr = Cobitis macrochir Blkr.

Aplocheilus javanieus Dlkr.

Systomus (Barbodes) amblycephalus Blkr = Barbus amblycephalus Blkr.
” (Capoëta) sumatranus Blkr = Capoeta tetrazona Blkr.

. Luciosoma (Luciosoma) spilopleura Blkr.

Rohita (Rohita) brachynotopterus Blkr.
Diplocheilichthys pleurotaenia Blkr = Lobocheilos pleurotaenia Blkr.
Rasbora leptosoma Blkr = Leuciscus leptosoma Blkr.
Systomus (Barbodes) javanicus Blkr = Barbus javanicus Blkr.
vo ( " ) macrophthalmus Blkr = Barbus macrophthalmus Blkr.
7? ( " ) platysoma Blkr = Barbus platysoma Blkr.
v (Systomus) lawak Blkr.
Cyclocheilichthys (Anematichthys) apogonoides Blkr = Systomus apogonoi-
des Blkr.
v ( Siaja ) Deventeri Blkr = Capoëta Deventeri Blkr.
Systomus (Capoéta) leiacanthus Blkr = Capoéta javanica Blkr.
Albulichthys albuloides Blkr = Systomus albuloides Blkr.
Systomus (Barbodes) tetrazona Blkr = Barbus tetrazona Blkr.
Rasborichthys Helfrichi Blkr = Leuciscus Helfrichii Blkr.
Rohita (Rohita) borneénsis Blkr.
v ( " ) kahajanensis Blkr. .
v ( " ) Kappenii Blkr.

. Systomus (Barbodes) koilometopon Bikr.

"7. ( w ) bunter Blkr — Barbus bunter Blkr.
Lobocheilos? (Lobocheilos?) Hasseltii Blkr = Barbus Hasseltii Blkr.

v — (Gobionichthys) microcephalus Blkr = Gobio microcephalus Blkr.
Labeo (Diplocheilos) lucas Blkr — Lobocheilos lucas Blkr.

7^ ( " ) rohitoides Blkr = Lobocheilos rohitoides Blkr.

bo
Qt

1858. Systomus (Systomus) Waandersi Blkr.
Behalve deze 84 soorten bevat mijn kabinet nog eeni
beschrevene. Ik heb die genoemd:
Crossocheilos (Crossocheilichthys) Langei.
Lobocheilos (Lobocheilos) lehat.
Rohita (Rohita) Kuhli.
Cyclocheilichthys (Siaja) macropus.
Systomus (Barbodes) belinka.
y" ( " ) goniosoma.
Thynnichthys polylepis.
Rasbora borneënsis.

ge andere, vroeger niet

Chela hypophthalmus.

De laatstgenoemde soorten worden in dezen arbeid voor het eerst bekend gemaakt
en brengen het aantal der door mij ontdekte archipelagische soorten van Cyprinen
op 95, en dat der in het geheel waargenomene op 141.

Van die soorten behooren slechts 2 tot de familie der Cyprinodontoïden en daarin
tot de groep der Aplocheilinen, welke groep tot de oude wereld beperkt is en daarin
tot Zuid- en Oost-Azië en de Japansche en Indische eilanden.

Van de overblijvende 189 Cyprinoïden behooren 11 soorten tot de subfamilie
der Cobitiformes, welke subfamilie insgelijks tot de oude wereld is beperkt, doch
zich uitstrekt over de geheele breedte van Azië en Europa, terwijl vij in Afrika -
geene vertegenwoordigers telt,

De Homalopteraeformes tellen op de Soenda-eilanden 9 soorten. Andere soorten
dezer subfamilie zijn slechts bekend van Zuid-Azië.

De Cypriniformes, 119 in getal, behooren, op 2 soorten na, alle tot de groepen
der Labeoninen en Parbinen.

De Catostominen vindt men evenmin in den Indischen Archipel als in Europa,
Afrika en bijkans geheel Azië, van welk werelddeel tot nog toe slechts oostelijk Si-
berië het bestaan van Catostominen, en dan nog slechts van eene enkele soort,
heeft aangewezen.

Ook de Cyprininen mogen gezegd worden in den Indischen archipel niet natuur-
lijk voor te komen, want Carassius auratus is er slechts een kultuurvisch en Cyprinus
flavipinnis is dat even zoo en heeft zich vrijwillig ook nog niet verder verspreid
dan in de bovenlanden van het westelijke gedeelte van Java. et eigenlijke vader-
land der Cyprininen is ook beperkt tot de gematigde en koudere streken van Azië
en Europa, van waar enkele soorten over de meest verschillende deelen der aarde
zijn verbreid.

De archipelagische Labeoninen zijn, volgens den tegenwoordigen stand der weten-
schap, 42 of 43 in getal. Deze groep vindt men in alle werelddeelen terug, waar

Cyprinoïden leven, doch hare soorten zijn zoo talrijk in Zuid- en Zuidwestelijk Azië
en in Noord-Amerika, als zij spaarzaam zijn in Europa, Zuid-Afrika en Oostelijk
Azië, terwijl ze in Noord-Europa en Noord-Azië geheel ontbreken.

De Barbinen zijn in den Soenda-archipel in de talrijkste soorten vertegenwoordigd.
Die soorten zijn 74 in getal en maken alzoo de grootste helft uit van de gezamen-
lijke archipelagische Cyprinoïden. Trouwens zijn de Barbinen in het algemeen de
rijkst bedeelde groep der geheele familie, bedragende het aantal harer soorten, over
de geheele aarde en de thans levende schepping genomen, ruim 64°/, van alle
thans bekende der geheele familie. Betrekkelijk het talrijkst zijn zij in Zuid-Azië
en Europa, het spaarzaamste in Noord Azië en Afrika,

De kennis, door mijne waarnemingen verkregen, heeft reeds eenig licht doen op-
gaan over de geographische verbreiding der archipelagische Cyprinen.

Toen ik mijne nasporingen begon, was op de kaart van den Indischen archipel
slechts een gedeelte van westelijk Java en eene enkele plek op Borneo en Luçon
met Cyprinen te beteekenen, en wel, zooals hierboven reeds is aangeduid Luçon
en Borneo elk met 2, Java met 42 soorten en Pinang, zoo men dit eiland tot den
Archipel wil rekenen, met 3 soorten.

Die verhoudingen zijn thans reeds aanmerkelijk gewijzigd.

Van Java ken ik 78, van Bali 2, van Sumatra 84, van Nias 1, van Singapoera
3, van Banka 10, van Biliton 4, en van Borneo 52 Cyprinen; cijfers, welke zeker
wel in de verte niet uitdrukken de juiste verhoudingen der op die eilanden voor-
komende soorten, maar toch reeds opmerkelijk zijn, omdat zij aantoonen, eensdeels
den vroeger niet vermoeden rijkdom van alle grootere Soenda-eilanden aan ver-
tegenwoordigers der orde en ten andere, dat Sumatra vooral zeer rijk is aan Cyprinen,
rijker zeker dan Java, vermits het, alhoewel minder onderzocht dan Java, thans
reeds 11 soorten meer heeft aan te wijzen. Ook het cijfer van Borneo zou hoogst-
waarschijnlijk veel hooger zijn, zoo niet de mij tot dusverre van daar gewordene
karpers alle van slechts uit de lage gedeelten der gebieden van zijne groote stroomen
waren toegezonden. fene geheel andere wereld van Cyprinen beweegt zich gewis
in het hart van dit grootste eiland der wereld, dan nabij zijne stroommondingen,
evenzeer als zulks reeds voor Java en Sumatra bewezen is.

Nog kort geleden bestond er veel grond aan te nemen, dat de archipelagische
Cyprinen, eene geheel afgezonderde fauna uitmaken.

Geen enkele archipelagische soort der Cyprinoïden was van buiten den archipel be-
kend, want Barbus gardonides Val. van Bengalen, door den heer Valenciennes ook

opgegeven als Java te bewonen, komt hier niet voor, —en al wilde men Pinang
binnen de grenzen van den Archipel trekken, dan is het nog twijfelachtig, of de
soort, door den heer Cantor van daar als Leuciscus rasbora beschreven, inder-
daad dezelfde is als Cyprinus rasbora van Buchanan.

Slechts van Panchax, dus een Cyprinodont, wist men, dat zij zoowel op de
Soenda-eilanden als in Bengalen leeft.

Maar ook hieromtrent heeft de jongste tijd een nieuw licht doen opgaan.

Men is dit verpligt aan de nasporingen van den graaf Francis De Castelnau.
Met groote getrouwheid heeft de heer De Castelnau, tijdens zijn verblijf in Siam,
te Bângkok, de physiognomie der visschen, welke hij aldaar heeft waargenomen,
in een album teruggegeven. Dit album, mij ter inzage welwillend toegezonden,
heeft met zekerheid een groot aantal archipelagische vischsoorten en daaronder ook
meerdere Cyprinoïden laten herkennen. Daardoor is bewezen, dat ook in Siam ’s
stroomen leven Morulius chrysophekadion, Rohita (Rohita) melanopleura, Rohita
(Rohita) borneënsis, Systomus (Systomus) bulu, Systomus (Barbodes) rubripinnis ,
Amblyrhynchichthys truncatus, Balantiocheilos melanopterus, Rasbora dusonensis en
Macrochirichthys uranoscopus. En aangezien datzelfde album ook heeft geleerd, dat
meerdere Labyrinthvisschen, Rhynchobdelloiden en Siluroiden, welke vroeger ook
alleenlijk van de rivieren van den Indischen archipel bekend waren, insgelijks in
de zoete wateren van Siam voorkomen, laat zich de groote verwantschap tusschen
de zoetwater-vischfauna van Siam en die der Soenda-eilanden niet miskennen.
Die verwantschap is zelfs zoodanig, dat ik, zoo als ik mij reeds elders heb uitge-
drukt, indien ik niet bekend geweest was met den oorsprong der afbeeldingen
van den heer De Castelnau, ze, wat de zoetwatervisschen betreft, gehouden zou
hebben als voor te stellen de zoetwatervischfauna van Borneo of Sumatra.

Het lijdt geen’ twijfel, dat een voortgezet onderzoek der zoetwater-faunen van de
genoemde, door eene vrij breede zee van elkander gescheidene, gewesten, ten opzigte
van de geographische verbreiding der Cyprinen nog menig merkwaardig punt zal
aan het licht brengen en dat menig geoloog daarin aanleiding zal vinden tot the-
orién over den genetischen zamenhang dier gewesten en de geboorte van de tus-
schen ze liggende Chinesche en Maleische zeeën.

Een ander merkwaardig punt is de verdeeling der verschillende soorten van
Cyprinen over de verschillende Soenda-eilanden. Gelijk voor de plantenwereld,
voor meerdere klassen van het dierenrijk, en in de klasse der visschen in het
bijzonder voor de Siluren, reeds was aangetoond, dat Sumatra en Borneo meer met
elkander overeenkomen dan een van beide met Java, is zulks thans ook ten op-
zigte der Cyprinen te bewijzen. T'alrjke soorten worden gelijkelijk op Borneo en
Sumatra aangetroffen, welke op Java worden gemist, en talrijke soorten ook vindt
men op Java, welke op Borneo en Sumatra ontbreken. Voor zooveel men van

de eilanden Banka en Biliton weet, zijn zij in een cyprinologisch opzigt evenzeer
nader verwant aan Borneo en Sumatra dan aan Java.

Volgens den tegenwoordigen stand der kennis zijn volgende verhoudingen aan
te teekenen.

1°. Soorten, op alle drie groote Soenda-eilanden (Java, Sumatra, Borneo) voor-
komende zijn: Hymenophysa MacClellandi, Rohita Hasseltii, Rohita vittata, Dan-
gila Cuvieri, Barbichthys laevis, Cycloch ilichthys (Anematichthys) apogon (ook op
Banka), Systomus (Barbodes) lateristriga (ook op Singapoera, Banka en Biliton),
Systomus (Barbodes) maculatus (ook op Bali, Nias, Singapoera, Banka en Bili-
ton), Hampala macrolepidota (ook op Pinang), Chela anomalurus, Chela oxygas-
troides en Panchax Buchanani (ook op Pinang).

2°. Java heeft gemeen met Sumatra, maar niet met Borneo; Cobitis fasciata,
Acanthophthalmus javanicus, Acanthophthalmus fasciatus, Homaloptera fasciata,
Homaloptera ocellata Homaloptera ophiolepis, Homaloptera salusur, Crossocheilos
(Crossocheilos) oblongus , Crossocheilos (Crossocheilichthys) cobitis, Lobocheilos( Lo-
bocheilos) falcifer, Lobocheilos (Lobocheilos) Schwanefeldi, Morulius chrysopheka-
dion, Rohita microcephalus, Labeobarbus douronensis, Labeobarbus soro, Labco-
barbus tambra Labeobarbus tambroides, Cyclocheilichthys (Cyclocheilichthys) arma-
tus, Systomus (Barbodes) javanicus, SyStomus (Barbodes) marginatus, Luciosoma
(Luciosoma) setigerum, Rasbora argyrotaenia en Rasbora lateristriata.

3°. Borneo heeft gemeen met Java maar niet met Sumatra: Acanthopsis dialyzona
en Systomus (Barbus) erythropterus.

4. Borneo heeft gemeen met Sumatra maar niet met Java: Hymenophysa ma-
cracanthus, Epalzeorhynchos kallopterus, Rohita melanopleura, Rohita Schlegeli, Ro-
hita triporos, Dangila fasciata, Dangila ocellata, Cyclocheilichthys (Cyclocheilich-
thys) siaja, Cyclocheilichthys (Cyclocheiljchthys) mierolepis, Balantiocheilos mela-
nopterus, Systomus (Barbodes) fasciatus (ook op Banka), Systomus (Barbodes)
Schwanefeldi, Systomus (Systomus) bulu, Hampala ampalong, Albulichthys albu-
loides, Amblyrhynchichthys truncatus, Rohteichthys microlepis, Leptobarbus Hoe-
venii, Luciosoma (lrinematichthys) trinema, Thynnichthys polylepis, Rasbora du-
sonensis en Macrochirichthys uranoscopus.

Wanneer de hoogere gedeelten der stroomgebieden op Cyprinen zullen onderzocht
zijn, zal het ook blijken, dat menige soort, sub 2° aangevoerd, ook de heldere
rivierwateren van Borneo bevolkt, maar ik geloof niet, dat toekomstige nasporingen
vele der soorten op Java zal doen vinden in deze $ vermeld.

5°. Aan Java zijn eigen: Lepidocephalus Hasseltii, Homaloptera erythrorhina,
Homaloptera pavonina, Homaloptera Valenciennesi, Labeo (Diplocheilos) erythro-
pterus, Labeo (Diplocheilos) lucas, Labeo (Diplocheilos) rohitoides, Labeo? (Diplo-
cheilos) hispidus, Lobocheilos (Lobocheilos) lehat, Lobocheilos (Gobionichthys) ja-

vanieus, Lobocheilos (Gobionichthys) microcephalus, Lobocheilos?? Tasseltii, Dan-
gila Kuhli, Dangila lipocheila, Cirrhina breviceps Val., Cyclocheilichthys (Cyclochei-
lichthys) enoplos , Cyclocheilichthys (Siaja) Deventeri, Cyclocheilichthys (Anematichthys)
apogonides, Systomus (Barbodes) bramoides, Systomus (Barbodes) bunter, Systomus
(Barbodes) gonionotus, Systomus (Barbodes) hypselonotus , Systomus (Barbodes) koi-
lometopon, Systomus (Barbodes) macrophthalmus, Systomus (Barbodes) obtusirostris ,
Systomus (Barbodes) platysoma, Systomus (Capoéta) brevis, Systomus (Capoéta)
leiacanthus, Systomus (Systomus) lawak, Systomus (Systomus) Waandersi, Macro-
chirichthys?? macrochirus en Aplocheilos javanicus.

(^. Aan Sumatra zin eigen: Cobitis Jaklesi, Acanthopsis choirorhynchos, Lepido-
cephalus macrochir, Homaloptera gymnogaster, Crossocheilos (Crossocheilichthys)
Langei, Schismatorhynchos heterorhynchos, Diplocheilichthys pleurotaenia, Rohita
brachynotopterus, Rohita eneaporos, Rohita Kuhli, Dangila sumatrana, Cyclo-
cheilichthys (Cyclocheilichthys) macracanthus, Cyclocheilichthys | (Cyclocheilichthys)
repasson, Systomus (Barbodes) belinka, Systomus (Barbodes) goniosoma, Systo-
mus (Barbodes) Huguenini, Systomus (Capoéta) oligolepis, Systomus (Capoéta) pa-
dangensis, Systomus (Capoëta) sumatranus, Thynnichthys thynnoides, Rasbora lep-
tosoma, Rasbora sumatrana en Chela hypophthalmus.

7. Aan Borneo zijn eigen: Cobitichthys barbatuloides, Rohita Kappenii, Dangila
festiva, Dangila spilurus, Cyclocheilichthys (Siaja) heteronema , Cyclocheilichtys (Siaja)
macropus, Cyclocheilichthys (Anematichthys) janthochir, Systomus (Barbodes) am-
blycephalus, Systomus (Barbodes) tetrazona en Rasbora borneënsis.

8°. Aan Banka zijn eigen: Rohita oligolepis, Rohita Waandersi en Rasbora
bankanensis.

9. Biliton heeft tot nog toe geene eigene soorten aan te wijzen, evenmin als
Bali, Nias en Singapoera, terwijl van de overige Soenda-eilanden nog geene en-
kele soort der orde is bekend geworden.

10°. Aan de Philippijnen zijn eigen: Dangila cyanopareja en Dangila philippinia,
de twee eenige soorten van Cyprinen, tot dusverre van die eilandengroep vermeld.

Ten opzigte van de verdeeling der generische typen over de Soenda-eilanden
blijkt uit het bovenstaande:

1°. Dat de drie groote Soenda-eilanden met elkander gemeen hebben de ge-
slachten Hymenophysa, Acanthopsis, Rohita, Dangila, Barbichthys, Cyclochei-
lichthys, Systomus, Hampala, Luciosoma, Rasbora, Chela, Macrochirichthys?
en Panchax.

2°. Dat Java gemeen heeft met Sumatra, maar niet met Borneo: Cobitis, Acan-
thophthalmus, Lepidocephalus, Homaloptera, Crossocheilos, Lobocheilos, Morulius,
Labeobarbus, en het subgenus Luciosoma.

3°. Dat Borneo met Java geen enkel geslacht gemeen heeft, wat niet tevens
op Sumatra voorkomt, |

4. Dat Borneo daarentegen met Sumatra gemeen heeft, maar niet tevens ook met
Java, de geslachten Epalzeorhynchos, Balantiocheilos, Albulich thys, Amblyrhyn-
chichthys, Rohteichthys, Leptobarbus, Thynnichthys en het sub genus "l'rinematichth vs.

5°. Dat in den archipel uitsluitend op Java zijn gevonden de subgenera Diplo-
cheilos en Gobionichthys en het geslacht Cyprinus, van welke echter slechts Go-
bionichthys aan Java eigen is.

G. Dat aan Sumatra eigen is het geslacht Diplocheilichthys, terwijl het ge-
slacht Schismatorhynchos wel ook in Zuid-Azie vertegenwoordigd wordt, doch in
den Archipel op Sumatra alleen staat.

Dat aan Borneo geheel eigen is het geslacht Rasborichthys.

8’. Dat de van Bali, Nias, Biliton, Banka, Singapoera en de Philippijnen be-
kend gewordene soorten alle behooren tot geslachten, welke ook op andere eilan-
den voorkomen.

De boven omschrevene verhoudingen zijn in de hieronder volgende opgave tabel-
larisch aangeduid,

Wil men eenig denkbeeld van den soortenrijkdom, hierboven ontvouwd, dan
is het slechts noodig Java of Sumatrate vergelijken met eenig ander groot eiland,
gelegen nabij een vastland dat rijk is aan Cyprinen.

Groot-Brittanje staat ten dezen in ongeveer dezelfde verhouding tot Europa, als
Sumatra of Java tot Azië.

Engeland en Schotland te zamen, in grootte weinig verschillende van Java, voeden
slechts, volgens de List of the specimens of British animals in the Collection of the
British Museum" van den heer J. E. Gray, 21 soorten van Gyprinen, t. w. 2 Co-
bitiformes, 8 Cyprininen en 16 Barbinen, en van die soorten zijn eenige nog van
het vastland overgebragt.

Van Java daarentegen kent men thans reeds 73 en van Sumatra 84 Cyprinen
en die cijfers drukken stellig nog op vele soorten na niet uit het wezenlijk op ze
voorkomende, terwijl zich niet laat verwachten, dat het cijfer van Groot-Brittanje
door nieuwe waarnemingen eenigzins van belang zal gewijzigd worden.

Maakt men de vergelijking op eene eenigzins grootere schaal, b. v. van Java en
Sumatra te zamen, met eenig groot gewest, rijk aan Cyprinen en naauwkeurig door
naturalisten onderzocht, bij voorbeeld den Oostenrijkschen Staat, zooals die nog in
begin dezes jaars omschreven was, met zijne groote stroomgebieden van den Do-
nau en den Po, dan blijkt het, dat Sumatra alleen thans reeds meer Cyprinen
heeft aan te wijzen dan geheel Oostenrijk, vermits in den jongsten arbeid van
Heckel en den heer R. Kner over de oostenrijksche visschen, in het geheel
Cyprinen zijn opgegeven. En voegt men Java en Sumatra bijeen, om eene uit-

gestrektheid lands te erlangen, die van Oostenrijk meer nabij komende, dan blijkt
het, dat men thans reeds van beide eilanden 40 soorten meer kent, dan vande ge-

heele Oostenrijksche monarchie.
Geheel Europa bezit, volgens den tegenwoordigen stand onzer kennis, juist zooveel

soorten van Cyprinen, als thans reeds van de Soenda-eilanden zijn ontdekt geworden.
De Cyprinen zijn over den Indischen Archipel verbreid als volgt.

2
L3

CYPRINORUM ARCHIPELAGICORUM DISTRIBUTIO GEOGRAPHICA:

S
- Za |

= d ^

: a 1 z : i 4 am dl

AA NEN DCN IS IESUS LR CAE Eri

NOMIN A. ses (es eS Tos eua ee mua

5 =] = ë 3 = S ©

A m z A ra EN tà e A 5 [Ae

i Z a |" 4

Lj
FAMILIA CrPRINOIDEI.
Subfamilia Cobitiformes.
1 Hymenophysa MacClellandi Blkr. 1 » ii » » » » » 1 » »
7, » macracanthus Blkr. . » ” 1 » » » » » 1 » »
3 Cobitis fasciata Val. , . . 1 » l ? » ” » » » » »
4 » Jakleap Blkp 2 2. we » » 1 » » » » » » » »
5 Cobitichthys barbatuloides Blkr. . » » n » » » » ” 1 » »
6 Acanthopsis choirorhynehos Blkr. » » iL » » » » » » » »
7 » dialyzona V. Hass. 1 » » » » » » » 1 ” "
8 Acanthophthalmus fasciatus V. Hass. | 1 |» 1 n » » » » » » »
9 » javanicus V. Hass. C 1 » 1 » » » » » » » »
10 Lepidocephalus Hasseltii Blkr. . , l » » n » » » » » » »
ll » macrochir Blkr. . . . » » 1 » » » » » » » »
JUS E es 6 » 8 ? » » » » 4 » »
Subfamilia IIomalopteraeformes.
12 Homaloptera fasciata V. Hass. . ” 1 ” » » » » ” » »
13 » gymnogaster Bik 5 » » l » » » » » » » »
14 » javanica NOR sie s 1 » 1 » » » » » » » n
15 n ocellata V. Hass. 1 -| » 1 » » » ” » » » »
16 » ophiolepis Blkr. . . . 1 » 1 » » » » » » » »
17 » salusur Blkr. 1 » 1 » » » » » » » n
18 » erythrorhina Bikers nn. L » » » » » » » » » »
19 » pavonina BIRT RE il » » » » » » » » » »
20 ” Valenciennesi Blkr. FREE i » » » » » » » » » n
"I'otaal. ser 8 » 6 » » » » » » » »
Subfamilia Cypriniformes. |
21 Crossocheilos (Crossocheilos) oblongus
DES V. Hass. 1 » 1 » » » » » » » »
22 » (Cu, ) cobitis Blkr. af » 1 » » » » » » » »
23 » {( » ) Langei Blkr. » » 1 » » » » » » » »
24 Epalzeorhynchos kallopterus Blkr. n » 1 ” » » » » 1 » ”
25 Schismatorhynchos heterorhynchos

Blkr. OE 2M BESTE » » 1 » » » » » » ” »
26 Diplocheilichthys pleurotaenia Blkr. | » ” 1 » » » » » » » »
Transp. 2 ) 6 ) D n » » l » »

e5
[v]

NOMIN A.

Java
Bali.
Sumatra.

Nias
Pinang.
Singapura.

Banka.

Biliton.

Borneo.

Ins. Philipp,
Extra
Archipel.

Per transp. 2 » 6 » » »
27 Labeo (Diplocheilos) erythropterus
IBIkp Po 6 1 » » » » »
£s Jm c sg oye Blin 7 5 1 » » » » »
29 » ( » j rohitoides Blkr. . 1 » » » » »
SOM (bo) hisprduss RIT il » » » » »
31 Lobocheilos (Lobocheilos) falcifer
V. Hass. . 1 » 1 » » »
32 » ( » )lehat Blkr. . . 1 » » » » »
38 » ( » ) Schwanefeldi Blkr. | 1 » 1 » » »
94 » (Gobionichthys) javanicus
Blier 1 » » » » »
35 » (_» ) mierocephalusBlkr. 1 » »n » » »
36 » ? (Lobocheilos?) Hasseltii

«Blk 1 » » » » »

37 Morulius chrysophekadion Blkr. . 1 » » » ”
38 Rohita (Rohita) borneënsis Blkr. . » » » » » n
39 »( » ) brachynotopterusBlkr. | » » 1 » » »
40 » ( » )enneaporo Blkr. . » ” 1 » » »
4l n (m » y Hasselt Val v. 1 » 1 » » »
42 »( m ) kahajanensisBlkr. . » » 1 » » »
8 »( » ) Kappenii Blkr. . . » » » » » »
44 DT s suse ke » » 1 » » »
45 »( » ) melanopleura Blkr. . » » 1 » » »
46 »( » ) microcephalus Blkr. 1 » 1 » » »
47 »( » _} oligolepis Blkr. . . » » » » » »
48 »( » ) Schlegeli Blkr. . . ” ” 1 ” ” »
49 (ae) triporos Blkr. . . » » 1 » » »
B e(t ven Naaien 1 » 1 » » »
51 »( » ) Waandersi Blkr. . » » » » » »
52 Dangila Cuvieri Val . . .. 1 » 1 » » »
58 » fasciata Blkr. en en » » di » » »
54 De ENE DIET A So Bee » » » » » »
55 » Kuhli Val . SE, EE 1 » » » » »
56 » ocellata Blkr. . ; . PCR » » Ti » » »

XL lxx time ee 305 » » » » » »
39 Silken Ise) NOR 3 » 1 » » »
59 » Jipocheïilos Val . . .
60 » cyanopareja Blkr, D Ou » » » » » »
m » philippinia Blkr. . . . » » » » » »

Barbichthys laevis Blkr. . . . 1 » 109^» » »
63 Cirrhina breviceps Val. (gen.??), . 1 » » » » »
64 Cyprinus flavipinnis V. Hass, . l » » » » n
65 Carassius auratus Nilss. 1 » » » » »
66 Labeobarbus douronensis- Blkr. L » 1 » » |»
67 » Soro Blkr. V9 Le de ke 1 » 1 » » »
68 Dee KONE TSE a G4 o 1 » 1 » » »
69 » tambroides Blkr. f i d n d » »
*0 Cyclocheilichthys | ( Cyclocbeilich-
thys) armatus Blkr. . . om TA Eo En »

1 | l |
Transp. dg. ww 28 n 29 » oT rmm

Mes B REI hi

» »
» »
» n
» »
» »
» »
» »
» »
» »
» »
» »
» 1
» 1
» n
» »
» »
» n
» n
» »
» 1
» »
» n
» 1
» »
» n
» n
” »
» n
» n
» »
n »
» n
» »
» n
1 »
1 n
» »
» D
» 1
» 1
» »
» »
» »
» n»
n

ae all

NOMIN A.

Per transp.
71 Cyclocheilichthys (Cyclocheilich-
thys) enoplos Blkr. . . .

72 »u Gr) ) macracanthusBikr.
73 » ( » ) repasson Blkr.
74 » (Siaja) Deventeri Blkr.
T5 » ( » ) heteronema Blkr.
76 » ( » ) siaja Blkr. . .
77 »( » ) macropus Blkr.
78 »( » ) microlepis Blkr.
79 » (Anematichthys) apogon Blkr.
80 »( » ) apogonides Blkr.

81 » ( » ) janthochir Blkr. 3 ic
82 Balantiocheilos melanopterus Blkr.
83 Systomus (Barbodes) amblycepha-

lus DIEr rn:
belinka Blkr. . . .

Uf» a
85 »( » ) bramoides Blkr. .
86 »( » ) bunter Blkr. .
87 » ( » ) erythropterus Blkr..
88 »( » }) fasciatus Blkr,
89 »( » ) gonionotus Blkr. . .
90 »( » ) goniosoma Blkr. . .
91 »( » ) Huguenini Blk. . .
92 » ( » ) hypselonotus Blkr.. .
93 »( » ) javanicus Blkr.
94 »( » ) lateristriga Blkr.
95 » ( » ) koilometopon Blkr. .
96 »( » ) macrophthalmus Blkr.
97 »( » ) maculatus Blkr.
98 » ( » ) marginatus Blkr. . .
99 »( » )obtusirostris Blkr. ,
100 » ( » ) platysoma Blkr. .
101 »( » )rubripinnis Blkr
102 »( » ) Schwanefeldi Blkr.
103 »( » )tetrazona Blkr. ...
104 » (Capoëta) brevis Blkr. .
105 »( » ) leiacanthus Blkr. :
106 »( » )oligoleps Blkr. . .
107 »( » ) padangensis Blkr. . .
108 » ( » ) sumatranus Blkr.
109 » (Systomus) bulu Blkr. .
110 »( » ) lawak Blood s
(

111 »( » ) Waandersi Blkr.

112 E s ampalong Blkr, . .
113 macrolepidota K. v. IL.
114 Albplichthys albuloides Blkr. . .
115 Amblyrhynchichthys truncatus Bklr
116 Rohteichthys microlepis Blkr. .
117 Leptobarbus Hoevenii Blkr.

Transp.

mm nm hi mé his

d
PARC
ss els |
Z = En az =
CRD Ko Ka,
i91
9 {0 0 0 9 0
» » » » »
» » » » »
» » » » »
» » » » »
» » » » »
» » » » »
» » » » »
» » » » »
» » » T »
» » » » »
» » » » »
» » » » »
» » » » »
” » » » »
D » » » »
» » » n »
» » » » »
» » » 1 »
” » ” » »
» » » » »
» » » » »
» » » » »
» » » » »
” » 1 T 1
» » » » »
» » » » »
1 » L 1 1
» » » » »
» » » » »
» » » » »
» » » » »
» » » » »
» » » » »
» » » » »
» » » » n
» » n » »
» » » » »
» » » » »
D » » » »
» » » » »
» » » » »
» » » » »
» 1 D ” n
» » » » »
» » » » »
» » » » »
» » » » »
leed
4/1 1 2 7 2

Borneo.

rs mMrbhmesz

Ins. Philipp.

Extra
Archipel.

NOMIN A.

Per transp.

118 Luciosoma (Luciosoma) setigerum

119
120
121
122

124

» (Trinematichthys) trinema Blkr.

Bikr.
( » )spilopleura Blkr.

Thynniehthys thynnoides Blkr.

n
»

polylepis Blkr.

123 Rasbora argyrotaenia Blkr. .

bankanensis Blkr.
borneënsis Blkr.
cephalotaenia Blkr. . .
dusonensis Blkr.
Einthoveni Blkr. .
kallochroma Blkr,
lateristriata Blkr. .
leptosoma Blkr. . . . .
sumatrana Blkr.

rasbora Blkr. .

Rasborichthys Helfrichi Blkr.

Chela anomalura Blkr. .

»
»

hypophthalmus Blkr.
oxygastroides Blkr.

Macrochirichthys uranoscopus Blkr.

?? macrochirus Blkr. ,

or:

Tot. Cobitiformes. .

Homalopteraeformes. . .
Cypriniformes.

EOU AM at

Familia Cyprinodontoidei

140 Aplocheilos javanicus Blkr. . .
141 Panchax Buchanani Val . , :

Tot.

Ordo Cyprini.

FAMILIA CYPRINOIDEL . : :; .

”

CYPRINODONTOIDEI. ,

Tot.

1l 1
» »
» »
» »
» »
n »
» »
» »
» »
» »
» »
» »
» »
» »
» »
» n
gut
» ”
» n
n» »
» »
» »
» »
1 2
» »
» »
1 2
1 2
» »
» 1
0 1
ES
1 2
0 1
1 3

Singapura,

Banka.

Biliton.

Borneo.

Ins. Philipp,

Extra
Archipel.

Hierbij zijn waarschijnlijk nog te voegen Barbus balleroides Val.en Barbus caras-
sioides Heck.

Eene optelling, met de mij beschikbare hulpmiddelen, van de Cyprinen der thans
levende schepping, heeft mij doen vinden een cijfer van 1144 soorten.

In dit cijfer zijn de archipelagische soorten begrepen.
ongeveer 1/S of ruim 0,12 uit van het geheel.

Gaat men deze verhouding meer in bijzonderheden na, met betrekking tot de
familiën, subfamiliën en groepen, dan erlangt men de volgende uitkomsten.

Van de Cyprinodontoïden zijn 97 soorten beschreven, waaronder slechts 2 archi-
pelagische. De evenredigheid is dus = 1:48,5.

De beschrevene Cyprinoïden zijn 1047 in getal, met inbegrip der 142 archipe-
lagische. De verhouding is alzoo = 1:7,37.

De subfamilie der Cypriniformes telt, met inbegrip van 122 archipelagische , 959
soorten. Men vindt daaruit de proportie = 1:7,86.

Deze soorten maken alzoo

In de wetenschap zijn thans 72 soorten van Gobitinen vermeld, waaronder 11
archipelagische. Men erlangt daaruit de evenredigheid = 1:6,54.
Van de 16 bekende Homalopteraeformes, zijn 9 archipelagische = 1:1,77.

—

Deze verhoudingen zijn voorts voor de groepen der Cypriniformes als volgt.

Voor de Phalakrognathinen. . = 1: 5,67.
" r Cheilognathinen. : = 1: 9,05.
Hu » Labeoninen. . ej ddp. ate
" » Chondrostominen. . = 0:64.
D „ Catostominen. = 0:54.
H „ Cyprinen. . . . z 0:33, of de beide ingevoerde soorten in reke-
ning brengende. zt ge.

V y Barbinen. ECCE ile) felis}.
De fossiele Cyprinen zijn in deze verhoudigen buiten berekening gelaten.

Alhoewel de Cyprinen in den archipel een zoo merkwaardig groot gedeelte van
het geheel uitmaken, is het toch opmerkelijk, niet alleen dat de Cyprinodontoiden
er naauwelijks en de Chondrostominen, Catostominen en Cyprininen er in het ge-
heel niet vertegenwoordigd worden, maar dat ook, met uitzondering slechts van
de Cobitiformes, zoo talrijke geslachten van de overige Cyprinoiden niet worden
aangetroffen. Men vindt er geen enkele amerikaansch genus terug en van de in Afrika

en Europa levende geslachten hoogstens Labeobarbus, Systomus, Chela, Labeo en
Crossocheilos.

Ik heb hieronder laten volgen een tabellarisch overzigt van de geographische ver-
verbreiding van alle de door mij aangenomene geslachten der Cyprinen, en men zal
daaruit kunnen ontwaren, dat van de 35 geslachten der Labeoninen niet minder dan
26,en van de 69 genera van Barbinen niet minder dan 53 in den archipel ontbreken.

Uiterst grensgewest der Cyprinen in het zuidoosten, heeft de archipel evenwel
de merkwaardigste en meest zamengestelde vormen in het leven geroepen en voedt
hij vertegenwoordigers van de geslachten Epalzeorhynchos, Diplocheilichthys, Lo-
bocheilos, Barbichthys, Cyclocheilichthys , Albulichthys, Rohteichthys, Leptobarbus;
Rasborichthys en Macrochirichthys, van welke de groote vastlanden der oude en
nieuwe wereld tot nog toe geene soorten hebben aangewezen.

CYPRINORUM DISTRIBUTIO GEOGRAPHICA.

FAMILIA I. CYPINROIDEI.

SPECIES.
$ Asiaticae. Americanae.
GENER A. &!8 $lsg : 5
SSN ON OUA IRE Ela NS
2 Ler) | = A < = ial =
a FREE be 84|g
4 | | | 4 4 a |
SUBFAMILIA 1 COBITIFORMES.
Hymenophysa McCl. Sat 2 1 Sen NN on » Doll ep) oe EI NE
Acanthopsis V. Hass. , : : 2 ii Su roa ah T T2258 » nn 721/15
Lepidocephalus Blkr. Al Jac 2 » TU. Ag deese Ls qp ne om) » D ON To ES,
Acanthophthalmus V. Hass. 3 2 » 29 sy i) Oe a » » |» Ts NE Le I L
Cobitis Art. : : 2 HR ZONES RN PTS ONZ n DS EPOR IE DILE Ik
Cobitichthys Blkr. RENES 1 5 Dees Bot ei il D » 53»: 799319 22 JD
Tot. A 11 4 —1984:12-177715971598] 85 » » nl) 110579072.
SUBFAM. 2 HOMALOPTERAEFORMES
Homaloptera V. Hass. : 9 » |4|»|n 4 |» » 5315» 28520531118
?silorhynchus McCl. : » » ZENE IE 2 |» » AIN s HO
Lissorhynchus Blkr. » » Le EIE l|» » roe Eme TA bal
Tot. 9 » ré bw a» » » | » | » | » 116
SUBFAMILIA 3 CrPRINIFORMES,
Cohors A. Phalacrognathini.
Stirps 1 Labeonini
Epalzcorhynchos Blkr. 3 1 » DEED |R) » | » » » „nme L
Discognathus Heck, d » » SE Sr 6|» » 593/2931 €» 3186
Crossocheilos V. Hass. , 3 » 3 at des G |» 2 non £5» 2] LE
Discognathichthys Blkr. : » » 4|1|n 5|» ” Dal eae] pel 35
Platycara MeCl. * ^ » » 1 n » 1 » » » » » » 1
Schismatorhynchos Blkr. 1 » 5 BT T5) S» » Su» enen
Labeo Cuv. 2 UB. 4 » OU Toy 10 | » 8 »|»]|»|n»122
Tylognathus Heck. : » » dim 3)» » Di EDO Mal ED I e
Diplocheilichthys Blkr. : 1 » »|n]|n » |» » Eijl eat ied SEDE Dad
Lobocheilos V. Hass. af ». » » » » » » » » » » 7,
Transp. 17 |» |2slelolojstloo [10 nn» | » l61

t
SPECIES.
" Asiaticae. Americanae.
= 3 3 <
GENERA. | 8 "rU ws EEA - d
raat tay EME MEN RE EU S TIROL SIRE =o
ERO EM SON EN seo, M AARS Ies
= NS ewe) aie das Mss. ieu ish dm A
MEMO UB des PR A LS Sm nsn EE EE LEX
E ui o n ze 2
ES Lee en Sed
EE NE EE EEE Etpe
Per transp. 17 0 28| 6 | 0 | 0 7/3 DAMON ON Oe MON Ose
Rohita Val. 5 " à H + (ZE » 20} » » » [20 » » » » » » 182(')
Morulius Buch. 5 ci 5 A 1 » 11} » » » |11 » » » » ) » 11.
Rohitichthys Blkr, E * k » » »| » » » »- » 1!» » » ) T
Dangila Val, . . . N . 10 ” Li» » » T » » » » » n 11
Abrostomus Smith, : AN » » »| » |» » |» ” DAN ARDEN ) 2
Barbichthys Blkr. . 5 : 1 » »| » » » » » » » ” » ) 1
Morara Blkr. : : : : » » ZA Arlen all ZE » DY i 22 he ST 2
Semiplotus Blkr. à ^ A 2 » » 1!» » » il » » » » » ) 1
Opistocheilos Blkr: ln » 23 a |) » 38 ern UD INCONNU 4
Cochlognathus B. Gir . 5 : » » »| » » » » » » b » » 1 1
Pimephales Raf. di mat: " » » ONE je ay » PFS we hh elle 3
Pseudogobio Blkr. "Ces n 1 yf» foo foo |» ” 59 E MER 1
Mylocheilus Ag. Ae "cO EXT UE » » nin |» | » |» » mh lech 1/0 i oe ts: 3
Mylopharodon Ayr. 3 : » » » »| » » Deh 5 » DPA ler Tee 2
Eoplossump Rat. a T» » ONE Ie » DEZE »382 2
Campostoma Ag . . . . » » yt» | » | » | » » RA EN mn ee 1
Siboma Gir. EPEN fi hoe a. » » DIS 1E Ed PET » 5202 BI» 2
Iban (Gn) IG Eig! 0 Ve » » » »|»|»]|» » NE NEN ENE: 4
Dionda Gir. BME Vo VE » » »n|»|»|»]|» » 55 LOSE Ir CON UOS
INOUE (CN M NE LT » » OH | SE I) » Dl ZD 9 2
Hyborhynchus Ag. 8 D c » » „| » » » » » » AXE v) » 5 5
Hybognathus Ag. - . . E » » 21522 19531 53:312» » ls yea ae rf
Orthodon Gir. DE 5 des » » DN OK) » Te dieses come: [ines yal 1
Cliola Gir. . . . . C » » »| » » » » » » 9 » » D 3
Algansea Gir. A " 5 : » » »| » » » » » » 4|» » | 4 4
Allo D mon lis) 1 651 OI » | » 178 » | 18 158 | » | » 158 1180
Stirps 2Chondrostomini.
Chondrostoma Ag. Â 7 ; » » »| 2 » » 2 5 » » n » » 7
Acheilognathus Dlkr. a 5 B » 5 „| » » » » » » n » E ” 5
Aspidoparia Heck. . B b " » » MS) » » 1 » » » » ” » 1
Gymnostomus Heck. . . . » » TCS 3 dp ee LE RS » Weeps e] 6
Mima ses | Men d » » BI» ESOS M6 » 238 beer AN ue 1e )
Dillonia Heck. : 5 5 5 » » ON EE » ” » th WW sy » » ) 1!
Cyprinion Heck. . B B : » » »| 6 » » 6 » » » » | » » 6
Oreinus McCl. 0 ^ E : » » 8113 | » | » |16 » » |» » | » | » | 16
SCRIZOPVECRHECE EN CN ® » » zt Dele dek © » | OF shell so ENG
Tot. Set » 5 981945 ee lay lay 5 OPN ay AL diy ted aso tee
Ie Gl gn e= knn mm mn | | mm mn

(1) Spec. 1 incert. habit.

GENERA.

Recapitulatio Stirpium.
Labeonini. LE AE
Chondrostomind. 3 8

Tot, Phalacrognathini.

Cohors B. Cheilognathini.

Stirps 1 Catostomini.

"/Acomus Gir 2t
Minomus Gir.
Catostomus Les. . :
Ptychostomus Ag. ES
Hylomyzon Ag. E er e
Carpiodes Raf. HM erre
Cycleptus Raf, SAN:
Ichthyobus Raf.
Bubalichthys Ag. : . .
Moxostoma Raf. . .

.
E

.
.

Lote ets
Stirps 2 Cyprinini.

Cyprinus Art.
Carassius Nilss, BN

Tot.

Stirps 3 Barbini.

Racoma McCl. ae
Schizothorax Heck. JEN

Balantiocheilos Blkr. .
Amblyrhynchichthys Blkr.
Albulichthys Blkr.
Hampala V. Hass. :

(1) Introduct.
(2) Mauritius.

Archipelagicae.

Japonicae-

As. Mer.

SPECIES,
Asiaticae.

3 3

rej e tess 3 a

SRE Ae

AUI! =] 2]

O1 | © als a

all F3

dies

» » » »| »
» » » »| »
» » » »| »
» » » »| n»
» » » »| »
» » » » »
» » » »| »
» » » » »
» » » »| »

Americanae.

=
E res èn
ENEN =
2islaisia
EN

<q
53 | » | » 125 1180
» » » » 64
53 » » » |244
ZRD 5» 9| 4. 8
3 » » 3 8
10 » » |10 10
zi m IL Zi Ui
abe) heey pr ul T
5|» » 5 5
2 » » 2 2
4 » » 4 4
6 » » 6 6
8 » » 8 8
53 » » 153 54
1 » » 1 18
i » 1 1 | 20
2 » 1 2 83
» » » » 4
n » » » 7
» » » » 1
» » » ” 1
» ! » » 1
» » » » 2
Or Onl OR SON SIS

SPECIES.

3 Asiaticae. Americanae.
Es A 5 .
e 3 3

GENERA. En | & AN Le SAINS ;
= © X ES c a ad Ge
= ta fen HS | a | Zu E gus m
a e DURS MISES slk Pi) 3s ca teri) :
= en - 2 - + - a 0 S km +
“= e EMS EN | Se Ee ESS) WISE Woe ties E
ae 8 2 Ie o HS et an: A
< EN [rcx H £

«4 | | < < < a

Ber transp: vs 52010 & 285 10
Hypselobarbus Blkr. . . . » » 4 » »
Systomus McCloy wee SL » [48 |11 | »

Cyclocheilichthys Dlkr. . 5 zE » LS) RD ET » » I lc»
IBALDHS MC Uven 1.8. Wes S nus sd » » WE lads uo bore ID 5 93 1 Ik
Labeobarbus Rüpp. > : 5 4 » 9 4 2 » |14 5 7 » » »
Opsaridium Pet. (gen.??) . . » » 23 Er 2th ER || ant 1 » | » |»
Hemibarbus Blkr. . : 3 - » 1 » » » » » » » » » »
Pseudophoxinus Blkr, . . . » » mat p d xe |) 63 gp » »}» |»
Rohteichthys Blkr. 5 ; À 1 » » » » » » » » » » »
Ronte SV EE RECU E » » EM NEER PGA n » » |» |»
Acanthobrama Heck. PURE » » » ou sme » » | » | »
GENE Ie MENTEM » » DE ELS Tur » » |» | »
Chanodichthys Blkr. : A : » ” » DESM ST » » » »
Pseudoculter Blkr. ^ : 5 » » » » 2 » 2 » » » » »
Hemiculter Blkr. > 6 E A » » » » 1 » 1 » » » » »
Aulopyge Heck, i : A : » » ri eb Messy EIS IE » » |» | »
Meda Gir. " , . . . » » » » » » » » » 1 » »
Chedrus Swns. " Lt A : » » Ay oe» » » NIE AI a
Plargyrus Raf. . * ^ . » » » » » » » » » 7 » »
Gaus Vale: SOO 1. pes » » 11 RME Ien IGE » »|»|»
Hypophthalmichthys Blkr. . . » » Dt We) er HNE » thy |
Thynnichthys Blkr. JL NUM 2, » AN Son RAE » » |» |»
Amblypharyngodon BIRT A » » SERE» Dn SME » »|» »
Devario Heck. " * . . » » 4 » » » 4 » » » » »
Luciosoma Blkr. ^ he : 9 » Tae HOD d E EDI » » |» »
Perilampus McCl. ^ : - » » Brit Wee pail on SAID » aly »
Esomus Swns. . » ° ^ » » 3 » » » B » » » » »
'Tinea Cuv. d M Je m T 1 » 5: SMS MS IL 2 am » » |» |»
Areyreus Heck. : ? A F » » » » » » » » » 11 » » |11
Chrosomus Raf. - > 5 : » » » » | » bx» I» » TOR IRI
'Tiaroga Gir. . ^ . 5 . » » » » » » » » » 1 » »
Phoxinus Ag. 3 : 5 : » » » » » » » 1 » » » »
Phoxinellus Heck. . ^ ^ A » » » ” » » » 1 » » » »
Cirrhina (Cuvee c Le » » IL [MEN IC AIS TN HAUTES » ey HAINE
Gobio Cuv. . » , : L » » » 1 1 » 2 4 » 4 » » 4
Sarcocheilichthys Blkr, 2 he » 1 mal ov queer |) eo IT art » » | » |»
Leptobarbus Blkr 2: : 6 D af » » » » | » » » n » » »
Gnathopogon Blkr. As TP » 2 SEM Oo naan ST » yt» |»
Pseudorasbora Blkr. A A ‘ » 9 » » » » » » » » » »
Rasbora Blkr. X x^ s oe el »- LEO eer Wes eene | HOS: II 39 » » » |»
Rasborichthys Blkr. T1 2.7. 1 » DOS LA Ie» NEEDE ed » 3918 538 89
Elopichthys Blkr. . E " » » DT EX ZI ED » » | » |»
Aspius Ag. . . . - as » » » 6 » » 6 6 » » » »
Gila Baird Gir. . € . , » » » » » » » » » 21 » » |21

NUM » | » 146

Transp. . . [72 | 6 |107/44 |29 | 1 |179 24

(1) Incert.

OO mel bris ri 1 ©) rm

C9 C2 G2 9

) ho
LD BD a he NO RO et be Oe pd pe bei bé IN

SPECIES.
gs Asiaticae. Americanae.
o 5 5 . :
GENERA, TTE - E 2 8
=; à : TEESE E E a - =
3 |e |E/S18] 8 AS | ele |‘ =
a NES 3 mi = a
EAM © se siu aS, ONE RIE © E
= c zi © (5) 2 © = (to) sia » E
Sys DIAZ A 3| EIRE
A x m | 4 a = A 8 < =
<i | Uu =
4 |< | < a zd
——ns——————— i OM MM S MEE KI IER EIE

Per transp. A . 42 6 |107| 44| 29) 1|179| 24 | 23 | 46) »| »| 46| 33
Ptychocheilus Ag, " : » » » » » » » » » 9| nl nl 9 9
Opsarius McCl. . 5 : » GAS ET In 20} Ew en EE EDS
Abramis Cuv. . : : 3 » » »| 4| ont om 4| 16 » »| »;, »| »l 920
Luxilus Raf. c : : 4 » » is EDI ID AT WH 50] wm» Ole TO
Alburnus Heck. . ; : : » » »| 14) »| »| 14] 14 2 Tl o ESO ME RE
Hybopsis Ag. 5 : 5 » » »| »| »| »| »| » » 6 »| »| 6 6
Leucosomus Heck. À : » » »| »| »| »f »| » » | 15| »| »! 15| 15
Ceratichthys Baird à à » » 3509 33 092 Sa » 8| ml »| 3 3
Semotilus Raf. . . . » » » » » » » » » 7 » » 7 if
Leuciscus Klein (*). ; : » 1 1| 4| 6; 1| 11| 48 3 6| »| wij 6l 67
Scardinius Bp. , : 5 : » » NEN BEE ey en aS » »| »| »| »| 18
Alburnops Gir. , 2 x : vel » NEN UT TION » 4| »| nl 4 4
Cyprinella Gir. ; : : » » »| »| »| »| »| n ovato» o» Ed ST
Codoma Gir. 7 5 E ^ » » »| mt pl »| »| on » 2| »| »| 2 2
Smiliogaster Dlkr. : = 5 » » 1 »|^ » » 1 » » » » » » 1
Culter Das. . " . » » » » 6 » 6 » » » » » » 6
Laubuea Blkr, , ; : » » PAE yee a E | » »| »| »| » 2
Chela Buch. 3 3 | , 3 nolo » Dn ET) PAM A6
Macrochirichthys Blkr, : : 2 » LUE | cm Eme c e e » pi nido» 2

Tot. ; > 77 | 13 |152| 67| 42) 2/260/116 | 30 |146| »| »|146| 628
RECAPITULATIO STIRPIUM.

* Catostomini. ; 2 x : » » POR EUR UP 23 LEE » S| on! wh 59] be
Cyprinini, , - : : 5 ZON ALSI REATUS Saat) i) 210583
Barbini. H x 5 5 5 77 | 13 1152] 67| 42| 2/260/116 | 30 |146| »| »|146| 628
Tot. Cheilognathini, : À : té 21 (153) 68| 55| 3|275|131 | 32 |201| »| 1/201) 715

RECAPITULATIO COHORTUM.

Phalacrognathini — : . à | 43 | 6 | 93) 33] »| »125| 5 | 15 | 53] »| »| 53] 244
Cheilogoathini. , . … . | 79,21 [153 68] 55) 3/275|131 | 82 |201] »| 1201 715

BA, SOT FO NET PCR RN Pe RES PER PEN CR: (19 sid fe

Tot. : . |122 | 27 |246/101| 55| 3/400/136 | 47 |254| »| 1/254] 959

ee | mn | | ———

RECAPITULATIO SUBFAMILIAR.

Cobitiformes. F : ; : 11 NS) 071091253108 » »| »| »| »| 72
Homalopteraeformes. : : 9 » PR EX vl c » Dik e» E» T NET
Cypriniformes, . : ; . {122 | 27 |246|101| 55| 8 400/186 | 47 |254| »| 1/254) 959

—— | | ee — | — a a | ——

Tot. . 3 [142 | 34 los7l113) co] 5460141 | 47 [254] »| 1:254]1047

(1) 1 Spec. Maurit. (9) Cum specieb. dubiae affinitatis.

ene en

GENERA.

Archipelagicae.

FaMiL1A II CxPRINODONTOIDEI,

Cohors A. Cyprinodontini.

Tellia Gerv.
Cyprinodon Lac.
Girardinus Poey.

Heterandria Baird Gin

Zygonectes Ac,

F undulichthys Blkr.

Mollienisia Les.

Pseudoxiphophorus Blk.

Xiphophorus Heck,

Grundulus ‘Val,
Gambusia Poey.
Hydrargyra Lac.

Poecilia Bl. Schn,

Fundulus Lac.

eres «© wt we «

Cohors B. Aplocheilini.

Panchax Val.

A plocheilus McCl.

Cohors C. Orestiasini,

Orestias Val,

Cohors ID. Anablepini.

Anableps Art, ,

RECAPITULATIO COHORTUM.

Cyprinodontini, .
Aplocheilini.
Orestiasini.
Anablepini.

RECAPITULATIO FAMILIARUM.

Cyprinoidei. 6
Cyprinodontoidei.

Tot.

Tot,

Tot.

^
P

144

SPECIES,
Asiaticae, Americanae.

5 SALE :

8 eger se SERRE E

8 SIE &IS|ERIA[E 3

Bie iSlZlals| 2/8 |2/2/8/<| <

5 2 Ol a a < E 5 "IB LE

4 |4|< < a
» i Oe EI» 1 »| »| » » 1
» SIE» S 4 6 »| 2) 8| 19
» » » » » » » »| 1 »n 1 T
» »| »| nf »| » » 4| nl ni 4 4
» 3718955 | AR ie 5 » Sh sali ail) S 8
1 » » » » » » » » » » T
» nt EIL ie ee » 2!» ahh 6} 3
» x| »| »| »| » » NS $m pl al 1
» »| »| »| »| » » l| » Diet T
D 57 Sk Ale Y » E TL e Lt 1
» DIT IN IER » 8| 4| nl 7 vi
» »| »| n| »| » 1 7 »| » 7 8
» i et slk tl 5 » T5805 619 9
» De BNS EN n er Da RLO DET al TS
1 Si Sl ilk ta 6 | 43) 9| 11] 62| 76
» »| » »| 8| » ” » » n » 8
1 Pia wile al» » »| wf »]| » 5
1 »| nl »] 6| » » DD) 8
» » » »| » » » » »| 10} 10} 10
» » »| nl nl on » 1))| Di NS 3
1 Sie ens 8| 2 621043159 BUN) Cdl oes
1 »| »n| »| 6] » » » »| »| » S8
» AREN ieee oy | » E »| »| 10| 10| 10
» » » » | » » » » S sl 8
2 as f49 (o c eur de =| 79, 97
-—/-—}-—|-—|—— ——|-— -—|-—|-—| -—
34 113) 62] 5460141 | 47 954 »| 1125411047
2 8, »| »| 14) 2 6 | 43) 9| 24| 75) 97
— — € o — o ee mms | es a ees EE
|

36 |293]121| 62} 5 ial 143) 53 (297) 9! 25/329 1144

FAMIBPA GYPTBUITNOIT' T.

KARPER AG EB LGE N

Cyprini maxillis edentulis; ossibus pharyngealibus inferioribus tan-
tum dentatis, dentibus uni- ad triseriatis, ossibus intermaxillaribus
non coalitis; radiis membrana branchiostega 3.

Aanm. De Cyprinoïden verschillen standvastig van de Cyprinodontoïden door
gladde tandelooze kaken, aanwezigheid van een- tot driereijige tanden op slechts de
onderste keelgatsbeenderen en de aanwezigheid van slechts drie kieuwstralen. Het
beschubt zijn des ligchaams is evenmin standvastig (Aulopyge), als het onbeschubt
zijn van den kop (Lepidocephalus), en de schubben zelve zijn zelfs ook niet altijd
gladrandig of eykloïde (Homaloptera). Ook andere kenmerken, door verschillende
schrijvers als den Cyprinoiden eigen opgegeven, worden, zooals hierboven reeds is
aangetoond, niet standvastig bij alle soorten teruggevonden en kunnen alzoo niet
dienen tot eene volstrekte bepaling der familie.

Alhoewel rijker aan soorten dan eenige andere familie van visschen, bieden de
Cyprinoiden geenszins aan eene aan dien rijkdom beantwoordende veelvuldigheid van
belangrijke en in het oog vallende kenmerken. Zij steken ten dezen opzigte hoo-
gelijk af bij de Siluroiden, welke toch nog op verre na niet half zooveel soorten
omvatten.

De natuur heeft zich bij de Cyprinoïden bediend van het eenvoudigste alphabet
om de veelvoudigste soorten van elkander te doen onderkennen en die kenmerken
zijn veelal nog zoo weinig in het oogvallend uitgedrukt, dat het eene wanhopige
onderneming zou kunnen schijnen, wanneer men de meer dan 1000 bekende soorten
voor zich had uitgespreid, die soorten eenigzins voldoende te rangschikken.

Ruim een eeuw geleden, toen men nog geen dertig soorten kende, bestond die
moeijelijkheid niet, omdat het voldoende kon schijnen ze onder slechts een paar
geslachten te brengen. Maar de talrijke, elkander met rassche schreden opge-
volgd hebbende ontdekkingen van de laatste tientallen jaren, hebben eene verdere

AT
«to

splitsing onvermijdelijk gemaakt, en indien er thans nog schrijvers zijn, welke oor-
deelen, dat aan de Artedische geslachten Cobitis en Cyprinus hoogstens slechts enkele
andere kunnen worden toegevoegd, laat zich zoodanig oordeel slechts verklaren door
een weinig doordringend onderzoek of eene beperkte kennis der soorten.

De Artedische geslachten Cobitis en Cyprinus hebben in den tegenwoordigen tijd
eene hoogere beteekenis en behooren gewaardeerd te worden als subfamiliën.

Als subfamilie kan daarbij gevoegd worden die der Homalopteraeformes.

In zoover de rangschikking der Cyprinoïden slechts deze subfamiliën betreft, biedt
zij geene zwarigheden aan.

De Cobitiformes zijn van de gewone Cypriniformes altijd gemakkelijk te onder-
kennen aan hare onderkaaksvoeldraden en enge vertikale kieuwspleet, uiterst kleine
in de huid gezonkene schubjes en de volstrekte afwezigheid van pseudobranchiën
en zoo het al moeijelijk wordt, ze naar die kenmerken van sommige Homalopte-
raeformes te onderscheiden, beslist het niet neergedrukt zijn van kop en ligchaam
en bet niet vlak breede van den buik, dat zij geene Homalopteraeformes zijn.

Ook nog de splitsing der Cobitiformes in geslachten is op vaste grondslagen te
bewerkstelligen, zooals in het hoofdstuk over deze subfamilie nader zal blijken.

De Homalopteraeformes zijn gemakkelijk te herkennen aan den zeer platten kop
en buik, de aan de buiklijn ingeplante horizontale min of meer schijfvormige en
meerdere onverdeelde stralen bezittende borstvinnen, de kleine vertikale kieuwspleet
en de kleine onderstaande centrale mondopening.

De moeijelijkheid in de onderverdeeling der Cypriniformes begint ook eerst nadat
men eenige hoofdgroepen uit ze gevormd heeft.

Heckel heeft een gewigtig kenmerk gevonden in den bouw der kaken en lippen
en met eene geringe wijziging in de definitie is zijne verdeeling der Cypriniformes
in Temnochilae en Pachychilae eene zeer gelukkige te noemen.

Die afdeelingen vallen bijkans geheel zamen met die, welke ik heb voorgesteld
onder den namen Phalakrognathinen en Cheilognathinen.

Ik heb met die namen willen uitdrukken, dat bij de eene afdeeling de onder-
kaak, welke evenwel soms zeer dik is en niet altijd, zoo als Heckel zich uitdrukt,
vin aciem attenuata”, vrij of naakt uitpuilt, onverschillig of er eene onderlip aan-
wezig is of niet, terwijl bij de andere afdeeling de onderkaak steeds met de lip is
bekleed, welke, indien zij al eene groote ontwikkeling bereikt, zooals bij sommige
soorten van Labeobarbus en bij Balantiocheilos, steeds de onderkaak inhult en vóór
baar afhangt.

De geslachten Labeo Cuv. en Chondrostoma Ag. hebben de typen geleverd voor
twee groote groepen der Phalakrognathinen.

Inderdaad kan men de talrijke vormen brengen tot twee groepen, gegrond op
de aanwezigheid of niet aanwezigheid der onderlip, groepen reeds door Heckel on-

derscheiden maar niet benoemd. Men kan ze naar de geslachten, die het eerst
in ze zijn opgesteld, bestempelen met de namen Labeoninen en Chondrostominen.

Ieder dezer groepen bevat talrijke geslachten, tot welker groepering en bepaling
de karakters moeten gezocht worden, voornamelijk in het tandenstelsel en in de
bijzonderheden van den bouw van kaken, lippen en snuit, terwijl ook in de za-
menstelling en plaatsing der vinnen en de beschubbing zijn te vinden goede ken-
merken, welke hieronder nader uiteengezet zullen worden.

De Cheilognathinen, tot welke de groote meerderheid der Cyprinoïden behoort,
laten zich in drie natuurlijke groepen splitsen. Ik noem die naar hare voorname
typen Catostomini, Cyprinini en Barbini.

De Catostominen herkent men aan den vleezigen kop, dikke lippen en vooral
aan de zeer talrijke keelgatstanden, welke in eene enkele rei, ten getale van 40
tot meer den 60, op elk onderkeelgatsbeen zijn ingeplant en het de gedaante
eener kam geven.

De Cyprininen hebben, afgescheiden van hare overige natuurlijke karakters, tot
voornaam en gemakkelijk herkenbaar onderscheidingsteeken een’ getanden aarsvin-
doorn, welken men bij geene andere groep der familie terug vindt.

De Barbinen missen die aarsvindoorntanden en hebben, ter stellige onderscheiding
van de Catostominen, nimmer meer dan 12 (4—12) tanden op elk onderste keel-
gatsbeen. Deze tanden zijn op één tot drie reijen geplaatst.

De grootste moeijelijkheid in het vaststellen van natuurlijke geslachten en in het
bepalen van hunne verwantschappen, ontmoet men bij de Barbinen. Want hoe
scherp de uiterste vormen der groep ook aan elkander schijnen tegenovergesteld
te zijn, zooals de geslachten Barbus en Macrochirichthys, bieden de honderden
tusschenvormen zoo talrijke en weinig merkbare overgangen aan, dat men bij eene
poging tot ondergroepering der geslachten telkens stuit op het niet volstrekt gel-
dige of standvastige van de gebezigde kenmerken, en daaruit laat zich dan ook
verklaren, waarom meerdere uitstekende ichthyologen zich verklaard hebben tegen
de opstelling van zoovele geslachten, welke men aan de Barbinen heeft ontleend.

Het is hier echter hoofdzakelijk de moeijelijkheid, de juiste kenmerken te vin-
den en zich bij de vorming van genera niet op een enkel maar op een kompleks
van kenmerken te verlaten. Op die wijze de natuur met naauwgezetheid raad-
plegende, zal men de meeste geslachten met voldoende juistheid kunnen bepalen
en zich ook met beter gevolg, dan tot dus verre geschied is, aan de natuurlijke
groepering dier geslachten kunnen wagen:

Ik heb in dezen arbeid die groepering beproefd, even als de onderrangschik-
king der Phalakrognathinen, maar ik heb mij daarbij dikwerf moeten bepalen tot
het gebruik maken van de gegevens, in de verschillende ichthyologische werken
voorhanden, en ik moest daardoor noodzakelijk blootstaan aan de dwalingen, welke
uit de onvolledigheid of onjuistheid dier gegevens kunnen voortvloeijen.

Intusschen heb ik, mijne Bengaalsche en Japansche medegerekend, 170 soorten
naar de natuur kunnen onderzoeken en daaronder vele, welke tot de meest merkwaar-
dige geslachten behooren.

Zooals boven is ontvouwd, laten zich de Cyprinoiden verdeelen in drie onderfa-
miliën, de Cobitiformes, Homalopteraeformes en Cypriniformes, terwijl de laatste zich
verder laten splitsen in twee hoofdgroepen, Phalakrognathinen en Cheiloghathinen,
elke van welke nog twee tot drie goed gekenmerkte grootere groepen omvat. Men
kan deze hoofdverdeelingen gemakkelijk kenschetsen als volgt.

Familia CyPrINOÏDEr.

Subfamilia Y. Cobitiformes. Squamae minimaein cute muco tegente laevi quasi
immersae. Cirr 6 ad 10. Apertura branchialis verticalis angusta. Ca-
put corpusque non depressa. Pinnae anacanthae, pectorales radio sim-
plice unico tantum. Pseudobranchiae nullae. Dentes pharyngeales conici
uniseriati.

Subfamilia 1l. Homalopteraeformes. Caput corpusque depressa inferne plana. Pin-
nae anacanthae, pectorales et ventrales linea ventrali insertae, horizontales,
subdisciformes, pectorales radiis simplicibus pluribus, Dentes pharyngeales
conici uniserlati. Os inferum, parvum, centrale.

Subfamilia Il. Cyprimiformes. Cirri nunquam plus quam 4, frequenter nulli:
Caput corpusque compressa. Apertura branchialis lata. Pinnae pectorales
radio simplice unico tantum. Dentes pharyngeales uni-ad triseriati, varias
formes referentes, Jreudebanchrne

Cohors 1. Phalacrognathini, Maxilla inferior margine libero nuda, cum labio
inferiore non vestita. -
Stirps a. Labeonini. Labium inferius vario modo constructum, post api-
cem maxillae reflexum.
Stirps 6. Chondrostomint. Labium inferius deficiens.
Cohors 2. Cheilognathini, Maxilla inferior apice cum labio inferiore vestita.
Stirps a. Catostomini. Caput labiaque carnosa. Dentes utroque osse
pharyngeali inferiore 40 ad plus quam 60, pecten efficientes.
Stirps b. Cyprinini. Corpus oblongum. Pinnae dorsalis multiradiata et
analis pauciradiata singulae spina dentata armatae.
Stirps c. Barbini, Pinna analis radio dentato nullo. Dentes pharyngeales
uni- ad triseriati parci utroque latere nunquam plus quam 12.

Omtrent alle deze hoofdverdeelingen wordt hieronder in nadere bijzonderheden
getreden.

De archipelagische Cyprinoïden van mijn kabinet heb ik alle op nieuw beschreven.

Naarmate de studie dier soorten , welke eerst opvolgend mijne verzameling kwa-
men verrijken, mij tot nieuwe inzigten bragt betrekkelijk de kenmerken, op welke
bij de beschrijvingen voornamelijk behoort gelet te worden, heb ik de overtuiging
erlangd, dat mijne beschrijvingen van vroegere jaren eene algeheele herziening be-
hoefden om ze te kunnen doen dienen tot de voldoende herkenning der geslachten
en soorten, en te eerder ben ik tot die herziening overgegaan, omdat die diagnosen
veelal waren genomen naareen enkel of naar zeer enkele voorwerpen, welke boven-
dien niet alle in een’ gewenschten toestand van bewaring verkeerden of slechts een’
bepaalden leeftijdstoestand voorstelden. Van vele dier soorten zijn mij later groo-
tere reijen van voorwerpen in uitmuntenden toestand van bewaring geworden, en ik
werd daardoor in staat gesteld veel in mijne vroegere beschrijvingen te verbeteren
en aan te vullen.

Bovendien was die herziening noodig, omdat ik vroeger een’ minder goeden weg
volgde in de bepaling van de betrekkelijke grootte der oogen , de dikte des ligchaams
en van de formulen der schubben. De afmetingen der oogen, zoo ze niet, zoo
als bij vele Cobitiformes, met de huid van den kop overtogen zijn, laten zich be-
ter bepalen, wanneer men die der oogkas zelve neemt, dan wanneer ze genomen
worden, wat ik vroeger veelal deed, tusschen den vrijen rand van het de iris min
of meer bedekkend oogvlies. De dikte des ligchaams laat zich het zekerste opgeven,
wanneer men haar neemt over het operkel of de schouderbeenderen en niet achter
de oksels, waar die dikte soms wel aanmerkelijker is, doch ook afhankelijk van den
toestand der weeke deelen, van vet of kuit. Het aantal schubben op eene over-
langsche rei wordt voorts in den regel naauwkeuriger bepaald door te tellen de
schubben op welke zich een zijlijnbuisje bevindt (namelijk daar waar de zijlijn aan-
wezig is) dan door ze te volgen, zooals ik vroeger veelal deed, in eene regte lijn
van de kieuwopening tot het midden van den staartvingrond. Ook in het beschrij-
ven van het tandenstelsel ben ik vroeger, deels door mindere geoefendheid, veelal
minder naauwkeurig te werk gegaan dan mij later gebleken is voor eene goede
waardering van de dentitie noodig te zijn.

Voorts valt nog, met het oog op de verschillen tusschen mijne vroegere en
tegenwoordige beschrijvingen, opte merk en, dat de grootere reijen voorwerpen , over
welke ik thans heb kunnen beschikken, van zelve hebben medegebragt wijzigingen
in de vroeger gegevene hoogte- en lengte-evenredigheden van ligchaam en kop en
oogen, want, alhoewel die evenredigheden binnen zekere grenzen zijn besloten
en daardoor niet ophouden bij de bepaling der soorten van waarde te zijn, ver-
schillen ze toch soms aanmerkelijk binnen die grenzen, naarmate de voorwerpen
tot een’ verschillenden leeftijdstoestand behooren.

Ven dezen opzigte geldt in het algemeen als regel, dat de kop in verhouding
zt T A

tot de lengte des ligchaams en de oogen in verhouding tot de lengte van den kop,
kleiner worden, naarmate het dier in lengte toeneemt , terwijl daarentegen de hoogte
des ligchaams in verhouding tot zijne lengte toeneemt, naarmate het dier den vol-
wassenen toestand nadert.

Ten opzigte der door mij gebezigde termen, zijn slechts eenige weinige toelich-
tingen noodig. In dezen arbeid wordt verstaan onder:

Longitudo capitis, . .
Latitudo capitis, . . .
Oculhayelati, rer

Membrana palpebralis,

Cirri rostrales, .

Cirri supramaxillares, .

Facies masticatoria,

Pinna multiradiata,
Pinna pluriradiata, . .

Pinna pauciradiata, .
Rictus centralis, . . .

Sulcus postlabialis, . .

De volstrekte lengte van den kop, gemeten van eene lood-
lijn, welke men voor de snuitspits laat vallen, tot aan den
achterrand des operkels.

De breedte van den kop, gemeten over de operkels.

Oogen zonder oogvlies en geheel met de boven de oogen
doorschijnende kophuid overtrokken.

Ooglidvlies, verlengsel der kophuid binnen den oogkasrand
en, na een grooter of kleiner gedeelte der iris ringvormig be-
dekt te hebben, zich weder naar den oogkasrand terugslaande.

. Snuitdraden , dezelfde, welke oneigenaardig door andere schrij-

vers ” cirri maxillares" genoemd worden.
Bovenkaaksdraden, dezelfde, welke door andere ichthyologen

minder eigenaardig met den naam w cirri labiales” bestempeld
worden.

. De kaauwvlakte van verschillende gedaante, welke men bij

vele keelgatstanden waarneemt.

. Eene vin met meer dan 15 verdeelde stralen.

Eene vin met meer dan 10 doch minder dan 15 verdeelde
stralen. !

Eene vin met minder dan 10 verdeelde stralen:

De bekspleet in het midden der ondervlakte van den kop,
van de zijvlakte van den kop verwijderd.

De groef, welke men bij vele Cyprinoiden vindt aan de on-
dervlakte der onderkaak, in de kinhuid, en welke soms enkel
is en dwars geplaatst, soms dubbel, aan elke zijde der kin
één (soms zelfs twee) en overlangs geplaatst.

SUBFAMILIA I COBITIFORMES.

MEERSLANGACHTIGEN.

Cyprinoidei corpore elongato vel oblongo compresso vel cylindraceo ,
non depresso, squamis minimis cycloideis in cute muco tegente laevi
quasi immersis vestito. Caput cute ubique tectum; rostro carnoso;
ore parvo infero cirris 6 ad 12 cincto; labiis carnosis; maxilla infe-
riore plana ante labium inferius prominente. Dentes pharyngeales
conici uniseriati. Pseudobranchiae nullae. Apertura branchialis angus-
ta, verticalis. Pinnae anacanthae, dorsalis et analis pauci- ad plu-
riradiatae, nunquam multiradiatae, pectorales radio sinplice unico
tantum.

Aanm. Toen Artedi het geslacht Cobitis opstelde, kende hij slechts de drie gewone
europesche soorten daarvan. Zijne diagnose bepaalde zich tot de volgende woorden:
„Caput et corpus cathetoplatea. Pinnae dorsi et ventrales eadem a rostro distan-
tia sitae. Cirri ad os. Corpus maculosum".

Sedert 1738, het jaar waarin Artedi's diagnose werd openbaar gemaakt, zijn nog
ongeveer 70 andere soorten bekend geworden, welke tot Cobitis te brengen zijn,
doch op verscheidene van die soorten zou van de door Artedi genoemde ken-
merken slechts dat der voeldraden kunnen toegepast worden, want er zijn soorten
met cilindervormig ligchaam, soorten bij welke de rugvin ver achter de buik-
vinnen is ingeplant en soorten bij welke het ligchaam niet de geringste vlekteeke-
ning vertoont.

Linneus ontnam aan het geslacht Cobitis zijne oorspronkelijke en natuurlijke be-
teekenis, door er Cyprinodontoïden in te plaatsen uit de geslachten Anableps en
Fundulus.

Cuvier, het geslacht opvattende in den zin van Artedi, gaf er in 1817 eene
nieuwe omschrijving van, doch ook deze past op verre na niet op alle soorten. Want
er zijn er, zooals mijne Cobitis macracanthus, bij welke de kop niet klein en het
ligchaam niet lang te noemen is; andere, zooals Cobitis oblonga Val., bij welke
de rugvin ver achter de buikvinnen is geplaatst; en nog andere, zooals Cobitis dario
Buch., bij welke een gedeelte der zwemblaas zich buiten het gewone beenige wer-

velomhulsel bevindt en zich als een ruime zak tot ver achter in de buikholte uitstrekt.

De heer Valenciennes heeft de Cuviersche diagnose verbeterd, waartoe hij in
staat gesteld was door de ongeveer 46 soorten van Cobitiformes, welke tijdens de
uitgave van het 18° deel der groote Histoire naturelle des Poissons bekend waren.
Met de waarde van subfamilie aangenomen , past het geslacht Cobitis Val. ook op
alle sedert nog ontdekte soorten.

Toen men talrijke buiten-europesche soorten van Cobitis had leeren kennen, heeft
men getracht, het groote Artedische geslacht in meerdere genera te splitsen.

Proeven daarvan zijn geleverd door Kuhl en Van Hasselt, door de heeren Gray,
Agassiz en MacClelland en door William Swainson, maar de grondslagen, op welke
die splitsingen berustten, waren deels onvoldoende, deels onvoldoende uiteengezet,
en zoo werden alle bekende soorten door den heer Valenciennes ten onregte weder
tot een enkel geslacht teruggebragt.

Lacepède vormde uit Cobitis fossilis L. een eigen geslacht, hetwelk hij Misgurnus
noemde, doch geheel ten onregte tanden in de kaken toekende.

Kuhl en Van Hasselt stelden in 1822 voor het geslacht Nemacheilus, aan het-
welk de oude beteekenis van Cobitis werd gegeven.

Na den dood van Kuhl ontdekte Van Hasselt nog de soorten, op welke hij de ge-
slachten Acanthophthalmus en Acanthopsis grondde. Hij was de eerste, die de
soorten van Cobitis met bewegelijke onderoogkuilbeensdoornen van de overige soor-
ten van Cobitis afzonderde, en gaf den geslachtsnaam Acanthophthalmus aan de soorten
met stompen snuit, bij welke de doorn zich onder het oog, en den geslachtsnaam
Acanthopsis aan de soorten met spitsen, verlengden snuit, bij welke de doorn
zich vóór het oog bevindt.

Het geslacht Botia Gray, ingelijks op den bewegelijken onderoogkuilsdoorn gegrond,
omvat als zoodanig de geslachten Acanthophthalmus en Acanthopsis van Van Hasselt,
maar de soort, in de Illustrations of Indian Zoölogy onder den naam van Botia
grandis afgebeeld, is eene Hymenophysa, waarover nader.

De heer Agassiz nam twee geslachten van Cobitiformes aan.

Onder Cobitis begreep hij de soorten zonder wangdoornen, onder Acanthopsis die
met wangdoornen. Zijn geslacht Acanthopsis heeft alzoo dezelfde beteekenis als
Botia Gr.

Ducrotay de Blainville schijnt de eerste geweest te zijn, die het geslacht Cobitis
tot eene hoogere groep verhief, althans plaatste hij in eene soort van stelsel, in 1816
in het 83° deel van het Journal de Physique openbaar gemaakt, zijne Cobites ” in
eene groep zijner afdeeling Tétrapodes abdominaux, met den naam Subenchéliosomes”’.

Swainson stelde met de Cobibiformes eene familie te zamen, onder den naam Co-
bitidae, doch hij begreep daaronder de Homalopteraeformes en de Cyprinodontoiden.
Zijne Cobitinae echter, welke hij als onderfamilie der Cobitidae opstelde, hebben de-

zelfde waarde als Cobitis Art. of mijne Cobitiformes. In de splitsing dezer sub-
familie ging Swainson verder dan zijne voorgangers. Wèl nam hij in het wezen
dezelfde geslachten aan als de heer Agassiz, het geslacht Acanthopsis slechts be-
stempelende met den naam Canthophrys, maar hij vond voor de beide geslachten
subgenera uit, voor Cobitis de ondergeslachten Cobitis en Acoura, voor Cantho-
phrys de subgenera Canthophrys, Diacanthus en Somileptes.

Het subgenus Acoura zou van Cobitis slechts verschillen door eene in het al-
gemeen tweekwabbige staartvin en schublooos ligchaam en daartoe zouden behoo-
ren Cobitis savona Buch. (Acoura obscura Swns.), Cobitis turio Buch. (Acoura ar-
gentata Swns.) en Cobitis corica Buch. (Acoura cincrea Swns.).

Het ondergeslacht Canthophrys zou gekenmerkt zijn door afgeronde staartvin en
ongeschubd ligchaam. Swainson bragt daartoe Cobitis cucura Buch., Cobitis pan-
gia Buch., Cobitis balgara Buch. en Cobitis guntea Buch., soorten, welke Swainson
zich de vrijheid gaf te herdoopen met de namen Canthophrys albescens, Canthophrys
rubiginosus, Canthophrys olivaceus en Canthophrys vittatus.

Het subgenus Diacantha zou verder kenbaar zijn aan ovaal, onbeschubd lig-
chaam en gevorkte staartvin. Cobitis geta Buch. en Cobitis dario Buch., welker na-
men Swainson evenzeer veranderde in die van Diacantha zebra en Diacantha
flavicauda, zouden daartoe behooren.

Het ondergeslacht Somileptes eindelijk zou tot kenmerken hebben een lancetvormig,
zeer zamengedrukt, beschubd ligchaam; groote, nabij de snuitspits geplaatste oogen
en afgeronde staartvin. Swainson bragt daartoe Cobitis gongota Buch. en Cobitis
botia Buch., of, wat hetzelfde is, zijne Somileptes bispinosa en Somileptes unispina.

De heer MacClelland nam, in zijne Indian Cyprinidae, aanvankelijk slechts twee
geslachten van Cobitiformes aan. Hij grondde die geslachten op het al of niet
tweedeelige van de staartvin, onder Cobitis latende de soorten met afgeronde of
afgeknotte staartvin en de soorten met tweekwabbige staartvin UTR tot zijn
geslacht Schistura. Verder in hetzelfde werk stelde hij nog voor drie bengaalsche
soorten, Cobitis dario Buch., Cobitis geta Buch. en Botia grandis Gr. den geslachts-
naam Hymenphysa voor, wegens de aanwezigheid bij die soorten van eene vrij in
de buikholte hangende, door een middenschot in kwabben (into lobes) verdeelde
zwemblaas.

Prins Charles Lucien Bonaparte stelde geene nieuwe geslachtsverdeeling der Co-
bitiformes voor, maar verhief ze tot den rang eener familie, onder den naam Co-
bitidae.

In het groote vischwerk zijn de Cobitiformes aangenomen, noch in den zin eener
familie, noch in dien eener subfamilie, noch zelfs in dien eener groep. Evenzeer
heeft de heer Valenciennes alle bovengenoemde geslachten en ondergeslachten ver-
worpen.

-
58

Inderdaad is de generische waarde van.de ter splitsing gebezigde kenteekenen
deels voor betwisting vatbaar, deels volstrekt onaannemelijk, terwijl nog andere
kenteekenen, zooals die der zwemblaas, niet uitwendig zigtbaar zijn.

Maar dit neemt niet weg, dat zij, in verband met andere kenmerken, na een
nieuw onderzoek der thans reeds zoo talrijke soorten, kunnen dienen ter vaststel-
ling van generische groepen, onder welke die soorten, mijns inziens, inderdaad be-
hooren gebragt te worden.

De Cobitiformes toch bieden in hare bewerktuiging zoo talrijke en deels gewigtige
verschillen aan, dat men, indien ze aangetroffen werden bij zoovele familién, welke
grootere soorten tot vertegenwoordigsters hebben, niet zou aarzelen daaraan generische
waarde te hechten.

Tot die verschillen reken ik te behooren de aanwezigheid van een’ gevorkten on-
deroogskuilsdoorn, welke reeds aanleiding heeft gegeven tot de opstelling van de
geslachten Acanthopsis V. Hass. en Acanthophthalmus V. Hass. (Botia Gr., Acanthop-
sis Ag., Canthophrys Swns.)

Andere merkwaardigheden vindt men in den bouw der zwemblaas. Bij eenige
soorten is geen spoor van zwemblaas te herkennen, terwijl zij bij talrijke soorten
bestaat uit een klein eenkamerig of tweekamerig blaasje, besloten in eene beenige
doos gevormd door eene buitengewone ontwikkeling van den voorsten wervel. Maar
eenige andere soorten, zooals Cobitis dario Buch., Cobitis macracanthus Blkr,
Cobitis hymenophysa Blkr, enz. bezitten bovendien eene ruime, vrij in de buikholte
liggende zwemblaas, welke door eene kortere of langere buis met de voorste klei-
nere in de beenige holte der werveluitsteeksels beslotene blaas in gemeenschap staat. Op
deze merkwaardigheid berust het geslaéht Hymenphysa McCL, hetwelk inderdaad.
verdient als een eigen geslacht te worden aangenomen, omdat het genoemde ken-
merk in verband staat met andere bijzonderheden in den bouw, welke ik zoo
aanstonds zal vermelden.

Minder gelukkig was het denkbeeld, geslachten vast te stellen op de gedaante
der staartvin (Schistura McCl.) en op het al of niet beschubd zijn des ligchaams.
(Acoura, Canthophrys, Diacantha Swns.) De staartvin toch biedt in haren vorm de
meest talrijke verscheidenheden aan, van gaaf en afgerond, tot weinig en diep in-
gesneden. Bij vele soorten is die insnijding of uitranding zelfs zoo gering, dat de
vin, indien zij niet geheel uitgespannen is, het voorkomen heeft afgeknot of af-
gerond te zijn. Van dit kenmerk is door Swainson bij zijne subgenera insgelijks
gebruik gemaakt, terwijl hij bovendien het kenmerk van schubloosheid daarbij
bezigde. Totdat nadere waarnemingen het tegendeel zullen hebben aangetoond,
geloof ik, met den heer Valenciennes, dat alle soorten van Cobitiformes huidschubjes
bezitten, alhoewel die zeker bij vele zoo klein zijn, dat zij eener oppervlakkige waar-
neming ligtelijk ontglippen. Van twee soorten in mijn bezit, Diacantha flavicauda

Swns. (Cobitis dario Buch.) en Canthophrys vittatus Swns. (Cobitis guntea Buch.)
kan ik met zekerheid zeggen (vergel. Verhand. Batav. Genootsch. XXV Nalez,
ichthyol. van Bengalen p. 143), dat het ligehaam even volkomen met schubjes
bekleed is als dat van alle mijne overige soorten. Swainson schijnt, in zijne bepa-
ling omtrent het al of niet beschubd zijn van de bengaalsche soorten, enkel afge-
gaan te zijn op de beschrijvingen van Buchanan in zijn werk over de visschen
van den Ganges. De ondergeslachten Acoura, Canthophrys en Diacantha kunnen,
om de boven ontwikkelde redenen, niet behouden blijven. Het subgenus Somilep-
tes Swns. valt overigens met Acanthopsis zamen en is er slechts van afgescheiden
op grond van zeer zamengedrukt ligchaam, groote oogen en afgeronde staartvin.

De mij beschikbare soorten van Cobitiformes zijn slechts 16 in getal, en ik ben
alzoo in het onderzoek der talrijke overige soorten beperkt, tot de daarvan bestaande
beschrijvingen en afbeeldingen.

Die beschikbare soorten bieden echter zoo verschillende bijzonderheden in de be-
werktuiging aan, dat ik niet aarzel, daarin grond te vinden tot hare groepering
ineenige geslachten, en als mijne meening uit te drukken, dat eene nadere studie
der overige soorten er toe zal leiden, ze deels tot die geslachten terug te brengen,
deels welligt ze tot nog andere eigene geslachten te verheffen.

Bene eerste bijzonderheid in de bewerktuiging der Cobitiformes, welke door de-
schrijvers te zeer is over het hoofd gezien, is het met de kophuid bedekt zijn of niet
bedekt zijn der oogen. Bij vele soorten zijn de oogen vrij, van een oogvlies voor-
zien, zoodat de kophuid zich tot eene soort van ooglid over het oog verlengt om
zich dan terug te slaan en eene soort van bindvlies te vormen.

Hiertoe behooren de soorten, welke ik vroeger heb beschreven onder de namen
Cobitis macracanthus, Cobitis hymenophysa, Cobitis dario, Cobitis fasciata en
Cobitis Jaklesi.

Bij alle mijne overige soorten zijn de oogen geheel met de kophuid overtogen.

Eene andere bijzonderheid der bewerktuiging is te vinden in de plaatsing der
voeldraden.

Bij alle mijne soorten zijn minstens 6, bij enkele 8 tot meer voeldraden aanwezig.
Zijn er meer dan 6, dan behooren de meerdere tot de onderlip, doch de normale
6 draden behooren steeds tot den snuit of tot de bovenlip. De bovenlip- of bo-
venkaaksdraden zijn ingeplant, òf slechts aan den hoek der bovenkaak, òf, wanneer
er meer dan een paar aanwezig is, ook aan het midden van elken tusschenkaak-
beenstak. Zoo zijn bij sommige soorten 4 snuitdraden en 2 bovenkaaksdraden
aanwezig, en bij sommige andere soorten slechts 2 snuitdraden en 4 boven-
kaaksdraden.

Vallen deze verschillen, met andere verschillen van waarde zamen, dan ligt daarin
grond tot het opstellen van eigene geslachten.

Hen derde punt in de bewerktuiging der Cobitiformes, wat bijzondere opmer-
merking verdient, is de inplantingsplaats der rugvin boven of geheel achter de
buikvinnen. In deze kenmerken is misschien slechts generische waarde te zoeken,
wanneer ze door andere van hooger gewigt begeleid zijn.

Zeer opmerkelijk eindelijk is nog de bijzonderheid, dat bij enkele Cobitiformes
niet alleen het ligchaam, maar ook de kop met schubjes is bekleed. Zoo hebben
Cobitis macrochir Blkr en Cobitis Hasseltii Val. schubjes op wangen en operkels
en eerstgenoemde soort zelfs op de kruin en het suboperkel. Bij alle mijne overige
soorten is de huid van den kop volkomen schubloos, wat ook wel het geval zal
zijn bij verre weg de meeste overige bekende soorten, hoezeer ik vermoed, dat er
onder de bengaalsche soorten zijn, welke een dergelijk karakter aanbieden.

De boven omschrevene kenmerken, in verband beschouwd met elkander, met die,
gelegen in de aanwezigheid of afwezigheid van wangdoornen en den algemeenen
bouw en habitus, hebben mij geleid tot het aannemen in de subfamilie Cobitifor-
mes van de geslachten Hymenophysa, Cobitis, Lepidocephalus, Acanthopsis,
Acanthophthalmus en Cobitichthys.

Deze geslachten laten zich naar volgend schema gemakkelijk herkennen.

I Spina suborbitalis bifurcata.
À Five. Mal
Pinna dorsalis pinnis ventralibus opposita.
T Oculi liberi. Cirri 6 vel 8, rostrales 4, supramaxillares 2 , inframaxillares
.interdum 2. Vesica natatoria parte majore libere in cavitate ventris
suspensa.
Hymenophysa MeCl. = Aynererjar GAL etel ber ton, fs
Tf Oculi velati. Cirri 6, rostrales 2, Ne 4. Vesica natatoria
tota in pyxide vertebrali inclusa.
Acanthopsis V. Hass. = reach Le, 14 7
6. Pinna dorsalis pinnas ventrales inter et analem sita. Oculi velati. Corpus valde
compressum. Vesica natatoria nulla. Cirri G.
T Cirri rostrales 4, supramaxillares 2. Caput squamosum.
Lepidocephalus Bkr.
ff Cirri rostrales 2, supramaxillares 4. Ve alepidotum.
Acanthophthalmus V. Hass. = / "n gro BC,

B. fmmar ver dra m, nulle. , eve a?

vijve KEM,
Il Spina suborbitalis nulla. Pinna dorsali pinnis ventralibus opposita. Vesica

natatoria tota in pyxide vertebrali inclusa.

)
LL

4. Oculi liberi. Cirri 6, rostrales 4, supramaxillares 2.
Colitis. Art.

56
b. Oculi velati. Cirri 10 ad 12, rostro-supramaxillares 6—S, inframaxillares

4. Corpus valde compressum. Pinna caudalis supra et infra caudam in ca-
rinam subadiposam producta.

Cobitichthys Blkr.

Ik beschouw deze geslachten als natuurlijke en ik bezit van alle 2 tot 4 soorten.
De bestaande gegevens zijn overigens niet voldoende om de overige reeds bekende
soorten alle met zekerheid eene plaats in ze aan te wijzen. Misschien zelfs vindt
men er typen onder, welke toteigene geslachten behooren te worden verheven.

De Cobitiformes zijn beperkt tot Europa, Azië en den Indischen archipel en
bezitten het grootste aantal soorten in zuidelijk en zuidwestelijk Azië.

De geslachten Hymenophysa, Acanthophthalmus en Lepidocephalus schijnen zich
niet verder westelijk uitte strekken dan Hindostan , doch oostelijk gaat Hymenophysa
tot Java, Borneo en Japan en de beide overige tot Java.

Acanthopsis en Cobitis hebben de grootste verbreiding. Acanthopsis vindt men
zoo wel in Engeland als in Japan vertegenwoordigd.

Cobitichthys schijnt uitsluitend te behooren tot Oostelijk Azië, tot China, Japan
en Borneo.

De bekende soorten der subfamilie zijn, voor zoo ver ik heb kunnen nagaan,
de hier onder genoemde.

Species Cobitiformium hucusque cognitae.

Habit.

' Hymenophysa dario Blkr = Cobitis dario Buch. = Diacantha

flavicauda Swns. = Schistura dario McCl. , . . Bengala, Assam.
geto Blkr.= Cobitis geto Buch. = Diacantha zebra

Swns.= Schistura geta McCl. . . . . . . . Beng. Assam.
grandis Blkr = Botia grandis Gr. = Cobitis grandis
Val = Schistura grandis McCl. . . . . . . Hindostan.

i curta Blkr= Cobitis curta T. Schl . : . . : Japonia.
y MacClellandi Blkr= Cobitis hymenophysa Blkr. . Java, Sumatra.
macracanthus Blkr = Cobitis macracanthus Blkr. . Sumatra, Borneo.

Cobitis

LÀ

barbatula L.= Cobitis Furstembergii Fitz.
nurga Nordm. = Cobitis merga Krynick.
frenata Heck.
panthera Heck.
insignis Heck.
tigris Heck.

leopardus Heck,
malapterus Val. .
argyrogramma Heck,
persa Heck. .
marmorata Heck.
vittata Heck.
mooreh Syk.
Ruppellüú Syk.
arenata Val. . OS ut.
scaturigina Buch. = Schistura scaturigina McCl.
bilturio Buch. = Cobitis ocellata McCI.
turio Buch. = Acoura argentata Swns.
gibbosa MeCl.
savona Buch.
savona McCl.
corica Buch.
punctata McCl.
? rupecula =
rupecula Val. ae Gak
?? boutanensis = Cobitis boutanensis McCl.
? zonata = Schistura zonata MeCl.

Cobiti

+
ol

Acoura obscura Swns.

—
—

Acoura cinerea Swns.

° E ^

—
—

. . .

Schistura du MeCL.

. .

—
—

» .

STDS

“a

Habit.

As. occ. sept.
Russia meridon.
Syria.

Syria.

. Syria.

Syria.
Syria.

. Syria.

Persia.
Cashmir.

. Cashmir.
. Deccan.
. Deccan.

Hindostan.
Bengala, Assam.
Bengala.

. Bengala.

= Schistura

. Bengala.

= Schistura
: . Bengala.
Cobitis

. Bengala.
. bengala.

= Cobitis zona-

ta Val. . EEN AE e . Assam.

? chlorosoma = Cobitis chlorosoma McCl. . . Assam.

? monoceros = Cobitis monoceros McC]. . . . Assam.

?? pavonacea = Cobitis pavonacea McCl. : . . . Assam.

?? subfusca = Schistura subfusca McCl. = Cobitis
subfusca Val. : : Se o hes ace A Sam.

PP phoxocheila zi Cobitis SER McCay MER PASsame

PP guttata = Cobitis guttata McCl. . . . . - 4 Asam.

? micropus — Cobitis micropus Val. A 0-0 Chine
STILLER Val. OU euo MM . . Cochin-China,

chrysolaimos K. v. H. = Nemacheilus TE Vi

Hass. — Cobitis fasciata Val.= Cobitis suborbi-

talis Val.= Cobitis Pfeifferi Blkr.
* Cobitis Jaklesi Blkr. Da MU
Acanthopsis fossilis Ag. = Cobitis fossilis L. .

" taenia Selys = Cobitis taenia L. = Botia taenia Yarr. Eur., As. sept., Japon.
" elongatus Blkr = Cobitis elongata Heck. Kner. . Europa.
" linea. Heck. & INT . Persia.
» P armatus Blkr = Cobitis armatus McC]. . Afghanistan.
v ? maya Blkr= Cobitis maya Sykes. . Deccan.
" guntea Blkr = Cobitis guntea Buch. = Cantho-
phrys guttatus Swns. . Bengala, Assam.
" amnicolus Blkr = Cobitis C Val . Bengala.
” montanus Blkr= Schistura montana McCl. = Co-
bitis montana Val. 5 . . Bengala.
» ? cucura Blkr = Cobitis cucura Nhi Cantho-
phrys albescens Swns. > = = Bengala:
» ? aculeatus Blkr = Schistura EME McCl. = Co-
bitis aculeata Val. . Assam.

v ? gongota Blkr— Cobitis gongota Bus = Somilep-
tes bispinosa Swns. = Cobitis oculata McC. :

v" ? botia Blkr = Cobitis botia Buch. = Somileptes
unispina Swns.= Cobits mucronata McCl.

" dialyzona V. Hass. = Cobitis macrorhynchos Blkr.

" choirorhynchos Blkr = Cobitis choirorhynchos Blkr.

Acanthophthalmus pangia Blkr = Cobitis pangia Buch. = Can-

thophrys rubiginosus Swns. = Cobitis cinnamo-
mea MeC]. a ^s

v .— PPthermalis Blkr = Cobitis PESE: Val.

Habit.

. Java, Sumatra.
. Sumatra.
. Europa, Asia occid.

. Bengala.

. Bengala.
. Java, Borneo.
. Sumatra.

. Bengala.
. Ceylon.

7 fasciatus V. Hass. = Cobitis Kuhlii Val. . Java, Sumatra.
" javanieus K. v. II. 2 Cobitis oblonga K. v. H., Val. Java.
Lepidocephalus ? balgara Blkr = Cobitis balgara Buch. = Can-
thophrys olivaceus Swns. = Schistura bulgara McCl. Bengala.
" Hasseltii Blkr = Cobitis Hasseltii Val. = Cobitis
octocirrhus V. Hass.? . Java.
" macrochir Blkr = Cobitis Beat Blkr. . Java.
Cobitichthys anguillicaudatus Blkr*= Cobitis anguillicau-
data Cant. UT von RATE eee . China.
7 pectoralis Blkr = Cobitis pectoralis McCl. . China.

Habit.
Cobitichthys bifurcatus Blkr = Cobitis bifurcatus McCl. . . China.
" decemcirrosus Blkr = Cobitis decemcirrosus Basil. . China.
v. ?? psammismus Blkr = Cobitis psammismus Richds. China.
2 rubripinnis Blkr = Cobitis rubripinnis 'T. Schl.
(nec Blkr ol.). 1 eel... * EMO HERE FIT UE Japenia.
" maculatus Blkr = Cobitis maculata T. Schl. . . Japonia.
n enalios Blkr = Cobitis rubripinnis Blkr ol. (nec
Mn RUN ee S oec IE o Japon.
2 dichaehrauswmBIkr MEN EL SUM MERE Japonia.
" polynenia c BIkramdu d NE v. v o ato. Japonia:
" barbatuloides Blkr = Cobitis barbatuloides Blkr. Borneo.
Species fossiles.
Gubitis cenmoowr wo, c P RUE Me Fe yo... Omen:
n CEHAAIOTES Ac wy RER EPEN ONE, 25 Oeningen:
" ONCE rp e ER RU wo meme t Mombach-
Acanthopsis angustus Ag . . . . . . . . « . vs . Oeningen.

Het aanwezen van Cobitiformes op de Soenda-eilanden is het eerst aangetoond
geworden door Kuhlen Van Hasselt.—Van Hasselt kende 5 soorten van Java, Co-
bitis fasciata, Acanthophthalmus javanicus, Acanthophthalmus fasciatus, Lepidoce-
phalus Hasseltiien Acanthopsis dialyzona, soorten, welke ik alle heb teruggevonden.

Na Kuhl en Van Hasselt, tot op mijne onderzoekingen, werd geene enkele soort
aan deze 5 toegevoegd, want Cobitis chrysolaimos Val. en Cobitis suborbitalis
Val. zijn mijns inziens tot Cobitis fasciata terug te brengen.

Op Java vond ik, behalve de 5 genoemde soorten, van welke slechts vier in de
groote Histoire naturelle des Poissons zijn vermeld, nog Lepidocephalus macrochir
en Hymenophysa MacClellandi.

Sumatra, van waar vroeger geene enkele soort van Cobitiformes bekend was,
heeft mij van de Javasche soorten geleverd Hymenophysa MacClellandi, Cobitis
fasciata, Lepidocephalus macrochir, Acanthophthalmus javanicus en Acanthophthal-
mus fasciatus, en bovendien nog Hymenophysa macracanthus, Cobitis Jaklesi en
Acanthopsis choirorhynchos, dus in het geheel acht soorten.

Van Borneo ontving ik slechts 4 soorten, Hymenophysa macracanthus, Hyme-
nophysa MacClellandi, Acanthopsis dialyzona en Cobitichthys barbatuloides, welke
laatste soort aan Borneo eigen schijnt te zijn,

60 iul

Opmerking verdient het, dat van de eilanden Banka, Biliton en Singapoera nog
geene enkele tot deze subfamilie behoorende soort is bekend geworden.

De archipelagische Cobitiformes beminnen bij voorkeur de heldere snel vlietende
rivieren der bergachtige streken. Nabij de riviermondingen treft men wel voor-
werpen aan van Cobitis fasciata, Acanthopsis dialyzona, Lepidocephalus Hasseltii
en Acanthophthalmus fasciatus, doch slechts zelden, en in den regel slechts bij
hoogen stand en snellen stroom der rivieren. Zij behooren echter in de hoogere ge-
deelten. der rivieren te huis, waar eenige soorten, zooals Cobitis fasciata en Le-
pidocephalus Hasseltii, althans op Java, dikwerf in honderden voorwerpen te gelijk
gevangen worden.

Hymenopuysa McCl., Blkr. GETIOEBAN.

Corpus oblongum compressum , microlepidotum. Maxilla inferior acie
tenui, tubereulo nullo. Caput acutum. Oculi liberi. Cirri 6 vel 8, ros-
trales 4, supramaxillares 2. Caput alepidotum. Spina suborbitalis. Nares
anteriores patulae. Pinna dorsalis ventralibus opposita , caudalis biloba.
Vesica natatoria duplex, posterior libere in cavitate abdominali sus-
pensa. Dentes pharyngeales conici uniseriati.

Aanm. Ik beschouw het geslacht Hymenophysa als volkomen natuurlijk. De

ijzondere bouw der zwemblaas gaf den heer MacClelland aanleiding tot het
denkbeeld, dat men daarop een eigen geslacht zou kunnen vestigen onder den
naam van Hymenphysa, doch hij bragt dit denkbeeld niet ih praktijk en plaatste
alle Cobitiformes onder Cobitis en Schistura, latende hij de door hem beschrevene
soorten van Hymenophysa onmiddellijk achter die van Schistura volgen.

De heer Valenciennes heeft het geslacht Hymenophysa niet aangenomen, voorna-
melijk omdat hij meende, dat het karakter, gelegen in de zwemblaas, niet vergezeld
was van kenmerken in andere organen.

In de eerste plaats moet ik hier aanteekenen, dat de zwemblaas bij Hymenophysa
niet, zooals ik zelf vroeger meende en beschreef, enkel is en niet slechts bestaat
uit de ruime, vrij in de buikholte liggende, blaas, maar dat die blaas slechts het
achterste gedeelte der geheele zwemblaas daarstelt en door eene kortere of langere
buis vereenigd is met het voorste gedeelte, hetwelk, even als bij de geslachten Cobi-
tis, Cobitichthys en Acanthopsis, besloten is in eene beenige, door den voorsten wervel
gevormde doos en zelfs betrekkelijk aanmerkelijk grooteris dan bij de genoemde
geslachten. Deze bijzonderheid was door mij nog niet opgemerkt, tijdens ik de drie
soorten van het geslacht, in mijn kabinet bevat, beschreef en bekend maakte.

En zijn echter andere kenmerken dan die, welke betrekking hebben tot den bouw
der zwemblaas, welke regt geven Hymenophysa als een eigen geslacht aan te
nemen. —

Vooreerst is de habitus der tot hetzelve behoorende soorten een geheel eigenaar-
dige en reeds voldoende om ze van alle overige Cobitiformes te onderscheiden.

Alle doen zij zich kennen door een veel korter en gedrongener ligchaam dan
men bij alle overige Cobitiformes waarneemt, eene gedaante aan welke door den
betrekkelijk hoogen rug meer kenmerkends wordt bijgezet. Het is voornamelijk
op grond vande gedaante des ligchaams, dat ik Cobitis curta T.Schl. tot Hyme-
nophysa breng, welke japansche soort overigens ook de andere uitwendige ken-
teekenen van Hymenophysa bezit.

Ten tweede verschilt Hymenophysa van Cobitis, volgens mijne opvatting van dit
geslacht, door de aanwezigheid van den gewoonlijk sterk ontwikkelden onderoog-
kuilsdoorn, terwijl het zich met geen der overige geslachten van Cobitiformes laat
vereenigen, wegens zijne vrije niet met de kophuid overtogene oogen.

Men kan het geslacht alzoo oogenblikkelijk herkennen aan de onderoogkuilsdoor-
nen met gelijktijdig vrije oogen en men wordt in die herkenning nog vergemakkelijkt
door de gedrongene vormen des ligchaams en hoogen rug, alsmede door de gevorkte
staartvin en min of meer spitsen varkensachtigen snuit, welken alle soorten met el-
kander gemeen hebben.

De thans bekende soorten van Hymenophysa laten zich groeperen in die met
zes en in die met acht voeldraden. Alle hebben echter 4 aan de basis digt bij-
eenstaande snuitdraden en twee aan den bekhoek ingeplante bovenkaaksdraden.

De onderkaaksdraden ontbreken soms en zijn altijd slechts weinig ontwikkeld.
Zij staan ook niet in*verband met andere kenteekenen, gewigtig genoeg om aan de
groepen eene hoogere beteekenis te geven.

Tot de achtdradige soorten behooren Hymenophysa macracanthus, Hymenophysa
geto en Hymenophysa grandis; tot de zesdradige Hymenophysa MacClellandi, Hyme-
nophysa dario en Hymenophysa curta.

De beide archipelagische soorten laten zich voorts naar volgend schema van de
aan haar verwante onderkennen.

I. Cirri 8. Corpus fasciis transversis fuscis latis 3, oculari, dorso-ventrali et dorso-
anali. D. 3/8 vel 3/9.

Hymenophysa macracanthus Blkr.

il. Cirri 6. Corpus vittis transversis 15 p. m. coerulescentibus. D. 3/10 ad 3/13.
LHymenophysa MacClellandi Blkr,

Hymenophysa macracanthus Blkr, Grootdoornige Getjoeban. Atl. Cypr.
ab! 7.

Hymenoph. corpore oblongo compresso, altitudine 4 circiter in ejus longitudine, latitudine 2 circiter
in ejus altitudine; eapite acuto convexo 3°/4 ad 5 in longitudine corporis; altitudine capitis 1 et
paulo ad 1!/5, latitudine 2 ad 17/3 in ejus longitudine; linea rostro-frontali convexa; oculis liberis,
in posteriore dimidio capitis sitis, lineam rostro-frontalem non attingentibus, diametro 4 ad 6 in
longitudine capitis, diametris 1?/; ad 2?/,; distantibus; linea interoculari valde convexa; naribus
medio rostri apicem inter et orbitam circiter paulo ante spinam suborbitalem perforatis, valde
approximatis, posterioribus anterioribus majoribus foraminiformibus, anterioribus valvula lata basi
subtubiformi claudendis ; spina suborbitalisat longe ante oculum inserta, validissima, bifurcata, ramo
inferiore ramo superiore plus duplo longiore, sub oculi margine posteriore desinente; rostro acutiusculo
convexo, oculo duplo fere vel plus duplo longiore, carnoso, ante os prominente; maxilla superiore
maxilla inferiore longiore, longe ante oculum desinente; maxilla inferiore gracili cochleariformi sat
longe ante labium inferius deflexum prominente; labiis latis carnosis, superiore antice in lobos 2
oblongo-rotundos membranaceos producto, inferiore pendulo margine sinuato; cirris 8, rostralibus 4
apice rostri basi communi insertis, dimidio apicali apntennatim articulatis externis cirris mediis et
oculo longioribus, mediis sat alte palmatis (membrana sat alte unitis); cirris supramaxillaribus basi
carnosis compressis apice gracilibus cirris rostralibus externis non vel vix longioribus; cirris infra-
maxillaribus basi approximatis latis cirris ceteris brevioribus; dentibus pharyngealibus utroque latere
5 uniseriatis conicis aeutis vix curvatis parvis; apertura branchiali subverticali; squamis minimis,
oculo nudo bene conspicuis; linea laterali rectiuscula per media latera decurrente, antice tumida;
vesica natatoria bipartita, parte anteriore globosa in cavitate ossea inclusa cum parte posteriore
tubulo gracili longo unita, parte posteriore oblonga parte anteriore plus duplo majore libere in cavi-
tate ventris suspensa: pinna dorsali junioribus paulo ante, aetate provectis supra basin ventralium
incipiente et ante pinnam analem desinente, acuta vel acutiuscule rotundata, non emarginata,
altiore quam basi longa, corpore humiliore; pinnis pectoralibus junioribus acutiuscule rotundatis
aetate provectis acutis, ventrales non vel vix attingentibus, capite brevioribus; ventralibus acutis vel
acute rotundatis pectoralibus brevioribus; anali acuta non vel vix emarginata, duplo circiter altiore
quam basi longa, dorsali humiliore; caudali profunde incisa lobis valde acutis 3!/; ad 3% in lon-
gitudine corporis; colore eorpore pulchre roseo vel flavo, fasciis 3 latis transversis nigricante-fuscis
luteo limbatis; fascia 14 oculari vertice incipiente oculum amplectente, inferne gracilescente et non
cum fascia lateris oppositi unita; fascia media dorso-ventrali latissima, ante pinnam dorsalem inci-
piente inferne gracilescente et ventre ante pinnas ventrales cum fascia lateris oppositi unita; fascia
31 a pinna dorsali et a tota caudae dorso incipiente pinnam analem versus descendente et totam
caudam fere amplectente; pinnis dorsali et anali totis fere nigricante-fuscis basi antice et margine an-
teriore et apice interdum roseo-rubris; pinnis peetoralibus et ventralibus juvenilibus miniatis, aetate
provectioribus roseis medio late fuscis; caudali pulehre rubra; iride aurea, violaceo et fusco tincta.

B. 3. D. 3/8 vel 3/9. P. 1/13ad 1/13. V. 1/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 8/17/8 ad 10/17/12, lat. brev. incl,

Syn. Cobitis macracanthus Blkr, Diagn. Beschr. nieuwe vischs. Sumatra Tient. I ad IV , Nat.

T. Ned. Ind. III p. 603.
Matjan Mal. Sum, Getjuban Lampong. Sum.
Hab. Sumatra (Pangabuang, Palembang, Djambi, Lahat, Lematang-Enim, Kwanten), in fluviis,
Borneo (Bandjermasin, Kahajan, Pontianak, Sintang), in fluviis,
Longitudo 36 speciminum 48'" ad 320"".

Aanm. Ik beschreef deze soort voor het eerst ter aangehaalde plaatse, in het
jaar 1852, naar kleinere voorwerpen van Sumatra. Sedert ontving ik talrijke voor-
werpen, niet alleen van verschillende plaatsen van Sumatra, maar ook van Borneo
en daaronder van ongeveer een voet lengte. Op Java schijnt zij niet voor te komen.

De Grootdoornige Getjoeban heeft, even als Hymenophysa grandis en Hymeno-

o ] v o ry
physa geto, 8 voeldraden, doch bij eerstgenoemde soort is het ligchaam onregel-
matig gevlekt en zonder banden, terwijl bij laatstgenoemde de donkere dwarsbanden
7 of 9 in getal zijn, zoodat zij zich bij den eersten oogopslag daarvan laat onder-

g IJ ? o o
kennen.
Merkwaardig is bij deze soort de verlenging der bovenlip in twee afzeronde
o J iBT me! D
kwabben en de voelsprietachtige geleding der snuitdraden. Zij is, naar ik ver-
p o o o À 2
moed, de grootste soort van alle bekende Cobitiformes.

Hymenophysa MacClellandi Blkr. MacClellandsche Getjoeban. Atl. Cy-
prin. Tab. II fig. 6.

Hymenoph. corpore elongato compresso, altitudine 5 fere ad 5!/2 in ejus longitudine, latitudine 2 fere
ad 2!/ in ejus altitudine; capite suilloideo, acuto, 42/5 ad 5 fere in longitudine corporis; altitudine
capitis 11,2 ad 12/5 , latitudine 21/2 ad 3 in ejus longitudine; linea rostro-frontali declivi rectiuseula ; ocu-
lis liberis, in posteriore dimidio capitis sitis, lineam rostro-frontalem non attingentibus, diametro 5
ad 7 in longitudine capitis, diametro 1 et paulo ad 1!/» distantibus; linea interoculari convexa; na-
ribus medio circiter rostri apicem inter et orbitam longe ante spinam suborbitalem perforatis, valde
approximatis, posterioribus foraminiformibus, anterioribus valvula magna dimidio basali tubiformi
claudendis; spina suborbitali non longe ante oculum inserta, valida, bifurcata, ramo inferiore ramo
superiore duplo circiter longiore, sub medio oculo circiter desinente; rostro acuto non vel vix con-
vexo suilloideo, oculo juvenilibus duplo aetate provectioribus plus duplo longiore, ante os prominente,
carnoso; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, apice hamato, longe ante oculum desinente; ma-
xilla inferiore sat gracili, cochleariformi, ante labium inferius deflexum prominente; labiis carnosis

,
simplicibus, non lobatis; cirris 6, rostralibus 4 apice rostri basi communi insertis, non artieulatis,
internis supra cirros externos insertis iisque et oculo multo longioribus basi tantum leviter palmatis:
cirris supramaxillaribus 2 basi parum carnosis cirris rostralibus non vel non multo brevioribus;
dentibus pharyngealibus utroque latere uniseriatis conicis acutis vix curvatis parvis; apertura
branchiali subvertieali; operculo postiee inferne in processum obtusum producto; squamis minimis
oculo nudo conspicuis; linea laterali rectiuscula, per medialatera decurrente, antice tumida; vesica
natatoria bipartita, parte anteriore globosa in cavitate ossea inclusa cum parte posteriore tubo bre-
vi sat amplo unita, parte posteriore oblonga parte anteriore plus duplo majore libere in cavitate
ventris suspensa; pinna dorsali supra vel vix ante pinnas ventrales incipiente et paulo ante analem
desinente, acutiuscula, non vel parum emarginata, corpore humiliore, juvenilibus vix vcl non aeta-
te provectis malto longiore quam alta; pinnis pectoralibus acutiuscule vel obtusiuscule rotundatis,
longe ante ventrales desinentibus capite multo sed minus duplo brevioribus; ventralibus acutiuscule
vel obtusiuscule rotundatis pectoralibus brevioribus; anali acute vel obtuse rotundata, non vel vix
emarginata, multo minus duplo altiore quam basi longa, dorsali paulo vel non humiliore; caudali
profunde incisa, lobis acutis vel acute rotundatis 4'/; ad 5 in longitudine corporis; colore corpore

superne pulchre roseo-viridi, inferne margaritaceo; capite utroque latere fasciis 2 longitudinalibus
violascentibus, superiore rostro-frontali, inferiore rostro-oculari; corpore junioribus fasciis 13 ad 15
transversis subaequilatis et subaequidistantibus coerulescentibus vel dorso violascentibus antice et
postice vitta vel vittula profunde coerulea lineam ventralem non attingente marginatis, aetate pro-
vectis fasciis non vel vix conspicuis sed vittulis coeruleis persistentibus; pinnis roseis, dorsali fasciis
4 vel 5 obliquis vel subhorizontalibus violascente-coeruleis et apice vulgo macula nigra vel fusco-

violacea; caudali dimidio basali vittis 8 ad 5 transversis coeruleis; iride fusca aureo et roseo tincta.
B. 3. D. 3/10 ad 3/13. P. 2/10 ad 2/13. V. 1/7. A. 3,5 vel 3/6. C. 10/17/10 ad 15/17/15, lat.
brev. incl.
Syn. Cobitis hymenophysa Blkr, Diagn. Beschrijv. nieuwe vischs. Sumatr. Tient, I—IV, Nat.
Tijdschr. N. Ind. III p. 602.
Langli Lampong.
Hab. Java (Ngawi), in fluviis.
Sumatra (Pangabuang, Palembang, Lematang-Enim, Lahat), in fluviis,
Borneo (Kahajan, Pontianak), in fluviis.
Longitudo 24 speciminum 61" ad 187”.

Aanm. Ik ontdekte de hier beschrevene soort gelijktijdig met de Grootdoornige
Getjoeban en beschreef haar ter zelfder plaatse naar een enkel kleiner voorwerp
van Palembang. Sedert ontving ik vrij talrijke exemplaren van verschillende plaatsen
van Sumatra en Borneo en ook enkele van Java. Van hare archipelagische verwante
verschilt zij door slanker ligchaam , talrijker rugvinstralen, talrijke anders gekleurde
ligchaamsbanden en door de aanwezigheid van slechts zes voeldraden. Dit laatste ken-
merk heeft zij gemeen met Hymenophysa curtaen Hymenophysa dario, doch zij laat
zich nog gemakkelijk van deze beide soorten onderkennen, — van Hymenophysa curta
door hare dwarsche ligchaamsbanden en aanmerkelijk talrijker rugvinstralen,— en
van Hymenophysa dario door spitser profiel, kleinere oogen, talrijker rugvinstralen
en talrijkere en minder schuins geplaatste dwarsche ligchaamsbanden.

Ik bezit slechts 3 javasche voorwerpen dezer soort, gevangen in het gebied der
Solo-rivier, nabij Ngawi. Deze voorwerpen hebben alle slechts 13 dwarsche lig-
chaamsbanden, slechts 3/10 of 3/11 rugvinstralen en de violetblaauwe rugvin-
bandjes bijkans horizontaal geplaatst en zeer smal. Ook eenige mijner sumatrasche
voorwerpen vertoonen dezelfde bijzonderheden en ik zou er aanleiding in gevonden
hebben alle die voorwerpen tot eene eigene soort te brengen, indien ik niet ook
in het bezit was van nog twee andere voorwerpen, welke, met de aanwezig-
heid van 15 dwarsche ligchaamsbanden en zeer schuinschen stand der rugvinban-
den, zooals ik bij de meeste mijner exemplaren waarneem, slechts 3/10 tot 3/11
rugvinstralen bezitten, zoodat hier, vermits overigens de habitus van alle voor-
werpen gelijk is, slechts aan klimaatsvarieteiten te denken is.

AcaNtmorsis V. Hass, Dlkr. Modderkruiper.

Corpus elongatum compressum, microlepidotum. Maxilla inferior
acie tenui, tuberculo nullo. Oculi velati. Cirri 6 ad 10, rostrales 2,
supramaxillares 4. Caput compressum , alepidotum. Spina suborbitalis.
Nares anteriores patulae non tubulatae. Pinna dorsalis ventralibus
opposita. Vesica natatoria parva in cavitate ossea vertebrali inclusa.
Dentes pharyngeales conici uniseriati.

Aanm. De geslachtsnaam Acanthopsis is niet het eerst voorgesteld door den heer
Agassiz, zooals men algemeen schijnt aan te nemen en ook uit den Nomenclator van
den heer Agassiz zou opmaken, maar dagteekent reeds van het jaar 1828, in
welk jaar een uittreksel uit een’ brief van Van Hasselt over de visschen van Java,
in de Algemeene Konst- en Letterbode is opgenomen en daaruit vertaald overgeno-
men in het Bulletin van De Férussac van 1824.

Van Hasselt grondde zijn geslacht Acanthopsis op eene merkwaardige soort van
Java, welke hij onder den naam van Acanthopsis dialyzona aanduidde, en nam als
geslachtskenmerk aan den spitsen verlengden snuit en de plaatsing van den on-
deroogkuilsdoorn vóór en niet onder het oog. De benaming Acanthopsis werd later
ook toegepast op alle soorten van Cobitiformes , welke een’ onderoogkuilsdoorn bezitten,
onverschillig of die doorn vóór of onder de oogen is ingeplant. In beide gevallen
laat de bepaling van het geslacht te wenschen over. Niet alle soorten van Cobitiformes
met onderoogkuilsdoornen zijn tot een zelfde geslacht te brengen en aan den anderen
kant zijn die doornen niet bij alle soorten van Acanthopsis vóór het oog geplaatst,
terwijl de snuit slechts bij enkele soorten verlengd is.

Ik heb alzoo eene nieuwe „diagnose van het geslacht opgemaakt, doch ik moet
aanteekenen, dat ik slechts drie soorten uit eigen aanschouwing heb leeren kennen
en dat ik alzoo ten opzigte van alle overige soorten beperkt ben, tot hetgeen de
bestaande beschrijvingen en afbeeldingen daaromtrent leeren. Ik ben in het bezit
geweest van eene Acanthopsis (Cobitis guntea Buch.) van Bengalen, doch deze soort is
tijdens de veelvuldige verplaatsingen van mijn kabinet verloren gegaan, terwijl ik
in de daarvan gegevene beschrijving, in mijne Nalezingen op de ichthyologie van
Bengalen, niet gelet heb op de geaardheid van het oogvlies en van de neusgaten. Thans
kan ik alzoo slechts raadplegen de beide archipelagische soorten van mijn kabinet.

Deze soorten intusschen behooren tot eene eigene groep in het geslacht en zijn
merkwaardig door haren varkensachtigen kop en ver vóór de oogen ingeplante
onderoogkuilbeensdoornen. Reeds daardoor laten zij zich van alle overige soorten
herkennen.

Het geslacht Acanthopsis, zooals het boven omschreven is, laat zich gemakke-
lijk van de overige geslachten van Cobitiformes onderkennen. Door zijnen onderoog-
kuilbeensdoornen reeds verschilt het van Cobitis en Cobitichthys. Door zijne bedekte
oogen laat het zich niet verwisselen met Cobitis en Hymenophysa. Door zijne
twee snuitdraden, vier bovenkaaksdraden en onbeschubden kop verschilt het van

Lepidocephalus. En ook met Acanthophthalmus kan het niet verward worden door
de plaatsing der rugvin boven de buikvinnen.

De beide archipelagische soorten zijn te kenmerken als volgt.

1 Cirri 8. Caput suilloideum acutum, rostro oculo plus triplo longiore. Spina
suborbitalis longe ante oculum inserta. Pinna caudalis emarginata. .

A. Caput 4?/, ad 5 et paulo in longitudine corporis. Caput, dorsum et la-
tera maculis rotundis vel polymorphis violaceo-fuscis. A. 2/5 vel 2/6.

Acanthopsis choirochynchos Blkr.

B. Caput 5 ad 5!/, in longitudine corporis. Maculae fuscae capite dorsoque
nullae. A. 2/6 vel 2/7.

Acanthopsis dialyzona V. Mass.

Acanthopsis choworhynchos Blkr., Varkensachtige Modderkruiper. Atl.
Cypr. Tab. II fig. 5.

Acanth. corpore elongato compresso, altitudine 9 !/ ad 11 fere in ejus longitudine, latitudine 1'/s
circiter in ejus altitudine; capite valde acuto, suilloideo, 5 et paulo ad 42/3 in longitudine corporis;
altitudine capitis 21/3 circiter, latitudine 3!/s circiter in ejus longitudine; linea rostro-frontali declivi
recta; oculis totis velatis, in posteriore tertia capitis parte sitis, lineae frontali maxime approximatis ,
diametro 6!/3 circiter in longitudine capitis, minus diametro 1/2 distantibus; linea interoculari non
convexa; naribus medio circiter rostri apicem inter et orbitam E. ante basin spinae suborbitalis per-
foratis, anterioribus brevitubulatis, posterioribus foraminiformibus; spina suborbitali longe ante oeulum
inserta, mediocri, oculo breviore, longe ante oculum desinente, bifurcata, ramo inferiore ramo supe-
riore minus duplo longiore; rostro acuto, suilloideo, oculo plus triplo longiore, conico-compressius-
culo, apice ante os prominente, carnoso; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, non hamata,
longe ante oculum desinente; maxilla inferiore sat gracili, cochleariformi, ante labium inferius deflexum
prominente; labiis carnosis, simplicibus, non lobatis; cirris 8 gracilibus; cirris rostralibus 2 basi
approximatis apice rostri insertis oculo non vel non multo brevioribus; cirris supramaxillaribus 4,
oculum longitudine aequantibus vel subaequantibus, anterioribus medio ramo ossis intermaxillaris,
posterioribus angulo ossis intermaxillaris insertis anterioribus longioribus; cirris inframaxillaribus
antice labio inferiore insertis cirris ceteris brevioribus; dentibus pharyngealibus utroque latere uni-
seriatis p. m. 14 conicis acutis vix curvatis, parvis, inaequalibus ; apertura branchiali subverticali; oper-
culo margine superiore concavo, apice rotundato, margine inferiore valde curvato; suboperculo post
opereulum prominente; squamis minimis oculo nudo conspicuis; linea laterali bene conspicua, rec-

tiuscula, per media latera decurrente; vesica natatoria cavitate. ossea vertebrali inclusa, parva, parte
accessoria posteriore in cavitate ventris libere suspensa nulla; pinna dorsali secunda 4a ejus parte
pinnis ventralibus opposita et tota ejus longitudine circiter ante pinnam analem desinente, cor-
pore paulo altiore, aeque longa fere ac alta, acuta, paulo emarginata; pectoralibus acutis longe
ante ventrales desinentibus, capite multo sed multo minus duplo brevioribus; ventralibus acutis
vel acute rotundatis, pectoralibus brevioribus, minus ad plus earum longitudine ante pinnam ana-
lem desinentibus; anali acuta vel acutiuscule rotundata, vix vel non emarginata, paulo altiore quam
basi longa, corpore humiliore; caudali oblique parum emarginata lobis acutis inferiore superiore longiore
5%/4 ad 63/4 in longitudine corporis; corpore superne violascente- vel roseo-viridi, lateribus ar-
genteo, inferne albido, fusco-violaceo vel viridi-violaceo maculato et rivulato; maculis genis parvis
polymorphis, rostro et fronte linea media oblongis transversis 4 ad 6, linea dorsi media magnis
oblongis fascias transversas breves 13 vel 14 subsimilantibus, lateribus linea laterali subrotundis
magnis 10 ad 12, lateribus inferne parvis interdum in vittam longitudinalem undulatam uni-
tis, interdum nullis; lateribus dorsum inter et lineam lateralem vitta longitudinali fusca plus
minusve interrupta subundulata; pinnis aurantiaco- vel roseo-hyalinis radiis roseis vel fuscescenti-
bus; caudali membrana tota media pinna margaritacea, radiis aurantiacis singulis maculis parvis 4
ad 5 fuscis vittas totidem tranversas efficientibus, basi superne macula nigra parva rotundiuscula.

B. 3. D: 2/10 vel 2/11. P. 1/9. V. 1/6. A. 2/5 vel 2/6. C. 7/14/5 vel 6/14/4 lat. brev. incl.

Syn. Cobitis choirorhynchos Blkr, Overz, Ichth. Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. VII p. 95.

Hab. Sumatra (Provincia Palembang ubi confluunt flumina Lematang-Enim, Lahat).

Longitudo 7 speciminum 101"' ad 178”.

Aanm. Deze soort wordt aanmerkelijk grooter dan hare javasche geslachtsver-
wante, van welke zij zich overigens voornamelijk onderscheidt door hare kleurtee-
kening en betrekkelijk grooteren kop. Zij schijnt op Sumatra de plaats te vervan-
gen van Acanthopsis dialvzona V. Hass.

Acanthopsis dialyzona V. Hass., Algem. Konst- en Letterb. 1823 II
p. 133, Bullet. Férussac 1824 p. 377. Spitssnuitige Modderkruiper.
Atl. Cypr. Tab. IL fig. 8.

Acanth. corpore elongato compresso, altitudine 9!/gsad 10!/, in ejus longitudine, latitudine 11/2 cir-
citer in ejus altitudine; capite valde acuto, suilloideo, 5 ad 5!/3 in longitudine corporis; altitudine
capitis 2!/; ad 21/4, latitudine 3 circiter in ejus longitudine; linea rostro-frontali declivi rectiuscula
vel convexiuscula; oculis totis velatis, parte posteriore in tertia 34 capitis parte sitis, lineae fron-
tali maxime approximatis, diametro 6 ad 8 in longitudine capitis, minus diametro ta distantibus;
linea interoculari non vel vix convexa; naribus medio circiter rostri apicem inter et orbitam paulo
ante basin spinae suborbitalis perforatis, minimis, foraminiformibus; spina suborbitali longe ante
oculum inserta, mediocri, oculo breviore, longe ante oculum desinente, bifurcata, ramo inferiore
ramo superiore minus duplo longiore; rostro acuto, suilloideo, oculo plus triplo longiore, conico
compressiusculo, apice ante os prominente; maxilla superiore maxi!la inferiore longiore, non ha-
mata, longe ante oculum desinente; maxilla inferiore labiis carnosis, simplicibus, non lobatis; cir-
ris 8 gracilibus; cirris rostralibus 2 basi approximatis apice rostri insertis oculo brevioribus; cirris
supramaxillaribus 4, anterioribus medio ramo ossis intermaxillaris insertis oculo paulo longioribus,

posterioribus angulo ossis intermaxillaris insertis cirris anterioribus brevioribus; cirris inframaxil-
laribus antice labio inferiore insertis, parum conspicuis cirris ceteris brevioribus; dentibus pharyn-
gealibus uniseriatis conicis acutis vix curvatis, parvis; apertura branchiali subverticali; operculo
postice rotundato margine inferiore valde curvato; suboperculo post operculum prominente; squamis
minimis oculo nudo vix conspicuis; linea laterali rectiuscula per media latera decurrente; vesica
natatoria cavitate ossea vertebrali inclusa, parva, parte accessoria posteriore in cavitate ventris
libere suspensa nulla; pinna dorsali secunda 43 ejus parte pinnis ventralibus opposita et tota cir-
citer ejus longitudine ante pinnam analem desinente, corpore altiore, aeque longa fere ac alta,
acuta, emarginata; pectoralibus acutis longe ante pinnas ventrales desinentibus, capite multo sed
multo minus duplo brevioribus; ventralibus acutis pectoralibus brevioribus, tota circiter earum
longitudine ante pinnam analem desinentibus; anali acuta vel acutiuscule rotundata, vix vel non
emarginata, paulo altiore quam basi longa, corpore humiliore; caudali subsemilunariter emarginata
lobis acutis inferiore superiore paulo longiore 5!/2 ad 6 in longitudine corporis; colore corpore su-
perne olivaceo-hyalino, inferne nitente margaritaceo, lateribus nitente aureo-viridi maculis diffusis
irregularibus violascentibus in seriem longitudinalem dispositis vel in faseiam plus minusve unitis;
pinnis roseo-hyalinis; pinna caudali basi superne macula parva nigro-violacea et basi et medio
vittis 3 vel 4 transversis dilute fuscescente-violaceis; iride flava vel aurantiaca.

B. 3. D. 2/10 vel 2/11. P. 1/9. V. 1/6. A. 2/6 vel 2/7. C. 8/14/6 ad 6/14/4, lat. brev. incl.

Syn. Cobitis macrorhynchos Blkr, Overz. Ichth. Sumatra, Nat. Tijdschr. N. Ind. VII p. 96. Act.

Soc. Scient. Ind. Neerl II 10e Bijdr. Ichth. Borneo p. 20.
Serowot et Djeler Sundan. Batav.
Hab. Java (Batavia), in fluviis.
Borneo (Kahajan), in fluviis.
Longitudo 9 speciminum 70” ad 115%

Aanm. De onderwerpelijke soort is dezelfde, voor welke Van Hasselt den aan
het hoofd van dit artikel geplaatsten naam voorstelde. Ik heb de zekerheid daar-
van erlangd, niet alleen doordien ik de soort te Batavia heb terug gevonden , waar
zij de eenige vertegenwoordigster van haar geslacht is, maar ook, doordien ik
in het bezit ben van eene kopie der afbeelding, welke Van Hasselt van haar heeft
doen vervaardigen. Die kopie heeft eene lengte van 136”, zoodat de soort grooter
wordt dan het grootste der in mijn bezit zijnde voorwerpen. Zij is te Batavia zeld-
zaam. Van andere plaatsen van Java ik haar tot nog toe niet te zien gekregen.

LrrripocEPHALUS Blkr. Schubkop.

Corpus elongatum, valde compressum, microlepidotum. Maxilla
inferior acie tenui; tuberculo nullo. Caput valde compressum, squa-
mosum,rostro convexo. Oculi velati. Cirri 6 vel 8, rostrales 4, su-
pramaxillares 2. Spina suborbitalis. Nares anteriores tubulatae. Pinna
dorsalis ventrales inter et analem sita. Vesica natatoria conspicua
nulla. Dentes pharyngeales conici uniseriati.

Aanm. Het geslacht Lepidocephalus is van de overige geslachten van Cobitiformes
gemakkelijk herkenbaar door het beschubd zijn van onderoogkuils-en operkelstreek.
Deze beschubbing, welke zich bij een der soorten zelfs tot over het geheele oper-
kel en tot over de kruin uitstrekt, is in de familie der Cyprinoïden, voar zoo-
verre mij bekend is, een op zich zelf staand feit en nog van geen enkel ander ge-
slacht bekend,

Reeds daarom schijnt aan dit kenteeken eene generische waarde behooren te wor-
den gehecht. Overigens onderscheidt Lepidocephalus zich van Cobitis en Hyme-
nophysa door zijne bedekte oogen, tusschen de buikvinnen en aarsvin geplaatste
rugvin en de afwezigheid van zwemblaas; en van Cobitis bovendien nog door zijnen
onderoogkuilsdoorn. Meer verwantschap heeft het met de geslachten Cobitichthys, Acan-
thopsis en Acanthophthalmus. Met deze alle heeft het de bedekte oogen gemeen
en bovendien met Acanthopsis en Acanthophthalmus den bewegelijken onderoog-
kuilsdoorn. Het is echter voldoende van die allen te onderkenenn. Cobitich-
thys mist den onderoogkuilsdoorn, heeft 2 snuit- en 4 bovenkaaksdraden, eene
kleine zwemblaas en de rugvin aan de buikvinnen tegenovergesteld. Acanthopsis
heeft wel een’ onderoogkuilsdoorn, maar overigens voeldraden, zwemblaas en rugvin
als bij Cobitichthys. Het meest verwante geslacht echter is* Acanthophthalmus, doch
ook dit nog is gemakkelijk van Lepidocephalus te onderkennen, niet alleen door het
volkomen onbeschubd zijn van den kop, maar ook doordien er slechts 2 snuitdra-
den en daarentegen 4 bovenkaaksdraden aanwezig zijn.

Van het geslacht Lepidocephalus ken ik slechts twee soorten uit eigen aanschou-
wing. Een daarvan was reeds geruimen tijd in de wetenschap bekend onder den
naam van Cobitis Hasseltii Val, terwijl de andere eenige weinige jaren geleden
door mij werd ontdekt en onder den naam van Cobitis macrochir bekend gemaakt.
Ik ben echter niet vreemd aan het denkbeeld, dat er onder de Cobitiformes van zui-
delijk Azië nog andere soorten gevonden zijn of nog zullen worden, welke tot
Lepidocephalus te brengen zijn, en ofschoon de bestaande beschrijvingen en afbeel-
dingen ten deze niet de genoegzame voorlichting geven, meen ik Cobitis balgara
Buch. voor eene soort van hetzelfde geslacht te mogen houden, welke echter 8
voeldraden zou bezitten.

De beide soorten mijner verzameling bezitten de volgende kenmerken.

T. On 6.

A. Vertex squamosus. Pinnae dorsalis medio ventrales inter et analem, ven-
trales in dimidio corporis posteriore sitae. Corpus pinnaeque maculis vel
fasciis nullis.

70
Lepidocephalus macrochir Bikr.

B. Vertex alepidotus. Pinnae, dorsalis ventralibus magis quam anali appro-
ximata, ventrales in dimidio corporis anteriore sitae. Corpus maculis et vittis
variegatum.

Lepidocephalus Hasseltii Blkr.

Lepidocephalus macrochir Blkr. Groothandige Schubkop. Atl. Cypr. Tab.
Bic. 10!

Lepidoc. corpore elongato compresso, altitudine 6!/2ad 7 in ejus longitudine, latitudine 2!/2 ad 3 in
ejus altitudine; eapite obtuso convexo 6 ad 6!/2 in longitudine corporis; altitudine capitis 1!/3 ad 11/4,
latitudine 2!/sad 3 in ejus longitudine; linea rostro-frontali convexa; oculis totis velatis, postice in
anteriore dimidio capitis sitis, a linea frontali remotis, diametro 11 ad 14 in longitudine capitis,
plus diametro 1 distantibus; linea interoculari convexa; naribus oculis magis quam rostri apici ap-
proximatis, posterioribus foraminiformibus, anterioribus tubulatis; spina suborbitali paulo ante
oculum inserta, valida, oculo longiore, post oculum desinente, bifurcata, ramo inferiore ramo su-
periore plus duplo longiore; rostro obtuso, convexo, elevato, carnoso, ante os prominente; maxilla
superiore maxilla inferiore longiore, non hamata, paulo ante oculum desinente; maxilla inferiore
cochleariformi, ante labium deflexum prominente; labiis carnosis, simplicibus, non lobatis; cirris 6
carnosis; cirris rostralibus 4 peripheria apicis rostri insertis externis internis paulo longioribus capite
paulo plus duplo brevioribus; cirris supramaxillaribus angulo ossis intermaxillaris insertis cirris ro-
stralibus externis paulo brevioribus; vertice, genis postice operculisque squamosis squamis minimis
oculo nudo vix conspicuis; dentibus pharyngealibus uniseriatis conicis acutis vix curvatis, parvis;
operculo postice rotundato margine inferiore concavo; suboperculo post operculum non prominente;
apertura branchiali subverticali; squamis corpore minimis oculo nudo conspicuis; linea laterali rec-
tiuseula per media latera decurrente; vesica natatoria deficiente; pinna dorsali medio ventrales inter
et analem sita, obtusa, convexa, corpore duplo circiter humiliore, aeque alta circiter ac basi longa;
pinnis pectoralibus aeutis capite paulo longioribus, tota vel plus tota earum longitudine ante pinnas
ventrales desinentibus; ventralibus obtusis rotundatis pectoralibus plus duplo brevioribus, in posteriore
dimidio corporis insertis, tota vel plus tota earum longitudine ante analem desinentibus; anali obtusa
rotundata, dorsali non humiliore, altiore quam basi longa; caudali extensa subtruncata angulis ro-
tundata 71/2 ad 8!/» in longitudine corporis; colore corpore pinnisque fuscescente-aurantiaco vel fusco;
maculis vel vittis corpore pinnisque nullis.

B. 3. D. 1/8 vel 1/9. P.1/8. V. 1/5. A. 1/5 vel 1/6. C. 12/14/10 ad 10/14/8, lat. brev. incl.

Syn. Colitis macrochir Blkr, Overz. Ichth. faun. Sumatr. Nat. T. Ned. Ind. VII p. 97.

Hab. Java (Surakarta), in flumine Pepeh.

Sumatra (Palembang) ubi confluunt flumina Lematang et Enim.

Longitudo 5 speciminum 64'" ad 91'",

Aanm. Bij de onderwerpelijke soort, welke ik reeds in het jaar 1846 ontdekte,
doch eerst in het jaar 1854 bekend maakte, nam ik het eerste waar, dat, in afwijking

, TA

van de overige Cyprinoiden, de kop er grootendeels met schubjes is bekleed. Der-
gelijke schubjes op den kop hebik sedert ook bij Lepidocephalus Hasseltii gevonden,
maar zij bevinden zich daar slechts op de wangen en het bovenste gedeelte der oper-
kels, terwijl zij bij Lepidocephalus macrochir zich tot over het geheele operkel en
suboperkel en tot over de geheele kruin uitstrekken, a

In algemeene vormen nadert deze soort meer tot de soorten van Acanthophthal-
mus, door ver achterwaartsche inplanting van buikvinnen en rugvin, terwijl de vormen
van hare geslachtsverwante meer tot die van de soorten van Acanthopsis naderen.

Tot nog toe zijn mij slechts de beide bovengenoemde vindplaatsen van Lepido-
cephalus macrochir bekend geworden, zoodat zij vrij zeldzaam schijnt te zijn en
beperkt tot de verder van de zee verwijderde gedeelten der gebieden van grootere
rivieren. -

Lepidocephalus Hasselt Dlkr. Van Hasselt’s Schubkop. Atl. Cypr.
Cabale 2.

Lepidoc. corpore elongato compresso,- altitudine 6 ad 7 in ejus longitudine, latitudine 1'/3 ad
1' in ejus altitudine; capite obtusiusculo, convexo, 52/3 ad 6 in longitudine corporis; altitudine
capitis 1!/3 ad 12/5, latitudine 2'/; ad 2!/» in ejus longitudine; linea rostro-frontali convexa; genis,
regione postoculari operculoque superne squamosis, squamis minimis ope lentis tantum bene conspi-
cuis; oculis totis velatis, posticein dimidio capitis anteriore sitis, lineae frontali valde approximatis,
diametro 6 ad 7 in longitudine capitis, diametro 1 circiter distantibus; linea interoculari convexa;
naribus oculis magis quam rostri apici approximatis, posterioribus foraminiformibus, anterioribus
tubulatis; spina suborbitali paulo ante oculum inserta, sat valida, oculo non vel vix longiore, bifur-
cata, ramo inferiore ramo superiore minus duplo longiore; rostro obtuso, convexo, elevato, carno-
so, ante os prominente: maxilla superiore maxilla inferiore longiore, non hamata, paulo ante oculum
desinente; maxilla inferiore cochleariformi antelabium deflexum prominente; labiis earnosis, simpli-
cibug, inferiore bilobo; cirris 6 carnosis; cirris rostralibus 4 peripheria apicis rostri insertis, externis
internis paulo longioribus oculum vix attingentibus; cirris supramaxillaribus aneulo ossis intermaxillaris
insertis oculum attingentibus; dentibus pharyngealibus uniseriatis conicis acutis, vix curvatis, minimis ;
apertura branchiali subverticali; operculo postice rotundato margine inferiore vix concavo; suboper-
culo vix vel non post opereulum prominente; squamis corpore minimis oculo nudo conspicuis; linea
laterali rectiuscula per media latera decurrente; vesica natatoria deficiente? ; pinna dorsali pinnas
ventrales inter et analem sita, ventralibus multo magis quam anali approximata, obtusa, rotun-
data, corpore non vel vix altiore, altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus acutiuscule rotundatis
capite vix vel paulo brevioribus, tota circiter earum longitudine ante ventrales desinentibus;
ventralibus obtusiuseule vel acute rotundatis, ante mediam corporis longitudjnem insertis, pecto--
ralibus paulo brevioribus, minus earum longitudine ante analem desinentibus; anali obtusa rotun-
data, dorsali humiliore, altiore quam basi longa; caudali extensa convexiuscula vel vix emargi-
nata, angulis obtusiuseule rotundata 5 ad 5!/» in longitudine corporis; eorpore superne viridi, in-
ferne margaritaceo; mediis lateribus maculis viridescente-fuscis rotundiusculis 10 ad 12 serie simplice
dispositis vitta cephalo-caudali coerulescente-violacea percursis; vitta oculo-maxillari coerulescente-

72 E

violacea; corpore superne lateribusque insuper maculis parvis irregularibus punetisque fuscescente-
viridibus variegato; iride coerulescente; pinnis flavescente-vel roseo-hyalinis, pectoralibus, ventra-
libus analique rarius et parce, dorsali et caudali semper et dense radiis punctis vel maculis mini-
mis fuscescente-viridibus variegatis; caudali basi superne interdum macula viridi-fusca profun-
diore notata.
D. 3. D. 2] wel 3/7. P. 1/7. V. 1/6. A. 3/5 vel 3/6 vel 2/6. C. 10/14/10 ad 8/14/06, lat. brev. incl.
Syn. Cobitis octocirrhus V. Hass, Algem. Konst-en Letterbode 1823 II p. 133, Bulletin de Fé-
russac 1824.
Cobitis Hasseltii Val, Poiss. XVIII p. 56, Blkr Descr. spec. pisc. Javan. nov. Nat. T. Ned.
Ind. XIII p. 365.
Loche de Hasseli Val, Poiss. XVIII p. 56.
Sereni Javan.
Serowot, Serowot, Djeler Sundan. Mal. E
Hab. Java (Batavia, Buitenzorg, Tjilankahan, Perdana, Bandong, Garut, Purworedjo) in fluviis.
Longitudo 55 speciminum 32'" ad 48'".

Aanm. Sedert ik deze soort naar minder goed bewaarde exemplaren, ter boven
aangehaalde plaatse, beschreef, ben ikin het bezit gekomen van ongeveer een veer-
tigtal nieuwe, deels grootere fraai bewaarde voorwerpen. Een nader onderzoek
daarvan heeft mij doen ontwaren, dat de onderkaaksdraden niet aanwezig zijn, zooals
ik vroeger heb beschreven , maar dat ik de onderlipskwabben als zoodanig moet hebben
aangezien, wat bij de tedere lippen der kleine voorwerpen ligtelijk kan geschieden,
wanneer men met een pincet slechts een weinig daaraan trekt.

De soort is evenzeer opmerkelijk door haren beschubden kop als Lepidocephalus
macrochir, maar zij heeft de bijzonderheid, dat het operkel slechts van boven en
de kruin niet beschubd is. Overigens verschilt zij nog van Lepidocephalus macrochir,
doordien bij deze soort ligchaam en vinnen geheel zonder band-of vlekteekening zijn,
de buikvinnen achter de voorste helft des geheelen ligchaams zijn ingeplant, de.
rugvin verder achter de buikvinnen begint, enz. LI

De afmetingen van Lepidocephalus Hasseltii blijven zeer klein. Zij schijnt niet
grooter te worden dan het grootste mijner voorwerpen.

Lepidocephalus Hasseltii is het eerst in de wetenschap gevoerd, onder den naam
van Cobitis Hasseltii, door den heer Valenciennes. Het schijnt, dat de korte be-
schrijving in de groote Histoire naturelle des Poissons slechts naar eene afbeelding van
Van Hasselt genomen is. 1k ben in het bezit van eene kopie der door Van Has-
selt nagelatene afbeelding dezer soort, op welke slechts 6 voeldraden zijn aangeduid,
wat aan de natudr beantwoordt, doch ook Van Hasselt heeft blijkbaar gemeend S
voeldraden te tellen, wat blijkt uit den naam van Cobitis octocirrhus, welken hij
voor deze soort voorstelde.

73
ACANTHOPHTHALMUS V. Hass., Blkr, SEROWOT.

Corpus elongatum valde compressum, microlepidotum. Rostrum ob-
tusum. Maxilla inferior acie tenui, tuberculo nullo. Oculi velati.
Cirri 6 vel 8, rostrales 2, supramaxillares 4. Caput compressum,
alepidotum. Spina suborbitalis. Nares anteriores tubulatae. Pinna dor-
salis ventrales inter et analem sita. Vesica natatoria conspicua nulla.
Dentes pharyngeales conici uniseriati.

Aanm. Ik behoud hier een door Van Hasselt voorgesteld geslacht, hetwelk hij
echter minder scherp kenmerkte, door daaronder te verstaan die soorten van Co-
bitis, bij welke de onderoogkuilsdoorn onder het oog is ingeplant en de snuit
stomp afgerond.

Volgens deze diagnose zou Acanthophthalmus niet te onderkennen zijn van vele
soorten van Acanthopsis, voor de javasche soort van welk geslacht Van Hasselt het
eerst den naam van Acanthopsis voorstelde.

Acanthophthalmus is mijns inziens een zeer natuurlijk geslacht, wanneer het,
zooals boven, naauwkeuriger begrensd is. Het behoort tot de Cobitiformes met be-
dekte oogen en onderscheidt zich daarin van de overige geslachten voornamelijk
door de aanwezigheid van slechts 2 snuitdraden en van 4 bovenkaaksdraden, met
gelijktijdig ver achter de buikvinnen ingeplante rugvin.

Van Cobitichthys verschilt het door den genoemden stand der rugvin, alsmede
door zijnen onderoogkuilsdoorn. Dezen doorn heeft het gemeen met Acanthopsis
en Lepidocephalus, doch Lepidocephalus heeft den kop beschubd en 4 snuitdraden
en 2 bovenkaaksdraden, terwijl bij Acanthopsis de rugvin aan de voor het midden
des ligchaams ingeplante buikvinnen is tegenovergesteld, en eene kleine in eene
beenige doos beslotene zwemblaas aanwezig is. In habitus heeft Acanthophthalmus
overigens het meeste van Lepidocephalus.

Voor zoover de bestaande kennis reikt, is het geslacht Acanthophthalmus in den
Indischen Archipel door slechts twee soorten vertegenwoordigd, welke beide reeds
aan Van Hasselt bekend waren en door hem onder den naam van Acanthophthal-
mus javanicus en Acanthophthalmus fasciatus werden aangeduid. Met vrij groote
zekerheid kan men Buchanan’s Cobitis pangia van Bengalen tot hetzelfde geslacht
brengen, en ik vermoed ook, dat Cobitis thermalis Val. van Ceylon daartoe te
brengen is. Beide die soorten hebben 8 voeldraden en dus 2 meer dan de ar-
chipelagische.

De beide soorten van Van Hasselt heb ik op Java teruggevonden en een
daarvan tevens van Sumatra ontvangen. Zij laten zich naar volgend schema ken-

merken.
10

I. Cirri 6.
A. Corpus fasciis fuscis latis transversis 12 ad 15. Cirri capite triplo vel
plus triplo breviores.

Acanthophthalmus fasciatus V. Hass.

B. Corpus fasciis vel maculis nullis. Cirri capite duplo vel paulo plus duplo
breviores.

Acanthophthalmus javanicus V. Mass.

Acanthophthalmus fasciatus V. Hass., Algem. Konst- en Letterb. 1823
II p. 133, Bullet. Férussac 1824 p. 377. Gebande Serowot. Atl.
Cypr. Tab. II fig. 4.

Acanthophth. corpore elongato compresso, altitudine 8 ad 10 in ejus longitudine, latitudine 2 ad 3
in ejus altitudine; capite obtuso convexo, 8 ad 9 in longitudine corporis; altitudine capitis 11/2 ad
12/3, latitudine 3 cireiter in ejus longitudine; linea rostro-frontali convexa; oculis totis velatis,
postiee in anteriore dimidio capitis sitis, lineae frontali approximatis, diametro 7 ad 10 in longitu-
tudine capitis, plus diametro 1 distantibus; linea interoculari convexa; naribus oculis magis quam
rostri apici approximatis, posterioribus foraminiformibus, anterioribus tubulatis; spina suborbitali
paulo ante oculum inserta, valida, oculo longiore, post oculum desinente, bifurcata, ramo inferiore
ramo superiore plus duplo longiore; rostro obtuso, convexo, elevato, carnoso, ante os prominente; ma-
xilla superiore maxilla inferiore longiore, non hamata, sat longe ante oculum desinente; maxilla inferiore
cochleariformi gracili ante labium deflexum prominente; labiis carnosis, simplicibus, inferiore bilobo;
cirris 6 carnosis, subaequilongis, capite triplo vel plus triplo brevioribus; cirris rostralibus 2 apice
rostri insertis valde approximatis, supramaxillaribus 4, anterioribus medio ramo, posterioribus angulo
ossis intermaxillaris insertis; capite toto alepidoto; dentibus pharyngealibus uniseriatis; operculo pos-
tice rotundato margine inferiore vix concavo; suboperculo post operculum non prominente; apertura
branchiali subvertieali; squamis corpore minimis, oculo nudo fix conspicuis; linea laterali rectius-
cula, per media latera decurrente; vesica natatoria deficiente; pinna dorsali pinnae anali multo
masis quam ventralibus approximata, paulo ante analem desinente, obtusa, rotundata, corpore
multo humiliore, vix vel non altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus rotundatis capite paulo
ad multo brevioribus plus tripla earum longitudine ante pinnas ventrales desinentibus; ventralibus
in posteriore dimidio corporis insertis, rotundatis, pectoralibus brevioribus, dupla circiter earum
longitudine ante analem desinentibns; anali obtusa rotundata, dorsali non humiliore, vix altiore
quam basi longa; caudali extensa truncata vel vix emarginata angulis acuta vel rotundata, 8!/2 ad
9 in longitudine corporis; corpore pulchre roseo fasciis latis transversis fuscis 12 ad 15; fasciis
3 anterioribus cephalicis, ceteris dorso-ventralibus et caudalibus, omnibus dorso latissimis valde appro-
ximatis, media vel infima latera versus gracilescentibus vel subbifurcatis, cauda inferne interdum
cum fasciis lateris oppositi unitis; pinnis pulchre roseis, caudali dimidio basali maxima parte fusca;
iride fusca vel coerulea.

B. 3. D. 2/6 vel 2/7. P. 1/8. V. 1/5. A. 1/5 vel 1/6 vel 2/5 vel 2/6. C. 10/14/9 ad 6/14/6 lat.
brev. incl.
Syn. Cobitis Kuhli Val, Poiss. XVIII p. 58; Blkr, Descr. spec. pisc. Javan. nov. Nat. T. Ned.
Ind. XIII p. 364.
Loche de Kuhl Val, Poiss. XVIIl p. 58.
Serowot Sundan.
Hab. Java (Batavia, Buitenzorg, Penawangan), in fluviis.
Sumatra (Lahat), in fluviis.
Longitudo 20 speciminum 72" ad 80"*

Aanm. Deze fraaije soort is zeer gemakkelijk herkenbaar aan de breede digt aan-
eensluitende dwarsche bruine ligchaamsbanden, welke scherp afsteken op een’ schoo-
nen rooskleurigen grond. Maar dit is ook het voornaamste kenmerk, waardoor zij

van den Ongebanden Serowot verschilt.
De overige verschillen zijn van weinig belang en bepalen zich voornamelijk tot

eene grootere lengte der voeldraden en meer nabij de aarsvin geplaatste rugvin.
Te Batavia is zij zeldzaam, verblijvende zij bij voorkeur in de verder van de

zee verwijderde gedeelten der rivieren.

Acanthophthalmus javanicus V. Hass., Algem. Konst- en Letterb. 1823
II p. 133, Bull. Férussac 1824 p. 377. Ongebande Serowot. Atl.

Cypr. Tab. II fig. 3.

Acanthophth. corpore elongato compresso, altitudine 9 ad 11 in ejus longitudine, latitudine 2 circiter
in ejus altitudine; capite obtuso convexo, 71/4 ad 73/4 in longitudine corporis; altitudine capitis
13/, ad 11/9, latitudine 21/4 ad 21/2 in ejus longitudine; linea rostro-frontali convexa; oculis totis
velatis, postice in anteriore dimidio capitis sitis, lineae frontali approximatis, diametro 10 circiter
in longitudine capitis, plus diametro 1 distantibus; linea interoculari convexa; naribus oculis magis
quam rostri apici approximatis, posterioribus foraminiformibus, anterioribus tubulatis; spina subor-
bitali paulo ante oculum inserta, valida, oculo paulo longiore, paulo post oculum desinente, bifur-
cata, ramo inferiore ramo superiore plus duplo longiore; rostro obtuso, convexo, elevato, carnoso,
ante os prominente; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, non hamata, sat longe ante maxil-
lam inferiorem prominente; maxilla inferiore cochleariformi, eracili, ante labium deflexum prominente;
labiis carnosis, gracilibus, inferiore bilobo; cirris 6 carnosis, subaequilongis, capite duplo vel plus
duplo brevioribus; cirris rostralibus 2 apice rostri insertis valde approximatis, supramaxillaribus 4,
anterioribus medio ramo posterioribus angulo ossis intermaxillaris insertis; capite toto alepidoto;
dentibus pharyngealibus conicis, acutis, vix curvatis; operculo postice rotundato, margine inferi-
ore vix concavo; suboperculo post operculum non prominente; apertura branchiali subverticali;
squamis corpore minimis oculo nudo vix conspicuis; linea laterali rectiuscula per media latera
decurrente; vesica natatoria deficiente; pinna dorsali pinnae anali multo magis quam ventralibus
approximata, tota fere ejus longitudine ante analem desinente, obtusa, rotundata, corpore paulo
ad multo humiliore, vix vel non altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus rotundatis, capite
multo sed minus duplo brevioribus, tripla vel plus tripla carum longitudine ante pinnas ventrales

desinentibus; ventralibus in posteriore dimidio corporis insertis, rotundatis, peetoralibus non vel vix
brevioribus, dupla vel minus dupla earum longitudine ante analem desinentibus; anali obtusa rotun-
data, dorsali non vel vix humiliore, vulgo altiore quam basi longa; caudali expansa truncata vel
vix emarginata, angulis acuta vel rotundata 8%4 ad 10!/s in longitudine corporis; colore corpore,

dorso lateribusque fusco, ventre dilutiore; pinnis aurantiacis, roseis vel fuscescentibus; caudali
dimidio basali tota fere fusca; iride coerulea.
B. 3. D. 2/6 vel 2/7. P. 1/8 vel 1/9. V. 1/6. A. 2/5 vel 2/6. C. 9/14/8 ad 7/14/06 lat. brev. incl,
Syn. Cobitis oblonga K. v. H., Val, Poiss. XVIII p. 58, Blkr, Act. Soc. Scient, Ind. Neerl. II
Zesde Bijdr. vischf. Sumatra p. 48.
Loche oblongue Val, Poiss. XVIII p. 58.
Sisi-samping, Serewot Sundan.
Hab. Java (Buitenzorg, Tjampea), in fluviis.
Sumatra (Lahat), in fluviis.
Longitudo 23 speciminum 60" ad 81".

Aanm. Zeer na verwant aan Acanthophthalmus fasciatus V. Hass., is Acanhthoph-
thalmus javanieus toch gemakkelijk daarvan te onderkennen aan haar ongeband en
ongevlekt ligchaam, langere voeldraden en verder voor de aarsvin eindigende rug-
vin. In habitus en kleur heeft zij veel van Lepidocephalus macrochir Blkr, doch
eene verwisseling is niet mogelijk wanneer men acht geeft,op de geslachtsken-
merken, terwijl bovendien bij laatstgenoemde soort het ligchaam minder slank is, de
rugvin nader bij de aarsvin geplaatst, de borstvinnen spits zijn en langer dan
de kop, enz.

Coprris Art, Blkr, MEERSLAXG.

Corpus elongatum fusiformi-compressum, microlepidotum. Maxilla
inferior acie tenui, tubereulo nullo. Caput rotundatum, alepidotum.
Oculi liberi. Cirri 6 ad 8, rostrales 4, supramaxillares 2. Spina sub-
orbitalis nulla. Nares anteriores tubulatae. Pinnae dorsalis ventrali-
bus opposita, ventrales ante medium corpus insertae. Vesica nata-
toria parva tota in cavitate ossea vertebrali inclusa. Dentes pharyn-
geales conici uniseriati.

Aanm. Ik stel voor, den ouden geslachtsnaam Cobitis te behouden voor die
Cobitiformes, welke met Cobitis barbatula L. gemeen hebben een vrij oogvlies en
de afwezigheid van onderoogkuilbeensdoorn. Waar deze beide kenmerken vereenigd
worden aangetroffen, schijnen zij van de overige, in de diagnose vermelde, vergezeld
te gaan en zij stellen dan een zeer natuurlijk geslacht daar, welks talrijke en ge-
woonlijk zeer veel op elkander gelijkende soorten, minder gemakkelijk van elkander

mm
(4

zijn te onderkennen, juist omdat zij in habitus en kleurteekening de groote verwant-
schap aanduiden, welke ze tot een natuurlijk geslacht doen behooren. Als boven
gekenmerkt, is dan ook geene verwisseling met andere geslachten mogelijk.

Behalve Cobitis heeft slechts Hymenophysa vrije oogen, doch dit geslacht heeft
sterk ontwikkelde onderoogkuilsdoornen en een’ geheel anderen habitus des lig-
chaams, enz. :

Cobitichthys mist evenzeer de onderoogkuilsdoornen als Cobitis, doch het heeft
de oogen geheel door de kophuid overtogen en behalve 6 tot S voeldraden aan
souit en bovenkaak, nog 4 aan de onderlip.

De geslachten Lepidocephalus, Acanthopsis en Acanthpohthalmus verschillen van
Cobitis, zoowel door bedekte oogen, als door den onderoogkuilsdoorn , afgescheiden
van nos andere kenmerken, gelegen deels in de plaatsing der voeldraden en van de
rugvin en buikvinnen, deels in de beschubbing van den kop en in de al of niet
aanwezigheid van eene zwemblaas.

Moeijelijk echter is het, de bestaande beschrijvingen en afbeeldingen van vele
soorten tot de omschrevene geslachtskenmerken te herleiden, aangezien verre van
algemeen acht op ze gegeven is. Met zekerheid behooren er toe twee archipela-
gische soorten van mijn kabinet, alsmede alle de west-aziatische soorten, welke door
Heckel en den heer Valenciennes zijn bekend gemaakt en in het hier voren ge-
geven overzigt onder het geslacht Cobitis geplaatst. Minder zekerheid ten deze
bestaat ten opzigte van de daar onder Cobitis opgenomene soorten van Buchanan
en den heer MacClelland en het zou mij zelfs niet bevreemden dat er daaronder voor-
komen, welke, bij nadere bekendheid, zullen blijken, hetzij tot Cobitiehthys hetzij
typen tot van eigene geslachten te behooren. Ik vermoed zulks althans van de door
den heer MacClelland beschrevene vierdradige soorten, van Cobitis pavonacea McCl.,
Cobitis monoceros McCl., enz. Of er overigens Cobitiformes met slechts 4 voeldraden
bestaan, dient nog, mijns inziens, door een nader onderzoek bevestigd te worden.

Van mijne archipelagische soorten was Cobitis fasciata reeds aan Van Ilas-
selt bekend.

Van Hasselt’s geslacht Nemacheilus is geen ander dan Cobitis. Nemacheilus fas-
ciatus V. Hass. heeft alle geslachtskenteekenen van Cobitis barbutula L., zoodat de
door Van Hasselt voorgestelde geslachtsnaam niet aannemelijk is. De tweede soort
van den Soenda-archipel leeft op Sumatra en werd reeds geruimen tijd geleden door
mij onder den naam van haren ontdekker, wijlen den heer P. Jakles, beschreven,
Beide soorten zijn zeer na aan elkander verwant.

Zij laten zich naar volgend schema van de overige bekende soorten en van elkan-
der onderkennen.

I, Cirri 6. Pinna caudalis profunde emarginata, biloba. Pinna dorsalis radiis

anterioribus ventralibus opposita. Corpus fasciis fuscescentibus vel profunde
viridibus transversis. Cirri capite minus duplo breviores.
A. Caput 6 fere ad 6'/, in longitudine corporis, minus duplo longius quam

altum. Fasciae transversae 13 ad 20 frequenter duplicatae.
Colitis Jaklesi Blkr.

B. Caput 5'/; ad 5°/, in longitudine corporis, duplo longius quam altum. Fas-
ciae transversae 11 vel 12.

Cobitis fasciata CV. |

Cobitis fasciata Val., Poiss. XVIII p. 18, Blkr, Overz. ichthyol. Fauna
v. Sumatra, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. VII p. 96. Gebande Meer-
slang. Atl. Cypr. Tab. II fig. 7. |

Cobit, corpore elongato, antice cylindraceo, postice compresso, altitudine 7! ja ad 81/2 in ejus longi-
tudine; capite obtusiusculo convexo 6 fere ad 6!/2 in longitudine corporis; altitudine capitis 19/5 ad
15, latitudine 1%/4 ad 2 fere in ejus longitudine; linea rostro-frontali convexa; oculis liberis, in me-
dia longitudine capitis circiter vel majore parte in dimidio capitis anteriore sitis, lineae frontali valde
approximatis, diametro 5 ad 52/3in longitudine capitis, plus diametro 1 distantibus; linea interocu-
lari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis, anteriori-
bus brevitubulatis; spina suborbitali nulla conspicua; rostro obtuso convexo, oculo minus duplo lon-
giore, apice carnoso ante os prominente; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, non hamata, paulo
ante oculum desinente; maxilla inferiore sat lata, cochleariformi, ante labium inferius deflexum pro-
minente; labiis carnosis simplicibus, non lobatis; cirris 6 carnosis; cirris rostralibus 4 peripheria apicis
rostri insertis, basi non unitis, externis internis longioribus oculum superantibus vel oculi marginem
posteriorem attingentibus; cirris supramaxillaribus 2 angulo ossis intermaxillaris insertis oculum super-
antibus; dentibus pharyngealibus uniseriatis parvis conicis, acutis, vix curvatis, utroque latere 5 vel
6; apertura branchiali subverticali infra basin pectoralium desinente; operculo postice rotundato, mar-
gine inferiore concavo; suboperculo post operculum non vel vix prominente; squamis minimis oculo
nudo bene conspicuis; linea laterali rectiuscula per media latera decurrente; vesica natatoria minima
in cavitate ossea vertebrali tota inclusa, parte accessoria abdominali libera nulla; pinna dorsali
radiis anterioribus pinnis ventralibus opposita, obtusa vel acutiuscula, non vel parum emarginata,
corpore non vel non multo altiore, vix vel non humiliore quam basi longa, dimidia ejus longitudine
circiter ante pinnam analem desinente; pinnis pectoralibus rotundatis longitudine caput circiter ae-
quantibus, minus earum longitudine ante ventrales desinentibus, ventralibus ante mediam corporis
longitudinen insertis, rotundatis, pectoralibus paulo brevioribus, minus earum longitudine ante analem
desinentibus; anali acute vel acutiuscule rotundata, non vel vix emarginata, corpore non vel paulo
humiliore, altiore quam basi longa; eaudali profunde vel subsemilunariter emarginata, lobis acu-
tis vel obtusiusculis subaequalibus 41/2 ad 5 in longitudine corporis; colore corpore superne roseo-
viridi, lateribus nitente-viridi, inferne roseo-vel margaritaceo-hyalino; dorse lateribusque fasciis

transversis latis profunde viridibus 13 ad 20 frequenter duplicatis vel irregularibus, interdum inferne
in fasciam longitudinalem unitis; pinnis pectoralibus roseis, ceteris viridescente-hyalinis, dorsali
radiis frequenter maculis aliquot viridibus; caudali basi macula oblonga transversa profunde vel
nigricante-viridi ; iride violascente vel coerulea annulo pupillari aureo; cirris rostralibus rubris, inter-
maxillaribus viridescentibus.
B. 3. D. 3/9 vel 3/10. P. 1/9 ad 1/11. V. 1/7, A. 3/5 vel 3/6. C. 10/17/8 ad 6/17 6 lat. brev. incl.
Syn. Naemaoheilus fasciatus K, v. Hass., Algem. Konst- en Letterb, 1823 II p. 193, Bull. Férussac
1824 p. 376.
Loche à bandes Val, Poiss. XVIII p. 18.
Cobitis suborbitalis Val, Poiss, ibid. p. 19.
Loche à sousorbitdires Val, ib. p. 19.
Cobitis chrysolaimos K. v. H., Val, ibid. p. 20 fig. 521.
Loche aux barbes d'or Val, Poiss. ibid. 20.
Cobitis Pfeifferi Blkr, Diagn. Beschr, nieuw. vischs. Sumatra, Tient. V ad X, Nat, T. Ned
Ind. IV p. 298.
Djeler Mal, Sund.
Hab. Java (Batavia, Tjampea, Buitenzorg, Garut, Kuningan, Ambarawa, Malang, N gantang ,
Lesti), in fluviis,
Sumatra (Meninju, Lahat), in fluviis et lacubus.
Batu vel Nias??
Longitudo plus quam 100 speciminum 45" ad 85”,

Aanm. Zooals ik reeds elders heb gezegd, houd ik het er voor, dat Cobitis
chrysolaimos K. v. H. dezelfde soort is als Cobitis fasciata Val., dat de afbeelding
in het groote vischwerk van Cobitis chrysolaimos stellig betrekking heeft tot Cobitis
fasciata CV. en geenszins beantwoordt aan de beschrijving van Cobitis chrysolaimos,
in welke gezegd wordt le corps et les nageoires n'offrent aucune taches ni
stries", terwijl de afbeelding er de dwarsche banden en de rugvinvlekken van
Cobitis fasciata Val. vertoont. Deze beschrijving is waarschijnlijk naar een verkleurd
voorwerp genomen. Bij meerdere, reeds lang bewaarde, voorwerpen mijner verza-
meling zijn band- en vlekteekening insgelijks geheel verloren gegaan.

Bij talrijke voorwerpen is het onderoogkuilsbeen enkel en puilt onder het oog
met een stomp uitsteeksel buiten de huid uit, terwijl bij even talrijke andere voor-
werpen de schakel der onderoogkuilsbeenderen het oog van onderen geheel omgeeft.
Het kenmerk, in deze beenderen gezocht, is ten deze alzoo van zeer ondergeschikte
waarde te achten.

Cobitis suborbitalis Val. van Java komt mij voor, evenmin soortelijk van Cobitis
fasciata te verschillen als Cobitis chrysolaimos K. v. H., Val. De keten onderoogkuils-
beenderen is bij de voorwerpen nu eens volkomen en dan weder afgebroken, zonder
dat daarin een soortelijk kenmerk te vinden is. De beschrevene vlekken van Cobitis
suborbitalis Val. beantwoorden zeer goed aan die bij vele mijner voorwerpen, welke
zich in een’ minder goeden toestand van bewaring bevinden. Ook Cobitis Pfeifferi,

welke ik vroeger voor eene eigene soort hield, breng ik thans tot Cobitis fas-
ciata terug. d

Cobitis fasciata is op Java de meest voorkomende soort van Cobitiformes en be-
woont zoowel de lagers als de hoogere gedeelten der stroomgebieden. Te Batavia
is zij niet zeldzaam, doch wordt er niet in genoegzaam groote hoeveelheden gevan-
gen om tot de volksvoeding eenigzins te kunnen bijdragen.

Cobitis Jaklesi Blkr, Diagnost. Beschrijv. Nieuw. vischsoort. Sumatra,
Tient. lad4, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. III p. 604. Jakles Meer-
slang. Atl. Cypr. Tab. II fig. 9.

Cobit. corpore elongato, antice cylindrico, postice compresso, altitudine 8 ad §!/2 in ejus lon-
gitudine; capite obtusiusculo convexo, toto alepidoto, 51/2 ad 5%: in longitudine corporis; altitu-
dine et latitudine capitis 2 circiter in ejus longitudine; linea rostro-frontali convexa; oculis liberis,
in media longitudine eapitis circiter vel majore parte in dimidio capitis anteriore sitis, lineae fron-
tali valde approximatis, diametro 43/4 ad 5 in longitudine capitis, plus diametro 1 distantibus; li-
nea interoculari convexiuscula; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus
patulis, anterioribus brevitubulatis; spina suborbitali nulla conspicua; rostro obtuso convexo, oculo
minus duplo longiore, apice carnoso ante os prominente; maxilla superiore maxilla inferiore longiore ,
non hamata, sat longe ante oculum desinente; maxilla inferiore sat lata, cochleariformi, ante labium
inferius deflexum prominente; labiis carnosis simplieibus, non lobatis; cirris 6 carnosis; cirris rostra-
libus 4 peripheria apicis rostri insertis, basi non unitis, externis internis paulo longioribus oculum
attingentibus vel superantibus; cirris supramaxillaribus 2 angulo ossis intermaxillaris insertis oculum
superantibus; dentibus pharyngealibus uniseriatis, parvis, conicis, acutis, vix curvatis; apertura
branchiali subverticali infra basin pectoralium desinente; operculo postice angulato angulo rotundato,
margine inferiore concaviuseulo; suboperculo post operculum non vel vix prominente; squamis mi-
nimis oculo nudo bene conspicuis; linea laterali rectiuscula per media latera decurrente; vesica na-
tatoria minima, in cavitate ossea vertebrali tota inclusa, parte accessoria abdominali libera nulla;
pinua dorsali radiis anterioribus pinnis ventralibus opposita, acutiuscula, non vel parum emarginata,
corpore altiore, aeque longa circiter ac alta, dimidia ejus longitudine circiter ante pinnam analem
desinente; pinnis pectoralibus rotundatis longitudine caput circiter aequantibus, vulgo minus dimi-
dia earum longitudine ante pinnas ventrales desinentibus: ventralibus ante mediam corporis longitudi-
nem insertis, rotundatis, pectoralibus non multo brevioribus, vulgo multo minus earum longitudine
ante analem desinentibus; anali obtusiuscula vel acutiuscula, convexa, vel vix emarginata, corpore
non vel vix humiliore, altiore quam basi longa: caudali profunde vel semilunariter emarginata, lo-
bis acutis 41/2 ad 4%/4 in longitudine corporis; colore corpore roseo-viridi vel fuscescente, viridi-fus-
co profundiore nebulato vel faseiis 11 vel 12 latis transversis fuscescentibus; pinnis viridescente-hy-
alinis, dorsali en caudali radiis viridi profundiore variegatis; caudali basi macula oblonga transversa
viridi-fusca ; iride violascente-coerulea. A

B. 3. D. 2/10 ad 3/12. P. 1/10 vel 1/11. V. 1/7. A. 3/5 vel 3/6. C. 11/17/9 ad-9/17/7, lat. brev. inel.

Hab. Sumatra (Pajakombo, Solok, Lahat), in fluviis.

Longitudo 8 speciminum 56"! ad 91".

Aanm. Cobitis Jaklesi is uiterst na verwant aan Cobitis fasciata Val. en komt
daarmede in nagenoeg alle punten overeen. Zelfs de hoogere bruinachtig-roode kleur,

aan welke ik vroeger het voornaamste verschil van Cobitis Jaklesi met Cobitis fas-
ciata toeschreef, is mij, na de ontvangst van beter bewaarde voorwerpen van Solok
en Lahat, voorgekomen meer aan minder goede bewaring in wijngeest te zijn toe
te schrijven. Bij naauwkeurige vergelijking van alle mijne voorwerpen van beide
soorten, ontwaar ik slechts, als standvastige kenmerken, verschillen in de evenredig-
heden der hoogte en lengte van den kop, zijnde de bij onderwerpelijke soort stand-
vastig bij voorwerpen van verschillende leeftijden betrekkelijk langer en lager dan bij
Cobitis fasciata. Ook schijnt het geringe aantal dwarsche ligchaamsbanden een soor-
telijk kenmerk op te leveren.

Corrricurnys Blkr, Nat. T. Ned. Ind. XVI p. 304.

Corpus elongatum compressum, microlepidotum. Caput compressum
alepidotum. Rostrum convexum. Oculi cute cephalica velati. Cirri
rostro-supramxillares 6 ad 9 (8), inframaxillares 4. Spina suborbitalis
nulla. Nares anteriores tubulatae. Pinna dorsalis ventralibus opposita.
Pinna caudalis integra supra et infra caudam in carinam adiposam
producta. Dentes pharyngeales uniseriati conici. Vesica natatoria parva,
tota in cavitate ossea vertebrali inclusa.

Aanm. Het geslacht Cobitichthys omvat alle die soorten van Cobtiformes, welke,
even als het geslacht Cobitis zooals het door mij beperkt is, den onderoogkuils-
doorn missen, doch daarvan voornamelijk verschillen door bedekte oogen en talrijker
voeldraden. Het schijnt dat het geslacht in Oost-Azië en den Oost-aziatischen Archi-
pel te huis behoort, zijnde tot nog toe slechts soorten er van bekend geworden van
China, Japan en Borneo.

Die soorten zijn talrijker dan vroeger vermoed werd. De heer Schlegel gaf de
beschrijvingen en afbeeldingen van de twee hem bekende Japansche soorten (Cobitis
rubripinnis Schl. en Cobitis maculata Schl.). De heer MacClelland maakte twee soor-
ten van Cobitichthys van China bekend onder de namen Cobitis pectoralis (Calc.
Journ. Nat. Hist. IV p. 400 tab. 23 fig. 3) en Cobitis bifurcata (ib. fig. 1). Sir
J. Richardson gaf in de Zoölogie der reis van de Sulphur eene beschrijving en af-
beelding van Cobitis anguillicaudata van den heer Cantor, welke evenzeer eene Co-
bitichthys is, terwijl hij nog eene andere soort naar eene afbeelding beschreef in zijn
Report over de visschen van China, onder den naam van Cobitis psammismus. Co-
bitis decemcirrosus Basil., van noordelijk China, is insgelijks eene Cobitichthvs, en
eindelijk is ook mijne vroegere Cobitis barbatuloides van Borneo tot Cobitichthys
terug te brengen. Geen dezer soorten is beschreven in de groote Histoire naturelle
des Poissons, welks 18e deel, waarin de Cobitiformes behandeld zijn, trouwens ook

reeds in het jaar 1846 het licht zag.
ibt

Volgens den tegenwoordigen stand onzer kennis zijn, mijns inziens, de elf soorten
van Cobitichthys aan te nemen, welke in de lijst, aan hoofd dezer subfamilie, zijn
opgebragt.

De eenige bekende archipelagische soort laat zich onderkennen aan volgende
karakters.

A. Corpus altitudine 7 fere in ejus longitudine. Caput 5!/, circiter in longitudine
corporis. Pinnae pectorales capite vix breviores , ventrales ante medium corpus insertae.

Cobitichthys barbatuloides Blkr.

Cobitichthys barbatuloides Blkr, Meerslangachtige Cobitichthys , Atl. Cypr.
Tabu he. 1

Cobit, eorpore elongato compresso, altitudine 7 fere in ejus longitudine, latitudine 11/2 circiter
in ejus altitudine; capite acuto, toto alepidoto, 5!/2 circiter in longitudine corporis; altitudine capi-
tis 123 in ejus longitudine; oculis velatis, diametro 5 circiter in longitudine capitis, in media lon-
gitudine capitis sitis, lineae frontali valde approximatis; rostro acuto convexo; spina suborbitali
conspieua nulla; cirris rostro-maxillaribus 6? brevibus: apertura branchiali subverticali; squamis
corpore minimis oculo nudo vix conspicuis; pinna dorsali radiis anterioribus pinnis ventralibus op-
posita, tota vel plus tota ejus longitudine ante analem desinente, obtusa rotundata, corpore paulo
humiliore; pinnis peetoralibus acutis capite vix brevioribus, longe ante ventrales desinentibus; pinnis
ventralibus paulo ante mediam corporis longitudinem insertis pectoralibus brevioribus, longeante pin-
nam analem desinentibus; anali obtusa rotundata, corpore humiliore; caudali inteera, margine
posteriore convexiuseula 5 in longitudine corporis; corpore fusco, fusco profundiore punetulato; pinnis
roseo-viridibus, radiis dense vel parce fusco punctulatis; caudali basi superne. macula majore nigra,
annulo rubescente cincta, :

B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 1/6 vel 1/7. V. 1/6. A. 2/5 vel 2/6. C. 15 et lat. brev.

Syn. Cobitis barbatuloides Blkr, Vijfde Bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. II p. 435.

Hab. Borneo (Sambas), in fluviis.

Longitudo speciminis unici 46”.

Aanm. Wegens den gebrekkigen toestand van bewaring, waarin mijn eenig voor-
werp zich bevindt, heb ik slechts weinig wezenlijks aan mijne vroegere, hierboven
aangehaalde, beschrijving dezer soort kunnen toevoegen. Het aantal voeldraden kan
ik niet met zekerheid bepalen, maarer zijn er minstens zes, waarvan twee aan de
snuitspits en vier aan de bovenkaak zijn ingeplant. Moeijelijk kan ik mij verklaren,
hoe ik in mijne bovenaangehaalde beschrijving heb kunnen spreken van de aanwe-
zigheid van een’ onderoogkuilsdoorn. Bij het losbereiden van de onderoogkuilshuid
moet ik den onderoogkuilbeensrand van mijn overigens zeer klein en slecht be-
waard voorwerp voor doornachtig gehouden hebben, wat een nader onderzoek mij
geleerd heeft onjuist geweest te zijn. De soort verdient nog nader naar goed be-
waarde voorwerpen beschreven te worden.

SUBFAMILIA II HOMALOPTERAEFORMES.

Cyprinoidei corpore elongato depresso, squamoso, ventre lato, plano,

Caput depressum cute glandulosa ubique tectum , inferne latum planum j
alepidotum, rostro ante os prominente, ore parvo infero transverso,
centrali (a lateribus capitis remoto), labiis carnosis, maxilla inferiore
plana ante labium inferius prominente. Dentes pharyngeales conici
uniseriati. Pseudobranchiae nullae. Apertura branchialis verticalis,
angusta. Pinnae anacanthae, dorsalis et analis pauciradiatae, pecto-
rales et ventrales horizontales, subdisciformes, pectorales radiis am-
terioribus pluribus simplicibus. Vesica natatoria nulla.

Aanm. De Homalopteraeformes kenmerken zich scherp in de groote familie der
karperachtige visschen door den volkomen horizontalen stand der gepaarde vinnen,
door de talrijke onverdeelde borstvinstralen, platte breede ondervlakte van kop en
buik, kleine onderstaande dwarsche niet tot aan de zijvlakte van den kop reikende
mondopening, vrije niet door de lippen bedekte kaakranden, en eenreijige kegel-
vormige keelgatstanden. Zij zijn onder de Cyprinoïden, wat de Glyptosterna
zijn onder de Siluroïden en wat de Platypteraeformes zijn onder de Gobioi-
den. Even als deze zijn zij er op gebouwd om zich in de ondiepe snel vlietende
bergrivieren met steenachtigen bodem door aanzuiging of vastklamping tegen den
stroom te verzetten en het is ook in de rivieren van het gebergte, dat men de
soorten van Platyptera, Glyptosternon en Homaloptera bij voorkeur aantreft. Met
de Platypteraeformes hebben de Homalopteraeformes tot den habitus en het stelsel
van beschubbing gemeen, maar tanden-, kieuw-en vinstelsel wijzen de Platvpte-
reaformes eene van de onderwerpelijke familie verwijderde plaats aan.

De Homalopteraeformes zijn het eerst in de wetenschap bekend geworden van
Bengalen. Buchanan, in zijn werk over de visschen van de Ganges, beschreef er
twee soorten van onder de namen Cyprinus sucatio en Cyprinus balitora. Hij her-
kende echter niet de natuurlijke verwantschappen dier soorten en bragt ze onder
zijn subgenus Garra, hetwelk hij omschreef als te bevatten de /Cyprini absque
ulla ad aliud genns aflinitate, corpore parvo, vix compressiusculo, absque maculis,
vittis, notave colorum alia insigni", cyprini, tot welke ook soorten van Crossocheilos
en Discognathichthys gebragt zijn.

Eerst de heer MacClelland heeft de beide Homalopteraeformes van Buchanan onder
een eigen geslacht gebragt en onder de namen Psilorhynchos sucatio en Psilorhynchus
variegatus nader beschreven en doen afbeelden. Hij plaatst teregt Psilorhynchus
naast Homaloptera, waardoor hij blijk gaf de groote verwantschap van beide ge-
slachten herkend te hebben, wat niet het geval was met den heer Valenciennes,
die vermoedt (Poiss. XVI p. 545), dat de beide genoemde Buchanansche soorten
behoorenstot de groep van Leuciscus phoxinus Cuv. of het geslacht Phoxinus Ag.

In hetzelfde jaar (1822), waarin Buchanan’s Gangetic Fishes het licht zagen, wer-
den twee javasche soorten van Homalopteraeformes aangeduid door Van Hasselt,
die den geslachtsnaam Homaloptera voor ze voorstelde.

De heer Gray, niet bekend met de ontdekking van Van Hasselt, en onder de af-
beeldingen, welke gediend hebben tot de zamenstelling van de Illustrations of
Indian Zoology’’ twee soorten voorgesteld vindende, welke tot Van Hasselt’s Homa-
loptera behooren, bragt ze insgelijks tot een eigen geslacht, hetwelk hij Balitora
noemde, welke naam door den heer Valenciennes aangenomen is, omdat hij in de
onjuiste meening verkeerde, dat de naam Homaloptera van Van Hasselt niet ge-
drukt was. j

In het jaar 1833 gaf de heer J. Van der Hoeven, in zijn uitmuntend Handboek
der dierkunde, eene afbeelding van eene nieuwe soort van Homaloptera, onder den
naam van Homaloptera ocellata V. Hass., waaruit is op te maken, dat Van Hasselt
ook die soort reeds gekend heeft. De heer Van der Hoeven heeft overigens zeer
te regt den door Van Hasselt voorgestelden geslachtsnaam aangenomen.

De heer MacClelland gaf de afbeeldingen van Balitora Brucei en Balitora ma-
culata van de Illustrations of Indian Zoölogy in zijne Indian Cyprinidae terug, on-
der het geleide van korte beschrijvingen, doch nam een’ nieuwen geslachtsnaam voor
ze aan, zoodat zijn genus Platycara en Balitora Gr. dezelfde beteekenis hebben
als Homaloptera V. Hass.

Maar de heer MacClelland ontdekte bovendien nog drie nieuwe soorten, welke
hij tot Platycara bragt, doch een van welke, Platycara nasuta, zooals reeds de heer
Valenciennes vermoedde, de type van een eigen geslacht daarstelt, hetwelk echter
niet tot de Homalopteraeformes behoort.

De heer Valenciennes deed later nog eenige Homalopteren van Java en Cochin-
china kennen en ook mijne eigene nasporingen hebben geleid tot de kennis van
enkele nieuwe vormen.

Het komt mij voor, dat in de Homalopteraeformes drie geslachten zijn aan te
nemen, welke men zou kunnen noemen Homaloptera, Platycara en Lissorhynchos.

Homaloptera heeft zes korte vleezige voeldraden en geene kinzuigplaat.

Psilorhynchus MeCl. heeft habitus en snuit van Homaloptera, doch de voeldra-
den ontbreken (volgens getuigenis von Buchanan zoowel als van den heer MacClel~
land), even als de kinzuigplaat,

Lissorhynchos, een geslacht hetwelk ik grond op Platycara lissorhynchos McCl.,
heeft eene kinzuigplaat en, volgens de afbeelding van den heer MacClelland, vier
voeldraden.

De tot dusverre bekende soorten van Homalopteraeformes zijn niet meer dan 16
in getal. Zij schijnen eigen te zijn aan Zuid-Azië en den Soenda-archipel. Zij
bewonen vooral de bergachtige streken van Java, Sumatra en Bengalen, en ver-
moedelijk ook die van Siam en Cochin-China. Enkele soorten verlaten soms de
bergstreken, maar zeker niet vrijwillig en slechts medegevoerd door den stroom.
Van twee javasche soorten heb ik voorwerpen gevonden tot in de rivieren van de
hoofdplaats Batavia.

De thans van de subfamilie bekende soorten zijn de hieronder genoemde.

Species Homalopteraeformium hucusque. cognitae.

Homaloptera ocellata V. Hass., V. d. Hoev. = Homaloptera

polylepis Blkr. . . us lab Java Sumatra:
" javanica V. Hass. = Homaloptera Zollingeri Blkr . — » Java, Sumatra.
u fasciata V. Hass. = Homaloptera Wassinki Blkr. . — » Java, Sumatra.
2 SAISIR DIRE Aik Ae. A na Ae Java, Gumatra:
n" ODHIOIENIS PIE airs Lr ow EUM T eut (M1. JAVA, Sumatra
2 gymnogaster Blkr. Mc uM Ce DA ZET QUIDAirA
V erythrorhina K. v. H.= Balitora erythrorhina Val. . «4 Java.
" Valenciennesi Blkr = Balitora ocellata Val. . . » Java.
" pavonina Blkr.= Balitora pavonina Val. . . . ». Java.
" lineolata Blkr.— Balitora lineolata Val. . . . . » Cochin-China
" Brucei Blkr.= Balitora Brucei Gr.= Platycara

EG Mc ens NE - vei sro arten CUP ATA P
u maculata Blkr = Balitora maculata Gr. = Platycara

AGU ANR os oe ot dm oe oe ey 7 Dutan.
/ anisurus Blkr = Platycara anisurus McCl. . . . » Kasyah mont.

Psilorhynchus sucatio McCl. = Stolephorus sukati Buch. =
Cyprimushsucationiteten gene 1) LE LT NE

/ balitora Blkr = Cyprinus balitora Buch. = Stolepho-
rus balitora Buch. = Psilorhynchus variegatus McC]. „ Beng., Assam.
Lissorhynchus McClellandi Blkr= Platycara lissorhynchus McCl. ^» Kasyah mont.

» Bengala.

De geslachten Lissorhynchos en Psilorhynchos ken ik niet naar de natuur, en
de beschrijvingen en afbeeldingen der daartoe behoorende soorten laten veel te
wenschen over.

Psilorhynchus moet zeer na verwant zijn aan Homaloptera en schijnt daarvan
slechts te verschillen door de afwezigheid van voeldraden, terwijl misschien ook de
meer vertikale plaatsing der oogen eene generische waarde heeft. De beide soor-
ten zijn echter, wat de monddeelen en het tandenstelsel, en ook wat de geaardheid
der buikvlakte betreft, nog geheel te onderzoeken en zelfs ten opzigte der afwe-
zigheid van de bij de Homalopteraeformes steeds zoo korte voeldraden, schijnt een
nader onderzoek nog allezins wenschelijk te zijn. Voor zoover het geslacht thans
bekend is zou men er de volgende diagnose aan kunnen geven.

Pstroruynxcuus McCl., Indian Cyprinid. Asiat. Research. XIX p. 300.

Corpus elongatum depressum. Oculi subverticaliter sitae. Cirri nulli.

Mentum disco suctorio nullo. Squamae corpore magnae. Pinna dorsalis
ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens.

Ook het geslacht Lissorhynchus heeft nog geheel het voorkomen van Ilomaloptera.

Het nadert echter reeds meer tot de Labeoninen van het geslacht Discognathus,
wegens zijne zuigschijf aan de kin en vormt blijkbaar een’ overgang van de Homa-
lopteraeformes tot de na aan elkander verwante geslachten Platycara, Discognathus,
Discognathichthys, Crossocheilos en Epalzeorhynchos. Volgens de bestaande gegevens
laat het zich kenmerken als volgt.

LissonuvNcuos Dlkr.

Corpus elongatum depressum. Oculi subhorizontaliter sitae. Cirri. 4,
rostrales et supramaxillares. Mentum disco suctorio. Squamae corpore
magnae. Pinna dorsalis supra pinnas ventrales incipiens et longe ante
pinnam analem desinens.

HowALoPrERA V. Hasselt, Algemeene Konst-en Letterbode. 1823
II p. 133 2 BALITORA Gray.—SALOESOER.

Corpus elongatum depressum. Cirri 6 carnosi , rostrales 4, supramaxil-
lares 2. Oculi subhorizontaliter sitae. Rictus subparallelogrammicus.
Maxillae margine liberae, tenues, inferior plana symphysi tuberculo
nullo. Labium superius ante maxillam superiorem pendulum. Labium
inferius latum, parum reflexum, integrum, cum labio superiore unitum.

Suleus postlabialis utroque latere unicus, brevis, obliquus. Sulei isthmo
lato distantes. Mentum disco suctorio nullo. Pinna dorsalis ante vel
post pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens.
Vesica natatoria nulla. Dentes pharyngeales conici acuti uniseriati.

Aanm. Zooals hierboven reeds werd opgemerkt, is het geslacht Homaloptera voor-
gesteld door Van Hasselt en kortelijk aangeduid als zich hoofdzakkelijk onder de
karperachtige visschen onderscheidende door de volkomen horizontale plaatsing der
borst- en buikvinnen, eene definitie, welke zich thans tot de geheele subfamilie laat
uitstrekken. De door Van Hasselt en de heeren Gray en MacClelland benoemde
soorten zijn evenzeer hiervoren reeds kortelijk vermeld.

Het 18e deel van de groote Histoire naturelle des Poissons, waarin de Homalo-
pteren behandeld zijn, verscheen eerst in 1846 en alzoo na den arbeid der genoemde
zoölogen. De heer Valenciennes beschreef daarin, onder den door den heer Gray
voorgestelden geslachtsnaam, behalve Homaloptera Brucei en Homaloptera maculata ,
vier soorten, toen nog onbekend in de wetenschap, t. w. Homaloptera erythorhina
V. Hass., Balitora ocellata Val. (welke niet dezelfde is als Homaloptera ocellata
V. Hass., V. d. Hoev.), Balitora pavonina Val. en Balitora lineolata Val.

In 1852 beschreef ik zelf, in een artikel, getiteld: » Over eenige nieuwe soorten
van Homaloptera V. Hass. van Java en Sumatra” en opgenomen in het vierde deel
van het Natuurkundig Tijdschrift voor Nederlandsch Indië, zes soorten van dit
geslacht.

Van de meeste dier soorten heb ik sedert nieuwe en beter bewaarde voorwerpen
ontvangen, naar welke ik ze aan een nieuw onderzoek heb onderworpen. Van die
zes soorten zijn drie mij gebleken terug te brengen te zijn tot reeds door Van
Hasselt benoemde. Mijne Homaloptera polylepis beschouw ik thans als niet soortelijk
te verschillen van Van Hasselt's Homaloptera ocellata. Mijne Homaloptera Zollingeri
is met vrij groote zekerheid te bepalen dezelfde soort te zijn, als Van Hasselt’s
Homaloptera javanica, en mijne Homaloptera Wassinki dezelfde als Homaloptera
fasciata V. Hass. Alhoewel die beide soorten, vóór mij, door niemand beschreven
waren heb ik gemeend, uit eerbied voor de nagedachtenis van den uitstekenden
Van Hasselt, de door hem aangenomene namen in de plaats der mijne te moe-
ten stellen. ©

De drie overige, in genoemde verhandeling beschrevene, soorten, t. w. Homalo-
ptera ophiolepis, Homaloptera salusur en Homaloptera gymmogaster, schijnen niet
aan Van Hasselt bekend te zijn geweest en zijn evenmin te brengen tot de soorten,
door den heer Valenciennes beschreven.

De negen soendasche soorten laten zich van de overige soorten en van elkander
onderscheiden, als volgt.
A Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens.
a Squamae 45 ad 50 in serie longitudinali, carinatae.
* Pinna pectorales ventrales non attingentes. Anus basi ventralium approxt-
matus. Venter ab ano usque ad basin pectoralium squamosus.
$ Squamae margine libero non dentatae.
Llomaloptera javanica V. Hass.
$ Squamae margine libero dentatae.
Lomaloplera ophiolepis Blkr.
4 Squamae 65 in serie longitudinali, carinatae, margine libero dentatae
(carina marginem superante).
* Venter usque ad anum alepidotus. Maculae dorso fuscae annulo dilutiore
cinctae.
Homaloptera pavonina Blkr.
c Squamae 70 ad 80 in serie longitudinali.
* Squamae edentulae. Venter ante pinnas ventrales alepidotus. Anus in dimidio
corporis posteriore situs.
$ Pinnae pectorales pinnas ventrales non attingentes.
+ Squamae margine libero undulatae. Latitudo capitis 14 ad 14 in ejus
longitudine.
Homaloptera ocellata V. Hass., V. d Hoev.
+ Squamae margine libero non undulatae. Latitudo capitis 12 ad
12 in ejus longitudine.
Liomaloptera salusur Blkr.
$ Pinnae pectorales ventrales attingentes. Vitta operculo-caudalis nigra.
Homaloptera Valenciennesi blkr = Balitora ocellata Val.
Squamae margine libero dentatae, 80 in serie longitudinali.
Homaloptera erythrorhina V. Hass.

B Pinna dorsalis post initium ventralium incipiens. Squamae non carinatae, eden-
tulae.

a Venter ante pinnas ventrales alepidotus.

* Squamae 45 p. m. in serie longitudinali. Pinnae pectorales pinnas ventra-
' les attingentes.

JHomaloptera fasciata V. Hass.

* Squamae 70 p. m. in serie longitudinali. Pinnae pectorales pinnas ventrales
non attingentes.

Homaloptera gymnogaster Blkr.

| 89

Homaloptera javanica V. Hass., Algem. Konst- en Letterbode. 1823
II. p. 133, Javasche Saloesoer. Atl. Cypr. tab. III. fig. 5.

Homalopt. corpore elongato, depresso, cauda tantum compresso, altitudine 8 ad 81/2 in ejus
longitudine, aeque lato circiter ac alto; capite depresso, convexo, linea anteriore subsemilunariter ro-
tundato, 6 ad 6%/s in longitudine corporis; latitudine capitis 11/3 ad 1 et paulo, altitudine 11/2
ad 12/3 in ejus longitudine; vertice, rostro genisque glandulosis; oculis liberis, maxima parte in di-
midio capitis posteriore sitis, diametro 41/2 ad 5 et paulo in longitudine capitis, minus diametris 2
distantibus; naribus oculo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus maenis oblongis val-
vula claudendis, anterioribus posterioribus multo minoribus in basi valvulae narium posteriorum
perforatis; rostro convexo, basi paulo latiore quam longo; cirris subaequilongis, oculo brevioribus,
gracilibus; maxilla inferiore plana acie ante labium inferius deflexum prominente; operculo postice
rotundato margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; dentibus pharyngealibus uniseriatis parvis
conicis acutis parum curvatis p. m. 10; ano in dimidio corporis anteriore perforato, basi ventrali-
um multo magis quam pinnae anali approximato; linea laterali rectiuscula, singulis squamis tubulo
simplice notata, basi pinnae caudalis sursum curvata; ventre squamoso antice inter et vix post ba-
sin pectoralium tantum alepidoto; squamis margine libero glabris non dentatis et, ventralibus post-
analibusque exceptis, valde conspicue unicarinatis; squamis lateribus 45 p. m. in serie longitudinali,
5 in serie transversali radium dorsalem 1m inter et lineam lateralem, 15 p. m. in serie longitudinali
verticem inter et pinnam dorsalem; squamis toto ventre usque ad anum squamisque postaxillaribus
squamis cetero corpore conspicue minoribus; pinna dorsali paulo ante insertionem pinnarum ventralium
incipiente, acuta, non emarginata, corpore sat multo altiore, breviore quam alta; pinnis pectoralibus
et ventralibus antice rotundatis apice angulatis, pectoralibus ventralibus paulo longioribus ventrales
nor, ventralibus analem non attingentibus; anali acuta vel obtusiuscula, non emarginata, corpore
non vel paulo humiliore, sat multo altiore quam basi longa; caudali sat profunde emarginata, lobis
acutis, inferiore superiore longiore, 4°/, ad 5 et paulo in longitudine corporis; colore corpore superne
aurantiaco-olivaceo vel fusco-olivaceo, inferne aurantiaco-roseo; glandulis capite aurantiacis; fasciis
corpore transversis latis diffusis fuscis et maculis confluentibus compositis 6 vel 7 approximatis; iri-
de. violascente-coerulea margine pupillari aurea; pinnis aurantiaco-roseis vel rubris, caudali medio
inferneque maxima parte profunde fusca vel nigra superne fasciis 9 vel 3 transversis fuscis; pinnis
ceteris fasciis 2 vel 3 dorsali et anali longitudinalibus, pectoralibus ventralibusque transversis fus-
cis non semper conspicuis.

B. 3. D. 2/8 vel 2/9. P. 4/9/1 vel 4/10/1. V. 2/8. À, 2/5 vel 2/6. C. 6/17/85 vel 5/17/4, lat. brev. incl.

Syn. Jiomaloptera Zollingeri Blkr, Over eenige nieuwe soorten van Homaloptera. Nat. Tijdschr.

N. Ind. EV. p: 106:
Salusur Sundan.
Hab. Java (Batavia, Bandong), in fluviis.
Sumatra (Lahat), in fluviis.
Longitudo 7 speciminum 78 "' ad 99'".

Aanm Ik beschreef deze soort in het jaar 1852 naar drie kleinere voorwerpen van

Batavis en Bandong, welke tijdens de dikwerf herhaalde verplaatsing van mijn ka-
12

binet in verschillende woningen zijn verloren gegaan (1). Sedert ontving ik eenige
grootere voorwerpen van Lahat (binnenlanden van Palembang), naar welke ik mijne
vroegere beschrijving heb kunnen verbeteren en uitbreiden.

Eene nadere studie mijner voorwerpen en der vergelijking daarvan met de kopi-
ën der afbeeldingen van twee door Van Hasselt op Java waargenomene soorten,
aan welke hij de namen gaf van Homaloptera javanica en Homaloptera fasciata,
heeft mij bepaald tot de meening gebragt, dat mijne Homaloptera Zollingeri tot
Van Hasselt's Homaloptera javanica terug te brengen is-

De soort is gemakkelijk herkenbaar aan hare ongeveer 45 wel gekielde maar niet
getande schubben op eene overlangsche rei. Ten opzigte van het geringe aantal
schubben is zij verwant aan Homaloptera ophiolepis, maar zij verschilt daarvan nog
door talrijke kenmerken, zijnde bij laatstgenoemde soort het ligchaam aanmerke-
lijk slanker, de schubben veel sterker gekield en aan den achterrand, door de
verlenging der kielen met één tot zeven tandjes gewapend, de buikschubben aan-
merkelijk kleiner en het ligchaam niet met dwarsche banden maar met grootere
en kleinere ronde vlekken geteekend, waarvan eenige, even als bij Homaloptera
ocellata en nog andere soorten, op de middellijn van den rug voor en achter de
rugvin zijn geplaatst.

Homaloptera ophiolepis Blkr, Over eenige nieuwe soorten van Homa-
loptera, Nat. T. N. Ind. IV p. 160. Slangenschublige Saloesoer.
Atl. Cypr. Tab. III fig. 3. ‘

Homalopt. corpore elongato, depresso, cauda postice tantum compresso, altitudine 10} ad 115 in
ejus longitudine, paulo latiore quam alto; capite depresso convexo, linea anteriore acute rotundato,
6 ad 7 in longitudine corporis; latitudine capitis 1; ad 1}, altitudine 2 fere ad 2 et paulo in ejus
longitudine; vertice, rostro genisque glandulosis; oculis liberis, antice in dimidio capitis posteriore

(1) Bij de overige moeijelijkheden, welke ik ondervond in de uitbreiding en bewaring mijner ver-
zamelingen, bekleedden die, welke voortvloeiden uit talrijke verhuizingen, niet de geringste plaats. Se-
dert ik mijne verzamelingen begon, heb ik te Batavia, Samarang, Soerabajaen Willem I niet min-
der dan 19 verschillende huizen bewoond (een der ongerieven van den officiersstand, aan welken op
de hoofdplaatsen op Java gouvernementshuizen ter bewoning worden aangewezen). Men kan nagaan,
in welke mate eene 19 malige verplaatsing van mijn kabinet, waarbij men gedwongen is zijne toe-
vlugt tot koelies (inlandsche lastdragers) te nemen, aan mijne verzamelingen heeft moeten schaden,
Talrijke stopflesschen met naturaliën zijn op die wijze verloren gegaan, daar de koelies, bij toeval
iets brekende, de voorkeur geven aan het spoorloos doen verdwijnen van het gebrokene, boven het
vertoonen van de corpora delicti. Ook door diefstallen van mijne inlandsche bedienden zijn vele
soorten verloren gegaan. Het was hun daarbij natuurlijk niet te doen om die soorten, welke zij
wegwierpen, maar om de stopflesschen, voor welkezij bij Chinezen steeds gretige opkoopers vonden.

sitis, diametro 41 ad 54 in longitudine capitis, minus diametris 2 distantibus; naribus oculo multo
magis quam rostri apici approximatis, posterioribus magnis oblongis valvula claudendis, anterioribus
posterioribus multo minoribus in basi valvulae narium posteriorum perforatis; rostro convexo, basi
paulo latiore quam longo; cirris subaequilongis, oculo non vel paulo longioribus, compressis , basi latis;
maxilla inferiore plana acie ante labium inferius deflexum prominente; operculo postice rotundato,
margine inferiore convexiusculo; dentibus pharyngealibus uniseriatis parcis conicis parum curvatis; ano
in dimidio corporis anteriore perforato basi ventralium multo magis quam pinnae anali approximato ;
linea laterali rectiuscula singulis squamis tubulo simplice notata, basi pinnae caudalis sursum
curvata; ventre squamoso antice inter pectorales tantum alepidoto; squamis dorso lateribusque valde
conspicue unicarinatis nucha ex parte pluricarinatis, ventralibus non carinatis, nuchalibus et lateralibus
margine libero tri-ad septemdentatis, ventralibus non dentatis, ceteris conspicue unidentatis; squamis
lateribus 45 ad 48 in linea laterali, 6 in serie transversali radium dorsglem lm inter et lineam
lateralem, 15 p. m. in serie longitudinali verticem inter et pinnam dorsalem; squamis toto ventre
usque ad anum minimis, dorso lateribusque antice squamis caudalibus et postanalibus minoribus;
pinna dorsali paulo ante insertionem pinnarum ventralium incipiente, acuta,non vel vix emarginata;
corpore multo altiore, paulo breviore quam alta ; pinnis pectoralibus antice et postice rotundatis apice an-
gulatis pinnas ventrales non attingentibus; ventralibus antice rotundatis, apice angulatis pectoralibus vix
brevioribus, analem non attingentibus; anali acuta, non vel vix emarginata, corpore non vel paulo al-
tiore, sat multo altiore quam basi longa; caudali profunde emarginata lobis acutis inferiore superiore
longiore 45 ad 5 in longitudine corporis; colore corpore superne aurantiaco-olivaceo, inferne aurantiaco-
roseo; glandulis capite aurantiacis; linea dorsi media maculis 7 magnis rotundis fuscis quarum 4 post
pinnam dorsalem; lateribus insuper ma@ulis magnis fuscis vulgo rotundis magnitudine inaequalibus;
pinnis aurantiaco-roseis vel rubris fasciis fuscis ornatis, pecforalibus et ventralibus fasciis vulgo 3,
caudali fasciis vulgo 5 transversis, dorsali et anali fasciis vulgo 3 longitudinalibus; fasciis caudalibus
frequenter confluentibus,

B. 3. D. 3/8 vel 3/9, P. 5/9*ad 4/10 ad 4/11/1, V. 2/8, A. 2/5 vel 2/6. C. 4/17/4 , lat. brev. incl.

Syn. Salusur Sund.

Hab. Java (Parongkalong, Dandong) in fluviis.

Sumatra (Lahat), in fluviis.

Longitudo 7 speciminum 83" ad 124"". pa

Aanm. Homaloptera ophiolepis is de slankste der mij bekende soorten van Homa-
loptera. Zij is overigens gemakkelijk herkenbaar aan hare betrekkelijk weinig talrijke
en groote sterk gekielde en aan den vrijen rand getande schubben. De schubben
aan de ondervlakte des ligchaams zijn in twee sterk afgescheidene groepen verdeeld.
Die welke voor den anus zijn gelegen en den buik tot nabij den grond der borst-
vinnen geheel bedekken, zijn zeer klein, ongekield en ongetand. Vroeger had ik
die schubjes zelfs niet eens opgemerkt, doch met de lens laten zij zich gemakkelijk
waarnemen. De schubben daarentegen, welke tusschen den nabij den grond der
buikvinnen doorboorde aarsopening en de aarsvin zijn gelegen, doen in grootte niet
onder voor de zijschubben tusschen buikvinnen en aarsvin en zijn evenzeer gekield.

Op Java leeft deze soort in het stroomgebied van den Tjitaroem. Uit andere
rivieren van Java heb ik haar tot nog toe niet bekomen. Van Sumatra bekwam
ik haar slechts uit het stroomgebied van den Moessi of de rivier van Palembang.

Homaloptera pavonina Blkr, Over eenige soorten van Homaloptera,
Nat. T. Ned. Ind. IV p. 158, Paauwoogige Saloesoer.

Homalopt. corpore graciliore, capite magis acuto et graciliore, oculis majoribus, pinna anali magis
quadrata, caudali magis emarginata et lobo ejus inferiore longiore quam in Homaloptera Valenciennesi ;
pinnis pectoralibus brevibus trapezoideis; ventralibus rotundatis; ventre usque ad anum alepidoto;
squamis 65 in serie longitudinali, carinis marginem liberum superantibus subdentatis, dorsalibus et
lateralibus parvis, crassiusculis, inbricatis; colore corpore superne nigricante; dorso ante pinnam
dorsalem punetis rotundis nigris, post pinnam dorsalem maculis 5 magnis rotundis nigris annulo albo
cinetis, vitta corpore longitudinali nulla; pinnis nigro maculatis.

D: 210: PEELEN 910A 16540: 8297

Syn. Balitora pavonina Val, Poiss. XVIII p. 74.

Balitore pavonin Val, ibid.
Hab. Java (Buitenzorg), in fluviis.
Longitudo 4 pollie. paris. .

Aanm. Homaloptera pavonina schijnt verwant te zijn aan Homaloptera ophiolepis
Blkr, doch deze laatste kan daartoe niet terug te brengen zijn, vermits zij slechts
49 tot 4S schubben heeft op eene overlangsche rei en den buik van den anus af
tot geheel nabij de basis der borstvinnen met, hoezeer kleine, schubben bedekt heeft.

Ik ken deze soort niet naar dg natuur en geef dE bovenstaande beschrijving slechts
vertaald naar die van den heer Valenciennes.

Homaloptera ocellata V. Hass., J. Van der Hoev, Handb. Dierk.
« ed. 1? Tom. II p. 211tab. 13 fig. 12. Geoogde Saloesoer. Atl.
Cypr. Tab. III fig. 4 ©

Homalopt. corpére elongato, depresso, cauda tantum compresso, altitudine 7 et paulo ad 81'in
ejus longitudine, paulo latiore quam alto; capite depresso convexo, linea anteriore acutiuscule vel
subsemilunariter rotundato, 6 et paulo ad 6!/sin longitudine corporis; latitudine capitis 11/1 ad 1!/s ,
altitudine 12/3 ad 2 et paulo in ejus longitudine; vertice, rostro genisque glandulosis ; oculis liberis, antice
in dimidio capitis posteriore sitis, diametro 5°/3 ad 62/5 in longitudine capitis, diametris 2 circiter di-
stantibus; naribus oculo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus magis oblongis valvula
claudendis, anterioribus posterioribus multo minoribus in basi valvulae narium posteriorum perforatis ;
rostro convexo, basilatiore quam longo; cirris subaequilongis oculo non longioribus , conico-compressis,
basi latis; maxilla inferiore plana acie ante labium inferius deflexum prominente; operculo postice
rotundato, margine inferiore concavo; dentibus pharyngealibus 10 p. m. uniseriatis conicis acutis parum
curvatis,- mediis lateralibus longioribus; ano in dimidio corporis posteriore perforato, pinnae anali
magis quam basi ventralium approximato; linea laterali rectiuscula singulis squamis tubulo simplice
notata; ventre usque paulo ante pinnas ventrales alepidoto; squamis corpore leviter unicarinatis, mar-
gine libero anacanthis undulatis, lateribus 70 ad 75 in linea laterali, 8 vel 9 in serie transversali
radium dorsalem 1m inter et lineam lateralem, 22 vel 23 in serie longitudinali verticem inter et
pinnam dorsalem; squamis regione postaxillari, lateribus inferne, interventralibus regioneque gastro-

anali squamis cetero corpore minoribus; pinna dorsali paulo ante insertionem pinnarum ventralium
incipiente, acuta, leviter emarginata, corpore altiore, breviore quam alta; pinnis pectoralibus antice et
postice rotundatis apice angulatis, pinnas ventrales non attingentibus; ventralibus antice rotundatis apice
angulatis pectoralibus paulo brevioribus, analem non attingentibus; anali acuta emarginata, corpore
non vel paulo humiliore, multo altiore quam basi longa; caudali profunde semilunariter emarginata ,
lobis acutis inferiore superiore longiore 4!/5 ad 4!/2in longitudine corporis; colore corpore superne
fuscescente-olivaceo, inferne olivascente-aurantiaco; dorso lateribusque fusco nebulatis; linea dorsi
media maculis 6 vel 7 magnis rotundis profunde fuscis aurantiaco annulatis, posterioribus 2 cauda-
libus; pinnis pulehre roseis, pectoralibus et ventralibus vulgo fasciis 2 transversis, dorsali et anali
vulgo fascia unica longitudinali fasco-violaceis; caudali dimidio inferiore maxima parte, dimidio su-
periore minore parte violaceo-fusco transversim bifasciata; iride coerulescente margine pupillari aurea.
B. 3. D. 3/8. P. 7/8/1 ad 7/10/1. V. 2/7. A. 3/5 vel 3/0. C. 6/17/58 vel 5/17/4 lat. brev. incl.
Syn. Homaloptera polylepis Blkr, Over eenige soort. van Homalopt. Nat. Tijdschr. Ned. Ind, 1V p. 162.
Salusur Sundan.
Hab. Java (Buitenzorg, Tjipanas, Bandong), in fluviis.
Sumatra (Lahat), in fluviis.
Longitudo 26 speciminum 76'" ad 132".

Aanm. Sedert ik deze soort onder den naam van Homaloptera polylepis beschreef
naar twee voorwerpen, bij welke de kleuren veel hadden geleden, ben ik in het
bezit gekomen van nog een vierentwintigtal deels grootere en meest alle uitmuntend
goed bewaarde voorwerpen, op weinige uitzonderingen na alle gevangen in de ri-
vier Tjidani, in de nabijheid van Buitenzorg. Ik heb daardoor mijne vroegere
beschrijving, vooral ten opzigte der kleuren, kunnen verbeteren.

Ik houd het er thans voor, dat de soort, afgebeeld door de heer J. Van der Hoeven
in de eerste uitgave van zijn Handboek der dierkunde, dezelfde is als mijne Homa-
loptera polylepis, en alhoewel die afbeelding zeer veel te wenschen overlaat en de
soort door den heer Van der [Hoeven niet nader beschreven is, heb ik den naam
van / ocellata” aangenomen , omdat hij het regt van prioriteit heeft, terwijl Van Hasselt
er zeker mede heeft willen wijzen op de licht geringde rugvlekken, welke bij deze
soort in den verschen toestand scherp geteekend zijn, doch door bewaring in wijn-
geest lichtelijk verdwijnen.

Balitora ocellata Val. is eene van de bovenbeschrevene verschillende soort, welke
ik niet ken. Volgens den heer Valenciennes zouden er de borstvinnen tot aan de
buikvinnen reiken, wat bij geen mijner voorwerpen, jonge of oude, het geval is.
Bij geen mijner voorwerpen ook is iets te bespeuren van de zwarte vlekjes op
den kop of van een’ zwarten overlangschen ligchaamsband , welke bij Balitora ocellata
Val. gezegd wordt te bestaan. Daar de soortnaam »ocellata" reeds aan de door
den heer Van der Hoeven afgebeelde soort is gegeven, zal die van Balitora ocellata
Val. veranderd behooren te worden, waarom ik voorstel daaraan den naam te ver-

binden van den beroemden ichthyoloog, die haar het eerst beschreef,

Balitora ocellata Van Hass. is de in de bovenlanden van West- Java ongetwijfeld
het meest voorkomende soort, doch toch is ze moeijelijk door de inlanders te beko-
men, vermits zij geen artikel van voeding uitmaakt en ik de inlanders zelfs niet
door, de aanbieding van betrekkelijk aanzienlijke belooningen bewegen konde, voor-
werpen van Saloesoer, den algemeenen Soendaschen naam voor de soorten van Ho-
maloptera, voor mij te verzamelen. Van Sumatra ontving ik tot dus verre slechts
een enkel voorwerp.

Balitora maculata Gr. en Platycara anisura McCl. schijnen aan Homaloptera ocellata
V. Hass. verwant te zijn.

Homaloptera salusur Blkr, Over eenige n. soort. v. Homalopt. Nat.
T. Ned. Ind. IV. p. 161. Gladschubbige Saloesoer. Atl. Cypr.
Tab.III fig. 2.

Homalopt. corpore elongato, depressiusculo, postice compresso, altitudine 8 ad 9 in ejus longitudine,
non latiore quam alto; capite depresso convexo, linea anteriore acute rotundato, 52/3 ad 6 in lon-
gitudine corporis; latitudine capitis 1?/; ad 1%/;, altitudine 2 circiter in ejus longitudine; rostro, ver-
tice genisque glandulis parum conspicuis; oculis liberis, antice in dimidio capitis posteriore sitis,
diametro 6 ad 7 in longitudine capitis, diametris 2 circiter distantibus; naribus oculo multo magis
quam rostri apici approximatis, posterioribus magnis oblongis valvula claudendis, anterioribus pos-
terioribus multo minoribus in basi valvulae narium posteriorum perforatis; rostro convexo basi non
vel vix latiore quam longo; cirris subaequilongis, oculo non vel vix longioribus, basi compressis la-
tiusculis; maxilla inferiore plana acie ante labium inferius deflexum prominente; operculo postice
rotundato margine inferiore concavo; dentibus pharyngealibus 10 p. m. uniseriatis conicis acatis
parum curvatis; ano in dimidio corporis posteriore perforato, pinnae anali magis quam basi ventra-
lium approximato; linea laterali rectiuscula singulis squamis tubulo simplice notata; ventre usque
inter pinnas ventrales alepidoto: squamis corpore leviter unicarinatis, margine libero anacanthis in-
tegris, lateribus 70 p. m. in linea laterali, 8 p. m. in serie transversali radium dorsalem 1m inter
et lineam lateralem, 22 p. m. in serie longitudinali verticem inter et pinnam dorsalem; squamis
nuchalibus, postaxillaribus et gastro-analibus squamis cetero corpore minoribus; pinna dorsali paulo
ante insertionem pinnarum ventralium incipiente, acuta, leviter emarginata, corpore altiore, paulo
breviore quam alta; pinnis pectoralibus antice et postice rotundatis apici angulatis pinnas ventrales
non attingentibus; ventralibus antice rotundatis, apici angulatis, pectoralibus paulo brevioribus,
inalem non attingentibus; anali acuta emarginata, corpore non vel paulo humiliore, altiore quam
basi longa; caudali profunde emarginata, lobis acutis, inferiore superiore vulgo longiore 5 fere ad 5 1/3
in longitudine corporis: colore corpore superne fuscescente-vel aurantiaco-olivaceo, inferne dilute roseo;
dorso fasciis 4 vel 5 latis diffusis fuscis; iride coerulescente margine pupillari late aurea; pinnis roseis,
dorsali, pectoralibus et ventralibus dimidio anteriore, caudali lobo inferiore fere totis fuscis.

B. 3. D. 3/8 vel 3/9. P. 5/8/1 vel 5/9/1 ad 7/10/1. V. 2/7. À. 8/5 vel 8/6. C. 6/17/6 lat. brev. incl.
Syn. Salusur Sundan, |

Hab, Java (Batavia, -Tjampea, Ngantang), in fluviis.
Sumatra (Lahat), in fluviis.
Longitudo 8 speciminum 55°” ad 90°”.

Aanm. Homaloptera salusur verschilt van Homaloptera ocellata Van Hass. slechts
zeer weinig. Men kan haar echtef*onderkennen aan haren smalleren kop, wiens
breedte 1°/; tot 1°/; maal gaat in zijne lengte, terwijl die breedte bij Homaloptera ocel-
lata slechts 1'/, tot 1'/; maal gaat in de lengte des kops. Bovendien zijn de schub-
ben bij onderwerpelijke soort geheel gaafrandig, terwijl het ligchaam er slechts dwarsche
banden heeft, althans bij mijne voorwerpen, en niet de scherp geteekende en geel
geringde ronde bruine vlekken op den rug.van Homaloptera ocellata. Het verschil
in de breedte van den kop is bij voorwerpen van beide soorten zeer in het oog
vallend en drukt zich ook uit in den slankeren snuit, die langer schijnt te zijn,
doordien zijne breedte aan de basis zijne lengte niet of naauwelijke overtreft.

Homaloptera Valenciennesi Blkr, Valenciennesche Saloesoer.

Homal. corpore breviore, capite breviore, rostro obtusiore, oculis minoribus et magis distantibus, pin-
nis paribus magis rotundatis, anali humiliore et magis rotundata, quam in Homaloptera erythrorhina ;
pinnis pectoralibus ellipticis ventrales attingentibus; caudali emarginata; squamis 70 in serie longi-
tudinali; ventre alepidoto; linea laterali valde conspicua, recta; colore corpore rufeseente; dorso post
pinnam dorsalem maculis 5 rotundis nigris et ante pinnam dorsalem maculis 3 nigris nebulaetor-
mibus; vertice nigro punctato; vitta operculo-caudali nigra; pinnis nigro maculatis vel vittatiss pec-
toralibus et caudali aurantiaco tinctis,

DON IV Os “Aa On C023,

Syn. Balitora ocellata Val, Poiss, XVIII p. 73. Blkr Over eenige soort. van Homalopt. Nat. T.

Ni «Ind; Vip: 157.
Balitore ocellé Val, 1. c.
Hab, Java (Buitenzorg), in fluviis.
Longitudo speciminis descripti 2 poll. 8 lin. par.

Aanm. De soort, door den heer Valenciennes onder den naam van Balitora ocellata
beschreven, is niet dezelfde, welke Van Hasselt onder dien naam had aangeduid.
Zij verschilt daarvan niet alleen door den overlangschen ligchaamsband, maar ook
doordien er de borstvinnen tot aan de buikvinnen reiken. Aangezien van Homa-
loptera ocellata V. Hass. reeds in 1833 eene afbeelding is openbaar gemaakt door
den hoogleeraar J. Van der Hoeven, heb ik voor de hier beschrevene soort den naam
van den heer Valenciennes gekozen, die haar het eerst heeft bekend gemaakt en
van wiens beschrijving het bovenstaande eene verkorte vertaling is.

Balitora Brucei komt mij voor het naaste aan Homaloptera Valenciennesi verwant
te zijn.

Homalopiera eryihrorhina V. Hass. Blkr, Over eenig. soort. v. Ho-
malopt. Nat. Tijdschr. Ned. Ind. IN p. 157. Roodneuzige Saloesoer.

Homal. eorpore elongato depresso, aeque lato acalto, altitudine 6 in ojus longitudine; rostro acuto
antice rotundato; eapite plus quam 6 in longitudine corporis; oculis diametro 6 circiter in longitu-
dine capitis, minus diametris 3 distantibus; naribus oculo valde approximatis; cirris 6, rostralibus
supramaxillaribus brevioribus; dentibus pharyngealibus uniseriatis p. m. 5; pinnis extensis rhomboideo-
rotundatis, radio 1° ceteris fortiore; dorsali emarginata; pectoralibus ventrales non attingentibus ;
ventralibus dorsali oppositis; anali longitudine 2 in ejus altitudine; caudali profunde emarginata lobis
acutis aequalibus; squamis 80 in serie longitudinali, carinatis, carinis marginem liberum superantibus
unde squamis quasi dentatis; colore corpore rufescente; membrana narium rubra; pinnis nigricante
fasciatis vel subfasciatis.

p.75: D. 910:sP 15. 5V.39508216:0:425.

Syn. Balitora erythrorhina Val, Poiss. XVIII p. 70 fig. 524.

Dalitore à museau rouge Val. ibid.

Hab. Java (Buitenzorg), in fluviis.

Longitudo 4 poll. 9. lin. paris.

Aanm. De bovenstaande beschrijving is zamengetrokken en vertahld uit de aan-
gehaalde beschrijving der soort van den heer Valenciennes. Hij voegt er nog eenige
anatomische bijzonderheden bij, welke ik bij alle mijne soorten teruggevonden heb.
De maag is ereen groote dunvliezige zak, die in een slechts weinig verlengd darm-
kanaal overgaat. De lever is er zeer klein. De ovaria daarentegen zijn zeer groot,
wat ook bij de in mijn bezit zijnde soorten het geval is. De zwemblaas ontbreekt
bij alle archipelagische soorten en waarschijnlijk ook bij de zuid-aziatische.

Alle moeite, welke ik tijdens mijne veelvuldige togten in het Buitenzorgsche ge-
daan heb, om deze soort magtig te worden, is vruchteloos geweest. Zij schijnt het
naaste verwant te zijn aan Homaloptera ocellata V. Hass. (Homaloptera polylepis
Blkr), welke de in de omstreken van Buitenzorg nog de het meest voorkomende
soort is, doch zij kan daartoe niet worden teruggebragt.

Homaloptera fasciata V. Hass., Algem. Konst en Letterb. 1823 II
p. 190. Gebande Saloesoer. Atl. Cypr. Tab. III fig. 3.

Homalopt. corpore elongato, depresso, cauda tantum compresso, altitudine 71/2 ad 8 in ejus longi-
tudine, latiore quam alto; capite depresso convexo, linea anteriore acutiuscule vel subsemilunariter
rotundato, 5 ad 51/2 in longitudine corporis; latitudine capitis 1 et paulo, altitudine 2 fere ad 2
in ejus longitudine; vertice, rostro genisque glandulis non vel parum conspicuis; oculis liberis, ma-
jore parte in capitis dimidio posteriore sitis, diametro 4?/3 ad 6 fere in longitudine capitis, minus
diametris 2 distantibus; naribus oculo multo magis quam rostri apiei approximatis, posterioribus
magnis oblongis valvula claudendis, anterioribus posterioribus multo minoribus, in basi valvulae na-
rium posteriorum perforatis: rostro convexo basi sat multo latiore quam longo: cirris gracilibus

carnosis rostralibus mediis ceteris brevioribus, supramaxillaribus ceteris paulo longioribus oculo bre-
vioribus; maxilla inferiore plana acie cum. labio inferiore unita; operculo postiee rotundato margine
inferiore rectiuseulo vel convexiuseulo; dentibus pharyngealibus uniseriatis parvis conicis parum cur-
vatis p. m. 8; ano in dimidio corporis posteriore perforato, pinnae anali magis quam basi ventralium
approximato; linea laterali rectiuscula, singulis squamis tubulo simpliee notata, basi pinnae caudalis
non sursum curvata; ventre ante pinnas ventrales alepidoto; squamis non carinatis, margine libero
non dentatis integris, lateribus 45 p. m. in serie longitudinali, 5 in serie transversali radium dor-
Salem 1m inter et lineam lateralem, 21 vel 22 in serie longitudinali verticem inter et pinnam dor-
salem; squamis interventralibus et corpore anterioribus squamis caudalibus conspicue minoribus:
pinna dorsali tota vel tota fere post basin ventralium sita, acuta vel aeutinseula , non vel parum emar-
ginata, eorpore non vel paulo tantum altiore, breviore quam alta pinnis; pectoralibus et ven-
tralibus oblique obtuse rótundatis, pectoralibus ventralibus majoribus basin ventralium attingentibus,
ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, non emargipata, corpore humiliore, altiore quam
basi longa; caudali semilunariter emarginata, lobis acutis inferiore superiore longiore 42,3 ad 52/3 in
longitudine eorporis; colore corpore superne aurantiaco-olivaceo, inferne aurantiaco-roseo vél mar-
garitaceo-roseo; iride violascente-coerulea margine pupillari aurea; faseiis corpore fuscis latis trans-
versis diffusis approximatis 5 vel 6; pinnis aurantiaco-roseis vel rubris, dorsali et anali viitis 2 vel
3 longitudinalibus, pectoralibus, ventralibus caudalique vittis 2 vel 3 transversis fuscis diffusis.

B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 6/10/1 vel 6/9/1. V. 2/7. A. 2/5. C. 7/17/6 vel 6/17/5, lat. brev. inclus.

Syn. Homaloptera Wassinkii Blkr, Over eenige nieuwe soort. van Ilomaloptera, Nat. Tijdschr.

Ned. Ind. IV p. 163.
Salusur Sundan.
Habit, Java (Tjampea, Buitenzorg, Kediri), in fluviis.
Sumatra (Lahat), in fluviis.

Longitudo 14 speciminum 40” ad Dts

Aanm. Bij slechts twee soorten van Homaloptera mijner verzameling is de rug-
vin achter de buikvinnen ingeplant, t. w. bij Homaloptera fasciata en Homaloptera
gynnogaster. Deze beide soorten hebben nog met elkander gemeen, dat de buik
er tot tusschen de buikvinnen geheel schubloos is en dat de schubben des ligchaams
er ongetand zijn. Overigens verschillen beide nog aanmerkelijk van elkander, door
de grootte der schubben en der borstvinnen, en Homaloptera fasciata is volkomen
goed herkenbaar daaraan, dat zij slechts 45 schubben heeft op eene overlangsche
rei en dat er de borstvinnen tot op den grond der buikvinnen reiken.

Aangezien mij uit eene door Van Hasselt nagelatene teekening gebleken is, dat hij
onderwerpelijke soort heeft gekend en dat zij dezelfde is als die, welke hij ter boven
aangehaalde plaatse onder den naam van Homaloptera fasciata aanduidde, heb ik ge-
meend, hoezeer ook de soort het eerst door mij beschreven is, den door Van Hasselt
voorgestelden soortnaam te moeten herstellen. Ik had haar vroeger genoemd naar
den heer Dr. G- Wassink, thans chef der geneeskundige dienst in Nederlandsch
Indië, door wiens welwillendheid ik in het bezit werd gesteld van de eerste voor-
werpen, welke ik van de soort waarnam.

98
.

Bij Platycara lissorhychos MeCl. schijnt de rugvin ook een weinig achter de buik-
vinnen te beginnen en de afbeelding dier soort vertoont slechts 36 schubben op eene
overlangsche rei. Zij verschilt echter van Homaloptera fasciata door een’ eigenaar-
digen zuigtoestel aan de ondervlakte van den kop achter de mondopening, waardoor
zij zelfs tot een van Homaloptera verschillend geslacht te brengen is.

Homaloptera gymmogaster Blkr, Over eenige nieuwe soort van Homa-
loptera, Nat. T. N. Ind. IV p. 163. — Kaalbuikige Saloesoer.
Atl. Cypr. Tab. IIT fig, 6.
.

Homalopt. corpore elongato depresso, cauda tantum eompfresso , altitndine 8!/2 circiter in ejus longitu-
dine, latiore quam alto; capite depresso, convexo, linea anteriore obtusiuscule rotundato, 6 circiter
in longitudine corporis; latitudine capitis 11/3 circiter, altitudine 2 circiter in ejus longitudine; vertice,
rostro genisque glandulis non conspieuis; oculis liberis, maxima parte in capitis dimidio posteriore
sitis, didmetro 6 ad Gl2 in longitudine capitis, minus diametris 2 distantibus; naribus oculo multo
magis quam rostri apici approximatis, posterioribus magnis oblongis valvula claudendis, anterioribus
posterioribus multo minoribus, in basi valvulae narium posteriorum perforatis; rostro convexo, basi
sat multo latiore quam longo; cirris gracilibus subaequalibus oculo paulo brevioribus; gnaxilla infe-
riore plana acie cum labio inferiore unita; operculo postice rotundato margine inferiore eoncavo;
dentibus pharyngealibus uniseriatis parvis conicis acutis parum curvatis p. m. 8; ano in posteriore
dimidio corporis perforato pinnae anali valde approximato; linea laterali rectiuscula, singulis squamis
tubulo simplice notata, basi pinnae caudalis non sursum curvata; ventre ante et post pinnas ventrales
alepidoto; squamis non carinatis, margine libero non dentatis integris, lateribus 70 p. m. in serie
longitadinali, 5 vel 6 in serie tranversali radium dorsalem 1m inter etlineam lateralem, 28? p. m.
in serie longitudinali verticem inter et pinnam dorsalem; squamis nuchalibus squamisque lateralibus
anterioribus squamis caudalibus conspieue minoribus; pinna dorsali tota ejus longitudine paulo post
basin pinnarum ventralium sita, acuta, parum emarginata, corpore altiore, breviore quam alta; pinnis
peetoralibus et ventralibus oblique obtuse rotundatis , longitudine subaequalibus, pectoralibus ventrales
non, ventralibus analem non attingentibus; anali aeuta, non vel parum emarginata, corpore non humi-
liore, altiore quam basi longa; caudali semilunariter emarginata, lobis acutis inferiore superiore vix
longiore 5 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne aurantiaco-olivaceo, vel fuscescente-
olivaceo, inferne aurantiaco-vel margaritaceo-roseo; iride violascente-coerulea, margine pupillari aurea ;
pinnis aurantiaco-roseis vel roseis, caudali medio diffuse transversim fusco fasciata.

B. 3. D. 2/7 vel 2/8. P. 5/9/1 vel 5/10/1. V. 2/7. A. 2/6. C. 6/17/6 vel 6/17/7, lat. brev. incl.

Hab. Sumatra (Meninju), in lacu.

Longitudo specininis unici 75".

Aanm. Deze soort heb ik tot nog toe slechts van Sumatra entvangen in een enkel
voorwerp, afkomstig uit het meer van Meninjoe, en mij geschonken door de beroemde
reizigster wijlen Ida Pfeiffer. De soort is zeer gemakkelijk herkenbaar aan hare ach-
terwaartsche inplanting der rugvin en talrijke schubben op eene overlangsche rei.

SUPP AMPLE A: IL QYPRINIPORMES.

KARPERVORMIGEN.

Cyprinoidei corpore oblongo vel elongato compresso, vulgo squa-
moso, squamis cycloideis. Caput plus minusve compressum alepido-
tum. Cirri nunquam plus quam 4, frequenter nulli. Rictus latera ca-
pitis attingens vel subattingens. Dentes pharyngeales varias formas
referentes, uni- ad tri-seriati. Pseudobranchiae pectiniformes vel glan-
dulaeformes. Apertura branchialis lata. Pinnae pectorales et ventra-
les nunquam disciformes, pectorales radio superiore tantum simplice.
Vesica natatoria bipartita.

Aanm. De Cypriniformes zijn de karperachtige visschen bij uitnemendheid.
Wat door de meeste schrijvers over Cyprinoiden geschreven is, heeft uitsluitend of
nagenoeg uitsluitend betrekking tot deze subfamilie, en zoo hebben ook de aan
het hoofd van dit deel gegevene schetsen van den ontwikkelingsgang der kennis van
de Cyprinen voornamelijk betrekking tot de Cypriniformes. Zij bevatten dan ook
meer dan negen en een half honderd bekende soorten, terwijl men er van de
beide andere subfamiliën te zamen nog geene honderd kent.

‘Terwijl de Cobitiformes en Homalopteraeformes tot twee werelddeelen van het
oostelijk halfrond zijn beperkt, ziet men de Cypriniformes zich niet alleen ook over
geheel Afrika verbreiden, maar zij bewonen ook bijkans geheel Noord-Amerika en
dat zelfs nog in zeer talrijke soorten.

De studie van de geograpische verbreiding der Cyprinoïden levert de belangrijkste
uitkomsten op ten opzigte van de Cypriniformes.

[n nog mindere mate dan de zoetwater-Siluren hebben de, Cyprinen, in het alge-
meen, de grenzen kunnen overschrijden, haar door de natuur gesteld. Er zijn
geene soorten onder ze, die zich vrijwillig buiten het water begeven of lang buiten
het water kunnen leven. Zij zijn er ook niet op gebouwd, en zoo al vele Cobitifor-
mes zich insgelijks, hoezeer met minder gemak dan de Siluren, in eene bepaalde
rigting buiten het water kunnen bewegen, is hun ademhalingsstelsel er niet op
ingerigt, om de hoeveelheid water te bevatten en te behouden, noodig tot eene
eenigzins gerekte bevochtiging der kieuwen.

100

Desniettegenstaande is de geograpische verbreiding van sommige soorten zeer
groot, zelfs van de zoodanige, van welke geene kunstmatige overplanting te vermoeden
is, en noodzakelijk moet men daarbij denken aan eene gelijktijdige schepping der
soorten in de stroomgebieden waarin ze thans nog leven. Aan den anderen kant
is het ook voor de Cypriniformes waar, dat geene enkele soort der oude wereld
tevens natuurlijk voorkomt in de nieuwe wereld, en dat in beide halfronden de
grenzen der verschillende soorten en geslachten soms zeer scherp zijn gesteld.
Zelfs de geslachten zijn, bijkans zonder uitzondering, in de beide wereldhelften
verschillend, |

Slechts van Acomus, Leuciscus, Alburnus en Gobio vindt men soorten zoowel in
de oude als in de nieuwe wereld.

Ieder groot’ gewest heeft voorts niet alleen zijne hem eigene soorten maar ook
nergens anders voorkomende geslachten aan te wijzen. Zoo vindt men, om uit
de talrijke voorbeelden, welke men zich uit het te geven algemeen overzigt der
soorten zelf kan kiezen, eenige weinige meer bepaald aan te wijzen, Epalzeorhyrmchos
slechts in den Indischen Archipel, Abrostomus slechts aan de Kaap de Goede Hoop,
Cyprinion slechts in Perzië en Syrië, Pseudogobio slechts in Japan, Aulopyge slechts
in zuidoostelijk Europa, Elopichthys slechts in China, Esomus slechts in Bengalen
en Hindostan, enz. E

Eene grondige herziening der honderde soorten van Cypriniformes en der geslachten ,
uit ze gevormd, is noodzakkelijk te achten. Met is eene moeijelijke taak, welker
volvoering misschien vooreerst niet mogelijk is door het verspreid zijn van het ma-
teriaal in de verschillende museën van Europa, Amerika en Azië.

Ik heb die herziening bewerkstelligd voor alle soorten, welke ik zelf bezit, doch

vermits in deze gewesten geen enkel ander ichthyologisch kabinet bestaat, heb ik
haar niet verder kunnen uitstrekken.
. Intusschen ben ik door het onderzoek dier soorten geleid tot de studie van het
bestaande litterarisch materiaal en ik heb daaruit de overtuiging erlangd , dat, even-
zeer als de archipelagische Cypriniformes tot talrijke met groote juistheid te ken-
merken genera behooren, ook zeer vele der door de verschillende ichthyologen in den
nieuweren tijd opgestelde buiten-archipelagische genera, inderdaad als natuurlijke
geslachten beschouwd moeten worden. En zoo zijn, zelfs na verwerping van talrijke
minder goed gevestigde, mijns inziens nog meer dan 100 genera van Cyprini-
formes te behoûden.

Zooals boven reeds is gezegd, kunnen die talrijke geslachten in twee groote groepen
geplaatst worden, in die der Phalakrognathinen en die der Cheilognathinen. De
geslachten der Cheilognathinen winnen het in talrijkheid verre van die der Phala-
krognathinen , even als zij veel rijker zijn aan soorten.

COHORS I PHALACROGNATHINI.

NAAKTKAKIGEN.

Cypriniformes maxilla inferiore margine libero nuda, labio inferiore
non vestita, vagina vel lamina cornea decidua protecta.

Nadat de heer Agassiz in 1837 het voorbeeld gegeven had, het geslacht Chon-
drostoma van de overige Cypriniformes af te zonderen, op grond van den eigenaardigen
bouw der monddeelen, beproefde men, ook talrijke buiten- europesche Cypriniformes
naar den bouw der monddeelen, onder verschillende geslachten te brengen.

Wel had reeds Cuvier in 1817 het geslacht Labeo opgesteld , maar zijne kenmerking
bepaalde zich, wat de vorming der monddeelen betreft, tot de opgave, dat de lippen
er zijn, vleezig en merkwaardig dik, aan welke diagnose in 1828 nog werd toege-
voegd, dat de lippen er dikwijls gekarteld zijn.

De beide grootste ichthyologen van den nieuweren tijd hadden, zonder er zich van
bewust te zijn, in Labeo en Chondrostoma de typen gevonden, niet, zooals zij meen-
den, van twee geslachten, maar van twee groepen, talrijk aan geslachten, in welke
zich weldra meer dan 200 soorten zouden komen rangschikken.

Kubl en Van Hasselt hadden reeds van die geslachten opgemerkt, bij hun on-
derzoek van de merkwaardige Javasche vormen der Phalakrognathinen. Zij reeds
gevoelden het gewigt van de vorming der monddeelen bij de verdeeling der geslachten ,
doch hun vroegtijdige dood heeft hen belet, hunne zienswijze ten deze nader te ont-
wikkelen. Hunne geslachten Crossocheilos , Lobocheilos , Diplocheilos en Labiobarbus
zijn niets anders als typen, verkregen door ontleding der grondtype van Cuviers
Labeo.

De heer MacClelland vestigde, bij de opstelling van de meerdere zijner geslachten,
insgelijks zijne aandacht op den bouw der monddeelen, zonder de bijzonderheden in
dien bouw echter naauwkeurig te bepalen. Zijne genera Cirrhinus (met Labeo als
subgenus), Oreinus, Gobio en Gonorhynchus omvatten uitsluitend Phalakrognathinen ;
Cirrhinus, Gobio en Gonorhynchus (alle van eene geheel andere beteekenis dan bij
Cuvier) alle soorten van de grondtype Labeo, Oreinus soorten van de grondtype
Chondrostoma. |

102

A. Smith vond in Abrostomus eene nieuwe ondertype van Labeo.

Dangila en Rohita, evenzeer aan de grondtype van Labeo ontleend en door den
heer Valenciennes in het jaar 1842 opgesteld, zijn onderdeelen van het geslacht
Labiobarbus, zooals het door Kuhl en Van Hasselt werd begrepen.

Heckel stelde in 1842 voor zijne genera Cyprinion, Scaphiodon, Gymnostomus,
Chondrochylus en Chondrorhynchus, alle ondertypen van Chondrostoma ; alsmede
Tylognathus en Discognathus, welke ondertypen zijn van Labeo. In 1847 voegde
hij daarbij nog de geslachten Dillonia, Schizopyge en Aspidoparia, welke evenzeer
aan de grondtype van Chondrostoma zijn ontleend, terwijl hij zijne genera Chondro-
chilus en Chontlrorhynchus tot het eigenlijke geslacht Chondrostoma terug bragt.

Ook in Noord-Amerika had men reeds in 1818 eene type ontdekt, door Rafinesque
met den naam Exoglossum bestempeld, welke na verwant is aan de grondtype
van Labeo. Ook het geslacht Pimephales van Rafinesque schijnt daaraan verwant
te zijn.

Talrijke andere noord-amerikaansche typen, in het laatste tiental jaren opgesteld,
schijnen evenzeer, wat den kaak-en lipbouw betreft, tot de grondtype van Labeo
te behooren, zooals Hyborhynchus, Hybognathus en Campostoma van den heer
Agassiz; Lavinia, Dionda, Algoma, Orthodon, Algansea, Siboma en Cliola van
den heer Girard; Cochlognathus van de heeren Baird en Girard; en Mylocheilus
en Mylopharodon van den heer Ayres.

Alle deze geslachten, hoezeer door den bouw der monddeelen aan Labeo ver-
want, naderen door hun tandenstelsel meer tot de grondtype Chondrostoma en meer-
dere hunner zijn zelfs door de heeren Agassiz en Girard opgebragt als Chondro-
stominen, hoezeer de zin dier groep niet ist is aan dien, welke in dezen arbeid
daaraan is gehecht.

Heckel heeft in de » Nachtrag zur Charakteristik und Classifikation der Cyprineén-
Gattungen" de genoemde grondtypen van Labeo en Chondrostoma zeer goed on-
scheiden, maar hij heeft ze geen' naam gegeven.

Voor wie in de hier opgesomde genera slechts de geslachten Labeo Cuv. en Chon-
drostoma Ag. zou willen erkennen, zou de groep A van Heckel's Temnochilae Labeo,
de groep B der T'emnochilae Chondrostoma voorstellen.

Ik neem die groepen als natuurlijke groepen aan en noem ze naar hare en
Labeoninen en Chondrostominen.

Maar bovendien erken ik in die groepen nog meerdere generische typen, deels
aan andere ichthyologen onbekend gebleven, deels ook door hen over het hoofd
gezien. Deze typen zijn, voor de Labeoninen de geslachten Epalzeorhynchos, Dis-
cognathichthys. Diplocheilichthys, Schismatorhynchos, Rohitichthys, Barbichthys,
Morara, Opistocheilos, Pseudogobio, Semiplotus; — en voor de Chondrostominen
de genera Mrigala en Acheilognathus.

Over alle deze geslachten wordt hieronder nader gehandeld.

Ik moet hier nog aanteekenen dat, alhoewel mijne Phalakrognathinen aan Heckel's
Temnochilae beantwoorden, Heckel’s benaming even als zijne diagnose daarva:
„maxilla inferiore in aciem cartilagineam attenuata” minder juist zijn, aangezien
de onderkaak bij eenige geslachten, zooals Lobocheilos, in stede van met een’ scher-

pen rand te eindigen, buitengemeen dik en stomprandig is.

STIRPS L LABEONINI

LIPKARPERS.

Cypriniformes phalacrognathini, labio inferiore vario modo con-
structo, reflexo.

Aanm. De Labeoninen omvatten alle Phalakrognathinen, bij welke eene onderlip"
aanwezigis, welke, verschillend gebouwd , echter altijd dit kenmerkende heeft, dat zij
den vrijen rand der onderkaak niet bereikt en van de ondervlakte der onderkaak
teruggebogen of teruggeslagen is. |

De afdeeling A der Temnocheilae van Heckel omvat slechts de geslachten met drie-
reijige plaveiselgewijze keelgatstanden en heeft alzoo eene meer beperkte beteekenis
dan de Labeonini, tof welke hier ook alle noord-amerikaansche Phalakrognathinen
gebragt zijn, welke in dentitie alle van de Labeoninen der oude wereld, Japan
uitgezonderd, verschillen.

Men kan de Labeoninen ‘naar het tandenstelsel in twee groepen splitsen. Alle ge-
slachten der oude wereld, met uitzondering slechts van Pseudogobio van Japan,
hebben w dentes aggregati triserlati" en twee tot vier voeldraden, terwijl bij de ame-
rikaansche Labeoninen de plaveiselgewijze rangschikking der tanden standvastig
ontbreekt en de tanden zelve in slechts eene enkele of dubbele rei zijn geplaatst
(misschien slechts met uitzondering van Mylopharodon Ayr. en Mylocheilus Ag.
omtrent welke van eene afvallige derde rei gesproken wordt).

Van de Labeoninen der oude wereld heb ik de geslachten Epalzeorhynchos, Cros-
socheilos, Diplocheilichthys, Lobocheilos, Schismatorhynchos, Morulius, Barbich-
thys en Morara naar de natuur kunnen onderzoeken en ik ben daardoor overtuigd
geworden van het hoog gewigt voor de generische rangschikking van den bouw
der lippen en kaken.

Eene herziening der overige geslachten van de Labeoninen, naar de van ze bekend
gemaakt gegevens, heeft mij geleid tot het beproeven van hunne meer juiste be-
paling en het is mij daarbij noodzakelijk voorgekomen, van sommige dier geslachten
enkele soorten af te zonderen en ze tot eigene generische typen te brengen. Hiertoe

behooren de geslachten Rohitichthys, Opistocheilos, Semiplotus en Pseudogobio.

105

Heeft de meer naauwkeurige kennis van zoovele soorten van Labeoninen toegelaten
het meer bepaald omschrijven van meerdere generische typen, die kennis heeft ook haar
licht teruggekaatst op vele soorten, vooral de door Buchanan en den heer MacClelland
van Bengalen bekend gemaakte, welker beschrijvingen te kort of welker afbecl-
dingen te gebrekkig zijn, om daarnaar alleen hare generische verwantschappen te
bepalen. Ik heb getracht die soorten tot hare juiste geslachten terug te brengen,
en hoezeer vopr vele de gegevens daartoe onvoldoende waren, geloof ik aan vele an-
dere : Buchanansche en MacClellandsche soorten hare ware beteekenis te hebben
teruggegeven.

De Labeoninen zijn onder de Cypriniformes het naaste verwant aan de Homalo-
pteraeformes en Gobitiformes. Deze subfamiltën zouden, wegens bouw van de onder-
kaak en lippen, tot de Labeoninen behooren, indien kenmerken van eene hoogere
orde ze niet in groepen van hoogere waarde deden plaatsen.

De geslachten, welke het naast in verwantschap staan met de genoemde subfa-
miliën, zijn Epalzeorhynchos, Grossocheilos, Platycara, Discognathus en Discogna-
thichthys.

De soorten en geslachten der Labeoninen zijn veel talrijker dan die der Chon-
drostominen. Zij maken ongeveer 75 pCt. uit van alle Phalakrognathinen.

Betrekkelijk het talrijkste zijn zij op de Soenda-eilanden, van waar reeds 43
soorten bekend zijn. Het vaste land van Azië voedt meer dan 70 bekende species
en ook Noord-Amerika heeft nog meer dan 50 soorten aan te wijzen. In Afrika
evenwel zijn zij, volgens ons tegenwoordig weten, veel zeldzamer en slechts 13 in
getal, terwijl zij in Europa volstrektelijk ontbreken.

Eene nadere bepaling der geslachten van de Labeoninen der oude wereld is,
met de bestaande gegevens, weinig moeijelijk.

Voortreffelijke kenmerken vindt men in den bouw van den achtersten onverdeelden
rugvinstraal, in zijne beenachtigheid of niet beenachtigheid, in zijn getand of tan-
deloos zijn.

Andere uitmuntende kenmerken zijn gelegen in het gekarteld of niet gekarteld
zijn van den vrijen rand van den snuit; in de snuitgroeven en zijdelijke snuit-
aanhangsels; in het al of niet vereenigd zijn van de bovenlip met de onderlip en
de wijze van die vereeniging; in de gedaante en rigting der achterlipsgroeve of
groeven; in de gedaante en de geaardheid der kaken zelve; in de kinzuigschijf; in
de gedaante der lippen en haar gefranjed of niet gefranjed zijn; in de geaardheid
der aarsschubben, enz. De voeldraden en de bijzonderheden van het tandenstelsel ko-
men bij de Labeoninen-geslachten der oude wereld slechts in de tweede plaats
in aanmerking.

Moeijelijker, althans naar de bestaande gegevens, schijnt de juiste bepaling der
geslachten van Noord-Amerikaansche Labeoniuen. Hetis ook de vraag, of zij alle

106

kunnen behouden blijven, en indien ik ze hieronder alle opvoer, is het meer omdat
de gegevens ontbreken om over hunne waarde beslissend uitspraak te doen. Naar
de bestaande gegevens te oordeelen zijn vele dier geslachten op kenteekenen gegrond,
welker generische waarde zeer aan betwisting bloot staat, doch het kan zijn, dat
andere meer gewigtige kenmerken zijn over het hoofd gezien, even als zulks met
vele geslachten van Labeoninen van het oostelijk lend m geval is geweest.

Van de voortreffelijke natuuronderzoekers, welke die geslachten hebben doen ken-
nen en thans nog in Noord-Amerika leven, mag gewis een meer uitvoerig onderzoek
van de talrijke door hen ontdekte soorten te gemoet worden gezien.

De geslachten der Labeoninen laten zich overzien als volgt.

] Dentes pharyngeales triseriati. Corpus squamatum.
a. Pinna dorsalis anacantha.
1. Rostrum margine libero crenatum. Rictus parallelogrammicus, Cirri 2
ad 4. Squamae magnae.
aa. Labium inferius cum labio superiore unitum.
* Rostrum integrum utroque latere processu conico mobili munitum:
Mentum disco suctorio nullo.
Epalzeorhynchos Blkr.
* Rostrum sulco transverso bipartitum, lateribus processu nullo. Men-
tum disco suctorio.
Discognathus Heck. (ex parte).
bb. Labium inferius cum labio superiore non unitum. Rostrum integrum
processubus nullis. Mentum disco suctorio nullo.
Crossocheilos V. Hass. Blkr.
2. Rostrum margine libero non crenatum.
aa. Mentum disco suctorio. Rostrum integrum. Labium inferius cum
labio superiore unitum. Squamae magnae.
Discognathichthys Blkr.
bb. Labium inferius lobum vario modo circumscriptum sed non discum
suctorium efficiens, Squamae magnae.
* Rostrum sulco profundo longitudinali bipartitum.
Platycara McCl.
* Rostrum sulco longitudinali nullo. Maxilla inferior incrassata car-
noso-cartilaginea.
$ Labium inferius cum labio superiore non unitum. Rostrum sul-
co transverso bipartitum. Cirri 4.
Schismatorhynchos Blkr.
§ Labium inferius cum labio superiore unitum, continuum, Cirri
2 ad 4.

107

à Labium superius cum labii inferioris margine anteriore con-
tinuum.
* Rostrum utroque latere lobo munitum. Os suborbitale an-
terius sat longe ante orbitam situm.
Labeo Cuv., Blkr.
** Rostrum non lobatum,
+ Rostrum sulco transvero bipartitum. Labium inferius
crenulatum.
Tylognathus Heck.
T Rostrum integrum. Labium inferius non crenulatum,
Os suborbitale anterius orbitae -approximatum.
Diplocheilichthys Blkr.
ó' Labium superius facie labii inferioris superiore intra margi-
nem insertum.
Lobocheilos V. Hass., Blkr.
cc Labium inferius simpliciter reflexum, nec lobatum nec disciferum.
Squamae magnae vel mediocres.
* Labia fimbriata vel crenulato-papillata. Cirri 4 ad 2.
$ Labia superius et inferius fimbriata. Rictus ore aperto ovalis.
6 Sulci postlabiales 2 longitudinales isthmo lato distantes. Os
suborbitale anterius orbitae approximatum.
Rohita Val.
ó' Sulcus postlabialis unicus transversus semilunaris. Os subor-
bitale anterius sat longo ante orbitam situm.
Morulius Buch., Blkr. = Chrysophekadion Blkr.
$ Labium inferius tantum fimbriatum. Os suborbitale anterius sat
longe ante orbitam situm.
Rohitichthys Blkr.
$' Labium superius tantum papillatum. Rictus ore aperto subparallelo-
grammicus. Maxilla inferior margine libero tenui.
Dangila Val.
* Labia nec fimbriata nec papillata.
$ Labium superius crassum, carnosum. Cirri 4. Squamae parvae.
Rictus parallelogrammicus.
Abrostomus Smith.
$ Labium superius valde gracile, membranaceum, ante maxillam
superiorem pendulum. Squamae magnae.
6 Rictus angulatus. Os suborbitale anterius formam pedis equini
subsimilans. Cirri 4.

108

Barbichthys Blkr.
* Rictus semilunaris. Os suborbitale anterius pentagonum. Cirri
nulli.
Morara Blkr..
b. Pinna dorsalis radio simplice postico osseo.
1. Spina dorsalis edentula. Squamae magnae, anales ceteris non majores.
Pinna dorsalis multiradiata. Cirri nulli.
Semiplotus Blkr.
2. Spina dorsalis postice serrata. Squamae parvae, anales ceteris multo ma-

jores. Pinna dorsalis pauciradiata. Cirri 4.
leuze! herer Hed. — Opistocheilos Blkr.

II. Dentes pharyngeales biseriati vel uniseriati.
a. Spina dorsalis ossea. Dentes pharyngeales cultriformes 4/4. Cirri nulli. Squamae
magnae.
J. Maxillae cochleariformes margine libero acutae.
Cochlognathus Baird Gir.
2. Maxilla non cochleariformes.
Pimephales Raf.
b. Spina dorsalis nulla.
1. Cirri 2 supramaxillares. :

a. Dentes pharyngeales graciles acuti uniseriati 5/5. Labium inferius re-
flexum trilobatum. Regio thoraco-gularis alepidota. Anus pinnis ven-
tralibus approximatus. |

Pseudogobio Blkr.
bb. Dentes pharyngeales molares, persistentes biseriati 2.5/5.2. Rictus sub-
terminalis, horizontalis.
Mylocheilos Ag.
2. Cirri nulli,
aa. Dentes pharyngeales molares, persistentes biseriati 2.5/5.2 vel 2 4/4.2.
Rictus magnus.
j Mylopharodon Ayr.
bb. Dentes pharyngeales cultriformes.
* Labium inferius bilobum. Dentes biseriati 1.4/4.1.
Eeoglossum Raf.
* Labium inferius non lobatum.

$ Dentes pharyngeales biseriati.

ó Pinna dorsalis post ventrales incipiens. Rictus curvatus. Dentes
1.4/4.1, facie masticatoria elongata gracili. Squamae mediocres.
Campostoma Ag. |

109

ó' Pinna dorsalis supra vel ante ventrales incipiens. Rictus parvus
terminalis. Dentes 1.4/5.2 facie masticatoria nulla. Squamae
magnae.

Siboma Gir.
$ Dentes Pharyngeales uniseriati.
6 Os inferum. Squamae magnae vel mediocres.

f Pinna dorsalis supra vel vix ante pinnam analem desinens. Rictus
ore clauso transversus. Dentes uniseriati 5/9. Maxilla inferior
acie truncata.

Lavinia Gir. = Acrocheilus Ag.
+ Pinna dorsalis ante analem desinens. Dentes 4/4.
6 Dentes non uncinati. Maxilla inferior acie rotundata. Pinna dor-
salis supra sventrales incipiens.
Dionda Gir.
6’ Dentes facie masticatoria sublineari. Rictus parvus. Pinna dor-

salis ante pinnas ventrales incipiens. Caput subtruncatum.
Corpus elongatum ?

Algoma Gir.
6" Dentes facie masticatoria lincari, Rictus parvus horizontalis.
Pinna dorsalis supra pinnas ventrales incipiens. Maxilla in-

ferior acie late rotundata. Rostrum gibbosum truncatum.
Corpus oblongum.
Hyborhynchus Ag.
6’ Os terminale. Pinna dorsalis supra vel ante pinnas ventrales in-
cipiens. Dentes 4/4 vel 5/5.

T Dentes vix vel non uncinati 4/4 facie masticatoria lineari.
Maxilla inferior symphysi tuberculo munita. Squamae magnae.
Corpus elongatum compressum.

Hybognathus Ag.
+’ Dentes lanceolati, subrecti. 5/5. Maxilla inferior symphysi tu-
berculo munita, Squamae parvae. Corpus subfusiforme.
Orthodon Gir.
7" Dentes raptatorii uncinati 4/4, facie masticatoria nulla. Rictus
amplus. Rostrum rotundatum. Squamae magnae. Corpus elon-
gatum compressum.

Cliola Gir.
+” Dentes 4/4 vel 5/5. Rictus mediocris obliquus. Rostrum acu-

tiusculum. Squamae magnae vel mediocres. Corpus oblongum
compressum.

Algansea Gir.

Species Labeoninorum hucusque cognitae.
Ld

Habit.
* Epalzeorhynchos kallopterus Blkr = Barbus kalopterus Blkr. Sumatra, Borneo.
Discognathus crenulatus Heck. 2. … 9 09 909 verders
7 fusiformis Ileck. Rode CINE mA nd
V obtusis. Medan we: a fine ROVRO UNO a
" rufus beok. ^: xx TERES cos
" ? bimaculatus Heck. = Gonna binaeutt
MGO arten Let eu. Ve BN Bs han «DENG.
p ? caudatus Heck. = Gants nones duin MeCL.

Crossocheilos (Crossocheilos) oblongus V. Hass. = Labeo ob-
longus Val 4. 4. 4e ter vere. S os. les diva, Sumatra.

v ( ») latius Blkr = Cyprinus latius Bach. = Gono-

rhynchus macrosomus McCl. = Cirrhina latius Val.

= Rohita macrosomus Ileck . ... . . … Bengala.
n ( w?) edn Blkr = Cyprinus mosario Buch Ps
eec nchus gobioides McCl. = Rohita gobioi-

des Heck.= Cyprin heriliva Val. . . . . . Bengala.
„ (w) gohama Blkr = Cyprinus gohama Buch. = Cy-

prinus dyangra Buch. = Gonorhynchus gohama

McCl. = Gonorhynchus brevis McCl. = Cirrhina

gohama Val. = Rohita brevis Heck. . . . . Bengala.
» (Crossocheilichthys) cobititis Blkr = Lobocheilos cobi-
üs BIER 2.4 …— 5x53 Aude eo 0s ava Sumatra:
v ( ") Langel Blkr. ole We ae se Rt IRI ce Dec SUA,
» ( 7) diplocheilos Blkr = Barbus diplocheilos Heck =
Tylognathus barbatulus Heck. . . . . . Cashmir.

» (v) nanus Blkr = ‘Tylognathus nanus Heck. . . Syria.
n? (#?) porcellus Blkr = Tylognathus porcellus Heck. . India.
( 7) hirticeps Blkr = Gobio hirticeps Rüpp, = ? Dis-
cognathus hirticeps Heck. = Dangila ? hirticeps
Val ie Bay eae i 2x0 aks MADYSSIDIA.
u (4 | enu Blkr = = Fee de ds
Riipp. = ? Discognathus quadrimaculatus Heck.
= Dangila? quadrimaculata Val. . . . . . Abyssinia.

Discognathichthys variabilis Blkr = Discognathus variabilis

Peut. cioe a a: ET ER waa.
» brachypterus Blkr = Gonorhynchus brachypterus

McCl. = ? Discognathus brachypterus Heck. . . India.
& petrophilus Blkr = Gonorhynchus petrophilus McCl.

= ? Discognathus petrophilus Heck. . . . . . Bengala.
w rupeculus Blkr = Gonorhynchus rupeculus McC).

= ? Discognathus rupeculus Heck. . . . . . . Bengala.

„ lamta Blkr = Cyprinus lamta Buch. zi Cypri-
nus godiyava Buch. = Gonorhynchus lamta MeCl.
= Barbus lamta Val. = "Tylognathus lamta Heck. Bengale.
Platycara nasuta McCl = Balitora nasuta Val. so& wo Kasyah.
* Schismatorhynchos heterorhynchos Blkr = Lobocheilos hetero-
rhynchos Blkr = Schismatorhynchos lobocheiloides
li m Toe PO oe, ek Ue, Te, aie a! OP en en oleate;
z rienorhynchos Blkr = Gobio ricnorhynchos McCl.
& Labeo ricnorhynchos Heck. = Cyprin ricnorhyn-
que Val. RN . . . Bengala, Assam.
” gotyla Blkr = Cyprinus gotyla Gr. = Gonorhyn-
chus gotyla McCl = Barbus gotyla Val. = Disco-
gnethus cotyla Heck... . . so. « . . . Bengala.
„ falcatus Blkr = Cyprinus (Bangana) falcata Gr.
= Gobio malacostomus McCl. = Labeo malacostomus
Val. = Isocephalus falcatus Heck. = Lobocheilos?

faleátus BIE mon swe à à Wow © + x ddie,
* Labeo (Diplocheilos) erythropterus Blkr = Diplocheilos ery- :

thropterus V. Hass. = Labeo erythropterus Val. . . Java.
* y ( » ) lucas Blkr = Lobocheilos lucas Blkr. . . . . Java.
* y ( » ) rohitoides Blkr= Lobocheilos rohitoides Dlkr. . . Java.

* —» (#) boga Blkr = Cyprinus boga Buch. = Gobio bo-

ga McCl. = Cyprinus arhiza Buch.= Cyprinus pan-

gusia Buch. = Gobio pangusia McCl. (As. Res.

XIX tab. 42 f. 1) = Isocephalns boga Heck. = Gym-

nostomus arhiza Heck. = Leuciscus pangusia Val.

= Deuciscus arhiza Vah 2520.0. 207. v. o. Bengala;
y (wp?) pangusia Blkr = Cyprinus pangusia Buch. var.

= Gobio pangusia McCl. (As. Res. XIX tab. 42

DRM AUI can 4° 2 eo MAN. De Le . Bengala.
n (n?) (?) isurus Blkr = Gobio isurus McCl. = Leuciscus

112

isurus Val. : . Assam.
Labeo (Diplocheilos?) dero MeCl. inr dis dero Val. =

Isocephalus dero Heck. . . . . . . . . Bengala.
"7 (7?) pausio Blkr = Cyprinus pausio Buch. = Cirrhinus

pausio McC]. = Isocephalus pausio Heck. . . . Bengala.
v (wv?) breviceps Blkr= Cirrhina breviceps Val. = Isoce-

phalus breviceps Heck. . . . . eo. ‘Java.
v (Labeo) niloticus Val. = Cyprinus iode Forsk.

Labeo coubi Rüpp. . . d exei es ~ Nilus.

v (") Forskalii Rüpp., an et Val? = “Ep Buen

Vars Bosse. 2 aus à Biga i? Ns
" ( "» ) vulgaris Heck. = Cyprinus niloticus Geo, cs Chon-

drostoma dembensis Val. (nec p etx n ard Nus
n (uw) horie Heck. . . : se SNS

n (wv ) selti Val. = Labeo ee Hee ots je « ots Nilus;
v?( wv?) rufescens IIeck. = Cyprinus rufescens Hass. . . Palaestina.

„?(w ) rostratus Heck. = Cyprinus rostratus Tiles. . . India. -
v? (u?) angra Blkr = Cyprinus angra Buch. = Cyprinus
(Bangana) Hamiltonii Gr. z: Gobio angra' McCh
= lsocephalus Hamiltonii Heck. = Gobio ancra
Val CONS oar Totis - +> + . Bengala.
n?( » ) curmuca Blkr= Cyprinus curmuca iss Gobio
curmuca MeCl. = Isocephalus curmuca Heck. . . Hindostan.
? (wv?) dyocheilos McCl. = Catostomus? dyocheilos MeCl.
Cyprin goréa Val. = Tylognathus dyochylos Ileck. Assam.
v altivelis Pet. (nomen tantum mihi cognitum). . . . Africa (Mossamb. )
" congoro Pet. ( » # u 7 ). vou Xe T ^a )
vw Cylindricus Pet.( v " y " es ar we ( 4 )
Tylognathus diplostomus Heck, = Varicorhinus diplostomus
Teck. = Tylognathus Valenciennesii Heck. — Labeo .
diplostomus Val : . . . & du «OA:

v. ?? sandkhol Heck. = Leuciscus — hol. Syk. . . Deccan.
x» 8? chitul Heck. = Leuciscuschitul Syk. . . . . Deccan.
* Diplocheilichthys pleurotaenia Blkr= Lobocheilos pleurotae-
um BEENS. «+, : s. . + Sumatra.
* Lobocheilos (Lobocheilos) falcifer al Hass. = Tätes falcifer
V. Hass. = Labeo falcifer Val. = Tylognathus
falcifer Heck. . . :. . . . o. : s s « Java, Sumatra.
| s (*)lehetBlke ov fer RRRS dau

113

* Lobocheilos (Lobocheilos) Schwanefeldii Blkr. . Java, Sumatra.
#2 ( »?) Hasseltii Blkr— Barbus Hasseltii Dlkr. . . Java.
* v (Gobionichthys) lipocheilos Blkr = Chondrostoma lipo-
cheilos Val. = Chondrostoma lipocheilos Val. =
Tylognathus lipocheilos Heck. = Gobio javani-
cus Blkr = Lobocheilos (Gobionichthys) javani-

cus Blkr, WX en tle
* » ( » ) microcephalus Blkr = Gobio microcephalus Blkr. Java.
v?( 7?) hispidus Blkr = Labeo hispidus Val. . . . Java.
* Rohita (Rohita) melanopleura Blkr. |. . . , . . . . Sumatra, Borneo, Siam.
is utu borneensiac Ber red la ase lee Ce. v. « Borneo, Siam;
d v (u ) Kuhli Blkr. . Sumatra.

» ( wp ) Hasseltii Val. = Rohita leiorhynchus Blkr = Ro-

hita Artedi Blkr. . . . . . . . . . . Java, Sumatra , Borneo.
"(tu yeamicracephalus, Wal 25 eersten w « + Jâva,
3 v ( » ) brachynotopterus Blkr. ga ee ln sm |
* mw (.# Y Schlegeli, Blkr.. . …. … . (2) « à « ve Sumatra, Borneo, Siam:
4 it) Waanders BIED u^ us Co on uoce c9 are Banka;
* s Cn ye Kappen Bike xau. DS, o 6 mox de s. Borneo.
ke y ( v ) kahajanensis Blkr. . . . . . . . . . . Borneo.
* n ( w ) vittata Val. = Rohita ervthrura Val, = Rohita
erythrurus Blkr. . . . . . . . . . . . Java, Sumatra, Borneo,
s more) GiporosBikr. se. a à 0o 09 x s c2. Sumatra, Borneo.
: n (w ) enneaporos Blr. |... . . . . . . . . Sumatra.
v ( " ) oligolepis Blkr. se fem p iu Re van:
v" (v ) nandina Val. = Cyprinus nandina Buch. =
Labio filamentosus Swns. = Cirrhinus nandina
MODS RP C uh esie ien de n ron Bengale, Peru.
» ( » ) macronotus Blkr= Cirrhinus macronotus McCl. Bengala, Assam.
OE VOSSEN een Ber ante a Malines uv ur Hindostan.
Beene FP Duvaucelu Val th Lacer Gara sr à s. Bengals?
v ( » ) fimbriata Val. = Cyprinus fimbriatus Bl? . Hindostan.
v ( "» ) gonius Val. = Cyprinus’ gonius Buch. = Barbus
gonius Cuv. = Cirrhinus gonius McCl. . . . Bengala.
v ( v ) rostellatus Val = Rohita rostellata Heck. . . . Pegu.
" ( " ) chagunio Val. = Cyprinus chagunio Buch. =
Rohilaschanaurio. Heck. nap ee ooo vr Sen s Bengala:
entente Val | 1 2 X ae oet B nu. REE
xx beschenaulti Val. 2 0. … yw oes. wa & os Hindostan?

114

Rohita (Rohita) cursis Val. = Cyprinus cursis Buch. = Cy-
prinus cursa Buch. = Cyprinus curchius Buch. =
Labeo cursis McCl. 2 Labeo curchius McCl. = La-
beo cursa Val. = Rohita kursis Heck.
( » ) tincoides Val. . . Co PSN Dee
n Cw) Roux Val tte ; : . . . Hindostan.
» (Rohitodes) cephalus Blkr = abe UT Val. « à Pegu,
v" ( ” ) Valenciennesi Blkr= Labeo Dussumieri Val. . . Bengala.
" ) Reynaudi Blkr = Labeo Reynauldi Val. . . . Pegu.
" ) microlepidota Blkr = Labeo microlepidotus Val. . Pegu.
» ( * ) bengalensis Blkr= Labeo fimbriatus Val. . . . Bengala.
* Morulius rohita Blkr = Cyprinus rohita Buch. = Barbus
rohita Cuv. = Rohita Buchanani Val. = Rohita

. . Bengala.
?

= E

rohita Heck. = Cirrhinus rohita McCl. . . . . Bengala.
T y chalybeatus Blkr = Rohita chalybeata Val. . . : Bengala, Pegu.
i " Belangeri Blkr = Rohita Belangeri Val. = Cir-
rhina micropogon Val. . . . + Bengala.
* " calbosu Blkr = Cyprinus calbosu pub = Bar-
bus calbasu Cuv.= Rohita calbasu Val. = Rohita
kalbosu. Malo. se de Lm OS pe Josef c e a ate BOE:
u velatus Blkr = Labeo velatus Val. ct an. ed.
8s Poiss. tab. 08 fig. 8) ,. cm . . India?
" Reynaudi Blkr= Rohita Reynauldi Mis Rohita
ReynoldiiGeck. « uz «sok mienne + he Peau:
w morula Blkr = Cyprinus morula Buch. = Barbi
morula Cuv. = Cirrhinus morula McCl. = Rohita
moralius Val= Cyprinus morala Gr. . . . . . Bengala.
" pausius Blkr= Cyprinus pausius Buch. . . . . Bengala.
" joalius Blkr = Cyprinus joalius Buch. = Cirrhi-
nus joalius McCl.= Rohita jaolius Val. . . . . Bengala.
„? musiha Blkr = Cyprinus musiha Buch. = Rohita
muscha Heck. . . . . . TES c
* u chrysophekadion Blkr = Ch eias lion. polyporos
Blkr = Rohita chrysophekadion Blkr = Rohita
polyporos Blkr = Rohita koilogeneion Blkr = Ro-
hita cyanomelas Dlkr. . . . . . Java, Sumatra, Siam.
Rohitichthys senegalensis Blkr = Labeo cie Val. . Senegal.
* Dangila leptocheilos Val. = Labeobarbus leptocheilus K. v. H.

= Dangila leptocheila Val. = Dangila Cuvieri Val. =

119

Cyrene Cuvieri Heck.. . : : . :-:.... :.. « Java, Sumatra, Borneo.
Dangila cyanopareja Blkr = Cyrene cyanopareja Heck. . . Philipp.
* y fasciata Blkr. $509 OR = ee an ow fe te ^. Sumatra, Borneo,
* wv Kuhli Val. = Cyrene Kuhlit Heck. UU V9 do Java.
E

» festiva Blkr= Cyrene festiva Heck. . . . . . . . Borneo.

* » ocellata Blkr = Cyrene ocellata Heck. = Dangila mi-
crolepis Blk... … ool eto erret .. Sumatra, Borneo.
w Splurus Blkr* . . s* «x. + BOT.
dr sumatrana Blkrin e "SU sr aes Woet X TR UE uos Sumatra,
v lipocheila Val. = Cyrene lipocheilos Heck. + + + Java.
v Lescbenaultii Val. Cyrene Leschenaultii Heck. . . Hindostan.
# philippinia Blkr = Cyrene ne Heck. . . . Philipp.
Abrostomus capensis Smith. . . . . Prom. Bon. Spei.

# umbratus Smith. . . . : : : :
* Barbichthys laevis Blkr= Barbus theel v. Hass. =
Barbus laevis Val. = Barbus gobioides Blkr = Bar-
bus taeniopterus Blkr. . . . . . . . . . , . Java, Sumatra, Borneo.
* Morara morar Blkr = Cyprinus morar Buch, = Pachysto-
mus morar Heck. = Labeo morur Val. =
motar Blin. 25$ wrr aan

. Prom. Bon. Spei.

Leuciscus
es oo a ee senda
; ? margarodes Blkr = Cyprinus jaya Buch.? = Leu-
ciscus margarodes McCL = Pachystomus margarodes
Heck. 2° 3 te ge el ae ae te On eend
Semiplotus MacClellandi Blkr = Cyprinus semiplotus McCl. Bengala.
Opistocheilos plagiostomus Dlkr = Schizothorax plagiostomus
eck. = Schizopyge plagiostomus Heck. = Oreinus
plagiostomus McC]. eg . . . 5 * Afghanistan, Cashmir.
» sinuatus Blkr = Schizothorax ene Heck. =
Schizopyge sinuatus Heck. $e oy feci t. Cashin:
» ? nobilis Blkr= Racoma nobilis McCl. . + Afghanistan.

n ?? proprius Blkr = Schizothorax proprius McCI. . Afghanistan
Cochlognathus ornatus Baird Gir.

eu « Amer. Sept, (Texas).
Pimephales promelas Raf. Ag. . . . Amer. Sept. (Ohio, Missun).)
mpufasclus Gur. … spec. Vsus os cv s Amer: Sept^ (Yellowstone fl.)
r maculosus Gir. : . . Amer. Sept. (Arkansas).
Pseudogobio esocinus Blkr = Gobio esocinus ‘I. Schl. . . . Japonia.

Mylocheilus caurinus Gr.
Richds.
n lateralis Ag. Pick.

Cyprinus {Leuciscus) caurinus.
. Amer. Sept. (Ast., Columb fl.)
os ed Abies: (Colb. fl Or. Puget. S.)

116

Mylocheilus fraterculus Gr. : : : : :.:
Mylopharodon conocephalus Gr. =
v robustus. Ayr ve :

Exoglossum maxillingua Ag. = Gans le Less
Exoglossum Le-

Exoglossum Lesurianum Raf., Val. =

Gila PINE p. Gia,

. Amer.

. Amer. Sept. (California).
. Amer. Sept. (California).

Sept. (California).

sueurianum Heck. = Catostomus maxillingua De Kay. Amer. Sept (Prov. unit. occ).

v mirabile Gir.
Campostoma formulosum Gir.
» anomalum Ag. = Rutilus —" ‘Bat =

tilus melanurus Raf. =? Chondrostoma pullum Ag.

= Exoglosum dubium Kirtl. = Leuciscus

lixus Stor. =
Chondrostoma prolixum Ag. =
Ag. .
r . nasutum Gr. .

” ornatum Gr.
Siboma crassicauda Gr. =
an huj loc?) . : .

y tara Gir . .

Lavinia alutacea Gir. = oen e Ens ve Pick.

„ exilicauda B Gir. =

„_ gibbosa Ayr.

» harengus Gir.
Dionda episcopa Gr.

» serena Gir.

» texensis Gir. .

" papalis Gir.

» argentosa Gir.

Lavinia compressa Ayr.

» chrysitis Gir.
» melanops Gir.
» Couchi Gir.
» plumbea Gir.
» spadicea Gir.
Algoma amara Gir.
r fluviatilis Gir. os s
Hyborhynchus Minnilus
Pimephales elongatus Baird
" confertus Gir.
u puniceus Gir.

notatus Ag. =

Exoglossum spinicephalum Val.
Campostoma dubium
. AmerSept.(Teness.,Ohio,Jow. etc.
. Amer.

Dru bean B. Gir. (gen.

. Amer.
. Amer.

. Amer.

. Amer.
. Amer. Sept.
. Amer.
. Amer.
. Amer.
. Amer.
. Amer.
. Amer.

Amer.

. Amer.
. Amer.
. Amer.
. Amer.
. Amer.
. Amer.
. Amer.
. Amer.
RENE . Amer.
notatus Raf. =
. Amer. Sept. (Prv. unit. or. md.)
. Amer.
. Amer. Sept. (Canadian fl).

Sept. (Arkansas).
Sept. (Texas).

Sept. (Californ.).
Sept. (Chihuahua fl.).

Sept. (Californ.).

Sept. (Columb. fl. etc.)
Sept. (Californ.).

Sept. (Californ.).

Sept. (Californ.).
Sept. (Rio Pecos).
Sept. (Texas).
Sept. (Texas).
Sept. (Rio Pecos).
Sept. (Rio Gr. del Nt.).
Sept. (Rio Pecos).
Sept. (Coahiula).
Sept. (Rio San Juan).
Sept. (Canadian fl).
Sept. (Arkansas).
Sept. (Rio Gr. del. Nt.).
Sept. (California).

Sept. (Rio Pecos)

LlY

Hyborhynchus perspieuus Gir. : : : : : : . : : . Amer Sept. (Arkansas).
" tenellus Gir... . . . . . . . . . . . . Amer Sept. (Choctaw Agency).
Hybognathus nitidus Gir.= Leuciscus nitidus De Kay. . Amer Sept. (Lac-Champlain).
" argyritis Gir. . . + 9. ov . . s s Amer Sept. (Milkriver).
" Evanst Gir = mosten a lal at a. Amer Sept: (Nebraska):
7 nuchalis Ag. …… . . . s+ , . + « Amer Sept. (Illinois, J. Miss.)
" placitus Gir. + + … . 2. + s + « t. ÁmerSept. (Arkansas).
[ regius Gir. mou SE sey waka ee vid ule «ete su meri sept; (Potomak i);

» ? chrysopterus Blkr = Leuciscus chrysopterus .

De ave dU EM SES . Amer Sept. (N. York).
Orthodon microlepidotus Gir= Gila mierolepidota Ayr . Amer Sept. (Californ).
Gliolakvelos Gin tn a oes Amer. Sept. (Texas:

» vigilax Gir. = Leuciscus vigilax B. Gir. = Cera-
tichthys vigilax B. Gir. . . . . . . . . . Amer. Sept. (Arkansas),
HENAN ORO Gur. NE eis ME ch ol eeen Amer Sepb-(Texas).
Algansea tincella Gir. = Leuciscus tincella Val. . . . Amer Sept. (Californ.).
w bicolor Gar, wwe + 4 & , + + « ve Amer Sept. (Lac. Klamath).
v» formosa Gir. € 09 m9 e Sv + + ss, » AmerSept (Mercede, Mohv.fl.)
n_ obesa Gir. . . . . . . . . . . . . . . Amer Sept. (Humboldt fl.)

EPALZEORHYNCHOS Dlkr, Nalez. Vischfaun. van Sumatra, Nat. Tijd-
schr. Ned. Ind. IX (1855) p. 270. SxutrHOORNKARPER.

Corpus elongatum subfusiformi-compressum, squamis magnis vesti-
tum. Maxillae nudae. Cirr 4, rostrales et supramaxillares. Rostrum
earnosum, integrum, longe ante os prominens, cute descendente an-
te labium superius pendula inferne crenulata, antice utroque latere
processu conico cartilagineo. Labium superius ante maxillam superi-
orem pendulum, nee papillatum nec crenulatum. Rictus parallelo-
grammicus aciebus maxillarum antice truncatis. Maxilla inferior sym-
physi postice tuberculo munita. Labium inferius latum carnosum re-
flexum integrum, cum labio superiore unitum. Suleus postlabialis
utroque latere unicus marginem oris versus directus, labii marginem
liberum non attingens, cute mentilata (isthmo) a sulco postlabiali la-

118

teris oppositi separatus. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens
et longe ante pinnam analem desinens, radio simplice postico toto
cartilagineo. Pinnae pectorales subhorizontaliter insertae. Dentes
pharyngeales masticatorii aggregati 2.4.5/5.4.2. facie masticatoria obli-
que truncati.

Aanm. Met geslacht Epalzeorhynchos is onder alle Cyprinoiden gemakkelijk her-
kenbaar aan het kegelvormige kraakbeenige bewegelijke uitsteeksel, hetwelk zich aan
beide zijden voor aan den snuit bevindt. Dit uitsteeksel ligt in eene groef onder
het voorste gedeelte van het voorste onderoogkuilsbeen en laat zich bijkans in een’
regten hoek horizontaal van den snuit af bewegen, als wanneer de snuit een ge-
cored voorkomen bekomt.

Het geslacht is overigens verwant aan de geslachten Crossocheilos Blkr, Disco-
gnathus Heck. en Discognathichthys Blkr, in algemeenen ligchaamsbouw, dunne
kaken, parallelogramvormige geheel onderstaande bekspleet, enz., doch het is van
die alle nog, afgescheiden van de snuituitsteeksels, gemakkelijk te onderkennen ,—
van Discognathus en Discognathichthys door de afwezigheid der kinzuigplaat, en van
Crossocheilos door de enkelvoudige achterlipsgroeve en het vereenigd zijn van de
bovenlip met de onderlip.

Ik beschreef het geslacht Epalzeorhynchos voor het eerst in het jaar 1855, doch
ik heb hierboven zijne karakters naauwkeuriger vastgesteld, De nadere studie der
monddeelen heeft mij sedert nog geleerd, dat ook hierin zeer stellige kenmerken ge-
legen zijn, welke het geslacht van Crossocheilos doen verschillen, kenmerken van
hoogere waarde dan die, gelegen in de voeldraden.

Tot Epalzeorhynchos is tot dus verre slechts te brengen eene enkele soort, welker
ontdekking dagteekent van 1850.

Epalzeorhynchos kallopterus Blkr, Index descript. specier. pisc., Nat.
T. Ned. Ind. XIV > 477. — Fraaivinnige Snuithoornkarper. Atl.
Cypr. Tab. IV fig.

Epalzeorh. corpore elongato compresso, altitudine 51/2 ad 6!/s in ejus longitudine, latitudine 11/2 ad
1'/3in ejus altitudine; capite acuto convexo 5 et paulo ad 0!/2 fere in longitudine corporis cum, 4 et
paulo ad 5 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1°/5ad 13/4, latitudine 12/5 ad
1%/5 in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 ad 3!'/sfere in longitudine capitis, diametro 1
circiter in capitis parte postoculari, diametro 1!'/sad 14/2 distantibus, membrana palpebrali iridis mag-
nam partem tegerte, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali ubique convexa; linea interoculari

119

convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula clauden-
dis, anterioribus margine vix elevato subtubulatis; rostro carnoso, juvenilibus oculo non vel vix,
aetate provectis oculo multo longiore, convexo, conico, longe ante os prominente, poris numerosis
parum conspicuis obsito, apicem versus utroque latere processu conico crasso rigido oculo duplo vel
plus duplo breviore apice postrorsum spectante munito, parte cjus inferiore trigono plano, postrorsum
declivi, antice poroso, velo praemaxillari labium superius occultante, margine libero parum curvato
papillis quadratiusculis uniseriatis leviter crenulatis, confertis, aetate provectioribus valde eonspieuis
obsito; osse suborbitali anteriore irregulariter trigono, paulo vel non longiore quam alto, apice
rotundato antrorsum spectante, margine posteriore basali subverticali emarginato vel angulato; osse
suborbitali 2° oblongo-tetragono, duplo vel minus duplo longiore quam alto, antice quam postice
altiore, oculi diametro triplo circiter humiliore; osse suborbitali 3° osse suborbitali 4? multo latiore,
oculi diametro triplo vel plus triplo graciliore; cirris carnosis longitudine subaequalibus oculo paulo
brevioribus ad vix longioribus, rostralibus supramaxillaribus crassioribus apicem rostri versus sub
basi processus rostralis lateralis insertis; rictu infero , ore aperto parallelogrammico, ore clauso fissuram
transversam parum antrorsum curvatam capitis latitudine valde multo breviorem efficiente; labio su-
periore gracili ante maxillam superiorem pendulo, margine nec crenulato nec papillato; maxilla su-
periore acie Cartilaginea parum curvata, deorsum mediocriter protractili; maxilla inferiore symphysi
postice tuberculo conico parum conspicuo, ante symphysin late cartilaginea acie truncata vel leviter
curvata; labio inferiore reflexo, integro, cum labio superiore unito, sulco inferne utroque latere unico
superficiali, marginem oris versus directo, oculo non vel vix breviore, marginem labii liberum non
attingente et isthmo valde lato a sulco lateris oppositi separato; operculo latitudine 1!/s circiter
in ejus altitudine, oculi diametro paulo graciliore, margine inferiore rectiuseulo vel convexiusculo;
apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus mastica-
toriis agoregatis 2. 4. 5/5. 4. 2. facie masticatoria oblique truncata marginibus elevata non lobata,
dentibus serie anteriore antice non suleatis; osse scapulari trigono acute rotundato; linea dorsali convexa
linea ventrali convexiuscula multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventra-
les planiuseulo non carinato; squamis verticalibus, lateribus antice quam cetero corpore paulo ma-
joribus, dimidio libero et vulgo etiam dimidio basali longitudinaliter vel subradiatim striatis, 25
vel 36 in linea laterali, 15 in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 5!/2 (6) supra
lineam lateralem, 11 p. m. in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus in-
fimis longitudinaliter quinque-seriatis, postrorsum magnitudine sensim accrescentibus, serie media iis
seriebus lateralibus vix majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium
vix vel non magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squa-
mam non vel vix attingente notata; pinna dorsali sat longe ante pinnas ventrales incipiente ct longe
ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, corpore non ad paulo altiore et sat
multo altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus et ventralibus loneitudine subaequalibus, acutis
vel aeutiusculis, 55/; ad 63/,in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem
non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, emarginata, dorsali non
multo humiliore sed duplo circiter breviore, duplo vel plus duplo altiore. quam basi longa, radio
simplice tertio gracili cartilagineo; pinna caudali basi squamosa, profunde incisa lobis aentis superiore
inferiore vulgo paulo longiore 4!/3 ad 41/5 in longitudine corporis; corpore superne fasciis 3 longitudina-
libus contiguis notato, superiore rostro-caudali fusco-violacea caput dorsumque superne amplectente ca-
pite interdum deficiente, media aurco-rubra gracili supraoenlo-eaudali basin caudalis superiorem attin-
gente, inferiore rostro-caudali latiore fusco-viclacea eapite interdum deficiente fere tota supra lincam

lateralem decurrente mediam basin caudalis intrante et margine caudalis posteriore Cesinente inferne vitta

120

gracili aurantiaca limbata; lateribus infra lineam lateralem roseis; ventre roseo dilutiore vel marga-
ritaceo; capite speciminibus fasciis capite deficientibus superne violascente-olivaceo, lateribus et in-
ferne roseo vel argenteo; iride flava vel rosea; pinnis pulchre roseis vel rubris, dorsali et anali fascia
latissima obliqua nigricante-violacea, dorsali frequenter insuper et basi nigricante-violacea; ventralibus
macula maxima totam pinnam fere tegente, frequenter diffusa, nigricante-violacea.
B. 8. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 8/17/8 vel 7/17/7 lat. brev. incl.
Syn. Barbus kalopterus Blkr, Bijdr. kenn. ichth. faun. Borneo., Nat. T. Ned. Ind. I p. 18.
Epalzeorhynchos kalopterus Blkr, Nalez, vischfaun. Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. IX p. 270.
Hab. Sumatra (Palembang, Lahat), in fluviis.
Borneo (Bandjermasin, Kahajan, Pontianak), in fluviis.
Longitudo 13 speciminum 63’ ad 160,

Aanm. Het eerste voorwerp dezer soort, hetwelk in mijn bezit kwam, ontving ik
van Bandjermasin, in zuidoostelijk Borneo. Sedert ontving ik meerdere grootere
en betere bewaarde voorwerpen van dezelfde plaats, alsmede van Kahajan, insge-
lijks in zuidoostelijk Borneo en van Pontianak, in westelijk Borneo, uit de rivier
Kapoeas. Ook oostelijk Sumatra leverde mij eenige exemplaren, gevangen in het
gebied van den Moessi, bij Lahat en Palembang. Ik vermoed, dat de soort niet
veel grooter wordt dan mijne grootste voorwerpen.

DiscocxatTaus Heck., Fisch. Syriens p. 37,182. — KixsCHIJFKARPER.

Corpus subelongatum compressum, squamis magnis vestitum. Maxil-
lae nudae. Cirri 4, rostrales et supramaxillares. Rostrum carnosum
sulco transverso bipartitum, ante os prominens, cute descendente ante
maxillam superiorem pendula inferne crenulata. Maxilla superior car-
nea. Maxilla inferior plica menti disciformi medio callosa. Pinna dorsalis
ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens,
radio simplice postico toto cartilagineo. Pinnae pectorales subhorizon-
taliter insertae. Dentes pharyngeales masticatorii aggregati 2. 4. 5/5.4. 2.

Aanm. Ik vat het geslacht Discognathus eenigzins anders op dan Heckel en.
breng daartoe slechts de soorten met dwars gegroefden snuit, getepelden vrijen
snuithuidrand en vier voeldraden, Zoodanig beperkt, omvat het geslacht slechts vier
der door Heckel beschrevene soorten t. w. zijne Discognathus rufus, Discognathus
obtusus, Discognathus crenulatus en Discognathus fusiformis. — De overige 10 soorten,
door Heckel tot Discognathus gebragt, hoewel grootendeels onder het geleide van
een vraagteeken, zijn slechts gedeeltelijk onder hetzelve te rangschikken, doch zij

121

zijn meest alle nog te weinig bekend om zulks met zekerheid te bepalen. Go-
norhynchus bimaculatus McCl. en Gonorhynchus caudatus McCl. schijnen bepaal-
delijk er toe te behooren, alhoewel de laatste gezegd wordt geene cirri te bezitten ,
wat evenwel nog bevestiging verdient. Vijf andere soorten, hieronder nader aan-
geduid, behooren tot een afzonderlijk geslacht, hetwelk ik, wegens zijne groote
verwantschap met Discognathus , Discognathichthys heb genoemd.

De overige soorten, door Heckel onder zijn geslacht Discognathus gerangschikt,
zijn Cyprinus cotyla Gr., Gobio quadrimaculatus Rüpp., Gobio hirticeps Rüpp. en
Platycara nasuta McCl.

Wat betreft Cyprinus cotyla, deze is eene Schismatorhynchos, welk geslacht wel
den dwars gespleten snuit met Discognathus gemeen heeft, doch in de vorming
der mond- en kindeelen hoogelijk van Discognathus verschilt.

Moeijelijk is het, aan te wijzen tot welk geslacht de beide Gobio-soorten van
den heer Rüppell behooren. Van eene zuigschijf aan de kin is in hare beschrijving
geen sprake en de snuit is er niet dwars gespleten. Gobio hirticeps zou zelfs
wegens hare getepelde lippen tot Rohita te brengen zijn, dock overigens laten be-
schrijving en afbeelding niets naders opmaken betreffende de bewerktuiging der mond-
deelen. Ik beschouw beide soorten voorloopig als te behooren tot het geslacht Crosso-
cheilos, aan hetwelk zij ook in habitus het meest beantwoorden.

Platycara nasuta eindelijk behoort tot een eigen geslacht, gemakkelijk herken-
baar aan zijnen overlangs in tweeën verdeelden snuit.

Crossocurinos Van Hass., Algemeene Konst- en Letterbode 1823 II

p. 132; Blkr, Nieuw. Tientall. beschrijv. vischs. v. Sumatra, Nat.
Tijdschr. Ned. Ind. V (1853) p. 525. Doyepser.

Corpus elongatum subfusiformi-compressum, squamis magnis vesti-
tum. Maxillae nudae. Cirri 4 vel 2, rostrales et supramaxillares, vel
rostrales tantum. Rostrum carnosum, longe ante os prominens, lateri-
bus non lobatum, cute descendente ante labium superius pendula
inferne crenulata. Labium superius ante maxillam superiorem pendu-
lum nee crenulatum nec papillatum. Rictus parallelogrammicus, acie-
bus maxillarum antice truncatis. Maxilla inferior symphysi postice
tubereulo munita. Labium inferius latum carnosum reflexum, non cum
labio superiore unitum. Sulci postlabiales utroque latere 2 marginem
oris versus directi, frenulo carneo intermedio gracili antice labio la-

terali accessorio gracili cum labio superiore unito, sulci interni isthmo
16

122

latissimo separati, in incisuram labium inter et maxillam transientes.

Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante analem

desinens, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinnae pectorales

subhorizontaliter insertae. Dentes pharyngeales masticatorii aggregati

2.4.5/5.4.2 facie masticatoria oblique truncati.

Subg. Crossocheilichthys Blkr. Cirri 4, rostrales et supramaxillares.
" Crosscheilos Dlkr. Cirri 2, rostrales tantum.

Aanm. Van Hasselt stelde het eerst dit geslacht voor, doch zijne omschrijving er
van is zeer onbepaald, zoodat men die op zeer verschillende genera met onderstaande
parallelogramvormige mondopening zou kunnen toepassen. Met zekerheid echter kan
bepaald worden, dat hij het opstelde naar eene javasche soort, welke hij Crossochei-
lus oblongus noemde en welke sedert onder dien naam en onder den naam van La-
beo oblongus, door den heer Valenciennes aan haar gegeven, nader is bekend ge-
worden. Van Hasselt had overigens ook geen juist denkbeeld van de verwantschap
van het geslacht, vermits hij het verwant noemde aan Leuciscus.

De heer Valenciennes heeft het geslacht van Van Hasselt niet aangenomen en
de Van Hasseltsche soort in het geslacht Labeo ingelijfd. Zooals echter het geslacht
Labeo door den heer Valenciennes is omschreven, omvat het eene groep van zeer
verschillende soorten , welke zeer zeker tot verschillende natuurlijke geslachten behooren.

Heckel beschreef in 1838 eene nieuwe soort van het geslacht in zijne Fische
aus Caschmir, onder den naam van Barbus diplochilus, een naam, dien hij later
in Tylognathus diplochilus en "Tylognathus barbatulus veranderde. Die soort be-
hoort blijkbaar tot Crossocheilos, en wel tot de soorten er van met snuitdraden en
bovenkaaksdraden, welke laatste bij Crossocheilos oblongus ontbreken.

De geslachtsnaam Tylognathus is van 1842 en dus lang na dien van Van Has-
selt voorgesteld, doch hij kan behouden blijven voor de soort, welke door Heckel
eerst Varicorhinus diplostomus en later Tylognathus Valenciennesit is genoemd en
tot een van Crossocheilos wezenlijk verschillend geslacht behoort.

Sedert zijn van Crossocheilos nog andere soorten met 4 voeldraden bekend ge-
worden. Heckel beschreef er een uit Syrië onder den naam van Tylognathus na-
nus en zelf ontdekte ik er nog twee andere, de eene van Java en Sumatra, welke
ik vroeger onder den naam van Lobocheilos cobitis heb beschreven, en de andere
van Sumatra, welker beschrijving hier voor het eerst wordt openbaar gemaakt.

Het geslacht Crossocheilos is zeer na verwant aan Epalzeorhynchos. [et mist
echter de kegelvormige snuituitsteeksels en voorts is er de onderlipkwab (of kin-
kwab) geheel vrij en niet met de bovenlip vereenigd zooals bij Epalzeorhynchos.
Aan elke zijde ziet men achter de onderkaak parallele groeven, welke door een

123
vleezig toompje van elkander zijn gescheiden, welk toompje zich niet met de on-
derlip maar met de bovenlip vereenigt.

De soorten van Crossocheilos breng ik tot twee ondergeslachten, welke ik Cros-
socheilos een Crossocheilichthys noem. Tot het eerste dier ondergeslachten zijn te
rekenen de soorten, welke slechts snuit- en geene bovenkaaksdraden bezitten, terwijl
bij die van het laatste zoowel bovenkaaks- als snuitdraden aanwezig zijn. Boven-
dien heeft mijne soort van Crossocheilos de bovenlip met eene rei kleine tepeltjes
bezet, terwijl de bovenlip bij mijne soorten van Crossocheilicthys geheel gaafrandig is.

Van het subgenus Crossocheilos is met zekerheid mog geene andere dan de Ja-
vasche soort bekend geworden, doch ik beschouw als daartoe te behooren Cyprinus
latius Buch. en Cyprinus gohama Buch. van Bengalen, terwijl ook Gonorhynchus
gobioides McCl. misschien nog tot hetzelfde subgenus of een subgenus zonder voel-
draden van hetzelfde geslacht te brengen is.

Van het subgenus Crossocheilichthys daarentegen kent men thans de bovengenoemde
4 soorten, terwijl misschien daartoe tevens nog te rekenen zijn Tylognathus por-
cellus Heck. van » India”, welke soort mij slechts bij naam bekend is, en Gobio
quadrimaculatus Rüpp. en Gobio hirticeps Rüpp.

De soorten mijner verzameling laten zich naar volgend schema herkennen.

A Cirri rostrales tantum. Labium superius crenulatum.
Crossocheilos (Crossocheilos) oblongus V. Hass.

B Cirri rostrales et supramaxillares. Labium superius non crenulatum.
+ Oculi diametro 3 ad 37 in longitudine capitis. Squamae 33 ad 35 in serie longi-
tudinali.
$ Caput altitudine 14 ad 12 in ejus longitudine. Cirri rostrales oculi diametro
multo breviores. Fascia cephalo-caudalis lata argentea vittula gracili coeru-
lescente percursa.

Crossocheilos (Crossocheilichthys) cobitis Blkr.
$ Caput altitudine 14 in ejus longitudine. Cirri rostrales oculi. diametro
paulo breviores. Fascia operculo-caudalis lata fusca.

Crossocheilos (Crossocheilichthys) Langei Blkr.

124

Crossocheilos (Crossocheilos) oblongus V. Hass., Algemeene Konst- en
Letterbode 1823 II p. 132; Blkr, Nieuwe Tientall. diagn. beschr.

vischs. v. Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. V p. 525. Langwerpige
Djedjet. Atl. Cypr. Tab. IV fig. 3,

Crossocheil. (Crosscheil.) corpore elongato compresso, altitudine 7 fere ad 51/2 in ejus longitudine,
latitudine 11/4 ad l'/sin ejus altitudine; capite acuto convexo, 6 ad 7 et paulo in longitudine corpo-
ris cum, 4/4 ad 52/5 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine et latitudine
1!2ad 1?5in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 ad 4in longitudine capitis, diametro 1 ad
12/5 in capitis parte postoeulari, diametro 1!/3ad 2 distantibus, membrana palpebrali iridis magnam
partem tegente, apertura subcireulari; linea rostro-dorsali ubique convexa; linea interoculari con-
vexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula clau-
dendis, anterioribus subtubulatis; rostro carnoso, junioribus oculo non vel vix, aetate provectis
oculo multo longiore, convexo, conico, longe ante os prominente, poris numerosis parum conspicuis
obsito, lateribus non lobato, parte ejus inferiore trigono plano subhorizontali, poroso, velo praema-
xillari labium superius occultante margine libero parum curvato papillis quadratis confertis uni-
seriatis, aetate provectioribus valde conspieuis, obsito; osse suborbitali anteriore trigono, longio-
re quam alto, apice rotundato antrorsum spectante, margine posteriore basali subverticali emar-
ginato vel angulato; osse suborbitali 2° oblongo-tetragono, duplo ad multo minus duplo longiore
quam alto, oculi diametro plus duplo ad minus duplo humiliore; osse suborbitali 39 osse subor-
bitali 4? multoties latiore, oculi diametro plus duplo ad minus duplo graciliore; cirris carnosis
apicem rostri versus sub apice ossis suborbitalis anterioris insertis oculo brevioribus; rictu infero
ore aperto parallelogrammico, ore clauso fissuram transversam parum antrorsum curvatam capitis
latitudine valde muto breviorem efficiente; labio superiore gracili ante maxillam superiorem pendulo,
margine papillis conicis acutiusculis brevibus uniseriatis leviter crenulato; maxilla superiore acie
cartilaginea parum curvata, deorsum mediocriter protractili, maxilla inferiore symphysi postice tuberculo
conico subhamata, ante symphysin late cartilaginea acie truncata vel leviter cur vata; labio inferiore
reflexo integro, non cum labio superiore unito, suleis utroque latere infralabialibus longitudinalibus
2 marginem oris versus directis, frenulo carneo gracili oculi diametro breviore separatis frenulo an-
tice cum labio superiore continuo, sulco externo sulco interno vix latiore et vix profundiore; oper-
culo latitudine 1!/2 ad 1!/3 in ejus altitudine, oculi diametro paulo graciliore ad paulo latiore, margine
inferiore rectiuseulo ad convexiusculo ; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desi-
nente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5./5.1 2, apicem versus compressiusculis,
facie mastieatoria valde oblique truncatis marginibus elevatis apice plus minusve lobatis, iis serie
anteriore antice dimidio apicali suleo lato longitudinali percursis; osse scapulari trigono acute rotun-
dato; linea dorsali convexa linea ventrali convexiuscula vel rectiuscula multo altiore; ventre ante pinnas
ventrales plano, post pinnas ventrales obtusissime carinato; squamis verticalibus, lateribus antice
quam cetero corpore paulo majoribus, dimidio libero et vulgo etiam dimidio basali longitudinaliter
vel subradiatim striatis, 33 vel 34 in linea laterali, 12 in serie transversali (ventralibus infimis in-
clusis) quarum 4'/e(5) supra lineam lateralem, 8 vel 9 in serie longitudinali occiput inter et pinnam
dorsalem , ventralibus infimis longitudinaliter tri- ad quinque-seriatis, postrorsum magnitudine sensim
accrescentibus, serie media iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum
declivi, basi ventralium sat multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo
gimplice mediam squamam attingente vel non attingente notata; pinna dorsali sat longe ante pinnas

125

ventrales incipiente et longe ante pinnam analem desinente basi alepidota, acuta, emarginata, corpore
paulo ad vix altiore et sat multo altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus acutis vel acutiusculis
ventralibus paulo longioribus 5 et paulo ad 6!/4 in longitudine corporis, ventrales non attingentibus;
ventralibus acutis vel acutiusculis analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima
inclusa, acuta, emarginata, dorsali non multo humiliore sed duplo fere breviore, duplo circiter altiore
quam basi longa, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde emar-
ginata, lobis acutis subaequalibus superiore vulgo inferiore paulo longiore dad 4 2/5 in longitudine
corporis; colore corpore superne olivaceo vel coerulescente-viridi, inferne argenteo vel margaritaceo ;
iride flavescente vel rosea; fascia lata cephalo-caudali violaceo-fusca plus minusve conspicua; pinnis
roseo-hyalinis.
B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl.
Syn. Labeo oblongus Val, Poiss. XVI p. 273.
Labéon oblong Val, ibid.
Lukas Mal. Bat, Djedjet Sundan.
Hab. Java (Batavia, Buitenzorg, Tjampea, Lebak, Tjiandjur, Parongkalong, Surabaja, Ngantang),
in fluviis.
Sumatra (Palembang, Lahat-Enim, Padang), in fluviis.
Longitudo 19 speciminum 62" ad 160”,

Aanm. De Djedjet is op Java niet zeldzaam in de hoogere gedeelten der stroom-
gebieden, doch wordt te Batavia zelden gevangen en dan altijd nog in jeugdige
voorwerpen, tijdens hooge rivierstanden, als wanneer de kleinere vischjes, door den
sterkeren stroom, soms uit hunne woonplaatsen in de hoogere gedeelten der rivie-
ren worden weggevoerd.

Crossocheilos (Crossocheilichthys) cobitis Blkr. Meerslangachtige Djedjet,
Atl. Cypr. Tab. IV fig. 2.

Crossoch. (Crossocheilichth.) corpore elongato compresso, altitudine 5ad 6 in ejus longitudine, la-
titudine 12/3 ad 14/2 in ejus altitudine; capite acuto, convexo, 5! ad 53/4 circiter in longituline corporis
cum, 4!/, circiter in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1!/3 ad 12/5, latitudine 13/4
ad 12/; in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 ad 3 et paulo in longitudine capitis, diametro
1 circiter in capitis parte postoculari, diametro 1!/:ad 11/3 distantibus, membrana palpebrali iridis
magnam partem tegente apertura subcirculari; linea rostro-dorsali ubique convexa; linea interoculari
convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula clauden-
dis, anterioribus margine elevato subtubulatis; rostro carnoso, juvenilibus oculo non longiore, aetate
provectioribus oculo paulo longiore, convexo, conico, longe ante os prominente, poris numerosis parum
conspicuis obsito, lateribus non lobato, parte ejus inferiore trigono plano subhorizontali, poroso,
velo praemaxillari labium superius occultante margine libero parum curvato papillis conicis brevibus
confertis uniseriatis valde conspicuis obsito; osse suborbitali anteriore irregulariter trigono , longiore
quam alto, apice rotundato antrorsum spectante, margine posteriore basali subverticali emarginato
vel angulato; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, plus duplo longiore quam alto, antice quam
postice multo altiore, oculi diametro triplo ad quadruplo humiliore; osse suborbitali 3° osse sub-
orbitali 4° latiore, oculi diametro multoties humiliore; cirris rostralibus cirris supramaxillaribus lon:

126

gioribus et crassioribus, oculi diametro multo brevioribus; rictu infero, ore aperto parallelogrammico,
ore clauso fissuram transversam parum antrorsum curvatam capitis latitudine multo breviorem efficien-
te; labio superiore gracili, ante maxillam superiorem pendulo margine integro, nec papillato nec crenu-
lato; maxilla superiore acie cartilaginea parum curvata , mediocriter deorsum protractili; maxilla inferiore
symphysi postice tubereulo conico brevi, ante symphysin late cartilaginea acie truncata vel leviter
eurvata; labio inferiore lato, reflexo, carnoso, subvilloso, integro, non cum labio superiore unito,
suleis utroque latere infralabialibus longitudinalibus 2 marginem oris versus directis, frenulo carneo
gracili oculi diametro breviore separatis, frenulo antice cum labio superiore continuo, sulco externo
sulco interno longiore; opereulo latitudine 1!/3 ad 1!/, in ejus altitudine, oculi diametro paulo ad
vix graciliore, margine inferiore convexiusculo vel rectiusculos apertura branchiali sub operculo de-
sinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2. apicem versus compressis,
facie masticatoria oblique truncata marginibus elevatis non lobata, dentibus serie anteriore anticé
non suleatis; osse scapulari trigono acute rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexius-
cula altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales planiusculo, non carinato;
squamis subverticalibus, lateribus antice quam cetero corpore paulo majoribus, dimidio libero et di-
midio basali longitudinaliter striatis, 33 vel 34 in linea laterali, 12 in serie tranversali (absque ven-
tralibus infimis) quarum 4!/2 (5) supra lineam lateralem, 8 vel 9 in serie longitudinali occiput in-
ter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter tri- ad quinque-seriatis postrorsum mag-
nitudine sensim accrescentibus, serie media iis seriebus lateralibus paulo majoribus; linea laterali
rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium magis quam lineae dorsali approximata, singulis
squainis tubulo simplice mediam squamam vulgo superante notata; pinna dorsali sat longe ante pin-
nas ventrales incipiente et longe ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata,
corpore non vel vix altiore, sat multo altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus acutis ventralibus
acutis paulo longioribus 5%/; ad 6 et paulo in longitudine corporis ventrales non attingentibus; ven-
tralibus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, emarginata,
dorsali sat multo humiliore et duplo circiter breviore, duplo circiter altiore quam basi longa, radio
simplice tertio gracili toto cartilagineo; caudali basi squamosa profunde incisa lobis acutis subae-
qualibus 4 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne margaritaceo; ros-
tro cirrisque olivaccis vel dilute viridibus; iride rosea vel flava; fascia cephalo-caudali lata argen-
tea, frequenter tota ejus longitudine vittula gracili fuscescente vel coerulescente percursa; pinnis
roseo- vel flavescente-hyalinis, caudali media basi macula nigra.

B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/06 vel 7/17/7 lat. brev. inel.

Syn. Lobocheilos cobitis Blkr, Nieuwe Tientall. diagn. beschrijv. nieuwe Vischs, Sumatra, Nat.

T. Ned. Ind. V p. 523.
Lukas Mal. BR.
Hab. Java (Batavia, Surabaja), in fluviis.
Sumatra (Padang), in fluviis.
Longitudo 70 speciminum 32” ad 67”.

Aanm. Nadat ik de onderwerpelijke soort te regt als eene nieuwe soort besehre-
ven had, doch te onregt onder het geslacht Lobocheilos, vermeldde ik haar in mijne
Enumeratio piscium javanensium (Nat. I. Ned. Ind. XV p. 427), door ik weet
niet welke vergissing, als synonien van Crossocheilos oblongus, van welke zij intus-
schen, behalve door de aangegevene keumerken, gelegen in de voeldraden en den
bovenlipbouw, verschilt door minder slank ligchaam, bolleren rug, enz.

127

Crossocheilos (Crossocheilichthys) Langei Blkr. Lange's Djedjet. Atl.
Cypr. Tab. IV fig. 1.

Crossoch. (Crossocheilichth.) corpore elongato compresso, altitudine 6 circiter in ejus loneitudine,
latitudinc 11/2 circiter in ejus altitudine; capite acuto convexo, 52/3 ad 5%/; in longitudine corporis eum,
42/5 cireiter in lengitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1!/e circiter, latitudine 1?/s circiter
in ejus longitudine; oculis superis, diametro 81/4 circiter in longitudine capitis, diametro 1 et paulo in
capitis parte postoculari, diametro 11/3 circiter distantibus, membrana palpebrali iridis magnam partem
tegente apertura subcirculari; linea rostro-dorsali ubique convexa; linea interoculari convexa ; naribus
orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus
margine elevato subtubulatis; rostro earnoso, oculo paulo longiore, convexo, conico, longe ante os
prominente, poris numerosis parum conspicuis obsito, lateribus non lobato, parte ejus inferiore tri-
gono plano subhorizontali poroso, velo praemaxillari labium superius occultante margine libero
parum curvato papillis conieis brevibus confertis uniseriatis valde conspieuis obsito; osse subor-
bitali anteriore irregulariter trigono, longiore quam alto,apice rotundato antrorsum spectante, mar-
gine posteriore basali subverticali emarginato vel angulato; osse suborbitali 2? elongato-tetragono
duplo vel plus duplo longiore quam alto, antiee quam postice multo altiore, oculi diametro triplo
circiter humiliore; osse suborbitali 3? osse suborbitali 4? latiore oculi diametro quadruplo circiter
humiliore; cirris rostralibus cirris supramaxillaribus longioribus et crassioribus oculi diametro paulo
brevioribus; rictu infero, ore aperto parallelogrammico, ore clauso fissuram transversam parum an-
trorsum curvatam capitis latitudine valde multo breviorem efficiente; labio superiore gracili, ante
maxillam superiorem pendulo margine integro, nec papillato nec crenulato; maxilla superiore acie
cartilaginea parum curvata, mediocriter deorsum protractili; maxilla inferiore symphysi postice tuber-
culo conico brevi, ante symphysin late cartilaginea acie truncata vel leviter curvata; labio inferiore lato
reflexo, carnoso, subvilloso, integro, non eum labio superiore unito, sulcis utroque latere infrala-
bialibus longitudinalibus 2 marginem oris versus directis frenulo carneo gracili oculi diametro multo
breviore separatis, frenulo antice cum labio superiore continuo, suleo externo sulco interno longiore;
opereulo latitudine 1!/2 circiter in ejus altitudine, oculi diametro vix graciliore, margine inferiore
convexiusculo vel rectiusculo; apertura branchiali sub operculo desinente; dentibus pharyngealibus
masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2 apicem versus compressis, facie masticatoria oblique truncatis
marginibus elevatis non lobata, dentibus serie anteriore antice non suleatis; osse scapulari trigono acute
rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexiuscula multo altiore; ventre ante pinnas
ventrales plano, post pinnas ventrales planiusculo, non carinato; squamis subverticalibus, lateribus
antice quam cetero corpore paulo majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter
striatis, 34 vel 35 in linea laterali, 12 in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum
4e (5) supra lineam lateralem, 10 vel 9 in serie longitudinali occiput -inter et pinnam dorsalem,
ventralibus infimis longitudinaliter tri- ad quinque-seriatis postrorsum magnitudine sensim accres-
centibus, serie media iis seriebus lateralibus paulo majoribus; linea laterali reetiuscula, antice
tantum declivi, basi pinnarum ventralium magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis
tubulo simplice mediam squamam attingente vel subattingente notata; pinna dorsali sat longe ante
pinnas ventrales incipiente et longe ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta; emar-
ginata, corpore paulo altiore, sat multo altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis,
longitudine subaequalibus 6?/, circiter in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus
analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, emarginata, dor-
sali sat multo humiliore et duplo fere breviore, duplo circiter altiore quam basi longa, radio sim-

128

plice tertio gracili toto cartilagineo ; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superi-
ore inferiore vix longiore 4!/; circiter in longitudine corporis; colore corpore superne olivaceo, inferne
argenteo vel margaritaceo; rostro superne cirrisque rostralibus olivaceo-violascentibus ; iride flava
vel rosea superne fusca; fascia lata plus minusve diffusa fusca cephalo-caudali, operculo incipiente
et basi pinnae caudalis in maculam magnam nigram transiente; anum inter et pinnam analem ma-
cula rotunda nigricante-fusca; pinnis roseo-hyalinis.

B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl.

Hab. Sumatra (Palembang), in fluviis.

Longitudo speciminis unici 81".

Aanm. Ik draag deze soort op aan mijnen ambtgenoot den heer E. A. Lange,
dirigerend officier van gezondheid en inspekteur der hospitalen, aan wien ik hare
toezending verpligt ben.

Zij verschilt van Crossocheilichthys cobitis voornamelijk door slanker ligchaam en
kop, door haren violetten snuit en snuitdraden, welke laatste tevens aanmerkelijk
meer ontwikkeld zijn, en voorts door den breeden zwarten kopstaartband, welke
reeds op het operkel begint en in eene groote zwarte vlek op de grondhelft der
staartvin eindigt.

DiscoGNATHICHTHYS Blkr. ZUIGKINKARPER.

Corpus subelongatum compressum, squamis magnis vestitum. Maxillae
nudae. Cirri 4 vel 2, rostrales et supramaxillares, vel supramaxilla-
res tantum, vel nulli. Rostrum carnosum integrum sulco transverso
nullo, ante os prominens, cute descendente ante maxillam superio-
rem pendula, inferne nec crenulata nec papillata. Maxilla superior
carnea, inferior plica menti disciformi medio callosa. Pinna dorsalis
ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens,
radio simplice postico toto cartilagineo. Pinnae pectorales subhorizontali-

ter insertae. Dentes pharyngeales masticatorii aggregati 2.4.5/5.4.2.

Aanm. De type van dit geslacht vormt Discognathus variabilis Heck. van Syrië,
welke soort generisch van de overige goed bekende van Discognathus verschilt,
door haren niet dwars gegroefden snuit en ongetepelden vrijen snuithuidrand. Er
schijnen soorten te zijn met 2 voeldraden en zonder voeldraden, doch, uit-
gezonderd de door Heckel beschrevene soort, zijn de andere nog slechts zeer opper-
vlakkig bekend. Gonorhynchus brachypterus McCl. en Gonorhynchus lamta MeCl.
zijn met meer zekerheid hiertoe te brengen, terwijl ook Gonorhynchus rupe-
culus McCl. en Gonorhynchus petrophilus McCl. tot hetzelfde geslacht schijnen te
behooren.

129

PrarycarA McCl., Ind. Cyprinid. in Asiat. Research. XIX p. 299,
427 — PLATVINKARPER.

Corpus elongatum subfusiforme, squamis magnis vestitum. Maxil-
lae nudae. Cirri nulli?. Rostrum carnosum sulco lato profundo longi-
tudinaliter bipartitum, ante os prominens, cute descendente ante ma-
xillam superiorem pendula. Maxilla inferior plica menti disciformi.
Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam
analem desinens, radio simplice postico toto cartilagineo. Pinnae pec-
torales horizontaliter insertae. Dentes pharyngeales ?

Aanm. De heer MacClelland heeft den geslachtsnaam Platycara voorgesteld
om dien van Balitora Gr. te vervangen, welke laatste naam reeds overbodig was,
doordien Van Hasselt reeds in 1822 dien van Homaloptera voor hetzelfde geslacht
had aangenomen. Vermits evenwel de heer MacClelland onder zijne soorten van
Platycara een beschreven en afgebeeld heeft, welke zeer zeker niet tot Homalo-
ptera behoort en te brengen is tot een aan Disiognathus verwant afzonderlijk ge-
slacht, stel ik voor, den naam Platycara voor dit geslacht te behouden. Dit ge-
slacht, natuurlijk geheel anders omschreven, dan door den heer MacClelland is
gedaan, heeft met de geslachten Discognathus en Discognathichthys de schijfvor-
mige kinzuigplaat gemeen, doch onderscheidt er zich van door den overlangs
gespleten snuit en waarschijnlijk door nog andere bijzonderheden in de organi-
satie der monddeelen, welke overigens door den heer MacClelland niet nader be-
schreven en slechts zeer onduidelijk afgebeeld zijn. Platycara nasuta McCl. is tot
nog toe de eenige soort, welke tot dit geslacht te brengen is.

SCHISMATORHYNCHOS Blkr, Nalez. vischfaun. Sumatra, Nat. Tijdschr.
Ned. Ind. X p. 269. DUBBELSNUITKARPER.

Corpus oblongum vel subelongatum compressum , squamis magnis ves-
titum. Maxillae nudae. Cirri 4, supramaxillares et rostrales. Rostrum
carnosum, superne incisura transversa bipartitum , ante os prominens,
infra apicem truncatum, lateribus non lobatum, cute descendente ante
labium superius pendula. Labium superius ante maxillam superiorem
pendulum, integrum, nec papillatum nec cirratum. Maxilla superior
margine cartilagineo formam ferri equini referens; maxilla inferior tu-

130

mida, cartilagineo-carnosa , margine anteriore truncata, postice profunde
emarginata unde maxilla postice in cavitate oris bicornis. Labium in-
ferius latum, carnosum, reflexum, integrum, cum labio superiore non
unitum. Sulci postlabiales utroque latere 2 profundi, longitudinaliter
marginem oris versus directi, frenulo carneo intermedio gracili antice
labio laterali aecessorio gracili cum labio superiore unito; sulci inter-
ni isthmo latissimo separati in incisuram labium inter et maxillam
transientes. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe
ante pinnam analem desinens, radio simplice postico cartilagineo. Pin-
nae pectorales horizontaliter insertae. .Dentes pharyngeales mastica-
tori aggregati 2.4.5/5.4.2 facie masticatoria oblique truncata non tu-
berculata.

Aanm. Schismatorhynchos is een zeer natuurlijk en uiterst scherp gekenmerkt ge-
slacht, hetwelk ik in 1855 het eerst voorstelde en grondde op eene soort van
Sumatra, welke ik reeds in 1853 beschreef onder den naam van Lobocheilos hete-
rorhynchos. Het heeft met Discognathus en Tylognathus (namelijk zooals ik deze
beide Heckelsche geslachten opvat) den dwars verdeelden snuit gemeen, doch is
er gemakkelijk van te onderscheiden, wegens den geheel afwijenden bouw der
monddeelen. |

Ik ken slechts de genoemde soort naar de natuur. Het komt mij echter voor, dat
Zuid-Azië meerdere andere soorten voedt en dat Cyprinus gotyla Gray, Cyprinus
(Bangana) falcata Gr. en Gobio ricnorhynchos MeCl. drie andere soorten van het-
zelfde geslacht voorstellen. De monddeelen dier soorten zijn echter zoo onvoldoende
beschreven en afgebeeld, dat eene studie naar de natuur volstrekt vereischt wordt
om ten deze tot zekerheid te geraken. In allen gevalle laat zich de sumatrasche
soort gemakkelijk van de zuidaziatische onderkennen als volgt.

I Squamae 33 vel 34 in serie longitudinali, 54 (6) supra lineam lateralem. D.
4/8 vel 4/9. Fascia cephalo-caudalis fusca.

Schismatorhynchos heterorhynchos Blkr.

131

Schismatorhynchos heterorhynchos Blkr, Nalez. vischfauna v. Sumatra,
Nat. Tijdschr. Ned. Ind. IX p. 269. Sumatrasche Dubbelsnuitkarper.
Atl. Cypr. Tab. IV fig. 4.

Sehismatorh. corpore subelongato compresso, altitudine 5'/s ad 4?/5in ejus longitudine, latitudine
2 fere ad 2 et paulo in ejus altitudine; capite convexo antice oblique postrorsum truncato, 5?/;ad
61/2 in longitudine corporis cum, 4!/; ad 5 fere in longitudine corporis absque pinna caudali, altitu-
dine 1!/;ad 11/6, latitndine 1?/;ad 1?/,in ejus longitudine; oculis superis diametro 3!/» ad 5!/2in
longitudine capitis, diametro 1!/3ad 1°/3in capitis parte postoculari, diametris 11/3 ad 21/2 distanti-
bus, membrana palpebrali iridis magnam partem tegente apertura subcirculari; linea rostro-dorsali
fronte et vertice convexiuscula, nucha et dorso valde convexa; linea interoculari convexa; nari-
bus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis,
anterioribus subtubulatis; rostro valde carnoso, oculi diametro multo ad duplo longiore, subrectan-
gulatim curvato, dimidio supraangulari poris numerosis magnis valde conspieuis et incisura trans-
versa fossam magnam profundam ubique porosam efficiente bipartito parte superiore incisuris 3 su-
perficialibus longitudinalibus iterum quadripartita, dimidio infra-angulari poris conspicuis nullis pos-
trorsum descendente antice planum trigonum apice sursum spectantem efficiente margine inferiore sub-
semilunari submembranaceo integro nec papillato nec cirrato ante labium superius pendulo lateribus
non lobato; osse suborbitali anteriore trigono, longiore quam alto, apice rotundato antrorsum spectante,
margine posteriore basali subverticali emarginato; osse suborbitali 2? hexagono, aeque alto circiter
ac longo, oculi diametro paulo ad non altiore; osse suborbitali 3° osse suborbitali 4° multoties latiore
oculi diametro non vel vix humiliore; cirris carnosis, snpramaxillaribus rostralibus plus duplo lon-
gioribus oculo multo longioribus ore clauso in sulco infralabiali externo occultis, rostralibus antice
in sulco os suborbitale 1m inter et velum rostrale insertis; rictu subantico latitudine capitis latitu-
tudinem fere aequante, subsemilunari, introitu autem cavitatis oris interno angusto et (ore aperto)
subcordiformi; labio superiore gracili integro vix ante maxillam superiorem pendulo; maxilla superiore
acie cartilaginea subsemilunari, deorsum valde protractili; maxilla inferiore symphysi postice pro-
funde emarginata, bicorni apicibus cornuum acutiusculis, ante symphysin late cartilagineo-carnosa
acie truncata; labio inferiore reflexo, integro, non cum labio superiore unito, sulcis utroque latere
2 longitudinalibus marginem oris versus directis, frenulo carneo gracili oculi diametro longiore
separatis frenulo antice ope labii accessorii gracilis cum labio superiore continuo, sulco externo
sulco interno multo latiore et profundiore; operculo duplo circiter altiore quam lato, oculi diametro non
vel vix graciliore, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; apertura branchiali sub praeoperculi
margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4,2. dimidio
apicali compressiusculis facie masticatoria valde oblique truncata marginibus parum elevatis non
lobatis, dentibus serie anteriore antice non suleatis; osse scapulari trigono acutiuscule rotundato ;
linea dorsali convexa linea ventrali convexiuscula multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano,
post pinnas ventrales obtusissime carinato ; squamis subverticalibus, lateribus quam cetero corpore
(ventre excepto) non vel vix majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter striatis, 83
vel 34 in linea laterali, 14 in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 5f/a (6) supra
lineam lateralem, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput iuter et pinnam dorsalem, ventralibus in-
fimis longitudinaliter quinque-seriatis postrorsum magnitudine sensim accrescentibus serie media iis
serlebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi pinnarum
ventralium non multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice me-

152

diam squamam non vel vix attingente notata; pinna dorsali sat longe ante pinnas ventrales incipiente
et longe ante pinnam analem desinente, basi postice vagina squamosa humillima inclusa, acuta,
valde emarginata, corpore altiore et multo altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus et ventrali-
bus acutis, pectoralibus ventralibus non vel paulo tantum longioribus 523 ad 6 et paulo in longitu-
dine corporis, ventrales non attingentibus; ventralibus analem non vel vix attingentibus; anali basi
vagina squamosa humillima inclusa, acuta, mediocriter emarginata, dorsali multo humiliore et duplo
circiter breviore, plus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili eartilagineo; cau-
dali basi squamosa, profunde incisa lobis acutis, superiore inferiore longiore vel non longiore 33/4
ad 41/4 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne violascente-olivaceo vel profunde oli-
vaceo, inferne dilutiore vel margaritaceo; iride rosea margine pupillari aurea; fascia lata diffusa ce-
phalo-caudali nigricante-violacea; pinnis radiis roseis vel rubris, membrana roseo-hyalinis vel viola-
scente-hyalinis.

B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/16. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl.

Syn. Lobocheilos heterorhynchos Blkr, Nieuwe Tientall. diagnost. beschr. nieuwe vischs. Sumatra,

Nat. Tijdschr. Ned. Ind. V p. 524.
Schismatorhynchos lobocheiloides Blkr, Ind. deser. spec. pisc. Nat. T. Ned. Ind. XIV p. 476.
Hab. Sumatra (Solok, Lahat), in fluviis.
Longitudo 7 speciminum 87' ad 232'".

Aanm. Cyprinus (Bangana) falcata Gr., afgebeeld in de Illustrations of Indian
Zoölogy, schijnt van de onderwerpelijke soort te verschillen , door talrijke schubben
zoowel in eene overlangsche als in eene dwarsche rei, door twee stralen meer in
de rugvin, afwezigheid van den overlangschen ligchaamsband, enz.

Ook Cyprinus gotyla Gr. van de Illustrations of Indian Zoölogy schijnt zich, naar
de afbeelding te oordeelen, van Schismatorhynchos heterorhynchos te onderscheiden
door aanmerkelijk minder schubben op eene dwarsche rei (slechts 35 of 4 boven
de zijlijn), weinig of niet uitgerande vinnen, stomp afgeronde borstvinnen, lage 9- of
10- stralige (4/9 vel 4/10) rugvin, afwezigheid van overlangschen ligchaamsband , enz.

Gobio rienorhynchus MeCl. eindelijk, de derde zuid-aziatische soort van Schis-
matorhynchos, heeft in habitus veel van de sumatrasche, doch volgens den heer
MacClelland 43 schubben op eene overlangsche rei, 11 verdeelde rugvinstralen en
mist den overlangschen ligchaamsband, enz.

Tot nog toe heb ik onderwerpelijke soort'slechts uit de binnenlanden van Su-
matra ontvangen.

Laro Cuv., Règn. anim. 1817. I p. 194; Blkr, Descr. pisc. Javan.
nov. in Nat. Tijdschr. Ned. Ind. XIII p. 360 (diagnosis reformata).
LIPKARPER, ARENGAN.

Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum. Maxil-
S pre HA | 8
lae nudae. Cirri 4 vel 2, rostrales et supramaxillares, vel suprama-

133

xillares tantum. Rostrum carnosum, ante os prominens, cute descen-
dente ante maxillam superiorem pendula utroque rostri latere lobata.
Os suborbitale anterius sat longe ante orbitam situm. Labium supe-
rius ante maxillam superiorem pendulum, integrum, nec papillatum
nec cirratum, cum margine labii inferioris libero continuum. Maxilla
superior acie cartilaginea formam ferri equini referens, inferior tumida
cartilagineo-carnosa, margine anteriore truncata, symphysi postice
valde emarginata, tuberculo nullo. Labium inferius latum carnosum
reflexum integrum vel plus minusve crenulatum. Sulcus postlabialis
utroque latere simplex fossam magnam profundam effieiens, obliquus,
marginem oris versus directus, labii marginem liberum non attingens,
isthmo sat lato a sulco lateris oppositi separatus. Pinna dorsalis ante
pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens radio
simplice postico toto cartilagineo. Pinnae pectorales subhorizontaliter
insertae. Dentes pharyngeales masticatorii aggregati 2.4.5/5.4.2 facie
masticatoria oblique truncati.
Subgen. Diplocheilos Blkr. Cirri 4, rostrales et supramaxillares.
vu Labeo Cuv. Cirri 2, supramaxillares tantum.

Aanm. Het geslacht Labeo, zoo als het door Cuvier is ingevoerd en gegrond
op C. niloticus Géoffr. en C. fimbriatus Bl. is sedert zijne opstelling opgelost in
talrijke geslachten, zoodat het thans te beperken is tot die soorten, welke vol-
gens den tegenwoordigen stand der wetenschap generisch aan Labeo niloticus
beantwoorden. Ik begrijp er onder alle de Labeoninen met dikke kraakbeen-
achtig-vleezige onderkaak, gaven doch aan beide zijden in eene vleezige kwab
overgaanden snuitrand, enkele schuins-overlangsche achterlipssroeve, welke door
eene meer of min breede kinhuid van de groeve der tegenovergestelde zijde is
gescheiden, met de bovenlip vereenigde onderlip en onmerkbaar (zonder tusschen-
liggende groeve) in de onderlip overgaande kinhuid.

Aldus omschreven, omvat het geslacht Labeo nog vrij talrijke soorten, welke alle
behooren tot Noord-Afrika, Zuid-Azië en de Soenda-eilanden, doch meerdere soor-
ten, door Heckel en den heer Valenciennes tot Labeo gebragt, vallen buiten zijne
grenzen. Beide uitstekende ichthyologen hebben ten deze nog te veel waarde ge-
hecht aan het aantal voeldraden en onvoorwaardelijk de verwante soorten met 4
voeldraden buiten gesloten, terwijl tot andere geslachten behoorende soorten met
slechts 2 voeldraden, onverschillig of zij op den snuit of op de bovenkaak zijn in-
geplant, door hen in het geslacht Labeo zijn opgenomen.

134

Zoo zijn Labeo cephalus Val. en Labeo Dussumieri Val., in mijn oog, soorten van
Rohita, bij welke slechts bovenkaaksdraden aanwezig zijn, even als Labeo Reynaul-
di Val, Labeo microlepidotus Val. en Labeo fimbriatus Val. — Voorts is Labeo oblon-
gus Val., zoo als reeds hiervoren is aangetoond, eene Crossocheilos met slechts 2
snuitdraden, terwijl Labeo erythropterus Val. wel eene echte Labeo is, maar tevens
zeer zeker 4 voeldraden heeft en niet slechts 2 bovenkaaksdraden, zooals de heer
Valenciennes aangeeft. Voorts behoort, mijns inziens, Labeo senegalensis Val. tot
een eigen, aan Rohita na verwant, geslacht gebragt te worden, hetwelk ik voor-
gesteld heb Rohitichthys te noemen, even als Labeo falcifer Val, en waarschijnlijk
ook Labeo hispidus Val. behooren tot Lobocheilos,— Labeo diplostomus Val. tot Ty-
lognathus, en Labeo malacostomus Val. tot Schismatorhynchos, terwijl ook Labeo
cursa Val. en Labeo curchius Val. veeleer tot Rohita dan tot Labeo schijnen te
brengen te zijn.

Heckel heeft nog, hoezeer onder geleide van cen vraagteeken, eenige soorten aan
het geslacht Labeo toegevoegd, t. w. Cyprinus rostratus Tiles. en Cyprinus rufes-
cens Hasselq. welker beschrijvingen hier te lande niet zijn te raadplegen en waar-
omtrent ik alzoo niet zelf kan oordeelen, en voorts nog Gobio ricnorhynchus McCl.,
welke soort echter behoort tot mijn geslacht Schismatorhynchos. Chondrostoma dem-
bensis Val. (nec Rüpp.) zou volgens Heckel insgelijks eene Labeo zijn, en niet
van zijne Labeo vulgaris verschillen.

Alzoo zijn van de 21 door Heckel en den heer Valenciennes opgesomde soorten
van Labeo, hoogstens 9 tot dat geslacht te brengen, zooals ik het natuurlijk meen
omschreven te hebben,

Daarentegen ken ik meerdere soorten van het geslacht, welke niet alleen boven-
kaaksdraden, maar ook snuitdraden bezitten. Deze draden zijn echter gewoonlijk
zoo weinig ontwikkeld, dat zij der waarneming ligtelijk ontglippen, en zulks doet
mij vermoeden, dat eene nadere meer naauwgezette waarneming, ook voeldraden zal
doen vinden bij die soorten, aan welke ze tot nog toe niet zijn toegekend. Te meer
meen ik zulks te mogen vooronderstellen, omdat geene der soorten van de aan La-
beo verwante geslachten, welke door Heckel en den heer Valenciennes vermeld wor-
den volstrekt geene cirri te bezitten, door die uitstekende ichthyologen naar de na-
tuur zijn onderzocht.

Even als bij andere geslachten der Cyprinoïden is geschied, splits ik de soorten
van Labeo in twee groepen of ondergeslachten, naar mate ze alleen bovenkaaks-
draden, of zoowel snuitdraden als bovenkaaksdraden bezitten. De laatste breng
ik tot het subgenus Diplocheilos, de eerste tot het subgenus Labeo.

Den naam Diplocheilos heb ik overgenomen van Van Hasselt, die hem als ge-
slachtsnaam wilde toepassen op de soort,sedert nader in de wetenschap bekend
geworden onder den naam van Labeo erythropterus en welke inderdaad eene Labeo

nn
is met 4 voeldraden

135

Alle soorten mijner verzameling behooren tot het subgenus Diplocheilos. Een
dier soorten is dezelfde, welke ik in mijne Nalezingen op de ichthyologie van
Bengalen beschreven heb onder den door den heer MacClelland aan haar gegeven
naam van Gobio boga, doch welke een nader onderzoek mij geleerd heeft eene
echte Labeo te zijn. Mijne drie overige soorten zijn alle gevangen in de rivieren
van West-Java. Twee daarvan beschreef ik vroeger onder de namen Lobocheilos
lucas en Lobocheilos rohitoides, terwijl de derde soort dezelfde is als die, welke
Van Hasselt reeds bestempelde met den naam van Diplocheilos erythropterus.

De drie archipelagische soorten laten zich van elkander en van de overige beken-
de soorten onderscheiden naar volgend schema.

I Cirri rostrales et supramaxillares. (Subgen. Diplocheilos).

A Squamae 71 supra lineam lateralem, 42 vel 43 in serie longitudinali.
+ Cirri oculo duplo vel plus duplo breviores subaequales. Operculum latitudine
22 ad 22 in ejus altitudine.
Labeo (Diplocheilos) erythropterus Val.
tt Cirri oculo non multo breviores, anteriores longiores. Operculum latitudine
1i ad 2 fere in ejus altitudine.
Labeo (Diplocheilos) lucas Blkr.
B. Squamae 5!/, supra lineam lateralem, 35 p. m. in serie longitudinali.
T Cirri rostrales oculo non vel vix breviores. Operculum latitudine 2 in ejus
altitudine.
Labeo (Diplocheios) roliloides Blkr.

Labeo (Diplocheilos) erythropterus Blkr, Roodvinnige Arengan. Atl.
Cypr. Tab. V.

Labeo (Diplocheilos) corpore oblongo vel subelongato compresso, altitudine 5 fere ad 4 et paulo
in ejus longitudine, latitudine 17/3 ad 2 in ejus altitudine; capite acutiusculo 52/3 ad 6 in longitu-
dine corporis cum, 4 et paulo ad 4!/2 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/ ad
1'5, latitudine 1'/sad l'in ejus longitudine; oculis superis, diametro 81/3 ad 4 in longitudine
capitis, diametro 1 ad 1 et paulo in capitis parte postoculari, diametro 1%; ad 21/3 distantibus,
membrana palpebrali iridis partem externam tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte
et vertice declivi convexiuscula vel rectiuscula, nucha dorsoque valde convexa; linea interoculari
convexa; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula
claudendis, anterioribus margine elevato subtubulatis; rostro valde carnoso, oculi diametro juniori-
bus et aetate provectis multo ad duplo circiter longiore, antice truneato, inferne in velum membrana-
ceum ante os pendulum desinente, antice, lateribus superneque usque post nares poris numerosis valde
conspicuis obsito, velo utroque latere in lobum oblongum rotundatum produeto, margine inferiore
integro; osse suborbitali anteriore ante nares longe ante oculum sito, longiore quam alto, margine

136

inferiore maxime convexo semicirculari, marginibus superioribus concavis in angulum acutiusculum
sursum spectantem unitis; osse suborbitali 2? elongato tetragono duplo vel plus duplo longiore quam
alto, antice quam postice altiore, oculi diametro plus duplo sed minus triplo humiliore, osse sub-
orbitali 39 osse suborbitali 4? latiore oculi diametro plus quadruplo ad triplo graciliore; cirris
gracillimis parum conspicuis, oculo duplo vel plus duplo brevioribus, supramaxillaribus rostralibus
non vel vix longioribus, rostralibus antice in sulco os suborbitale 1m inter et velum rostrale insertis ;
rictu infero, latitudine capitis latitudinem subaequante, ore clauso formam ferri equini referente; in-
iroitu autem cavitatis oris interno angusto et (ore aperto) oblongo-rotundato vel subcordiformi;
labio superiore gracili integro ante maxillam superiorem pendulo; maxilla superiore acie cartilaginea
formam ferri equini subreferente, deorsum valde protractili; maxilla inferiore symphysi postice
late emarginata, ante symphysin late cartilagineo-carnosa plana acie truncata; labio inferiore reflexo,
carnoso, marginelibero cum labio superiore continuo papillis brevissimis uniseriatis obsito, facie su-
periore transversim undulatim rugoso, facie inferiore laevi; sulco infralabiali utroque latere fossam
magnam angulatam profundam efficiente, oblique lineam menti mediam versus directo sed isthmo
oculi diametro sat multo graciliore a sulco lateris oppositi separato; operculo latitudine 295
ad 29, in ejus altitudine, oculi diametro sat multo ad paulo graciliore, margine inferiore convexo;
apertura branchiali sub praeoperculi parte posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis
aggregatis 2.4,5/5.4.2, apicem versus compressiusculis, singulis facie masticatoria oblique trun-
catis, marginibus parum et regulariter elevatis, non lobatis, dentibus anterioribus antice non sul-
catis; osse scapulari trigono acute vel acutiuscule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali
convexiuscula multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales obtusissime
carinato; squamis subverticalibus, lateribus antice quam cetero corpore majoribus, suprascapula-
ribus autem omnium maximis; squamis dimidio libero et vulgo etiam dimidio basali longitudi-
naliter subradiatim striatis, 42 vel 43 in linea laterali, 18 in serie transversali (ventralibus infimis
inclusis) quarum 7!/e(S) supra lineam lateralem; 16 p.m. in serie longitudinali occiput inter et pin-
nam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter 5- ad 7-seriatis postrorsum magnitudine sensim
accrescentibus serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula, antice
tantum declivi, basi ventralium sat multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squa-
nis tubulo simplice mediam squamam non attingente notata; pinna dorsali sat longe ante pinnas
ventrales incipiente et longe ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, sat
multo altiore quam longa, altitudine 1 et paulo ad 1!/;in altitudine corporis; pinnis pectoralibus
et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus, 5%4 ad 5!/3 in longitudine corporis, pectoralibus
ventrales non vel vix, ventralibus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima
inclusa, acuta, mediocriter ad vix emarginata, dorsali paulo humiliore ad paulo altiore sed duplo
circiter breviore, plus duplo ad triplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili carti-
lagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore longiore 33/4 ad
3°/6 in longitudine corporis; colore corpore superne lateribusque violascente-olivaceo, inferne fla-
vescente-olivaceo vel margaritaceo; iride flava, margine pupillari aurea, superne fusca; squamis
dorso lateribusque singulis, junioribus praesertim, macula oblonga vel rotunda aurea; pinnis radiis
aurantiaco-roseis, membrana coerulescente-hyalinis, plus minusve violaceo-nigricante arenatis.
B. 3. D. 4/11 vel 4/12. P. 1/15. V. 4/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 6/17/6 lat. brev. incl,
Syn. Diplocheilus erythropterus V. Hass, Algem. Konst- en Letterbode 1823 II p. 133.
Labeo erythropterus Val, Poiss. XVI p. 271; Heck., Fisch. Syr. p. 34, 180; Blkr, Descr. pisc.
Javan. nov. Nat. T. Ned. Ind. XIII p. 360.

Labéon d nageoires rouges Val, Poiss. XVI p. 271.
Arengan Sund,

137

Hab. Java (Lebak, Parongkalong), in fluviis.

omy

Longitudo 2 speciminum 150” et 275”,

Aanm. Hoezeer reeds door Van Hasselt in 1822 ontdekt, is de Arengan eerst
nader in de wetenschap bekend geworden in 1842 door den heer Valenciennes,
naar een opgezet voorwerp van het Leidsche Museum van twee voeten lengte en
naar eene onder de oogen van Kuhl en Van Hasselt vervaardigde afbeelding. Die
beschrijving beantwoordt vrij wel aan mijne beide kleinere voorwerpen, doch de
snuitdraden zijn door den heer Valenciennes niet opgemerkt, terwijl ook in de for-
mule der vinstralen, de kortere en verdeelde stralen niet in rekening zijn gebragt.
De goudkleurige schubvlekken bestaan slechts bij de’ jongere voorwerpen en ver-
dwijnen allengskens bij toenemenden leeftijd.

Ik ken deze soort tot nog toe slechts van West-Java. Het kleinste voorwerp
ontving ik van Lebak, in de residentie Bantam, en isin het 13° deel van het Na-
tuurkundig ‘Tijdschrift voor Nederlandsch Indië beschreven. ‘Sedert werd mijne
verzameling verrijkt met een uitmuntend goed bewaard voorwerp van 275” lengte,
hetwelk ik te Parangkalong, tijdens eene vischpartij op de rivier Tjitaroem, magtig
werd. Ik zag bij die gelegenheid talrijke grootere voorwerpen van dezelfde soort,
welke ik echter niet in de gelegenheid was te bewaren. De soort schijnt slechts
de hoogere gedeelten van de grootere rivieren van West-Java te bewonen.

Labeo (Diplocheilos) lucas Blkr. Kleinbekhige Arengan. Atl. Cypr. Tab.
~ VIII fig. 4.

Labeo (Diplocheil.) corpore subelongato compresso, altitudine 41/2 ad 5 in cjus longitudine, latitudine

2 ad 1!/; in ejus altitudine; capite acutiuseulo 47/; ad 5 in longitudine corporis cum, 33/4 ad 4 inlongitu-
dine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/5 ad 1!/5, latitudine 12/;ad 1!/2 in ejus longitudine;
oculis superis, diametro 3 ad 3!/2in longitudine capitis, diametro 1 ad 1 et paulo in capitis parte
postoculari, diametro 11/3 ad 12/3 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum te-
gente apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula vel convexiuscula,
nucha dorsoque valde convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae multo magis quam ros-
tri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus margine elevato subtu-
bulatis; rostro valde carnoso, oculi dia metro juvenilibus non, aetate provectioribus non multo longiore,
convexo, antice rotundato nec truncato, inferne in velum membranaceum ante os pendulum desinen-
te, antice, superne lateribusque poris numerosis conspicuis obsito, velo utroque latere in lobum
oblongum rotundatum producto, margine inferiore integro; osse suborbitale anteriore toto vel toto fere
ante nares sat longe ante oculum sito, longiore quam alto, margine inferiore maxime convexo semicir-
culari, marginibus superioribus concavis in angulum acutiusculum sursum spectantem unitis; osse
suborbitali 2? elongato-tetragono, triplo vel plus triplo longiore quam alto, antice quam postice al-
tiore, oculi diametro triplo ad plus triplo humiliore; osse suborbitali 3? osse suborbitali 4? paulo
latiore, oculi diametro multoties humiliore; cirris gracilibus, supramaxillaribus rostralibus longioribus
culi diametro non multo brevioribus antice in suleo os suborbitale 1m inter et velum rostrale
i8

138

insertis; rictu infero, latitudine capitis latitudine valde multo breviore, ore clauso formam ferri equi-
ni referente, introitu cavitatis oris interno angusto et (ore aperto) oblongo rotundato vel subcordi-
formi; labeo superiore carnoso integro ante maxillam superiorem pendulo; maxilla superiore acie
cartilaginea formam ferri equini subreferente, deorsum valde protractili; maxilla inferiore symphysi
postice late emarginata, ante symphysin late cartilagineo-carnosa plana acie truncata: labio inferiore
reflexo, earnoso, margine libero cum labio superiore continuo papillis brevissimis obsito, facie superiore
transversim. undulatim rugoso, facie inferiore laevi; sulco infralabiali utroque latere fossam magnam
angulatam profundam efficiente, oblique lineam menti mediam versus directo, sed isthmo oculi dia-
metro duplo graciliore a sulco lateris oppositi separato; operculo latitudine 1/4 ad 2 fere in ejus
altitudine, otuli diametro paulo graciliore, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertu-
ra branchiali sub operculo desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2.
apicem versus compressis, facie ma&ticatoria oblique truncata margine parum elevata vix vel non lo-
bata, dentibus anterioribus antice non suleatis; osse scapulari trigono acutiuscule rotundato; linea
dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pin-
nas ventrales valde obtuse carinato; squamis subverticalibus, lateribus antice quam cetero corpore
majoribus, suprascapularibus cireumjacentibus non majoribus; squamis dimidio libero et vulgo etiam
dimidio basali longitudinaliter sed parum conspicue striatis, 41 vel 42 in linea laterali, 18 in serie
verticali (ventralibus infimis inclusis) quarum 7!/e (8) supra lineam lateralem, 16 p. m, in serie lon-
gitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter 5- ad 7- seriatis
postrorsum magnitudine sensim accrescentibus, serie media iis seriebus lateralibus non majoribus ;
linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium non multo magis quam lineae dorsa-
liapproximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel subattingente notata;
pinna dorsali sat longe ante pinnas ventrales ineipiente et longe ante pinnam analem desinente, basi
alepidota, aeuta, emarginata, non multo altiore quam longa, corpore non multo ad non humiliore ;
pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus, 61/3 ad 6!/2 in longitudine cor-
poris, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa
humillima inclusa, acuta, dorsali paulo humiliore sed duplo circiter breviore, duplo circiter altiore
quam basi longa, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa,
lobis acutis subaequalibus 4 fere ad 4 et paulo in longitudine corporis; colore corpore superne di-
lute viridi, inferne argenteo; iride flava vel argentea; cauda macula rotunda diffusa nigricante in
linea laterali basi pinnae caudalis approximata; pinnis roseis ad roseo-hyalinis.

B. 3. D. 4/10 ad 4/12. P. 1/14 ad 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 8/17/8 lat. brev. incl.

Syn. Lobocheilos lucas Blkr, Descript. spec. pisc. Javan. nov. diagn., Nat. T. Ned. Ind. XIII p. 362,

Lucas, Wadon-gunung Mal Batav.
Hab. Java (Batavia), in fluviis.
Longitudo 23 speciminum 58" ad 93".

Aanm. Een nader en naauwkeuriger onderzoek mijner goed bewaarde voorwerpen
dezer soort, heeftze mij doen terugbrengen tot het ondergeslacht Diplocheilos, waar-
van het alle kenmerken bezit. De formule de schubben en vinstralen beantwoordt
zelfs geheel aan die van Labeo (Diplocheilos) erythropterus, doch zij is bepaald eene
verschillende soort, welke van de genoemde te onderkennen is aan hare verschillende
„kleurteekening, betrekkelijk veel breeder operkel, uitpuilenden snuit, smallere bek-
spleet, langere voeldraden, kortere borst- en buikvinnen, enz.

139

Labeo (Diplocheilos) rohitoides Blkr. Rohita-achtige Arengan. Atl. Cyprin.
Tab. VIII fig. 3.

Lab. (Diplocheil.) corpore elongato compresso, altitudine 5 circiter in ejus longitudine, latitudine 2
circiter in ejus altitudine: capite acutiusculo 5!/2 circiter in longitudine corporis cum, 4 circiter in
longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/4 circiter, latitudine 1! circiter in ejus longi-
tudine; oculis superis, diametro 3 et paulo in longitudine capitis, diametro 1 et paulo in capitis parte
postoeulari, diametro ll/sfere distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tegente
apertura subeireulari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi convexiuscula, nucha et dorso con-
vexa; linea interoculari convexa ; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis, pos-
terioribus patulis valvula claudendis, anterioribus margine elevato subtubulatis; rostro valde carnoso,
oculi diametro non longiore, convexo, antice rotundato nec truncato, inferne in velum membranaceum
ante os pendulum desinente, antice, superne lateribusque poris numerosis parum conspicuis obsito,
velo margine inferiore integro; osse suborbitali anteriore toto fere ante nares non longe ante ocu-
lum sito, longiore quam alto, margine inferiore maxime convexo semicirculari, margine superiore
rectiusculo; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, plus duplo longiore quam alto, antice quam postice
non multo altiore, oculi diametro multoties humiliore; osse suborbitali 3? osse suborbitali 4? vix
latiore oculi diametro multoties humiliore; cirris sat carnosis, Supramaxillaribus rostralibus multo
longioribus, oculi diametro non vel vix brevioribus, rostralibus sub apice ossis suborbitalis anteri-
oris insertis; rietu infero, latitudine capitis latitudine valde multo breviore, ore clauso formam ferri
equini referente, introitu cavitatis oris interno angusto et (ore aperto) oblongo rotundato vel sub-
cordiformi; labio superiore carnoso integro ante maxillam superiorem pendulo; maxilla superiore
acie cartilaginea formam ferri equini subreferente, deorsum valde protractili; maxilla inferiore sym-
physi postice late emarginata, ante symphysin late cartilagineo-carnosa plana acie truncata; labio
inferiore reflexo, carnoso, margine libero cum labio superiore continuo; sulco infralabiali utroque
latere fossam magnam angulatam profundam efficiente oblique lineam menti mediam versus directo
sed isthmo oculi diametro duplo circiter graciliore a sulco lateris oppositi separato; operculo lati-
tudine 2 in ejus altitudine, oculi diametro vix graciliore, margine inferiore convexiuseulo; aper-
tura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus mastica-
toriis aggregatis 2. 4, 5/5. 4,2, apicem versus compressis, facie masticatoria oblique truncata mar-
gine parum elevato vix vel non lobata, dentibus anterioribus antice non sulcatis; osse scapulari
trigono, obtusiuscule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa altiore; ventre ante
pinnas ventrales plano; squamis subverticalibus, lateribus antice quam cetero corpore majoribus,
dimidio libero et vulgo etiam dimidio basali longitudinaliter sed parum conspicue striatis, 35 p. m.
in linea laterali, 13 p. m. in serie verticali (ventralibus infimis inclusis) quarum 5!/2 (6) supra line-
am lateralem ; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium non multo magis
quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel
subattingente notata; pinna dorsali sat longe ante pinnas ventrales incipiente et longe ante pinnam
analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, corpore non vel vix altiore, paulo tantum al-
tiore quam basi longa; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus 62/5 cir-
citer in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus;
anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, emarginata, dorsali paulo humiliore sed.plus
duplo breviore, plus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili cartilagineo; cau-
dali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore paulo longiore 8°/4 ad 4 in
longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; fascia cephalo-caudali diffusa
fuscescente-violacea; pinnis rosco-hyalinis vel roseis.

140

DB. 3. D 4/11 vel 4/12. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. À, 8/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat brev. incl.

Syn. Lobocheilos rohitoides Blkr, Descript. specier. pisc. Javan. nov., Nat, T. Ned. Ind. XIII p. 363,
Lukas Mal. Bat.

Hab. Java (Batavia), in fluviis.

» Longitudo speciminis unici 68",

Aanm. Volgens mijne bepaling van het geslacht Labeo behoort onderwerpelijke
soort tot dit geslacht en niet tot Lobocheilos, onder hetwelk ik het vroeger be-
schreef. Zij is gemakkelijk van Labeo (Diplocheilos) erythropterus en Labeo (Di-
plocheilos) lucas te onderkennen aan de formule harer schubben, hebbende zij eenige
schubben minder, zoowel op cene overlangsche als op eene dwarsche rei, en 2
schubreijen minder tusschen de zijlijn en ruglijn. Overigens heeft zij ook de
voeldraden, vooral de bovenkaaksvoeldraden aanmerkelijk langer en is zij ook
herkenbaar aan den overlangschen ligchaamsband.

Mijn eenig voorwerp bevindt zich in niet te goeden toestand van bewaring, voor-
al wat den buik en de buikschubben betreft.

Cirrhina breviceps Val, Poiss. XVI p. 224 an Labeo (Diplocheilos)
sp? vel Diplocheilichthys ?

Descriptio Valenciennesiana sequens:

» La hauteur fait le quart de la longueur totale, qui contient sept fois la tête. L'ocil est assez
»grand; il mésure le tiers de la longueur de la tóte. Les deux barbillons maxillaires sont à l'ex-
» trémité d'un museau court; la bouche est peu fendue; la dorsale est haute de l'avant et son bord
» coupé en faux; l'anale a les premiers rayous plus longs; le lobe supérieur de la caudale se pro-
»longe aussi en pointe; la pectorale est petite, mais la ventrale est large. D. 13. A. 7. C. 19. P.
»13. V, 9. Les écailles sont assez grandes et fermes: j'en compte quarante rangées au moins dans
» la longueur du côté; ily en a une longue dans l'aisselle de la ventrale. La couleur est verditre
»sur le dos et argentée sur le ventre. L'individu desséché que j'ai décrit, est long de sept pouces
»et trois lignes; il vient de la rivière de Dantam,

Syn. Labeobarbus breviceps K. v. H. sec, Val.

Aanm. Ik twijfel zeer aan het bestaan van vertegenwoordigers van het geslacht
Cirrhina in den Indischen archipel, en alzoo ook daaraan, dat de door den heer
Valenciennes beschrevene soort tot dit geslacht zou behooren. Soorten van Mrigala,
welke bij den heer Valenciennes als Cirrhinen voorkomen, zijn mij evenmin van de
Soenda-eilanden bekend. Ik vermoed daarom, dat Cirrhina breviceps Val. terugge-
bragt zal moeten worden tot het subgenus Diplocheilos van Labeo of tot het geslacht
Diplocheilichthys en dat de bij deze geslachten dikwerf zeer kleine en in de diepte
liggende bovenkaaksdraden (lipdraden Val) der waarneming bij het gedroogde be-

141

schrevene voorwerp ontglipt zijn. In allen gevalle bezit ik die soort niet, kun-
nende ik de van haar beschrevene kenmerken in hun geheel bij geene mijner soorten
terugvinden. Eene nadere en meer uitvoerige beschrijving der soort, dan de door
den heer Valenciennes geleverde, is zeer wenschelijk te achten.

TvrocNATHUS Heck., Fisch. Syr. p. 37, 181.—EELTKAAKKARPER.

Corpus subelongatum compressum, squamis magnis vestitum. Maxil-
lae nudae. Cirri 2, supramaxillares. Rostrum carnosum, superne sulco
transverso bipartitum, ante os prominens, cute descendente ante la-
bium superius pendula. Labium superius integrum nec papillatum,
nec cirratum, cum labio inferiore continuum. Maxilla superior acie se-
milunari. Maxilla inferior valde incrassata , cartilagineo-carnosa. Labium
inferius non lobatum, gracile, parum reflexum, crenulatum. Sulcus
postlabialis utroque latere simplex longitudinaliter marginem oris ver-
sus directus, isthmo latissimo a sulco lateris oppositi *separatus.
Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam
analem desinens, radio simplice postico cartilagineo. Dentes pharynge-
ales masticatorii aggregati 2.4. 5./5.4. 2. facie masticatoria oblique
truncati.

Aanm. Het geslacht Tylognathus, zooals het hier is gekenmerkt, is niet meer het-
zelfde, als het geslacht Tylognathus, zooals het door Heckel is omschreven. Die om-
schrijving is overigens onvoldoende en zou ook andere zeer verschillende geslachten
van Labeoninen omvatten. Zooals het boven is begrensd, is het gegrond op de
soort, welke door Heckel eerst onder den naam van Varicorhinus diplostomus is
beschreven en afgebeeld ‘en later onder de namen van Tylognathus diplostomus en
Tylognathus Valenciennesii vermeld. Deze soort is een der weinige soorten, welke
Heckel naar de natuur kende en tot Tylognathus bragt. De andere behooren tot
andere genera.

Heckel bragt niet minder dan twaalf soorten tot zijn geslacht Tylognathus.

Zijne Tylognathus barbatulus is echter eene Crossocheilos, even als zijne Tylo-
.gnathus nanus en misschien ook zijne T'ylognathus porcellus, welke laatstgenoemde
soort ik echter niet nader kan beoordeelen, omdat ik niet kan raadplegen » Hügel's
Reise”, in welke zij beschreven schijnt te zijn.

Heckel's Tylognathus lamta (Cyprinus lamta Buch.) is eene Discognathichthys, en

142

zijne Tylognathus falcifer en Tylognathus lipocheilos zijn soorten van Lobocheilos, .
terwijl zijne Tylognathus diocheilus mij voorkomt eerder eene Labeo te zijn.

Voortsis Heckel’s Tylognathus Duvaucellit (Chondrostoma Duvaucelii Val.), naar
de beschrijving van den heer Valenciennes te oordeelen, in geen geval eene Tylo-
gnathus maar veeleer eene Gymnostomus?, tot welk geslacht ook Tylognathus semi-
larvatus Heck, indien zij althans, zooals ik vermoed , dezelfde soort is als Chondrostoma
semivelatum Val., schijnt te behooren.

De twee overige soorten, bragt Heckel slechts onder geleide van een vraagtee-
ken tot zijn geslacht Tylognathus. Zij zijn Leuciscus sandkhol Syk. en Leuciscus
chitul Syk., soorten, volgens de oppervlakkige beschrijvingen van den heer Sykes niet
in een bepaald geslacht te plaatsen en welke men daarom voorloopig even goed
onder geleide van vraagteeken onder Tylognathus kan laten als ze onder een ander
geslacht brengen. Uit wat de heer Sykes er van zegt, schijnt men te mogen op-
maken, dat zij in allen gevalle tot de Labeoninen behooren.

Dierrocneimicuruys Dlkr. DUBBELLIPKARPER.

Corpus oblongo-elongatum compressum, squamis magnis vestitum.
Maxillae nudae. Cirri 4, rostrales apice rostri inserti et supramaxillares.
Rostrum carnosum integrum, ante os prominens, cute descendente
ante labium superius pendula, lateribus non lobatum. Labium supe-
rius ante maxillam superiorem pendulum, integrum, nec papillatum,
nec cirratum, cum labii inferioris margine libero continuum. Maxilla
superior acie cartilaginea formam ferri equini subreferens, inferior
tumida cartilagineo-carnosa , margine anteriore truncata, symphysi pos-
tice nee emarginata nec tuberculata. Labium inferius latum carnosum
reflexum, crenulatum, non lobatum. Suleus postlabialis utroque latere
simplex, fossam magnam profundam efficiens, rectus, marginem oris
versus directus, labii marginem liberum non attingens, isthmo valde
lato a sulco lateris oppositi separatus. Pinna dorsalis ante pinnas ven-
trales incipiens et longe ante analem desinens, radio simplice postico
toto cartilagineo. Pinnae pectorales subhorizontaliter insertae. Dentes
pharyngeales masticatorii aggregati 2.4.5./5. 4.2. facie masticatoria

oblique truncata marginibus tuberculata.

Aanm. Het geslacht Diplocheilichthys staat in verwantschap tusschen Labeo en

143

Rohita. Van Rohita verschilt het door zijne gladrandige ongetepelde of ongefranjede
lippen en van Labeo door de afwezigheid van zijdelijke snuithuidkwabben. Bij alle
mij naarde natuur bekende soorten van Labeo (Diplocheilos) ligt het voorste onder-
oogkuilsbeen verder vóór het oog, van den oogkasrand verwijderd, terwijl het min
of meer de gedaante heeft van de helft eener ronde schijf met naar beneden ge-
keerden bollen rand. Ook zijn de snuitdraden bij Diplocheilos ingeplant hoog aan
den snuit, aan den vooronderrand van het voorste onderoogkuilsbeen.

Bij Diplocheilichthys daarentegen is het voorste onderoogkuilsbeen gebouwd als
bij Rohita, dat is, schuins langwerpig vier- of vijfhoekig en tegen den oogkasrand
aanliggende, terwijl er de snuitdraden meer nabij den snuitrand en meer voor-
waarts zijn ingeplant. De verwantschap is alzoo grooter met Rohita dan met
Labeo, ofschoon de bouw der rugvin het weder meer tot Labeo doct naderen dan

tot Rohita.
*
Ik ken tot dus verre slechts eene enkele soort van dit geslacht, dezelfde, welke
ik reeds in 1855 onder den naam van Lobocheilos pleurotaenia beschreven heb.

Diplocheilichthys pleurotaenia Blkr. Gebande Dubbellipkarper. Atl. Cypr.
Tab: IX fe, I.

Diplocheilichth. eorpore subelongato compresso, altitudine 5 fere ad 5 et paulo in cjus longitudine,
latitudine 1%/4 ad 2 in ejus altitudine; capite acutiuseulo 5 fere ad 6 in longitudine eorporis cum,
83/5 ad 4/4 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1'/ ad 11/3, latitudine 12/4 ad
125 in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 fere ad 3°/4in longitudine capitis, diametro 1 ad
1 et paulo in capitis parte postoculari, diametro 1!/; ad 19/5 distantibus, membrana palpebrali iridis
marginem externum tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali declivi convexiuscula, nucha
dorsoque valde convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae multo magis quam rostri apici appro-
ximatis , posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus margine elevato subtubulatis; rostro valde
earnoso, oculi diametro juvenilibus non longiore aetate provectis multo longiore, convexo, antice trunca-
tiusculo, inferne in velum membranaceum ante labium superius pendulum desinente, antice poris nume-
rosis conspieuis obsito, velo lateribus non lobato, margine inferiore integro; osse suborbitali anteriore
irregulariter oblique trigono, vix vel non longiore quam alto, apice acutiusculo antrorsum spectante,
margine anteriore reetiusculo, margine posteriore oblique postrorsum adscendente valde curvato
superne orbitae contiguo; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, plus duplo longiore quam alto,
antice quam postice multo altiore, oculi diametro quadruplo ad triplo circiter humiliore; osse sub-
orbitali 3^ osse suborbitali 4? latiore, oculi diametro plus quintuplo ad plus quadruplo humiliore;
eirris gracilibus basi membranaceis supramaxillaribus rostralibus apice rostri insertis multo longioribus
oculo paulo ad non brevioribus; rictu infero, latitudine capitis latitudine sat multo breviore, ore clauso
medio paulo antrorsum lateribus valde postrorsum eurvato, introitu cavitatis oris interno lato; labio
superiore carnoso integro ante maxillam superiorem pendulo; maxilla superiore acie cartilaginea for-
mam ferri equini subreferente, deorsum valde protractili; maxilla inferiore symphysi postice nec
emarginata nec tuberculata, ante symphysin late cartilagineo-carnosa plana acie truncata ; labio inferiore

reflexo, carnoso, margine libero cum labio superiore continuo, papillis brevissimis uniseriatis obsito, an-

141

tice quam postice non latiore; sulco infralabiali utroque latere simplice longitudinaliter directo, oculi
diametro breviore utroque latere fossam profundam efficiente, isthmo oculi diametro non multo ad non
graciliore a sulco lateris oppositi separato ; operculo duplo ad plus duplo altiore quam lato; oculi diametro
graciliore, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi mar-
gine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5./5.4.2. apicem
versus compressiusculis, facie masticatoria oblique truncata marginibus elevatis plus minusve uni-vel
biloba, dentibus serie anteriore antice non sulcatis; osse scapulari trigono acute rotundato; linea dor-
sali convexa linea ventrali convexiuscula multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post
pinnas ventrales rotundato non vel obtusissime carinato; squamis subverticalibus, lateribus antice
quam cetero corpore majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis ,
SL in linea laterali, 13 in serie transversali (ventralibus infimis inelusis) quarum 5!/2 (6) supra line-
am lateralém, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis
longitudinaliter tri- ad quinque-seriatis postrorsum magnitudine sensim accrescentibus, serie media
iis seriebus lateralibus paulo majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ven-
tralium sat multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice meaiam
squamam nón vel vix attingente notata; pinna dorsali sat longo ante pinnas ventrales incipiente
„et longe ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, corpore non vel vix altiore,
non multo altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis , longitudine subaequalibus, 6
et paulo ad 5l/2in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non vel vix, ventralibus analem non
vel vix attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, parum ad valde emar-
ginata, dorsali sat multo ad non humiliore sed plus duplo breviore, duplo ad triplo altiore quam
basi longa, radio simplice postico gracilitoto cartilagineo ; caudali basi squamosa, profunde incisa,
lobis aeutis superiore inferiore paulo ad non longiore, 3!/2ad 3?/iin lorgitudine corporis; colore

corpore superne olivascente-viridi, inferne argenteo; iride flavescente vel rosea; fascia cephalo-
caudali fusco-violacea diffusa, aetate provectioribus conspicua; juvenilibus fascia non conspicua sed
cauda macula rotundiuseula violaceo-fusca in linealaterali basi caudalis approximata; squamis dorso
lateribusque aetate provectioribus singulis basi macula oblonga transversa violascente; pinnis radiis
roseis, membrana roseo- vel violascente-hyalinis.

B. 3. D. 4/10 vel 4/11. P. 1/14 vel 1/18. V. 2/8. A. 3/5 vel 8/6. C. 7/17/7 vel 6/17/6 lat. brev. incl.

Syn. Lobocheilos pleurotaenia Blkr, Nalez. vischf. Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. IX p. 267.

Hab. Sumatra (Lahat), in fluviis.

Longitudo 3 speciminum 64" ad 216".

Aanm. In uiterlijk voorkomen heeft deze soort vrij veel van Labeo (Diplocheilos)
cobitis Blkr en Lobocheilos (Lobocheilos) Schwanefeldi Blkr, doch de vorming harer
mond- en snuitdeelen wijst hare plaats aan in een afzonderlijk geslacht. Tot nog
toe is de soort slechts van oostelijk Sumatra bekend.

LonocnErLos V. Hass., Aleem. Konst- en Letterbode 1823 II p. 133;
Blkr, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. V p. 520. Lexar.

Corpus oblongum vel subelongatum compressum, squamis magnis
vestitum. Maxilla nudae. Cirri 4 vel 2, rostrales et supramaxilla-

145

res vel supramaxillares tantum. Rostrum carnosum integrum, ante
os prominens, infra apicem truncatum, cute descendente ante labi-
um superius pendula. Labium superius ante maxillam superiorem
pendulum, integrum, nec papillatum nec cirratum, utroque latere
maxillam inferiorem inter et labium inferius descendens et labii infe-
rioris facie superiore postice affixum. Maxilla superior acie cartilagi-
nea semilunari. Maxilla inferior tumida cartilagineo-carnosa, margine
anteriore truncata, symphysi postice nec emarginata nec tuberculata.
Labiam inferius latum, carnosum, reflexum, integrum, utroque latere
lobatum. Sulcus postlabialis utroque latere simplex, longitudinaliter
marginem oris versus directus, antice bifurcatus, ramo externo in sul-
cum supramaxillarem transiente, ramo interno insertione labii su-
perioris desinente, isthmo latissimo a sulco lateris oppositi separatus.
Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam
analem desinens, radio simplice postico cartilagineo. Pinnae pecto-
rales subhorizontaliter insertae. Dentes pharyngeales masticatorii
aggregati 2. 4. 5/5.4.2. facie masticatoria oblique truncati.

Subg. Lobocheilos Blkr. Cirri 4, rostrales et supramaxillares.
u Gobionichthys Blkr. Cirri 2, supramaxillares tantum.

Aanm. Van llasselt, de op Java het meest voorkomende soort van dit geslacht
waarnemende en de verschillen ontwarende tusschen de monddeelen bij deze soort
en die van zijne Crossocheilos oblongus en Diplocheilos erythropterus, kwam te
regt op het denkbeeld, haär tot een eigen geslacht te brengen, hetwelk hij voor-
stelde Lobocheilos te noemen, een naam, geheel passende wegens de zijdelijke kwab-
vormige uitbreiding van de onderlip.

Toen ik mijne vroegere, boven aangehaalde, diagnose van Lobocheilos gaf, ken-
de ik het geslacht minder goed dan thans, en ik heb sedert ook ontwaard, dat in
de aanmerking, onder die diagnose geplaatst, de beteekenis, welke Van Hasselt aan
dit geslacht hechtte, niet juist door mij is opgevat, eene misvatting, welke mij eerst
duidelijk is geworden sedert ik naast het Bulletin van De Férussac ook heb kun-
nen raadplegen de Algemeene Konst- en Letterbode van het jaar 1823, in welke een
uittreksel is opgenomen uiteen’ brief van Van Hasselt, over de Javasche Cyprinoï-
den handelende. ‘

Intusschen is het geslacht Lobocheilos door Van Hasselt niet nader bepaald, zeg-
gende hij er slechts van: v dat het door eenen geheel afwijkenden mondvorm te zeer

. 19

146

onderscheiden is, om het met eenig ander geslacht te vereenigen”’; en men zou zelfs
geheel in het onzekere verkeeren, welk geslacht door Van Hasselt bedoeld werd,
zoo hij op de aangehaalde woorden niet had laten volgen in onze teekening draagt
hij den naam falcifer”, welke teekening sedert gebleken is tot Labeo falcifer Val.
betrekking te hebben,

De heer Valenciennes namelijk heeft Lobocheilos falcifer V. Hass. tot zijn geslacht
Labeo gebragt, even als eenige andere geheel van Labeo verschillende soorten.
Met betrekking tot Lobocheilos falcifer werd de heer Valenciennes daartoe geleid, door-
dien hij slechts de twee bovenkaaksdraden waarnam en de snuitdraden niet. Het be-
vreemdt mij echter, dat de heer Valenciennes een paar jaren later, in het 1% deel
van het groote vischwerk, eene andere na verwante soort van Lobocheilos als eene
Chondrostoma heeft opgebragt. Deze soort, uit de afbeelding van den heer Valen-
ciennes zeer goed als eene Lobocheilos te herkennen, komt mij thans voor niet te ver-
schillen van de soort, welke ik in mijne Enumeratio piscium als Lobocheilos (Gobi-
onichthys) javanicus heb aangehaald en welke in vroeger jaren, toen ik er slechts
zeer jeugdige voorwerpen van kende, door mij ten onregte als eene Gobio werd
beschreven. Gelijk bij Lobocheilos falcifer de snuitdraden door den heer Valenciennes
niet werden opgemerkt, ontglipten zijner waarneming bij zijne Chondrostoma li-
pocheilos ook de bovenkaaksdraden.

Heckel, de Javasche soorten van het geslacht niet naar de natuur kennende,
bragt Lobocheilos falcifer eerst, op het voetspoor van den heer Valenciennes, onder
Labeo, doch later onder Tyloznathus, waartoe hij ook Chondrostoma lipocheilos
Val. rekende te behooren. Zij behooren echter evenmin tot Tylognathus als tot Labeo,
onverschillig of men het geslacht Tylognathus grondt, zoo als ik voorstel, op Va-
ricorhinus diplostomus Heck. (fylognathus Valenciennesii Heck.) of wel op Tylogna-
thus barbatulus Heck., welke eene Crossocheilos is. |

Het geslacht Lobocheilos is zeer gemakklijk aan den bouw der monddeelen te
herkennen. De onderlip vormt aan beide zijden eene afgeronde kwab, welks rand
echter niet met de bovenlip vereenigd is. De bovenlip evenwel zet zich beneden-
waarts voort en daalt tusschen de onderkaak en de onderlip, om zich, niet aan
den rand dier lip, maar aan de bovenvlakte, meer achterwaarts, in te planten. Bij dit
kenmerk komt de dikke kraakbeenig-vleezige onderkaak, welker breede bovenvlakte
noch uitgerand noch geknobbeld is, de enkele slechts naar voren tweedeelige ach-
terlipsgroeve » de gaafrandige lippen, de gaafrandige en niet gekwabte snuithuid, enz.

Java en Sumatra voeden meerdere soorten van Lobocheilos. Met zekerheid kan
ik spreken van 5 soorten, welke in mijn bezit zijn, doch ik vermoed dat ook nog
Labeo hispidus Val en Barbus Hasseltii Blkr (naar eene teekening beschreven)
tot hetzelfde geslacht te brengen zijn.

Van de buiten-archipelagische soorten van Cyprinoïden is er nog geene ter mijner
kennis gekomen, welke tot Lobocheilos te brengen zou zijn.

147

Van de 5 soorten mijner verzameling behooren er drie, wegens de aanwezig-
heid van snuitdraden, tot het subgenus Lobocheilos en de twee andere tot het sub-
genus Gobionichthys— Indien Labeo hispidus Val. insgelijks eene Lobocheilos is
en slechts bovenkaaksdraden bezit, is zij tot Gobionichthys te brengen, terwijl mij-
ne vroegere Barbus Hasseltii, indien zij niet tot een ander geslacht moet gebragt
worden, wat niet met zekerheid is uit te maken, eene vierde soort van het subge-
nus Lobocheilos voorstelt.

De bedoelde soorten, althans die mijner verzameling, hebben groote overeenkomst
met elkander, zoowel in habitus als in de bijzonderheden van schubben en vin-
bouw. Zij laten zich echter naar volgend schema voldoende van elkander onder-
kennen.

I. Cirri 4, rostrales et supramaxillares (Subg. Zobocheilos).
A. Squamae 33 ad 35 in linea laterali. D. 4/8 vel 4/9. Rostrum valde prominens.
T Squamae 5} vel 6 supra lineam lateralem.
6 Corpus altitudine 6 ad 5 in ejus longitudine. Caput altitudine 12 ad 12
in ejus longitudine. Fascia cephalo-caudalis flavescens.
Lobocheilos (Lobocheilos) Schwanefeldi Plkr.

0 Corpus altitudine 5 et pauload 44 in ejus longitudine. Caput altitudine
14 ad vix plus quam 1 in ejus longitudine. Fascia cephalo-caudalis nulla.
Lobocheilos (Lobocheilos) falcifer Van Hass.
T Squamae 41 vel 5 supra lineam lateralem.
6 Corpus altitudine 5 et paulo ad 44 in ejus longitudine. Caput altitudine
1i ad li in ejus longitudine. Fascia cephalo-caudalis nulla.
Lobocheilos (Lobocheilos) lehat Blkr.
B. Squamae 40 p. m. in linea laterali. D. 4/9 vel 4/10? Rostrum vix prominens.
T Squamae 41 vel 5 supra lineam lateralem.
Lobocheilos ? (Lobocheilos?) Hasseltii Blkr.

II. Cirri 2, supramaxillares tantum. (Subg. Gobionichthys).
A. Squamae 34 ad 86 in linea laterali, 54 vel G supra lateradem. P. 1/14
vel 1/15.

t Corpus altitudine 54 ad 5 in ejus longitudine. Rostrum. valde proninens.
Operculum latitudine 2 ad 2 et paulo in ejus altitudine.

Lobocheilos (Gobionichthys) lipocheilos Blkr.

1 Corpus altitudine 42 in ejus altitudine. Rostrum vix prominens. Oper-
culum latitudine 12 in ejus altitudine.

Lobocheilos (Gobionichthys) microcephalus Blkr.

148
B. P. 17. D. 11 (sec. Valenc.) Squamae?

T Corpus altitudine 5 in ejus longitudine. Caput 5 in longitudine corporis.
Lobocheilos? (Gobionichthys?) hispidus Blkr.

Lobocheilos (Lobocheilos) faleifer Van Hass., Algem. Konst- en Let-
terbode 1823 II p. 133; Blkr, Nieuwe Tientall. diagnost. be-
schrijv. nieuwe vischs. v. Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. V p 522.
Zeisvinnige Lehat, Atl. Cypr. Tab. VI.

Lobocheil. (Loboch.) corpore subelongato compresso, altitudine 5 et paulo ad 41/3 in ejus longitudine, la-
titudine 2 ad 2'; in ejus altitudine; capite convexo antice truncatiusculo, 6 ad 7 in longitudine corporis
eum, 42,3 ad 5'5 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1!/4 ad vix plus quam 1,
latitudine 1'5ad 12/5 in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 ad 4!/2in longitudine capitis,
diametro 1 ad 12/3 in capitis parte postoculari, diametro 1/5 ad 2'/2 fere distantibus, membrana pal-
pebrali iridis magnam partem tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice
declivi rectiuscula vel convexiuscula, nucha dorsoque valde convexa;.linea interoculari convexa; na-
ribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis,
anterioribus margine elevato subtubulatis; rostro valde carnoso, juvenilibus oculo non aetate prove-
ctis oculo multo longiore, convexo, antice truncato vel truncatiusculo, lateribus non lobato sed sul-
co parum obliquo superficiali ad sat profundo frequenter cum sulco lateris oppositi unito percurso,
supra et infra suleum poris numerosis conspicuis obsito, infra apicem facie trigona plus minusve
postrorsum descendente ibique velum semilunare laeve labium superius occultantem efficiente velo mar-
cine libero integro, nec papillato nec cirrato, lateribus non lobato; osse suborbitali anteriore oblongo
subtrigono vel quadratiusculo, longiore quam alto, apice rotundato vel plus minusve truncato an-
trorsum spectante, margine posteriore subverticali plus minusve emarginato vel curvato; osse suborbi-
tali 2° elongato- vel oblongo-tetragono, plus triplo ad duplo longiore quam alto, antice quam postice
non multo altiore, oculi diametro quadruplo ad duplo humiliore; osse suborbitali 3° osse suborbitali
4° latiore oculi diametro plus triplo ad duplo humiliore; cirris gracilibus basi membranaceis , suprama-
xillaribus rostralibus longioribus, oculo vulgo paulo brevioribus, rostralibus antice in sulco rostrali
ante os suborbtitale 1m insertis; rictu subinfero, latitudine capitis latitudine sat multo breviore, ore
clauso medio parum antrorsum curvato lateribus valde postrorsum curvato; ore aperto subsemilunari,
introitu cavitatis oris interno lato; labio superiore carnoso, integro, ante maxillam superiorem pen-
dulo, usque inffa maxillam inferiorem descendente et facie labii superiore sat longe post ejus margi-
nem anteriorem affixo; maxilla superiore acie cartilaginea subsemilunari, deorsum valde protractili;
maxilla inferiore symphysi nec emarginata nec tuberculata, ante symphysin late cartilagineo-carnosa
valde crassa, tumida, acie truncata; labio inferiore carnoso, lato, reflexo, margine anteriore villosius-
culo, antice quam postice latiore, utroque latere in lobum rotundatum producto; sulco infralabiali mar-
ginem oris versus directo, oculo breviore, isthmo valde lato a suleo lateris oppositi separato,
antice bifurcato ramulo interno labium inferius inter et faciem labii inferioris superiorem decurren-
te, ramulo externo in suleum supramaxillarem transiente; operculo latitudine 123 ad 2!/, in ejus
altitudine, oculo paulo graciliore ad paulo latiore, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo ;
apertura branchiali sub praeopereuli margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masti-

149

catoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2., apicem versus compressiusculis, facie masticatoria oblique truncata
marginibus non vel vix elevata non lobata, dentibus serie anteriore antice non sulcatis; osse sca-
pulari trigono acuto vel acutiusculo rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo al-
tiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales planiusculo non carinato; squamis
subverticalibus, lateribus medio et antice quam cetero corpore majoribus, dimidio libero et vulgo etiam
dimidio basali longitudinaliter vel subradiatim striatis, 34 vel 35 in linea laterali, 13 in serie trans-
versali (ventralibus infimis inclusis) quarum 51/2(6) supra linea lateralem, 11 vel 12 in serie longi-
tudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter tri- ad quinque-seri-
atis, postrorsum magnitudine sensim accrescentibus serie media iis seriebus lateralibus vix majoribus;.
linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium multo magis quam lineae dorsali
approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam non vel vix attingentem notata; pin-
na dorsali sat longe ante pinnas ventrales incipiente et longe ante pinnam analem desinente, basi
alepidota, àcuta, valde emarginata, corpore vix ad multo altiore, multo minus duplo ad triplo al-
tiore quam longa, radio simplice postico et. radio fisso 1? aetate provectis valde productis; pinnis
pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus Gad 5 fere in longitudine corporis, pec-
toralibus ventrales, ventralibus analem attingentibus vel non attingentibus; anali basi vagina squa-
mosa humillima inelusa, acuta, mediocriter ad valde emarginata, dorsali multo ad duplo fere humi-
liore et duplo fere ad duplo breviore, duplo ad triplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio
gracili toto cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa lobis acutis, superiore inferiore vulgo
longiore, 4 ad 3?/; in longitudine corporis; colore corpore junioribus superne olivaceo inferne mar-
garitaceo vel argenteo, aetate provectis superne violascente-olivaceo, inferne griseo vel olivaceo-

margaritaceo ; juvenilibus frequenter corpore postice vestigio vittae longitudinalis fuscescentis in linea
laterali; iride aureo-olivacea vel aureo-fusca margine pupillari aurea; pinnis radiis roseis, membrana
roseo-hyalinis vel roseo-violascentibus vel olivascente-violaceis.
B. 3. D, 4/8 vel 4/9. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6, C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl.
Syn. Labeo falcifer Val, Poiss. XVI p. 274.

Labéon falcifer Val., ibid,

Lehat, Millang, Mal Bat, Sund., Udjah Sund.
Hab. Java (Batavia, Rankasbetong, Lebak, Tjampea, Buitenzorg, Sadjira, Sading, Tjiandjur,

Parongkalong, Kuningan, Ngantang), in fluviis.
Sumatra (Meninju), in lacubus.

Longitudo 27 speciminum 95" ad 355”.

Aanm. Lohocheilos falcifer is door Van Hasselt ter boven aángehaalde plaatse slechts

benoemd, maar niet beschreven, doch eene afbeelding der soort, door Van Hasselt
nagelaten, heeft mij de zekerheid gegeven, dat mijne voorwerpen tot dezelfde species
behooren.
De heer Valenciennes heeft de soort het eerst beschreven, doch als eene Labeo.
Zijne beschrijving laat in meerdere opzigten te wenschen over. Alle mijne voor-
werpen bezitten 4 voeldraden en niet slechts twee bovenkaaksdraden, zooals de
beer Valenciennes van zijne Labeo falcifer opgeeft. De snuitdraden zijn echter zeer
dun en bij gedroogde en kleine exemplaren zeker moeijelijk waarneembaar.

Lobocheilos falcifer komt in de hoogere gedeelten van het gebied der grootere rivic-
ren van West-Java in genoegzame hoeveelheid voor, om onder de voedingsmiddelen

150

der inlandsche bevolking te worden gerangschikt. Honderden voorwerpen, van één
tot meer dan twee voeten lengte, zag ik vangen bij Parongkalong in de Tjitaroem,
tijdens eene vischpartij daar aangerigt. Ook in het westelijke gedeelte der re-
sidentie Buitenzorg heb ik den Lehat in groote hoeveelheden ter markt zien brengen.

Te Batavia is de soort zeldzaam en wordt slechts gevangen bij-hoogen stand der
rivieren, alswanneer de jongere voorwerpen door den sterken stroom soms uit de
bovenlanden worden afgevoerd,

Lobocheilos (Lobocheilos) Schwanefeldi Blkr, Nieuwe tientall. diagn.
beschr. nieuwe vischs. Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. V P 523.—
Schwanefeld’s Lehat. Atl. Cypr. Tab. IX fig. 3.

Lobocheil. (Loboch.) eorpore elongato compresso, altitudine 6 fere ad 5 in ejus longitudine, latitu-
dine 2 ad 1°/; in ejus altitudine; capite convexo, antice truncatiusculo, 6 et paulo ad 6!/2 in longi-
tudine corporis cum, 4!/2 fere ad 5 fere in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine H
ad 13/7, latitudine 12/3 fere ad 11/2 in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 et paulo ad 3
in longitudine capitis, diametro 1 et paulo ad 1!/4 in capitis parte postoculari, diametro th a C
19/4 distantibus; membrane palpebrali iridjs sat magnam partem tegente, apertura subcirculari; li-
nea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula vel convexiuscula, nucha dorsoque valde
convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis,
posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus margine elevato subtubulatis; rostro valde car-
noso, juvenilibus oculo non, aetate provectis oculo multo longiore, convexo, antice truncato vel trun-
catiusculo, lateribus non lobato sed suleo parum obliquo superficiali ad sat profundo interdum cum
suleo lateris oppositi unito percurso, supra et infra suleum poris numerosis conspicuis obsito, infra
apicem facie trigona plus minusve postrorsum descendente ibique velum semilunare laeve labium
superius occultantem efficiente, velo margine libero integro, nec papillato, nec cirrato, lateribus

non lobato; osse suborbitali anteriore oblongo subtrigono vel quadratiusculo, longiore quam alto,
apice vulgo plus minusve truncato antrorsum spectante, margine posteriore subverticali plus minus-
ve emarginato vel eurvato; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, plus duplo longiore quam alto,
antice quam postice multo ad paulo altiore, oculi diametro plus duplo ad triplo humiliore; osse
suborbitali 3° osse suborbitali 4? latiore, oculi diametro plus quadruplo ad triplo humiliore; cirris
gracilibus, basi membranaceis, supramaxillaribus rostralibus multo longioribus oculo multo ad paulo
brevioribus, rostralibus anticein sulco rostrali ante apicem vel sub apice ossis suborbitalis anterioris
insertis; rictu subinfero, latitudine capitis latitudine sat multo breviore, ore clauso medio parum
antrorsum eurvato, lateribus valde postrorsum curvato, ore aperto subsemilunari, introitu cavitatis
oris interno lato; labio superiore carnoso, integro, ante maxillam superiorem pendulo, usque in-
fra maxillam inferiorem descendente et facie labii inferioris superiore sat longe post ejus marginem
anteriorem affixo; maxilla superiore acie cartilaginea subsemilunari, deorsum valde protactili; ma-
xilla inferiore symphysi nec emarginata nec tuberculata, ante symphysin late cartilagineo-carnosa,
valde erassa, tumida, acie truncata; labio inferiore carnoso, lato, reflexo, margine ànteriore villosius-
culo, antice quam postice latiore, utroque latere in lobum rotundatum producto; sulco infralabiali
marginem oris versus directo, oculi diametro non multo breviore, isthmo valde lato a sulco lateris
oppositi separato, antice bifurcato ramulo interno labium inferius inter et faciem labii inferioris

151

superiorem decurrente, ramulo externo in suleum supramaxillarem transiente; opereulo latitudine 2
circiter in ejus altitudine, oculi diametro paulo graciliore, margine inferiore convexiusculo vel rectiusculo;
apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente ; dentibus pharyngealibus masti-
catoriis aggregatis 2,4. 5/5 4. 2. apicem versus compressiusculis, facie masticatoria oblique truncata
marginibus parum elevatis non lobata, dentibus serie anteriore antice non suleatis; osse scapulari
trigono acute rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante
pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato non carinato ; squamis subverticalibus , lateri-
bus medio et antice quam cetero corpore majoribus, dimidio basali longitudinaliter subradiatim
striatis, 34 in linea laterali, 13 in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 5!/2 (6) supra
lineam lateralem, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus in£-
mis longitudinaliter tri- ad quinque-seriatis, postrorsum magnitudine sensim accrescentibus, serie media
iis seriebus lateralibus non vel vix majoribus; linea laterali rectiuseula, antice tantum declivi, basi
ventralium sat multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice
mediam squamam non vel vix attingente notata; pinna dorsali sat longe ante pinnas ventrales inci-
piente et longe ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, valde emarginata, corpore
non ad vix altiore, multo minus duplo altiore quam basi longa, radiis productis nullis; pinnis
pectoralibus et ventralibus longitudine subaequalibus, 5!/ ad 61/2 in longitudine corporis, pectora-
libus ventrales non vel vix, ventralibus analem non vel vix attingentibus; anali basi vagina squamosa,
humillima inclusa, acuta, mediocriter ad valde emarginata, dorsali sat multo humiliore et duplo
ad duplo fere breviore, duplo ad non multo plus duplo altiore quam basi longa, radio simplice
postico gracili toto cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore infe-
riore vulgo longiore 8°/3 ad 4 fere in longitudine corporis; colore corpore superne olivaceo, inferne
argenteo vel margaritaceo; iride rosea vel flava margine pupillari aurea; cauda vestigio fasciae lon-
gitudinalis violascente-fusca diffusa in linea laterali; fascia insuper longitudinali diffusa flavicante
corpore antice supra lineam lateralem, non semper conspieua; pinnisradiis roseis, membrana roseo-
vel violascente-hyalinis.

B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. À. 5/5 vel 3/6. C. 6/17/06 vel 7/17/7 lat. brev, incl.

Syn. Lahat, Millang Sund.

Hab. Java (Lebak, Parongkalong), in fluviis.

Sumatra (Solok, Làhat), iu fluviis:
Longitudo 15 speciminum 82" ad 212'"".

Aanm. Lobocheilos Schwanefeldi is zoo na verwant aan Lobochcilos falcifer , dat
ik, zelfs na eene nadere studie van beide soorten, geaarzeld heb, haar onder een
eigen’ soortnaam te laten. Alle mijne voorwerpen behooren waarschijnlijk tot den
nog jeugdigen leeftijdstoestand en daar de vinnen, vooral de voorste rugvin- en
aarsvinstralen, zich bij Lobocheilos falcifer eerst in verder gevorderde leeftijdstoe-
standen aanmerkelijk ontwikkelen en aan de betrekkelijke vinnen eene min of meer
sikkelvormige gedaante geven, mag men vermoeden, dat ook bij de oudere voorwerpen
van onderwerpelijke soort die vinnen andere hoogte-evenredigheden erlangen. Bij
de vergelijking der soorten heb ik mij enkel bepaald tot voorwerpen van gelijke
grootte. Wat dan het meeste in het oog valt en het soortelijk verschil voornamelijk
bepaalt, is, dat bij Lobocheilos falcifer het ligchaam minder slank is en de kop
stomper en aanmerkelijk hooger dan bij Lobocheilos Schwanefeldi. Misschien ligt

152

ook een soortelijk kenmerk in den flaauw gelen overlangschen band boven de zijlijn
op de voorste helft des ligchaams, welke bij de meeste mijner voorwerpen, niette-
genstaande langdurige bewaring in wijngeest, nog vrij goed waarneembaar is.

Lobocheilos (Lobocheilos) lehat Blkr — Soendasche Lehat. Atl. Cypr.
Tab. VIL fes: |

Lobocheil. (Loboch.) corpore subelongato compresso, altitudine 5 et paulo ad 4/5 in ejus longitudine, ,
latitudine 2 fere in ejus altitudine; capite convexo, antice truncatiusculo, 6 fere ad 6 in longitudine
corporis eum, 4 et paulo ad 4*3 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/3 ad 14/4,
latitudine 1%5 ad 1'/gin ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 et paulo ad 31/3 in longitudine
capitis, diametro 1 et paulo ad 1'/iin capitis parte postoculari, diametto 1!/5 ad 1?/5 distantibus,
membrana palpebrali iridis partem sat magnam tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali
fronte et vertice declivi convexa vel convexiuscula, nucha dorsoque convexa; linea interoculari con-
wexa; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula
claudendis, anterioribus margine elevato subtubulatis; rostro valde carnoso, oculo non ad non multo
longiore, convexo, antice truncato vel truneatiusculo, lateribus non lobato sed sulco parum obliquo
cuperficiali non cum sulco lateris oppositi unito percurso, superne et inferne poris numerosis con-
spieuis obsito, infra apicem facie trigona convexa plus minusve postrorsum descendente ibique ve-
ium semilunare laeve labium superius occultantem efficiente, velo margine libero nec papillato
nec cirrato lateribus non lobato; osse suborbitali anteriore irregulariter trigono, longiore quam
alto, apice rotundato vel plus minusve truncato antrorsum spectante, margine posteriore subverti-
cali plus minusve emarginato vel curvato; osse suborbitali 2° elongato- vel oblongo-tetragono,
minus duplo ad duplo longiore quam alto, antice quam postice multo altiore, oculi diametro vix
rius duplo humiliore; osse suborbitali 8° osse suborbitali 4° latiore, oculi diametro plus duplo ad
triplo circiter humiliore; cirris gracilibus, basi membranaceis, supramaxillaribus rostralibus multo
loncioribus, oculo sat multo brevioribus, rostralibus antige in sulco rostrali sub apice ossis subor-
salis anterioris insertis: rictu subinfero, latitudine capitis latitudine sat multo breviore, ore
lauso medio parum antrorsum curvato lateribus valde postrorsum curvato, ore aperto subsemilunari,

‘cit. cavitatis oris interno lato; labio superiore carnoso, integro, ante maxillam superiorem
dulo, infra maxillam inferiorem descendente et facie labii inferioris superiore sat longe post ejus
inem anteriorem affixo; maxilla superiore acie cartilaginea subsemilunari, deorsum valde pro-
tractili; maxilla inferiore symphysi nec emarginata, nec tuberculata, symphysi late cartilagineo-
carnosa, valde crassa, tumida, antice truncata; labio inferiore carnoso, lato, reflexo, lateribus non
lobato, sed obtuse rotundato, antice quam postice latiore, margine antériore villosiusculo vel leviter
papillato; suleo infralabiali marginem oris versus directo, oculo non multo breviore, isthmo lato a
culco lateris oppositi separato, antice bifurcato labium superius inter et faciem labii inferioris
superiorem desinente, frenulo carneo a sulco supramaxillari separato; opereulo latitudine 2 circiter
in ejus altitudine, oculi diametro graciliore, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; apertura
branchiali sub pracoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis ag-
wyegatis 2.4.5./5. 4. 2, apicem versus compressiusculis, facie masticatoria oblique truncata mar-
ginibus non vel vix elevatis non lobata, dentibus serie anteriore antice non suleatis; osse scapulari
tricono acute rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante

pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato, non carinato; squamis subverticalibus,

153

lateribus medio et antice quam cetero corpore majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitu-
dinaliter vel subradiatim striatis, 83 vel 34 in linea laterali, 12 in serie transversali (ventralibus in-
fimis inclusis) quarum 4!/2(5) supra lineam lateralem, 9 in serie longitudinali occiput inter et pinnam
dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter tri-ad quinque-seriatis postrorsum magnitudine sensim
accrescentibus serie media iis seriebus lateralibus non vel vix majoribus; linea laterali rectiuscula,
antice tantum declivi, basi ventralium sat multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squa-
mis tubulo simplice mediam squamam attingente vel subattingente notata; pinna dorsali sat longe
ante pinnas ventrales incipiente et longeante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emar-
ginata, eorpore vix ad non humiliore, minus duplo altiore quam basi longa; pinnis pectoralibus et
ventralibus acutis, longitudine subaequalibus, 5°/5 ad 6 et paulo in longitudine corporis, pectoralibus
ventrales non, ventralibus analem non vel vix attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima
inclusa, acuta, emarginata , dorsali sat multo ad multo minus duplo humiliore et duplo fere breviore,
plus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili toto eartilagineo; caudali basi squa-

mosa profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore longiore 3!» ad 4 in longitudine corporis; co-
lore corpore superne oliváceo, inferne argenteo; squamis dorso lateribusque singulis basi vitta trans-
versa violacea; iride flava vel rosea; pinnis radiis roseis, membrana roseo-hyaliuis.

B 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl.

Syn. Lobocheilas lehat Blkr, Enumer. specier. pisc. javan. Nat. T. Ned. Ind. XV p. 428 (nec Syn.)

Lehat, Millang Sundan.
Hab. Java (Parongkalong), in fluviis.
Longitudo 2 speciminum 105” et 121".

‘Ik vermoed, dat mijne voorwerpen behooren tot een’ nog jeugdigen leeftijdstoestand.
De soort zelve verschilt voornamelijk van Lobocheilos falcifer door één overlangsche
schubrei minder boven de zijlijn, onverdeelde onderlipsgroef, welke door een toompje
van de bovenkaaksgroef is gescheiden, meer afgeronden aan de ondervlakte bollen
en minder afgeplatten en minder hoekigen snuit, enz. In habitus vertoonen ove-
rigens voorwerpen van gelijke grootte van beide soorten zeer groote overeenkomst.
De minder talrijke schubreijen boven de zijlijn en de daardoor grootere schubben,

vallen echter, bij oplettende waarneming

g, zeer in het oog. .

Lobocheiles ? (Lobocheilos ?) Hasselt. Blkr. Atl. Cypr. Tab. VIII fig. 1.

Loboch.? corpore oblongo compresso, altitudine 27/4 circiter in ejus longitudine; capite acutiusculo

5 circiter in longitudine corporis cum, 4 fere in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine
capitis 11/4 circiter in ejus longitudine; oculis diametro 3l/»circiter in longitudine capitis, diametro
lis in capitis parte postoeulari; rostro convexo, oculo longiore, non ante os prominente; linea
rostro-dorsali supra oculos coneaviuscula, nucha convexa; maxilla superiore ante oculum desinente ;
cirris supramaxillaribus cirris rostralibus longioribus oculo non vel vix brevioribus; labiis carnosis *
dorso elevato ventre vix convexiore: squamis 40 p. m. in linea laterali, 10 p. m. in serie trans-
versali absque. ventralibus infimis quarum 41/2 (5) supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie longitu-
dinali occiput inter et pinnam dorsalem; pinna dorsali paulo ante basin pinnarum ventralium in-
cipiente, acuta, emarginata, altitudine 17/5 circiter in altitudine corporis, non vel vix altiore quam
basi longa, radio simplice postico gracillimo glabro eapite breviore; pinnis peetoralibus et rentra-
20

154

libus acutis longitudine subaequalibus 6'/2 ad 7 in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non;
ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali vix vel non humiliore, plus
duplo altiore quam basi longa, radio simpliee tertio gracili cartilagineo; caudali basi tantum squa-
mosa, profunde incisa, lobis acutis 41/2 circiter in longitudine corporis; coloribus . . . .?

D. 3/9 vel 4/9. P. 1/15. V. 1/8 vel 2/8. A. 2/5 vel 3/5. C. 5/17/85. vel 6/17/6. lat. brev. incl.

Syn. Barbus Iassellü Blkr, Deseript. specier. pisc. Javan. nov., Nat. Tijdschr. Ned. Ind. XIII p. 355.

Hab. Java (Sading-wetan), in fluviis.

Longitudo figurae descriptae 120’.

Aanm. Ik stelde deze soort op naar eene schetsteckening ,
Van Hasselt, zijude het mij tot nog toe niet gelukt voorwerpen daarvan te be-

nagelaten door Kuhl en

komen. Ik bragt haar vroeger onder het geslacht Barbus, doch ik ben thans
niet vreemd aan het denkbeeld, dat zij veeleer tot het geslacht Lobocheilos te
brengen is. De afbeelding schijnt overigens niet de naauwkeurigheid te bezitten,
welke men gewoonlijk in de door Van Hasselt nagelatene afbeeldingen aantreft.

Lobocheilos (Gobionichthys) lipocheilos Blkr, Tweedradige Lehat. Atl.
Cypr. Tab. VII.
*Lobocheil. (Gobion.) eorpore subelongato compresso, altitudine 5/5 ad 5 in ejus longitudine, latitudine
2 ad 2 ferein ejus altitudine; capite convexiusculo, antice rotundato non truncato, 5 et paulo ad,7! ;
in longitudine corporis cum, 4 ad 53 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1!/4
circiter, latitudine 125ad 1,/2in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 et paulo ad 4 et paulo
in longitudine capitis, diametro 1 et paulo ad 1!/3in capitis parte postoculari, diametro 1 et paulo
ad 21,4 distantibus, membrana palpebrali iridis magnam partem tegente apertura subcireulari; linea
rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula vel convexiuscula, nucha dorsoque valde convexa;
linea interoeulari convexa; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus
patulis. valvula elaudendis, anterioribus margine elevato subtubulatis; rostro valde carnoso, oculo
juvenilibus breviore provectis multo longiore, convexo, conico, acutiusculo, non truncato, lateribus
non lobato sed suleo parum obliquo rostri apicem non attingente percurso, apice et supra et infra
sulcum poris numerosis conspicuis obsito, infra apicem facie brevi subtrigona plus minusve postror-
sum descendente ibique velum semilunare laeve labium superius occultantem efficiente, velo mar-
sine libero integro, nec papillato, nec cirrato, lateribus non lobato; osse suborbitali anteriore
oblongo subtrigono vel quadratiusculo, multo longiore quam alto, apice rotundato vel plus minus-
ve truncato antrorsum spectante, margine posteriore oblique postrorsum adscendente convexo vel
angulato; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, plus duplo longiore quam alto, antice quam postice
sat multo altiore, oculi diametro plus duplo ad quadruplo fere humiliore; osse suborbitali 5° osse
suborbitali 4° latiore, oculi diametro triplo ad sextuplo humiliore; cirris rostralibus nullis, supra-
maxillaribus gracilibus, basi membranaceis, oculo multo ad paulo brevioribus; rietu subinfero,
latitudine capitis latitudine sat multo breviore, ore clauso medio parum antrorsum curvato lateribus
valde postrorsum curvato, ore aperto subsemilunari, introitu cavitatis oris interno lato; labio supe-
riore carnoso integro, ante maxillam superiorem pendulo, usque infra maxillam inferiorem descen-
dente et facie labii inferioris superiore sat longe post ejus marginem anteriorem affixo; maxilla superiore

acie cartilaginea subsemilunari, deorsum valde protractili; maxilla inferiore symphysi nee emarginata,

155

nec tuberculata, ante symphysin late cartilagineo-carnosa, valde crassa, tumida, acie truncata; labio
inferiore carnoso, lato, reflexo, margine anteriore villosiusculo, antice quam postice latiore, utroque
latere in lobum rotundatum producto; sulco infralabiali marginem oris versus directo, oculo breviore,
isthmo valde lato a suleo lateris oppositi separato, antice bifurcato ramulo interno labium superius
inter et faciem labii inferioris superiorem decurrente, ramulo externo in suleum supramaxillarem
transiente; operculo latitudine 2 ad 2 et paulo in ejus altitudine, oculi diametro non vel vix graci-
liore, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; apertura branchiali sub praeopereuli margine
posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5./5.4.2, apicem versus
compressiusculis, facie masticatoria oblique truncata marginibus non vel parum elevatis non lobata,
dentibus serie anteriore antice non suleatis; osse scapulari trigono acute rotundato; linea dorsali
convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales
planiusculo non carinato; squamis subverticalibus, lateribus medio et antice quam cetero corpore
majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter vel subradiatim striatis, 35 vel 26 in
linea laterali, 13 in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 5'/2 (6) supra lineam la-
teralem, 12 vel 13 in serie longitudinali occiput interet pinnam dorsalem, ventralibus infimis longi-
tudinaliter tri- ad quinque-seriatis, postrorsum magnitudine sensim accrescentibus, serie media iis
seriebus lateralibus vix majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium
sat multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simpliee mediam squamam
non attingente notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales incipiente etlonge ante pinnam analem
desinente, basi alepidota, acuta, valde emarginata, corpore humiliore ad vix altiore, multo minus
duplo altiore quam longa; pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus 6'3 ad 6 in
longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem nou attingentibus; anali basi va-
gina squamosa humillima inelusa, acuta, mediocriter ad valde emarginata, dorsali multo humiliore
et duplo ad duplo fere breviore, duplo ad plus duplo latiore quim basi longa, radio simplice tertio
gracili toto cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde ineisa, lobis aeutis, inferiore longiore 4
ad 32/53in longitudine corporis; colore corpore superne olivaceo, inferne argenteo vel margaritaceo;
iride flava vel rosea; pinnis radiis roseis, membrana roseo-vel violascente-hyalinis.
B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl.
Syn. Chondrostoma lipocheilos Val, Poiss. XVII p. 298 tab. 513.
Chondrostome à lèvre épaisse Val, ib.
Tylognathus lipocheilos Heck. Fisch. Syr. p. 181, 188.
Gobio javanicus Blkr, Deser. spec. pisc. Javan. nov., Nat. 'T. Ned. Ind, XII p. 355
Lobocheilos (Gobionichthys) javanicus Blkr, Enum. piscium. Arch. Ind. p. 145.
Wadong gunung Mal. Dat, Lehat, Millang Sund.
Hab. Java (Batavia), in fluviis.
Longitudo plus quam 200 speciminum 41'" ad 265'".

Aanm. lk meen thans in de onderwerpelijke teruggevonden te hebben de soort,
door den heer Valenciennes onder den naam van Chondrostoma lipocheilos beschre-
ven en afgebeeld. Dat die soort geene Chondrostoma kon zijn, werd door Heckel
reeds opgemerkt in zijne Fische Syriens. Inderdaad, Lobocheilos (Gobionichthys)
lipocheilos heeft volkomen dezelfde lipvorming als Lobocheilos falcifer en Lobochei-
los Schwanefeldi, doch het naauwkeurigste onderzoek laat er slechts bovenkaaks-
draden en geene snuitdraden ontwaren. Reeds daardoor is zij van de beide ge-

156

noemde te onderkennen, doch zij verschilt bovendien van die beide soorten nog
door haren afgeronden en niet afgeknotten snuit.

Zij is overigens nader verwant aan Lobocheilos Schwanefeldi dan aan Lobocheilos
falcifer, welke ligchaam, kop en rugvin betrekkelijk aanmerkelijk hooger heeft,
maar laat zich, behalve door de bovengenoemde kenmerken, nog van Lobocheilos
Schwanefeldi onderkennen door afwezigheid der overlangsche bandteekening, hoo-
geren kop, min of meer hollen ondersten operkelrand, enz.

Ik beschreef deze soort vroeger als eene soort van Gobio, naar zeer jeugdige
voorwerpen, van welke het grootste „niet langer was dan 72 millimeters. Sedert
meer oplettend geworden op de groote verscheidenheid in en het diagnostische gewigt
van den bouw der monddeelen, beb ik herkend, dat die bouw volkomen beantwoordt
aan dien bij de verwante soorten van Lobocheilos, terwijl eene naauwkeurige verge-
lijking met sedert ontvangene grootere voorwerpen dienaangaande geen’ twijfel
heeft overgelaten.

Ik tecken hier nog aan, dat in de beschrijving van den heer Valenciennes opge-
geven is, dat de soort slechts 26 schubben op eene overlangsche rei heeft. Dit zal
wel eene schrijf- of drukfout zijn, vermits de afbeelding ongeveer 37 schubben op
eene overlangsche rei aangeeft, wat met de natuur overeenkomt. Daarentegen geeft
de afbeelding het tandenstelsel der soort zeer onjuist terug, terwijl het in de be-
schrijving juist geschetst is. De vorm der monddeelen is op de afbeelding vol-
strekt onvoldoende teruggegeven.

Lobocheilos (Gobionichthys) mucrocephalus Dlkr, Kleinkoppige Lehat.
Atl. Cypr. Tab. VIII fig. 2.

Loboch. (Gobion.) corpore subelongato compresso, altitudine 4%/% in ejus longitudine, latitudine 2 in
cjus altitudine; eapite convexiusculo, antice rotundato non truneato, 5/5 in longitudine corporis cum,
12/5 circiter in longitudine corporis absque pinna. caudali, altitudine 11/4 circiter, latitudine 1?/ circiter
in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 et paulo in longitudine capitis, diametro 1 et paulo
in capitis parte postoculari, diametro 11/3 circiter distantibus, membrana palpebrali iridis marginem
:xternum tegente apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi convexiuscula,
nucha dorsoque valde convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae multo magis quam rostri
apiei approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus margine elevato subtubu-
latis; rostro valde carnoso, oculo vix breviore, convexo, non truncato, lateribus non lobato, utroque
latero suleo obliquo parum conspicuo brevi, antice poris numerosis conspicuis obsito, infra apicem
facie trigona nulla, velo brevi labium ‘superius occultante margine libero integro, nec papillato,
nec cirrato, lateribus non lobato; osse suborbitali anteriore oblongo-trigono, paulo longiore quam
alto, apice rotundato antrorsum spectante, margine posteriore subverticali parum curvato ; osse orbi-
tali 2? elongato-tetraeono, plus duplo longiore quam alto, antice quam postice paulo altiore, oculi
diametro plus triplo humiliore; osse suborbitali 3° osse suborbitali 4° paulo latiore, oculi diametro
multoties humiliore; cirris rostralibus nullis, supramaxillaribus gracilibus oculi diametro minus

157

duplo brevioribus: rietu subinfero, latitudine capitis latitudine valde multo breviore, ore clauso me-
dio parum antrorsum eurvato, lateribus valde postrorsum curvato, ore aperto subsemilunari, in-
troitu cavitatis oris interno lato; labio superiore earnoso, integro, ante maxillam superiorem pen-
dulo, usque infra maxillam inferiorem deseendente et facie labii inferioris superiore sat longe post
ejus marginem liberum affixo; maxilla superiore acie cartilaginea subsemilunari, deorsum valde pro-
tractili; maxilla inferiore symphysi nec emarginata, nec tuberculata, ante symphysin late cartila-
gineo-carnosa, valde crassa , acie truncata, lata; labio inferiore carnoso, reflexo, margine anteriore villosi-
useulo, antice quam posticelatiore, utroquelatere in lobum obtuse rotundatum produeto; sulco in-
fralabiali marginem oris versus directo, oculo breviore, isthmo valdelato a sulco lateris oppositi se-
parato, antice bifureato ramulo interno labium superius inter et faciem labii inferioris superiorem
decurrente, ramulo externo in suleum supramaxillarem transiente; operculo latitudine 1°/3 in ejus al-
titudine, oculi diametro non graeiliore, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura
branchiali sub pracoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis ag-
gregatis 2. 4. 5/5. 4. 2. apicem. versus compressiusculis, facie masticatoria oblique truncata margi-
nibus non vel parum elevatis non lobata, dentibus serie anteriore antice non suleatis; osse scapu-
lari trigono acute rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multoaltiore; ventre ante
pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales planiuseulo non carinato; squamis subverticalipus la-
teribus antice iis cetero corpore majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim
striatis, 34 vel 35 in linea laterali, 18 in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 5!/2 (6)
supra lineam lateralem, 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem; linea laterali
rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium non multo magis quam lineae dorsali approximata,
singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel superante notata; pinna dorsali
ante pinnas ventrales incipiente et longe ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, vix
emarginata, corpore vix humiliore, valde multo minus duplo altiore quam longa; pinnis pectoralibus
et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus, 6!/2 circiter in longitudine corporis ,-pectoralibus
ventrales non, ventralibus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa,
acuta, vix emarginata, dorsali sat multo humiliore sed duplo circiter breviore, duplo circiter alti-
ore quam basi longa, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde
incisa, lobis acutis, subaequalibus, 41/4 circiter in longitudine corporis; colore corpere superne viridi,
inferne argenteo; iride flava vel rosea; pinnis roseis vel roseo-hyalinis.

B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl.

Syn, Gobio microcephalus Blkr, Deser. spec. pisc. Javan. nov. Nat. T. Ned. Ind. XIII y. 387.

Wadon gunung Mal. Bat.
Hab. Java (Batavia), in fluviis,

Longitudo speciminis uniei 71°”,

Aanm. Onderwerpelijke soort is evenmin eene Gobio als Lobocheilos javanicus
en behoort tot hetzelfde geslacht als deze. Evenzoo bezit zij slechts de bovenkaaks-
en niet de snuitvoeldraden. Zij verschilt echter door kleineren kop en hooger lig-
chaam (bij voorwerpen van beide soorten van gelijke grootte), door niet naar de
mondopening teruggebogene snuitvlakte, betrekkelijk breeder operkel, enz.

Mijn voorwerp behoort hoogstwaarschijnlijk tot den nog zeer jeugdigen leeftijds-
toestand, zoodat het voor eene betere kennis der soort noodig is, dat ook grootere
voorwerpen worden onderzocht.

158 | .
Lobocheilos ? (Gobionichthys ?) hispidus Blk x.

Descriptio Valenciennesiana sequens.

‚Un Labéon assez semblable aux précédens (Labeo erythropterus K. v. H., Labeo fimbriatus Val.)
»et qui a deux trés-courts barbillons à l'angle de la bouche. La hauteur est du cinquième de la
„longueur totale; la tête ézale cette hauteur. Le museau, obtus, est hérissé de tubercules pointus ;
»la caudale est bien fourchue; la dorsale est haute et pointue: son premier rayon est assez rigide
» et détaché; l'anale est étroite; les ventrales sont longues. D. 11. A. 6. C. 19. P. 17. V. 9. Sur
»un dessin fait à Java, je vois que le dos est bleu, et qu'une bandelette de cette couleur se dessine
» par le milieu de le queue et va s'évanouir à la hauteur de la pectorale. Bes flancs sont argentés ,
»teints de rosé, qui se change en jaunatre sur le ventre; les nageoires sont jaunes. Le poisson,
»long d'un pied, vient de Buitenzorg, Les jeunes naturalistes à qui nous le devons, avaient l'idée
»de distinguer celui-ci comme genre, et de le nommer ZLobocheilus”.

Syn. Lobocheilos sp. Van Hass., sec. Valenc.

Labeo hispidus Val, Poiss. XVI p. 272; Blkr, Enumerat. pisc. Arch. Indic.
Labéon hérissé Val., ibid.

. e

Aanm. De hier overgenomene beschrijving van den heer Valenciennes laat vol-
strekt niet toe te beslissen of de soort eene Labeo is of niet. Ik plaats haar
onder Lobocheilos, voornamelijk omdat Van Hasselt zelf haar daartoe heeft gebragt.
Indien zij inderdaad slechts bovenkaaksdraden en geene snuitdraden heeft, zou daar-
uit volgen, dat zij tevens behoort tot het ondergeslacht Gobionichth vs.

Wat betreft de puntige snuitknobbeltjes, deze geven niets kenmerkends aan de
hand. Bij zeer vele Labeoninen met zigtbare snuitporión heb ik die aangetroffen.
Zij zijn eenvoudig eene kalkachtige afscheiding dier poriën en daardoor zeer af-
vallig. Zij staan in dezelfde verhouding tot de snuitporiën als de hoornachtige
kaakscheeden, welke bij de Phalakrognathinen algemeen zijn, de kaak los bedekken
en meestal zoo afvallig zijn, dat eene ligte drukking of trekking ze van de kaak
doet verwijderen.

Rorrra Val, Poiss. XVI p. 184, Heck. Fisch. Syr. p. 35 Nachtr.
p. 180. — Ronira.

Corpus oblongum compressum , squamis magnis vel mediocribus ves-
titum. Maxilla nudae, non tumidae. Cirr 4 vel 2, rostrales et supra-
maxillares, vel supramaxillares tantum. Rostrum earnosum, inte-
grum, paulo vel vix ante os prominens, lateribus non lobatum, mar-
gine libero nec papillatum nee fimbriatum. Os suborbitale anterius or-
bitae approximatum. Labium superius ante maxillam superiorem pen-
dulum, fimbriatum, cum labio inferiore continuum. Rictus ore aperto

159

plus minusve ovalis. Maxilla superior acie tenui semilunari. Maxilla
inferior acie tenui truncata vel rotundata, symphysi tuberculo nullo.
Labium inferius reflexum, papillatum vel fimbriatum, non lobatum.
Sulcus postlabialis utroque latere simplex longitudinaliter marginem
oris versus direetus, isthmo lato a sulco lateris oppositi separatus.
Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et ante vel supra pin-
nam analem desinens, radio simplice postico cartilagineo. Dentes pha-
ryngeales masticatorii aggregati 2.4.5/5.4.2. facie masticatoria oblique
truncati.

Subg. Rohita Blkr, Cirri 4, rostrales et supramaxillares.

» Rohitodes Dlkr, Cirri 2, supramaxillares tautum.

Aanm. Het geslacht Rohita omvat alle echte Labeoninen met gave niet gekwabte
snuithuid, tegen de oogkas liggend voorste onderoogkuilsbeen, niet verdikte eu
aan de symphysis niet geknopte onderkaak, gefranjede met elkander zamenvloeijen-
de lippen en enkele, niet met die der tegenovergestelde zijde vereenigde, achterlips-
groeve. Op deze wijze bepaald is het voldoende te onderkennen, eensdeels van de
verwante geslachten Labeo, Rohitichthys, Diplocheilichthys en Morulius, en anderen-
deels van de insgelijks verwante geslachten Abrostomus, Dangila en Barbichthys.

De heer Valenciennes, het geslacht Rohita opstellende, beperkte het tot de soor-
ten met 4 voeldraden, terwijl hij meerdere soorten, bij welke slechts bovenkaaks-
draden en geene snuitdraden aanwezig zijn, bragt tot het geslacht Labeo, zooals
zijne Labeo cephalus, Labeo Dussumieri, Labeo Reynauldi, Labeo microlepidotus
en Labeo fimbriatus.

Heckel beperkte het geslacht Rohita niet tot de soorten met 4 voeldraden, maar
jam ook soorten aan met 2 en zelfs soorten zonder voeldraden. Heckel heeft echter
het geslacht niet naar de natuur gekend en daardoor is het verklaarbaar, dat de
beide definities, welke hij van Rohita heeft gegeven, in meerdere opzigten onvol-
doende en zelfs onnaauwkeurig zijn.

Zoo wordt in zijne eerste diagnose gesproken van » Dentes aggregati 3.3.6/6.3.3”
wat onjuist is; — voorts van » os inferum", wat insgelijks voor eenige soorten
onjuist is, — en eindelijk van » maxilla superior carnea, margine fimbriata, sub
rostro crasso poroso occulta" wat eene geheel verkeerde voorstelling is, omdat niet
de dunne kraakbeenige bovenkaak gefranjed is maar wel de vrij voor haar afhan-
gende bovenlip, terwijl bovendien bij meerdere soorten de snuit zonder: zigtbare
poriën is. Deze laatste onjuiste voorstelling 1s in zijne latere diagnose van het
jaar 1847 herhaald.

160 |

Het geslacht Rohita is rijk aan soorten, doch zij behooren alle tot Zuid-Azië en
den Indischen Archipel. De heer Valenciennes gaf den naam van eene der ben-
gaalsche soorten (Cyprinus rohita Buch.) aan het geslacht, doch zijne typische soort
is zijne Rohita nandina, of Buchanan’s Cyprinus nandina, welke inderdaad eene
echte Rohita is, terwijl Cyprinus rohita Buch. behoort tot het geslacht Morulius,
wegens hare ver voor het oog liggende voorste onderoogkuilsbeenderen.

Het ware dus eigenaardiger geweest den geslachtsnaam Nandina te geven aan
alle die soorten, welke echte Rohiten zijn en dien van Rohita te behouden voor Cy-
prinus rohita Buch. en de daaraan verwante soorten. Ten einde echter verwarring
in de beteekenis te voorkomen, heb ik den naam van Rohita behouden voor de
soort, op welk de heer Valenciennes dien bij voorkeur toepaste.

Meerdere zuid-aziatische soorten, door den heer Valenciennes tot Rohita gebragt,
zijn, na de splitsing van het geslacht, niet meer daartoe te brengen, maar tot het
geslacht Morulius. Ik kan niet voor alle soorten met zekerheid aangeven, tot
welk der beide genera zij te brengen zijn, vermits de bestaande beschrijvingen en
afbeeldingen ten opzigte der generische kenmerken meestal niet voldoen. De vier
bengaalsche soorten mijner verzameling evenwel (Rohita Buchanani Val., Rohita
Belangeri Val., Rohita calbosu Val. en Rohita chalybeata Val.) zijn tot Morulius
te brengen, doch zij zijn niet de eenige, zooals ik, over Morulius handelende, na-
der zal aanduiden. Overigens zijn, om bovengemelde redenen, in de lijst der La-
beoninen nog meerdere soorten tot Rohita gebragt, welke een nader onderzoek mis-
schien zal leeren soorten van Morulius te zijn.

De soorten van den Indischen Archipel, tot dus verre tot Rohita gebragt, be-
hooren op slechts eene enkele uitzondering, inderdaad daartoe, zijnde slechts mijne
vroegere Rohita chrysophekadion tot Morulius te brengen.

Deze soorten zijn, na aftrekking van laatstgenoemde, nog 14 in getal en alle be-
hoorende tot het subgenus Rohita, wegens hare 4 voeldraden. Voor een goed
deel zijn zij gemakkelijk van de overige bekende soorten te onderscheiden, doch
sommige soorten zijn zoo na aan elkander verwant, dat eene naauwkeurige studie
noodig is om de soortelijke verschillen met zekerheid te bepalen. Ik meen daarin
geslaagd te zijn, in volgend schema.

]. Cirri 4, rostrales et supramaxillares (Subgen. Zola).
A. Squamae 45 ad 53 in linea laterali. Cirri bene evoluti oculo non breviores.
D. 4/17 ad 4/19.

+ Squamae 10 vel 11 supra lineam lateralem. Oculi subpostert. P. 1/16 vel
1/17. Macula postaxillaris magna oblonga transversa nigra. Rostrum. antice
poris conspicuis nullis.

Rohita (Rohita) melanopleura Dlkr.

161

+ Squamae 8 supra lineam lateralem. Oculi superi. P. 1/14. Macula caudalis
rotundata nigra. Rostrum antice corporis conspicuis 9 in seriem transversam
dispositis.

Rohita (Rohita) borneënsis Blkr.
B. Squamae 82 ad 37 in linea laterali. Cirri bene evoluti.

4 Rostrum antice poris conspicuis nullis.

6 Squamae 7 (6!) supra lineam lateralem. Os suborbitale anterius irregulariter
tetragonum.

o Oculi superi.

© Fascia cephalo-caudalis fusca. D. 4/12 vel 4/13. P. 1/14. Squamae 35
vel 36 in linea laterali. Cauda radium dorsalem posticum inter et basin
caudalis 44 circiter in longitudine corporis.

Rohita (Rohita) Waandersi Bikr.

©’ Fascia cephalo-caudalis nulla sed macula magna nigra caudam amplec-
tens. D. 4/15 vel 4/16. Squamae 32 ad 34 in linea laterali. Cauda ra-
dium dorsalem posticum inter et basin caudalis 7? circiter in longi-
tudine corporis.

Rohita (Rohita) Kaypeau Blkr.
o Oculi posteri.

e Latera vittis vel fasciis nullis. D. 4/13 ad 4/15. Squamae 34 ad 36
in linea laterali. Cauda radium dorsalem posticum iuter et basin cau-
lis 51 circiter in longitudine corporis.

Rohita (Rohita) Schlegel Blkr.

Ô Squamae 6 (51) supra lineam lateralem. Oculi superi.

o Latera postice vittis pluribus longitudinalibus fuscis, antice guttis aureis
vel nitente-viridibus. D. 4/14 ad 4/18. Squamae 34 ad 37 in linea la-
terali. Os suborbitale anterius irregulariter tetragonum

Rohita (Rohita) Hasseltii Val.

o Latera fascia cephalo-caudali unica nigra. Squamae 34 vel 35 in linea
laterali. P. 1/14. Os suborbitale anterius semilunare.
© D. 4/12 vel 4/13. Caput altitudine 14 in ejus longitudine. Squamae

14 in serie transversali.
Rohita (folita) microcephalus Val.
© D. 4/10 vel 4/11. Caput altitudine 14 in ojus longitudine. Squamae
13 in serie transversali.

Rohita (Rohita) brachynotopterus Dlkr.

6’ Squamae 5 (44) supra lineam lateralem.

o Cauda macula rotunda nigra. D. 4/14 vel 4/15. Squamae 33 in
linea laterali.

Rohita (BRohita) Kukh Bkr.

i1 Rostrum antice poris conspicuis. Oculi superi. Squamae 6 (5!) supra li-
neam lateralem.
à Rostrum antiee poris 2 distantibus. D. 4/15 vel 4/16. Squamae 35 in
linea laterali. Regio suprascapularis macula coerulea.

Rohita (Rohita) hahajanensis Blkr.

ó Rostrum antice poris conspicuis 3, medio lateralibus majore. Squamae
32 ad 34 in linea laterali. D. 4/10 ad 4/14.
o Pinna dorsali antice macula nigra nulla. Squamae 14 in serie transversali.
Operculum latitudine 2 ad 2 et paulo in ejus altitudine.

Rohita (Rohita) vittata Val.

o Pinna dorsalis antice macula magna nigra. Squamae 13 in serie trans-
versali. Operculum latitudine 14 ad 1g in ejus altitudine.

Rohita (Rohita) triporos Blkr.
o" Rostrum poris 8 in circulum dispositis et insuper poro centrali poris
ceteris majore.
o Fascia cephalo-caudalis nigricans. D. 4/12 vel 4/13. Operculum latitu-
dine 22 in ejus altitudine. :

Rohita (Rohita) enneaporos Blkr.
C. Squamae 28 ad 30 in linea laterali. Cirri bene evoluti. Oculi superi.
+ Rostrum antice poris conspicuis numerosis, centralibus majoribus nullis.
6 Squamae 5 (41) supra lineam lateralem. D. 4/12 vel 4/13. Cauda ma-
cula nigra.
Rohita (Rohita) oligolepis Blkr.

Wat het subgenus Rohitodes betreft, ik breng daartoe eenige soorten van Zuid-Azië,
welke de kenmerken van Rohita Val. bezitten, doch geene snuitdraden, om welke
reden alleen de heer Valenciennes ze onder het geslacht Labeo schijnt te hebben
gebragt. ‘Ten-opzigte dezer soorten moet ik echter aanteckenen, dat het mogelijk
is, dat ze tot Morulius behooren, wat niet uit te maken is, dan nadat de bouw
en ligging der onderoogkuilsbeenderen dier soorten zullen zijn onderzocht. In de
beschrijvingen van den heer Valenciennes is niets daaromtrent medegedeeld en de
eenige afbeelding, welke ik van die soorten ken (Labeo cephalus Val. tab. 487), en

welke overigens ten opzigte der monddeelen nog zeer inkorrekt is, heldert zulks
evenmin op.

163

Rohita (Rohita) melanopleura Blkr, Zesde Dijdr. ichth. fauna Borneo,
Nat. T. Ned. Ind. III p. 480. — Zwartvlekkige Rolita. Atl. Cypr.
Tab. XIII.

Rohit. (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudine 33/5 ad 31/4 in ejus longitudine, latitudine 21/; ad
21/3 in ejus altitudine; capite acutiusculo non convexo, ore clauso antice inferne oblique truncato, 41/3 ad
5!/5 in longitudine corporis cum, 3 et paulo ad 4 fere in longitudine corporis absque pinna caudali;
altitudine capitis 1 et paulo, latitudine 12 circiter in ejus longitudine; oculis subposteris diametro
3 ad 4 et paulo in longitudine capitis, diametro 1 et paulo ad l'i2in capitis parte postoculari,
diametro 1!/3 ad 2 et paulo distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente,
apertura subcirculari; linea rostro-dorsali capite declivi convexa vel rectiuscula, nucha et dorso valde
convexa ; linea interoculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus
patulis valvula claudendis, anterioribus tubulatis; poris parvis utroque latere nares inter et angulum
operculi superiorem longitudinaliter uniseriatis conspicuis; rostro convexo, plano, non velvix ante os
prominente, juvenilibus oculo breviore, aetate provectis oculo multo longiore, ubique laevi, poris majo-
ribus vel minoribus conspicuis nullis; osse suborbitali anteriore oblongo-tetragono , duplo circiter longiore
quam alto, angulis rotundato ; ossibus suborbitalibus ceteris humillimis, oculi diametro multoties gracilio-
ribus ; poris suborbitalibus parvis conspicuis longitudinaliter uniseriatis; cirris carnosis , rostralibus oculo
non ad multo longioribus supramaxillaribus vulgo brevioribus; maxilla superiore acie cartilaginea for-
mam ferri equini referente, symphysi non emarginata, deorsum valde protractili; labio superiore valde
carnoso ante maxillam pendulo, margine libero papillis cirriformibus numerosis pluriseriatis brevibus;
maxilla inferiore plana subeochleariformi; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine libero papillis
cirriformibus brevibus pluriseriatis, suleis inferne antice isthmo lato distantibus; mento propter
maxillam inferiorem valde adseendentem oblique truncato; operculo latitudine 2 circiter in ejus al-
titudine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali verticali, sub subopereulo desinente; dentibus
pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/0.4.2 vel 3. 3. 5,5. 3. 89. ex parte facie masticatoria
margine elevato unilobatis, dentibus serie anteriore antice dimidio apieali sulco longitudinali percursis ;
osse seapulari brevi obtuse rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore;
ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales valde obtuse carinato; squamis subverti-
calibus, mediis lateribus iis cetero corpore majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter
subradiatim striatis, 45 ad 53 in linea laterali, 20 vel 21 in serie transversali (absque ventralibus in-
fimis) quarum 10 vel 11 supra lineam lateralem, 17 ad 21 in serie longitudinali occiput inter et
pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter 5-seriatis postrorsum magnitudine sensim ac-
crescentibus, serie media iis seriebus lateralibus non minoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum
declivi, basi ventralium non vel paulo tantum magis quam lineae dorsali approximata, sineulis
squamis tubulo simplice mediam squamam non vel vix attingente notata; pinna dorsali ante pinnas
ventrales incipiente et supra pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, longiore
quam alta, longitudine 4 feread 32/;iu longitudine corporis, altitudine 11/;ad 11/5 in altitudine cor-
poris; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus 5 et paulo ad 6 et paulo in

longitudine corporis, pectoralibus ventrales non ad vix, ventralibus analem nonad vix attingentibus;

anali basi vagina squamosa humiliinclusa, acuta, parum vel non emarginata, dorsali paulo humiliore

sed plus duplo ad plus triplo breviore, ralio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa,

profunde incisa, lobis :

tis, superiore inferiore vulgo longiore, 32/yad 4 in lor
l

itudine corporis ;

'olore corpore superne olivaczo,

;

ateribus dilutiore, inferne argenteo; dorso lateribusque frequenter

164

maculis dilutioribus variegatis; iride flava vel rosea; cirris carneis vel olivascente-fuscis; regione
postseapulari macula oblonga transversa magna nigra;squamis dorso lateribusque singulis basi quam
dimidio libero profundioribus; pinnis roseis vel violascentibus, frequenter densissime fusco arenatis.
B. 3. D. 4/17 vel 4/18 vel 4/19. P. 1/16 vel 1/17. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 5/17/5 vel 6/17/6 lat. brev. incl.
Hab. Sumatra (Palembang), in fluviis.
Borneo (Bandjermasin, Kahajan, Pontianak), in fluviis:
Longitudo 18 speciminum 72" ad 320'”.

Aanm. Ik ontdekte deze soort in het jaar 1852 en beschreef haar toen naar een
drietal voorwerpen van Sumatra en Borneo. Sedert is mijn kabinet met nog tal-
rijke voorwerpen van dezelfde eilanden verrijkt geworden. Uit een mij ter inzage
afgestaan schetsboek van Siamsche visschen, vervaardigd door den Graaf Francis De
Castelnau, ontwaar ik, dat de soort ook in Siam wordt aangetroffen, waar zij in
de Meinam, bij de hoofdplaats Bankok, leeft. Rohita melanopleura is gemakkelijk her-
kenbaar aan de formule harer schubben en vinstralen, aan hare achter de bekspleet
staande oogen, lange voeldraden, gladden snuit en zwarte achterokselvlek. Het
aantal schubben op eene overlangsche rei is er aan grootere verschillen onderhevig
dan bij de overige mij bekende soorten van Rohita. Bij geen mijner 18 onder-
zochte voorwerpen is het evenwel minder dan 45 of meer dan 53, terwijl het
aantal overlangsche schubreijen boven de zijlijn er slechts verschilt tusschen 10 of 11.

Bij de jonge voorwerpen is de kleur des ligchaams gelijkvormiger dan bij de ou-
dere, bij welke de zijden onregelmatig met lichtere geelachtige vlekjes geteekend
zijn.

Rohita (Rohita) borneënsis Blkr, Act. Soc. Scient. Ind. Neérl. I, Tiende
Jijdrage ichthyol. fauna van Borneo p. 17. — Borneosche Rohita.
Atl. Cypr. Tab. VIII fig. 5.

Rohita (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudine 4 fere in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in
ejus altitudine; capite acutiusculo, ore clauso antice inferne mediocriter oblique truncato, 5 fere in
longitudine corporis cum, 3°/4 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/4 cir-
citer, latitudine 174 circiter in ejus longitudine; oculis superis, diametro 8 circiter in longitudine capitis,
diametro 1 et paulo in capitis parte postoculari, diametro 1!/5 circiter distantibus, membrana palpebrali
iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice
declivi rectiuscula, nucha et dorso valde convexa ; linea interoculari convexiuscula; naribus orbitae magis
quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus brevitubulatis ;
poris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi superiorem longitudinaliter uniseriatis con-
spieuis; rostro carnoso, planiusculo, convexo, vix ante os prominente, oculo paulo breviore, apice poris
9 conspieuis in seriem. transversam curvatam dispositis poro medio ceteris conspicue majore, poris ex-
ternis 2 ccteris multo minoribus; poris suborbitalibus parvis pluribus parum conspicuis longitudi-
naliter uniseriatis; osse suborbitali anteriore oblongo-tctragono, angulis rotundato, minus duplo longi-
ore quam alto; ossibus suborbitalibus ceteris humillimis oculi diametro multoties eracilioribus; cir-

165

ris carnosis eraeilescentibus supramaxillaribus rostralibus non multo longioribus oculo vix vel non
longioribus; maxilla superiore acie cartilaginca formam ferri equini subreferente symphysi leviter
emarginata, deorsum valde protractili; labio superiore valde carnoso, ante maxillam pendulo, mar-
gine libero papillis conicis obtusiusculis brevibus numerosis pluriseriatis; maxilla inferiore plana
subeochleariformi; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine libero papillis conicis brevibus pluri-
seriatis numerosis in serie externa acutis subcirriformibus, suleis inferne antice isthmo lato di-
stantibus; mento propter maxillam inferiorem adscendentem mediocriter oblique truncato; opereulo
latitudine 1!/2 circiter in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura
branchiali sub operculi parte anteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis agerecatis
2.4.5/5.4.2. singulis facie masticatoria oblique truncatis vel oblique convexis, marginibus eléva-
tis, serie anteriore praesertim inaequaliter bilobis iis serie anteriore antice dimidio apicali late sul-
catis; osse scapulari trigono acutiuscule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa al-
tiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales valde obtuse carinato ; squamis sub-
vertiealibus, mediis lateribus cetero corpore vix majoribus, dimidio libero et dimidio basali striis
longitudinalibus vix conspicuis vel nullis, 46 p. m. in serie longitudinali, 17 vel 18 in serie trans-
versali quarum 8 supra lineam lateralem, 14 vel 15 in serie longitudinali occiput inter et pinnam
dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media iis seriebus lateralibus non majo-
ribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium vix vel non magis quam
lincae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel supe-
rante notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales incipiente et supra initium pinnae analis desinente,
basi alepidota, acuta, emarginata, valde multo longiore quam alta, longitudine 3!/? circiterin longi-
tudine corporis, altitadine 125 ad 1!/2in altitudine corporis; pinnis peetoralibus ventralibusque acu-
tis, longitudine subaequalibus, 6 circiter in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ven-
tralibus analem non attingentibus ; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, non emar-
ginata, dorsali non multo humiliore sed plus triplo breviore, radio simplice tertio gracili cartila-
gineo; pinna caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutiusculis, superiore inferiore paulo
longiore, 5 et paulo in longitudine corporis; colore corpore superne cocrulescente-viridi, inferne ar-
genteo; iride flavescente vel rosea; dorso lateribusque singulis seriebus squamarum vitta longitudinali
fuscesente-violacea ; cauda macula rotundiuscula cocrulescente- violacea in linea laterali basi pinnae cau-
dalis approximata; pinnis roseis dorsali et anali praesertim fusco arenatis.

B. 3. D. 4/17 vel 4/18. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17,

Jab. Borneo (Pontianak), in fluviis.

enm

Longitudo speciminis unici 60°”.

7 lat. brev. incl.

Aanm. Een nader onderzoek dezer soort heeft mij doen ontwaren, dat zij behoort
tot de groep van het geslacht met groote zigtbare snuitporiën, welke poriën ik bij
mijne vroegere beschrijving, hoezeer genomen naar hetzelfde voorwerp, niet had
opgemerkt. Reeds hierdoor verschilt zij van Rohita melanopleura Blkr, aan welke
zij verwant is door de getallen der schubben op eene overlangsche rei en door de
getallen der vinstralen, — maar zij is bovendien nog door meerdere andere ken-
merken van Rohita melanopleura te onderkennen aan de aanwezigheid van slechts
8 overlangsche schubreijen boven de zijlijn, de geheel bovenstaande oogen, de af-
wezigheid eener zwarte achterokselvlek en de aanwezigheid daarentegen van eene
zwarte ronde vlek in de zijlijn aan den grond der staartvin, kortere voeldraden, enz.

166 *

Ik kende deze soort vroeger slechts van Pontianak, van waar ik mijn eenig
voorwerp heb ontvangen, doch het bovenaangehaalde schetsboek van den graaf
De Castelnau leert mij, dat zij ook in Siam, bij Bangkok, leeft.

Rohita (Rohita) Waandersi Blkr, Nieuwe Bijdr. ichth. kenn. v. Ban-
ka, Nat. T. Ned. Ind. p. 733. — Waandersche Rohita. Atl. Cypr.
Tab. IX fig. 2.

Rohit. (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudine 4 circiter in ejus longitudine, latitudine 2 et
paulo in ejus altitudine; capite obtusiusculo, convexiusculo, ore clauso antice inferne parum
oblique truncato, 57/1 circiter in longitudine corporis cum, 42/5 circiter in longitudine corporis absque
pinna caudali, altitudine 4!/; circiter, latitudine l?/; circiter in ejus longitudine ; oculis superis,
diametro 3? circiter in longitudine capitis, diametro 1!5 ad 175 in capitis parte postocalari , dia-
metris 2 fere distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura
_Subcirculari ; linea rostro-dorsali capite declivi rectiuscula vel convexiuscula, nucha et dorso con-
vexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus
patulis valvula claudendis, anterioribus brevi-tubulatis ; poris parvis nares inter et angulum operculi
superiorem longitudinaliter uniseriatis parum conspicuis; rostro carnoso, planiusculo, convexo, oculo
longiore, vix ante os prominente, poris majoribus vel minoribus conspieuis nullis; osse suborbitali
anteriore oblongo-irregulariter tetragono, postice quam antice altiore, minus duplo lonziore quam
alto; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus, oculi diametro quadruplo ad multoties gracilioribus;
poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris carnosis gracilescentibus, supramaxillaribus rostralibus
multo longioribus oculi diametro non vel vix longioribus; maxilla superiore acie cartilaginea formam
ferri equini subreferente, symphysigleviter emarginata, deorsum valde protractili; labio superiore valde
sarnoso, ante maxillam pendulo, margine interno oblique transversim sulcoso, margine libero papillis
brevibus conicis obtusis pluriseriatis; maxilla inferiore plana, margine anteriore truncata; labio infe-
riore valde carnoso, reflexo, margine interno oblique transversim rugoso, margine libero papillis conicis
obtusis brevibus pluriseriatis, sulcis inferne antice isthmo lato distantibus; mento propter maxillam
inferiorem adseendentem parum oblique truncato; operculo latitudine 2 fere in ejus altitudine, oculi
diametro non graciliore, margiue inferiore rectiusculo ; apertura branchiali sub operculi parte poste-
riore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2, singulis facie masticatoria
oblique truncata marginibus elevatis parum conspicuis non lobata, dentibus anterioribus antice non
suleatis; osse scapulari trigono acute rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa altiore ;
ventreante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales obtusissime carinato; squamis subverti-
calibus, mediis lateribus quam cetero corpore majoribus, dimidio libero et vulgo etiam dimidio ba-
sali longitudinaliter subradiatim striatis, 39 vel36 in linea laterali, 15 in serie transversali quarum
6'/2 (7) supra linea lateralem, 12 p. m. in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem ,
ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media maguitudine postrorsum sensim acerescen tib us
iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium
vix mazis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam
attingente vel subattingente notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales incipiente et sat longe ante
pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, vix emarginata, non multo longiore quam alta,
longitudine 4?,, cireiter in longitudine corporis, altitudine 17/5 circiter in altitudine corporis: pinnis

pectoralibus acutis 6'/2 fere in lonsitudine corporis, ventrales non attingentibus; ventralibus acutis

167

7 circiter in longitudine corporis, analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima
inclusa, acuta, non emarginata, dorsali sat multc humiliore et triplo circiter breviore, radio simplice
tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis 413 eirciter in longi-
tudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava vel rosea; fascia cephalo-
caudali nigricante-violacea corpore antice quam cauda graciliore, maxime conspicua, postice usque ad
apices radiorum pinnae caudalis mediorum producta; pinnis pulchre roseis vel rubris.

B. 3 D. 4/12 vel 4/13. P. 1/14. V. 2/8: A. 8,5 vel 3/6. C. 5/17/5 vel 6/17/6 lat. brev. incl.

Hab. Banka ('Toboali), in fluviis,

Longitudo speciminis unici 198".

Aanm. Rohita Waandersi, dus genoemd ter eere van den heer HI. L. Van Bloe-
men Waanders, aan wien hare kennis is te danken, behoort tot de soorten met
overlangschen bruinen of zwartachtigen ligchaamsband, waartoe ook behooren Rohita
vittata Val, Rohita enneaporos Blkr, Rohita microcephalus Val. en Rohita brachy-
notopterus Blkr, alle soorten van de Soenda-eilanden. Zij laat zich echter met
geene dier soorten verwisselen. Van Rohita enneaporos en Rohita vittata is zij reeds
daaraan te onderkennen dat de snuit geheel glad is en geene zigtbare poriën bezit.
Van alle vier genoemde onderscheidt zij zich echter door eene overlangsche rei
schubben méér boven de zijlijn, zijnde die reijen ten getale van 7 (6!) aanwezig,
terwijl er bij de andere soorten slechts 6 (54) worden aangetroffen. Dit kenmerk
heeft Rohita Waandersi, wat de soorten mijner verzameling betreft, slechts gemeen
met Rohita Kappenit Blkr, eene soort welke overigens den overlangschen ligchaams-
band mist maar daarentegen opmerkelijk is door eene zeer groote zwarte vlek, welke
den staart in vertikale rigting geheel omgeeft.

Overigens is Rohita Waandersi het naaste verwant aan Rohita microcephalus
Val., zoowel in habitus als vinbouw. Afgescheiden van het verschil tusschen beide,
gelegen in de formule der schubben, ontwaar ik nog een ander, gelegen in de ge-
daante van het voorste onderoogkuilsbeen , hetwelk bij Rohita Waandersi onregelmatig
vierhoekig is, terwijl het bij Rohita microcephalus eene halvemaanvormige gedaante
heeft. Ook is het operkel bij Rohita microcephalus betrekkelijk smaller, zijn de
keelgatstanden niet gekwabt en die der voorste rei niet gegleufd, enz.

De soort is tot nog toe slechts van Banka bekend.

Rohita (Rohita) Kappenii Blkr, Act. Soc. Scient. Ind. Neerl. IT Tiende
Bijdr. ichthyol. fauna van Borneo p. 19.

Atl Cypr. Tab. Xe NT

Van Kappensche Rohita.

Rohit. (Roh.) corpo Mo longo compresso, altitudine 31/3 circiter in ejus longitudine, latitudine 2! » circiter
in ejus altitudine; capite acutiusculo, ore clauso antice inferne parum oblique truncato, 6 fere in lon-
gitudine corporis cum, 4l/1 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine vix plus
quam 1, latitudine 1!/2ad 195 in ejus longitudine; oculis subsuperis, diametro 3 circiter in longitu-

dine capitis , diametro 1 in capitis parte postoculari, diametro 11,2 circiter distantibus, membrana palpe-

168

brali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subeireulari; linea rostro-dorsali fronte et ver-
tice declivi rectiuscula, nucha et dorso valde convexa; linea interoculari convexa ; naribus orbitae magis
quam rostri apiei approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus brevitubulatis ;
poris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi superiorem longitudinaliter uniseriatis parura
conspieuis; rostro carnoso planiusculo, convexo, vix ante os prominente, oculo non vel vix breviore,
ubique laevi, poris minoribus vel majoribus conspieuis nullis; osse suborbitali anteriore oblongo-tetragono
angulis rotundato, minus duplo longiore quam alto; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus oculi diametro
multoties gracilioribus; poris suborbitalibus conspieuis nullis; cirris carnosis, supramaxillaribus rostra-
libus inulto longioribus oculi diametro paulo brevioribus; maxilla superiore acie cartilaginea formam
ferri equini subreferente, symphysi non emarginata, deorsum valde protractili; labio superiore valde
carnoso, ante maxillam pendulo, margine libero papillis conicis acutis brevibus numerosis pluriseriatis ;
maxilla inferiore plana, subcochleariformi; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine libero pa-
pillis conicis acutis brevibus numerosis pluriseriatis, sulcis inferne antice isthmo lato distantibus ;
mento propter ;naxillam inferiorem adscendentem leviter oblique truncato ; operculo latitudine 2 circiter
in ejus altitudine, margine inferiore concaviusculo; apertura branchiali sub operculi parte anteriore
desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2, singulis facie masticatoria
oblique truncata vel oblique convexa, marginibus elevatis serie anteriore praesertim inaequaliter bi-
lobis, dentibus serie anteriore antice dimidio apicali late suleatis; osse scapulari trigono acute rotundato ;
linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post
pinnas ventrales valde obtuse carinato; squamis subverticalibus, mediis lateribus quam cetero cor-
pore majoribus, dimidio libero longitudinaliter subradiatim, dimidio basali longitudinaliter parum
striatis, 32 ad 31 in linea laterali, 14!/2 (15) in serie transversali quarum 6!/2 (7) supra lineam la-
teralem, 10 vel 11 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis lon-
gitudinaliter triseriatis, serie media iis seriebus lateralibus non vel vix majoribus; linea laterali rec-
tiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium non multo magis quam lineae dorsali approximata
singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel superante notata; pinna dorsali
ante pinnas ventrales incipiente et supra initium pinnae analis desinente, basi alepidota, acuta,
emarginata, multo longiore quam alta, longitudine $*/5 circiter in longitudine corporis, altitudine
11,3 circiter in altitudine corporis; pinnis pectoralibus ventralibusque acutis longitudine subaequali-
bus 6 fere in longitudine capitis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus;
anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta non vel vix emarginata, dorsali non multo
humiliore sed triplo circiter breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa ,
profunde incisa, lobis aeutis, superiore inferiore paulo longiore 3/5 circiter in longitudine corporis;
colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava vel rosea; squamis dorso lateribusque
singulis basi stria vel vittula semilunari transversa violascente; squamis lateribus antice pluribus
guttula nitente-viridi; cauda vittis longitudinalibus nullis sed macula maxima nigra totam caudam
subamplectente basi pinnae caudalis approximata et late aurantiaco limbata; pinnis dorsali et anali
roseis fuseo plus minusve arenatis; dorsali radicibus singulorum radiorum macula parva nigrican-
te-violacea ; pinuis ventralibus, pectoralibus caudalique flavescentibus, aurantiacis vel roseis.

B. 3. D. 4/15 vel 4/16. P. 1/13. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev, incl.

Hab. Borneo (Pontianak), in fluviis. e

Longitudo speciminis uniei 120”.

Aanm. Onderwerpelijke Rohita staat in verwantschap tusschen Rohita Hasseltii
Val. en Rohita Schlegeli Blkr. Van Rohita Hasseltii verschilt zij door één rei schub-

169

ben méér boven de zijlijn, kortere voeldraden , hooger meer gedrongen ligchaam (voor-
namelijk veroorzaakt door korteren staart, welke, van den laatsten rugvinstraal tot
aan de basis der staartvin gerekend, 7°/; malen gaat in de lengte des ligchaams,
terwijl de staart bij voorwerpen van Rohita Hasseltit en Rohita Schlegeli, op de
dezelfde wijze gemeten, slechts ongeveer 5'/, malen gaat in de lengte des ligchaams),
hoogere en spitsere rugvin, afwezigheid van overlangsche staartbanden en de grootere
den staart nagenoeg geheel omvattende zwarte vlek.

Van Rohita Schlegeli verschilt zij daarentegen, behalve door korteren staart, door
minder scherp profiel, kleineren kop, door één rei schubben minder beneden de
zijlijn, hooger aan den kop geplaatste (nagenoeg bovenstaande) oogen, boven de
aarsvin eindigende rugvin, grootere zwarte staartvlek, enz.

De verschillen tusschen de drie onderwerpelijke soorten vallen alle zeer goed in het
oog, wanneer men voorwerpen van dezelfde grootte met elkander vergelijkt, doch
sommige komen minder duidelijk uit, wanneer de voorwerpen aanmerkelijk in grootte
van elkander verschillen, vermits de gedaante des ligchaams en de lengte en hoogte
van kop en rugvin binnen zekere grenzen zeer verschillen naar den leeftijdstoestand

der voorwerpen.

Rohita (Rohita) Schlegel Blkr, Vijfde Bijdr. ichth. Borneo, Nat. T.
Ned. Ind. IIp. 423, Negende Bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned.
Ind. IX p. 426. — Schlegel’s Roluta. Atl. Cypr. Tab. XV fig. 3.

Rohit. (Roh.) eorpore oblongo compresso, altitudine 4 ad 31/2 in ejus longitudine, latitudine 2 ad 212
inejus altitudine: capite acuto, ore clauso antice inferne mediocriter oblique truncato, 4°/5 ad 6 fere
in longitudine corporis cum, 3!/aad 4! in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/4
ad let paulo, latitudine 13/1 ad 17/5 in ejus longitudine; oculis posteris, diametro 27/3 ad 34/4 in lon-
gitudine capitis, diametro 1 ad 1l in capitis parte postoculari, diametro 1 ad 9 et paulo distantibus,
membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro-
Gorsali fronte et vertice junioribus concaviuscula, aetate provectis rectiuscula, nucha et dorso valde
convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus
patulis valvula claudendis, anterioribus brevitubulatis; poris parvis utroque latere nares inter et
angulum operculi superiorem longitudinaliter uniseriatis parum conspicuis; rostro carnoso, plano,
convexo, vix ante os prominente, juvenilibus oculo breviore, aetate provectis oculo non breviore,
ubique laevi, poris majoribus vel minoribus conspicuis nullis; osse suborbitali anteriore oblongo ir-
regulariter tetragono angulis vulgo rotundato, minus duplo longiore quam alto; ossibus suborbitalibus
ceteris humilibus oculi diametro multoties gracilioribus; poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris
carnosis, supramaxillaribus rostralibus multo longioribus oculi diametro sat multo brevioribus; ma-
xilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini subreferente, symphysi non emarginata, deorsum
valde protractili; labio superiore valde carnoso. ante maxillam pendulo, margine libero papillis co-
nicis acutis brevibus numerosis pluriseriatis; maxilla inferiore plana subcochleariformi; labio inferiore
valde carnoso, reflexo, margine libero papillis conieis acutis brevibus numerosis pluriseriatis; sulcis

170

inferne antice isthmo lato distantibus; mento propter maxillam iuferiorem adscendentem oblique trun-
cato; operculo latitudine 12,3ad 2 in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo; apertura bran-
chiali sub operculi parte anteriore desinente ; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2,
singulis seriebus posterioribus facie masticatoria oblique truncatis, serie anteriore facie masticatoria
irregulari margine elevato bilobis et antice dimidio apicali late sulcatis; osse scapulari obtuso rotundato;
Jinea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas
ventrales valde obtuse carinato; squamis subverticalibus, mediis lateribus quam cetero corpore majori-
bus, dimidio libero longitudinaliter subradiatim , dimidio basali longitudinaliter vix ad non striatis, 34 ad
36 in linea laterali, 15'/s (16) in serie transversali quavum 6/2 (7) supra lineam lateralem, 11 vel 12 in
serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis,
serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula antice tantum declivi,
basi ventralium non multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice
mediam squamam attingente vel non attingente notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales inci-
piente et paulo ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, non multo ad
non longiore quam alta, longitudine 4?/;ad 4et paulo in longitudine corporis, altitudine 1!/;ad 125
in altitudine corporis; pinnis pectoralibus acutis vel acutiusculis ventrales non vel vix attingentibus
6 ad 612, ventralibus aeutis analem non vel vix attingentibus 534 ad 5'5in longitudine corporis;
anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, parum ad non emarginata, dorsali nonad sat
multo humiliore sed plus duplo ad triplo breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali
basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis 27/4 ad plus quam 4 in longitudine corporis, lobo superiore
inferiore paulo longiore; colore corpore superne aureo-viridi vel olivaceo, inferne argenteo; iride flava
vel rosea; squamis dorso lateribusque singulis basi vitta transversa violascente; pinnis roseis vel ru-
bris plus minusve fusco arenatis, dorsali antice frequenter macula maxima diffusa nigricante-violacea,

B. 3. D. 4/13 ad 4/15. P. 1/14 ad 1/10. V. 2/8, A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/60 vel 7/17/7 lat. brev. incl.

Syn. Aralim vel Aralim Palemb.

Hab. Sumatra (Meninju, Palembang, Lahat), in fluviis et lacubus.

Dorneo (Bandjermasin, Prabukarta, Pontianak), in fluviis.
Longitudo 12 speciminum 71” ad 258”,

Aanm. Na verwant aan Rohita Hasseltii Val., onderscheidt onderwerpelijke soort

zich echter daarvan standvastig, door een paar schubreijen méér op eene dwarsche
rei in het algemeen, en door één overlangsche schubrei méér boven de zijlijn. Zij
is bovendien herkenbaar aan lager staande oogen, spitser profiel, hoogere en kortere
rugvin, enz. De geheel achter en niet (zooals bij Rohita Hasseltii) hooger dan de
bekopening geplaatste oogen geven aan den kop eene eigene physiognomie, welke
de soort bij den eersten oogopslag van Rohita Hasseltii laat onderkennen. Zij heeft,
even als Rohita Waandersi en Rohita Kappenii, 7 (64) overlangsche schubreijen
boven de zijlijn, doch zij verschilt van die beide door hare achterstaande oogen, af-
wezigheid van overlangschen ligchaamsband of staartvlek, en heeft bovendien den
staart langer dan Rohita Kappenii doch korter dan Rohita Waanders.

Uit het boven meermalen aangehaalde schetsboek van den Graaf De Castelnau ont-

waar ik, dat Rohita Schlegeli ook in Siam leeft,

Rohita (Rohita) Hasselt Val, Poiss. XVI p. 209; Blkr, Zevende
Bijdr. ichthyol. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. V p. 450. — Van
Hasselt's Rohita. Atl. Cypr. Tab. XIV.

Rohita (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudine £ ad 325 in ejus longitudine, latitudine 3 ad 2 in
ejus altitudine; capite acutiusculo, ore clauso antice inferne parum oblique truncato, 5 ad 7 in longi-
tudine corporis cum, 3%4ad Set paulo in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1!,4
ad 1, latitudine 155ad 1!/3in ejus longitudine; oculis subsuperis, diametro 3 fere ad 4 in longi-
tudine capitis, diametro 1 ad 1°3 in capitis parte postoculari, diametro 1!/4 ad 223 distantibus, mem-
brana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente apertura subcirculari ; linea rostro-dorsali
fronte et vertice declivi rectiuscula vel convexiuscula, nucha et dorso valde convexa; linea inter-
oculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis val-
vula claudendis, anterioribus brevitubulatis; poris parvis utroque latere nares inter et angulum oper-
euli superiorem longitudinaliter uniseriatis conspicuis; rostro carnoso, plano, convexo, vix ante os
prominente, juvenilibus oculo breviore, aetate provectis oculo longiore, ubique laevi, poris majo-
ribus vel minoribus conspicuis nullis; osse suborbitali anteriore oblongo irregulariter tetragono, minus
duplo longiore quam alto; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus oculi diametro multoties ad triplo
gracilioribus; poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris carnosis, supramaxillaribus rostralibus
multo longioribus oculo non ad paulo longioribus; maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri
equini subreferente, symphysi non emarginata, deorsum valde protraetili ; labio supericre valde car-
noso, ante maxillam pendulo, margine libero papillis conicis acutis brevibus numerosis pluriseriatis ;
maxilla inferiore plana subcochleariformi; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine libero pa-
pillis conicis acutis brevibus numerosis pluriseriatis, suleis inferne antice isthmo lato distantibus;
mento propter maxillam inferiorem adseendentem oblique truncato; operculo latitudine 11,2 ad 2 in
ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura branchiali sub operculi
parte anteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.4/5.4.2, singulis fa-
cie masticatoria oblique truncatis, iia serie anteriore margine elevato lobatis et antice dimidio api-
cali lato suleatis; osse scapulari trigono obtusiuscule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali
convexa altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato vel obtusissime
carinato; squamis subverticalibus, mediis lateribus quam cetero corpore majoribus, dimidio libero
et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 31 ad 87 in linea laterali, 13'/2 (14) in serio
transversali absque ventralibus infimis quarum 542 (6) supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie
longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis postror-
sum magnitudine sensim accrescentibus serie media iis seriebus lateralibus vix majorib us; linea late-
rali reetiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium non multo magis quam lineae dorsali approxi-
gente notata; pin-
na dorsali ante pinnas ventrales incipiente et paulo ante velsupra initium pinnaeanalis desinente,
basi alepidota, acuta, emarginata, non multo ad plus duplo longiore quam alta, longitudine 43; ad
3!4in longitudine corporis, altitudine 1'/4ad 2 in altitudine corporis; pinnis pectoralibus et ventra-
libus acutis ad obtusiuscule rotundatis subaequilongis 5%4ad 7 in longitudine corporis, pectorali-
bus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima in-
clusa, acuta, convexiuscula ad vix emarginata, dorsali paulo vel non humiliore sed multo plus du-
plo ad quadruplo fere breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa,
profunde ineisa lobis acutis superiore inferiore vulgo longiore 32,3 ad 425 in longitudine corporis;

mata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel non att

colore corpore superne dilute viridi, olivaceo vel nigricante-viridi, inferne dilute viridi vel argenteo-

172

margaritaceo; iride flavescente vel dilute rosea; macula suprascapulari vulgo violaceo-viridi vel
nigricante; lateribus antice singnlis squamis guttula vel macula semilunari aurea vel rubra vel nitente-
viridi, postice junioribus fere semper, aetate provectis rarius vittis pluribus longitudinalibus fusces-
centibus vulgo e maculis (singulis squamis unica) compositis; cauda junioribus macula magna nigri-
cante in linea laterali basi pinnae caudalis approximata; pinnis viridescente-hyalinis vel roseis,
vel violaceo-nigris.
B. 3. D. 4/14 ad 4/18. P. 1/13 ad 1/15. V. 2/8. A. 8,5 vel 3/6. C, 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl.
Syn. Rohita de Hasselt Val, Poiss. XVI p. 209.
Rohita leiorhynchos Blkv, Verh. Bat. Gen. XXIII Ichth. M. O. Java p. 19.
Rohita Artedii Blkr, Vijfde Bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. I p. 434.
Millem Mal Batav. Lehat, Mangut, Regis, Nillem Sundan.
Palon Lampong., Palouw Benkul.
Hab. Java (Batavia, Perdana, Krawang, Tjikao, Tjampea, Kuningan, Lelles, Ngawi, Surabaja,
Gempol), in fluviis.
Sumatra (Telokbetong, Pangabuang, Palembang, Padang, Solok, Meninju), in fluviis et lacubus.
Borneo (Pengaron, Bandjermasin, Pontianak, Bankajang, Sambas), in fluviis.
Longitudo 78 speciminum 60"' ad 320"".

Aanm. De talrijke voorwerpen dezer soort, in mijn bezit, bieden vrij aanmerke-
lijke verschillen aan ten opzigte van de betrekkelijke hoogte des ligchaams, der hoogte
en lengte van de vinnen (vooral der rugvin), en der kleuren vaa ligchaam en vinnen.
Bij vele voorwerpen zijn de vlekken op het voorste gedeelte der zijden schitterend
rood, bij vele andere glinsterend groen, doch zoowel de roode als de groene
vlekken verdwijnen spoedig bij bewaring in wijngeest.

De soort is te Batavia zeer algemeen. Zij behoort, even als Systomus (Barbodes)
bramoides Blkr, Systomus (Barbodes) rubripinnis Blkr, Rasbora argyrotaenia Blkr
en Hampala macrolepidota V. Hass., tot de dagelijks met schepnetten in de 'Ljiliwong
gevangen wordende Bataviasche Cyprinoïden. Geen der Cyprinoïden te Batavia wordt
echter, wegens den overvloed aan meer smakelijken zeevisch, door de Europeanen
gegeten en de vangst heeft ook meestal slechts plaats door inlanders voor eigen ge-
bruik. Enkele keeren worden ook grootere massen dezer soort te Batavia ter markt
gebragt, door visschers uit het Krawangsche, waar nu en dan groote scholen in de
mondingen der rivier Tjitaroem worden gevangen.

Eene vergelijking van de voorwerpen, welke ik vroeger onder de namen van
Rohita leiorhynchos en Rohita Artedii beschreef, met talrijke van dezelfde grootte
van Rohita Hasseltii, heeft mij de overtuiging gegeven , dat aan de verschillen, vroeger
door mij aangegeven, geene soortelijke waarde te hechten is, zoodat die beide
soorten, als slechts nominale, uit de registers behooren weg te vallen.

Rohita Hasseltii Val. is gemakkelijk bij den eersten oogopslag herkenbaar, wan-
neer zij nog in het bezit is harer natuurlijke kleuren, doch ook zonder deze is zij
te herkennen aan haren gladden snuit, 34 tot 37 schubben in de zijlijn, 6 (54)
overlangsche schubreijen boven de zijlijn, onreglmatig vierkant voorste onderoog-

173

kuilsbeen, goed ontwikkelde voeldraden, 14 tot 18 verdeelde rugvinstralen (D.
4/14 ad 4/18) en bovenstaande oogen.

Rohita (Rohita) microcephalus Val., Poiss. XVI p. 210? — Kleinkoppige
tohita. Atl. Cypr. Tab. XI fig. 1.

Rohit. (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudine 41/2 ad 4 et paulo in ejus longitudine, latitudine 2
circiter in ejus altitudine; capite obtusiusculo convexo, ore clauso inferne non vel vix oblique truncato,
D*3ad 6 fere in longitudine corporis cum, 4!/3 ad 41/9 in longitudine corporis absque pinna caudali ;
altitudine capitis 11/5 ad 1!/;, latitudine 1'/9 circiter in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 et paulo
ad 31/1 circiter in longitudine capitis, diametro lin capitis parte postoculari, diametro 11/3 ad 17/3 cir-
citer distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcireulari ;
linea rostro-dorsali toto capite, nucha dorsoque convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae
multo magis quam rostri apiei approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus
brevi-tubulatis; poris nares inter et angulum operculi superiorem parvis longitudinaliter uniseriatis
conspicuis ; rostro carnoso, valde convexo, obtuso, paulo ante os prominente, oculo longiore, ubique laevi
poris majoribus vel minoribus conspicuis nullis; osse suborbitali anteriore subsemilunari convexitate
deorsum spectante, non multo longiore quam alta; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus, oculi
diametro triplo ad quadruplo gracilioribus: poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris carnosis
supramaxillaribus rostralibus multo longioribus oculi diametro vix brevioribus; maxilla superiore
acie cartilaginea formam ferri equini subreferente, symphysi leviter emarginata, deorsum valde protrac-
tili; labio superiore valde carnoso, aute maxillam pendulo, margine interno transversim sulcoso, mar-
gine libero papillis conicis brevibus obtusis pluriseriatis ; maxilla inferiore plana, subcochleariformi, mar-
gine anteriore truncatiuscula; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine interno obique transversim
suleoso, margine libero papilËs conicis acutis pluriseriatis, sulcis inferne antice isthmo lato distantibus;
mento propter maxillam inferiorem vix adseendentem vix oblique truncato; operculo latitudine 2 et
pauloin ejus altitudine, oculi diametro sat multo graciliore, margine inferiore concaviusculo; aper-
tura branchiali sub praeopereuli margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis
aggregatis 2.4.5/5.4.2, singulis facie masticatoria oblique truncatis vel oblique convexis, marginibus
elevatis serie anteriore praesertim inaequaliter bilobis, iis serie anteriore antice dimidio apicali suleo
longititudinali lato percursis: osse scapulari trigono acute rotundato; linea dorsali convexa linea ven-
trali convexa altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato non carinato;
squamis subvertiealibus, mediis lateribus iis cetero corpore majoribus, dimidio libero et dimidio basali
longitudinaliter subradiatim striatis, 31 in linea laterali, 13!/2 (14) in serie transversali quarum 51,2 (6)
supra lineam lateralem, 10 vel 11 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus
infimis longitudinaliter triseriatis serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali
rectiuscula antice tantum declivi, basi ventralium minus quam lineae dorsali approximata, singulis
squamis tubulo simplice mediam squamam non vel vix attingente notata; pinna dorsali ante pinnas
ventrales incipiente et ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, paulo tan-
tum longiore quam alta, longitudine 4l/o cireiter in longitudine corporis, altitudine 11/5 circiter in
altitudine corporis; pinnis pectoralibus acutiuscule rotundatis 6 ad 67/5 circiter in longitudine cor-
poris, ventrales non attingentibus; ventralibus acutusiuscule vel obtusiuscule rotundatis 6!/2 ad 7 fere
in longitudine corporis, analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa,
acuta, non vel vix emarginata, dorsali non multo humiliore sed triplo circiter breviore, radio sim-
plice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore ine

174

feriore vix longiore 4! ad 4! 3 circiter in longitudine corporis; eolore corpore superne viridi, inferne
argenteo; iride aurea vel flava; fascia oculo-caudali nigricante-violacea postice quam antice latiore
et magis conspicua, basi pinnae caudalis desinente; pinnis roseis, dorsali singulis radiis basi macula
parva fuscescente,
B. 3. D. 4/12 vel 4/13. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17,6 vel 7/17/7 lat. brev. incl.
Syn. Rohita Waandersii Blkr, Enum. spec. pisc. Javan. Nat. T. Ned. Ind, XVI p. 427 (nec Nat.
'T. Ned. Ind, III p. 733).
Hab. Java (Tjikao), in fluviis.
Sumatra (Lahat), in fluviis.
Longitudo 4 speciminum 84” ad 110".

Aang. Het komt mij waarschijnlijk voor, dat onderwerpelijke soort dezelfde is als
die, in de groote Histoire naturelle des Poissons onder den naam van Rohita mi-
crocephalus naar de gedrooge voorwerpen beschreven.

De stompe gladde snuit, het kleine operkel, de hooge korte rugvin en de formule
der schubben komen vrij wel overeen met hetgeen desbetrekkelijk van Rohita mi-
crocephalus gezegd is, terwijl de verschillen, welke de aangehaalde beschrijving met
mijn voorwerp aanbiedt, tot geene hoogere dan individuële waarde kunnen wor-
den gebragt of op rekening gesteld van het minder goed bewaard zijn der gedroogde
voorwerpen, door den heer Valenciennes waargenomen. De beschrijving van den
heer Valenciennes luidt overigens als volgt.

Rohita microcephalus, Rohite a petite tête Val., Poiss. XVI p. 210.

» Je crois devoir placer encore à la suite du précédent (Rohita Hasseltii Val.)
„ee poisson, qui lui ressemble par la forme; mais dont la tête est plus petite, la
„dorsale plus haute et en faux et quiest aussi plus courte. La hauteur du corps
vest le quart de la longueur. La tête est une fois et deux tiers la hauteur; le
v front est court, large et arrondi; le museau parait obtus, mais sans pores gros
vet saillans; il paraît plutôt lisse. La lèvre supérieure avance sur l' inférieure, qui
nest droite, mince et coupée en biseau. Il y a quatre barbillons courts à la lèvre
„supérieure, dont deux à la commissure. L'oeil est moyen; la pièce antérieure du
v sousorbitaire est triangulaire et couvre tout le bout du museau. Le préopercule est
„large; il descend jusqu'au bas de la joue; l'opercule est petit. La dorsale est
v au tiers dela longueur totale, elle est en faux. Le premier rayon est plus grand que
„la longueur de la nageoire, et trois fois aussi long que le dernier rayon. L'os
v de l'épaule est petit et triangulaire; la pectorale est moyenne et pointue. Les
» ventrales sont grandes ct pointues. L'anale est haute et un peu en faux. La
» caudale est fourchue, le lobe supérieur plus grand que l' inférieur. D. 13. A. 7. C. 19.
v P. 13. V. 9. — Les écailles sont moyennes, lisses: on en trouve trente-trois dans
vla longueur et dix dans la hauteur. La ligne laterale va droit par le milieu du

175

» corps. La couleur parait avoir été vert-olive, avec des taches brunes à la base
w de chaque écaille. Les nageoires sont blanchatres sans aucune tache.” Hab. Bantam,
„in fluviis. — Longit. specimin. descript. 7 pollie. paris.”

Ik teeken hier nog aan, dat dé groote enkele rugvinstraal en buikvinstraal bij
mijn voorwerp, door eene verkromming, de blijken draagt van eene belemmerde ont-
wikkeling, zoodat zij niet de normale hoogte der rugvin en ook niet de normale lengte
der buikvinnen uitdrukken, en de soort in den normalen toestand ten deze meer
aan de beschrijving van den heer Valenciennes zal beantwoorden.

Ik hield mijn voorwerp vroeger, na een oppervlakkig onderzoek, voor een onvol-
wassen voorwerp vau Rohita Waandersi Blkr en vermeldde het ook foutievelijk onder
dezen naam in mijne Enumeratio specierum piscum Javanensium, opgenomen in
het 15e deel van het Natuurkundig ‘Tijdschrift voor Nederlandsch Indië. — Rohita
Waandersi evenwel is bepaald eene verschillende soort, met minder hoog en minder
achterwaarts aan den kop geplaatste oogen, minder bollen snuit, breeder operkel,
scherper geteekenden en zich tot aan den achterrand der staartvin uitstrekkenden
donkeren ligchaamsband , andere bijzonderheden in den bouw der keelgatbeenstanden ,
.een of twee schubben méér in de zijlijn, Één overlangsche schubrei meer boven de
zijlijn, enz.

Rohita brachynotopterus is evenzeer na aan onderwerpelijke soort verwant, doch
er nog gemakkelijk van onderkenbaar door haren veel minder bollen snuit en lager
staande oogen, één rei schubben minder beneden de zijlijn, twee stralen minder
in de rugvin, enz.

Rohita (Rohita) brachynotopterus Blkr, Nalez. op de vischfauna van
Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. IX p. 266. — Kortvinnige Rohita, Atl.
Cypr. Tab. VIII fig. 6.

Rohit. (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudine 4%: circiter in ejus longitudine, latitudine 2 circiter
in ejus altitudine; capite acutiusculo convexiusculo, ore clauso antice inferne leviter oblique truncato,
5l/2 circiter in longitudine corporis cum, 4 et paulo in longitudine corporis absque pinna caudali,
altitudine 11/3 circiter, latitudine 12/3 circiter in ejus longitudine; oculis subsuperis, diametro 3 cir-
citer in longitudine capitis, diametro 1 circiter in capitis parte postoculari, diametro 1!/2 circiter
distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcireulari;
linea rostro-dorsali eapite convexiuseula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexa ; naribus
orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula elaudendis, anterioribus
brevitubulatis; poris nares inter et angnlum opereuli superiorem conspicuis nullis; rostro carnoso,
convexo, vix ante os prominente, oculo non breviore, ubique laevi, poris majoribus vel minoribus
conspicuis nullis; osse suborbitali anteriore subsemiluuari, convexitate deorsum spectante; ossibus
suborbitalibus ceteris humilibus, oculi diametro triplo vel plus triplo gracilioribus; poris suborbi-
talibus conspicuis nullis; cirris carnosis, rostralibus oculo multo brevioribus, supramaxillaribus oculo
paulo longioribus; maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini referente, symphysi leviter

176

emarginata, deorsum valde protractili; labio superiore valde carnoso, ante maxillam pendulo, margine
interno transversim sulcoso, margine libero papillis brevibus conicis pluriseriatis ; maxilla inferiore
plana, subcochleariformi; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine libero papillis brevibus
conieis pluriseriatis, suleis inferne antice isthmo lato distantibus; mento propter maxillam infe-
riorem adscendentem oblique truneato, concaviuseulo; opereulo latitudine 2 circiter in ejus altitudine,
oculi diametro vix graciliore, margine inferiore concaviusculo; apertura branchiali sub praeopereuli
margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5,3.42, singulis
facie mastieatoria gracili marginibus elevatis irregularibus, iis serie anteriore dimidio apicali com-
pressis antice. suleo longitudinali valde conspicuo percursis; osse scapulari trigono acutiuscule rotun-
dato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano,
post pinnas ventrales obtuse earinato; squamis subverticalibus, mediis lateribus quam cetero corpore
majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 34 vel 35 in linea
laterali, 1212 (13) in serie transversali, quarum 51% (6) supra lineam lateralem, 12 circiter in serie lon-
gitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media
iis seriebus lateralibus vix majoribus; linea laterali reetiuseula, basi ventralium paulo magis quam
lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel superante
notata; pinna: dorsali ante pinnas ventrales incipiente et ante pinnam analem desinente, basi alepi-
dota, acuta, emarginata, paulo tantum longiore quam alta, longitudine 4!/2 circiter in longitudine
corporis, altitudine 1 et paulo inaltitudine eorporis; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longi-
tudine subaequalibus Get paulo ad 6!3in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus
analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inelusa, acuta, non vel vix emar-
givata, dorsali paulo humiliore sed triplo circiter breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo ;
eaudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore longiore 4°5 circiter in
longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava vel rosea; fascia ros-
tro-oculo-caudali diffusa fuseo-violacea; pinnis pulehre roseis vel rubris, dorsali et anali membrana
fusco arenatis, dorsali basi ante singulos radios macula parva rotunda nigrieante-fusca.

B. 8. D. 4/10 vel 4/11. P. 1/14, V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl.

Hab. Sumatra (Lahat), in fluviis.

Longitudo speciminis uniei 90”,

Aanm. Onderwerpelijke Rohita is kenbaar aan haar gering aantal rugvinstralen ,
gladden snuit, slank ligehaam, formule der schubreijen en bijzonderheden in de
gedaante der keelgatbeenstanden.

Wat hare korte rugvin betreft is zij verwant aan Rohita chagunio Val., welke
echter volgens den heer Valenciennes slechts 12 rugvinstralen (lees 4/9 of 4/10) zou
hebben. Deze Rohita heeft bovendien twee borstvinstralen meer, de buiklijn nagenoeg
regt, en bandvormig gereide zwarte vlekjes op den rug, terwijl er de oogstaartband
ontbreekt.

Met betrekking tot de archipelagische soorten staat Rohita brachynotopterus
in verwantschap tusschen Rohita Waandersi Blkr en Rohita microcephalus Val,
doch zij heeft twee rugvinstralen minder dan die beide soorten, eene van beide
verschillende formule der schubreijen, en andere bijzonderheden in het tandenstelsel ,
terwijl zij van elk dier beide soorten afzonderlijk ook nog door andere kenmerken
te onderscheiden is.

: Onder mijné jeugdige voorwerpen van Rohita vittata Val. zijn er, bij welke de
bij die soort gewone drie groote snuitporiën ontbreken en de rugvin hetzelfde aan-
tal stralen heeft als Rohita brachynotopterus. Beide soorten laten zich echter dan
nog van elkander onderscheiden, doordien bij Rohita vittata kop en ligchaam aan-
merkelijk hooger zijn en eene overlangsche schubrei meer aanwezig is, welke rei
zich echter niet boven maar onder de zijlijn bevindt.

Rohita (Rohita) Kuhli Blkr. — Kuhl's Rohita. Atl. Cypr. Tab. XII fig. 3.

Rohit. (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudino 32/4 circiter in ejus longitudine, latitudine 21/4 eir-
citer in ejus altitudine; capite acutiusculo, ore clauso antice inferne mediocriter oblique truncato, 6 cir-
citer in longitudine corporis cum, 41/2 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali, altitu-
dine vix plus quam 1, latitudine 17/5 circiter in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 et pau-
lo in longitudine capitis, diametro 1 ct paulo in capitis parte postoculari, diametro 14/5 circiter di-
stantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcireulari;
linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula, nucha et dorso valde convexa; linen inter-
oculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis val-
vula claudendis, anterioribus brevi-tubulatis; poris parvis utroque latere nares inter ct angulum
operculi superiorem longitudinaliter uniseriatis conspicuis ; rostro carnoso planiuseulo, convexo, vix
ante os prominente, oculo non breviore, ubique laevi, poris majoribus vel minoribus conspicuis
nullis; osse suborbitali anteriore oblongo irregulariter tetragono, minus duplo longiore quam alto,
angulis plus minusve rotundato; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus oculo diametro multoties ad
quadruplo gracilioribus; poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris carnosis, supramaxillaribus
rostralibus multo longioribus oculo vix longioribus; maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri
equini subreferente, symphysi leviter emarginata , deorsum valde protractili ; labio superiore valde car-
noso, ante maxillam pendulo, margine liboro papillis conieis brevibus obtusiuseulis numerosis pluri-
seriatis; maxilla inferiore plana subcochleariformi; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine
libero papillis conicis brevibus acutis numerosis pluriseriatis, sulcis inforno antice isthmo Jato
distantibus; mento propter maxillam inferiorem adscendentem oblique truncato; operculo latitudine
2 circiterin ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo ; apertura branchiali sub pracoperculi mar-
gine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2, singulis facie
masticatoria oblique truncata vel oblique convexa, marginibus elevatis, dentibus serie anteriore praesor-
“tim inaequaliter uni- ad bilobis, iis serie anteriore antice dimidio apicali late suleatis; osse scapu-
lari trigono obtusiuscule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ven-
tre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales obtusissime carinato 5 squamis subverticalibus
mediis lateribus quam cetero corpore conspicue majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitu-
dinaliter subradiatim striatis, 33 in linea laterali, 11!/2 (12) in serie transversali quarum 41/2 (5) supra
lineam lateralem, 10 vel 11 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus
infimis longitudinaliter triseriatis, serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali
rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium non multo magis quam lincae dorsali approximata ,
singulis squamis tubulo simplice mediam squamam non vel vix attingente notata; pinna dorsali ante
pinnas ventrales incipiente et vix ante vel supra initium pinnae analis desinente, basi alepidota,
acuta, emarginata, multo longiore quam alta, longitudine 4 fere in longitudine corporis, altitudine
11/2 circiter in altitudine corporis: pinnis pectoralibus et ventralibus acutis vel acutiuscule rotunda-

178

tis subaequilongis, 6 et paulo circiter in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventra-
libus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, non vel vix
emarginata, dorsali non multo humiliore sed triplo circiter breviore, radio simplice tertio gracili
cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore longiore 34/5
circiter in longitudine corporis; colore corpore superne olivaceo, inferne argenteo: iride flavescente
vel rosea; squamis dorso lateribusque singulis basi olivaceo-violascentibus ; cauda vittis longitudi-
nalibus nullis sed macula magna nigra diffusa rotundiuscula in linea laterali basi pinnae caudalis ap-
proximata; pinnis roseis, fusco plus minusve arenatis.

B. 3. D. 4/14 vel 4/18. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl.

Hab. Sumatra (Palembang), in fluviis.

Longitudo speciminis uniei 160'".

Aanm. Ik draag deze soort op aan de nagedachtenis van H. Kuhl, wien slechts
tijd van leven heeft ontbroken om onder de eerste zoölogen van den tegenwoor-
digen tijd plaats te nemen. De soort is na verwant aan Rohita Hasseltii, wat mij
op het denkbeeld bragt, haar naar Kuhl te noemen, als een’ naam, welke zich
zelden zonder dien van Van Hasselt laat uitspreken. Deze groote verwantschap
heeft mij vroeger hare kenmerken doen over het hoofd zien, zoodat ik haar langen
tijd bij mijne voorwerpen van Rohita llasseltit heb bewaard.

Zij is echter stellig eene eigene soort. Haar vergelijkende met voorwerpen van
Rohita Hasseltii van gelijke grootte, ontwaart men reeds, dat zij het ligchaam en
den kop hooger heeft en dat de rugvin korter doch hooger en spitser is, doch de
eigenlijke kenmerken liggen in het schubstelstel. De schubben zijn er betrekke-
lijk grooter en geplaatst in slechts 12 dwarsche reijen, van welke 44 of 5 boven
de zijlijn, terwijl Rohita Hasseltii 14 dwarsche schubreijen heeft, van welke 54
of 6 boven de zijlijn. Mijne voorwerpen van Rohita Hasseltii hebben bovendien
in den regel 36 of 37 schubben in de zijlijn en bij uitzondering slechts 34, wat
echter nog één schub meer is dan bij Rohita Kuhli.

Behalve Rohita Kuhli bezit ik nog eene Rohita met slechts 5 (41) schubreijen
boven de zijlijn, t. w. Rohita oligolepis Blkr, doch deze verschilt er overigens in
meerdere opzigten van, door met zigtbare poriën bedekten snuit, slechts 28 tot
30 schubben in de zijlijn, één of twee stralen minder in de rugvin, enz.

Rohita (Rohita) vittata Val., Poiss. XVI p. 203; Blkr, Zevende Bijdr.
ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. V p. 451. — Gebande Rohita.
Atl. Cypr. Tab. XID fig: 2.

Rohit. (Roh.) eorpore oblongo compresso, altitudine 4?/; ad 4 in ejus longitudine, latitudine2 ad 2!/,
in ejus altitudine; capite acutiusculo vel obtusiusculo, ore clauso antice inferne parum oblique trun-
cato, 5!/3ad 7 in longitudine corporis cum, 4 ad 5l/2in longitudine corporis absque pinna caudali,
altitudine 1!/4 ad 1's, latitudine 125 ad 125in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 ad 4 in
longitudine capitis, diametro 1 ad 1'3 in capitis parte postoculari, diametro 1!,ad 2 distantibus,

179

membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro-
dorsali fronte et vertice declivi convexiuscula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexa;
naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis , an-
terioribus subtubulatis; poris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi superiorem longi-
tudinaliter uniseriatis parum conspicuis; rostro carnoso, planiusculo, valde convexo, paulo ante os
prominente, junioribus oeulo non longiore, aetate provectis oculo multo longiore, apice aetate pro-
vectioribus semper, juvenilibus vulgo poris 3 magnis distantibus in seriem transversam dispositis,
poro centrali lateralibus vulgo multo majore, poris cireumjacentibus minoribus conspicuis nullis; osse
suborbitali anteriore irregulariter oblongo-tetragono, angulis plus minusve rotundato, minus duplo
longiore quam alto; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus, oculi diametro multoties ad minus
triplo gracilioribus; poris suborbitalibus longitudinaliter uniseriatis parum vel non conspicuis; cirris
carnosis, supramaxillaribus rostralibus multo longioribus oculi diametro non ad paulo longioribus;
maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini subreferente symphysi leviter emarginata,
deorsum valde protractili; labio superiore valde carnoso, ante maxillam pendulo, margine interno
transversim rugoso, margine libero papillis conieis obtusis brevibus pluriseriatis; maxilla inferiore
plana, margine anteriore truncata; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine interno oblique
transversim rugoso, margine libero papillis conicis brevibus acutis pluriseriatis, sulcis inferne antice
isthmo lato distantibus; mento propter maxillam inferiorem adscendentem parum oblique truncato ;
operculo latitudine maxima 2 ad 2 et paulo, latitudine superne 2 ad 2!/3 in ejus altitudine, oculi
diametro paulo ad non graciliore, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura branchi-
ali sub praeopereuli margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis agereratis
2.4. 5,5. 4. 2, singulis facie masticatoria oblique truncatis, marginibus elevatis serie anteriore prae-
sertim inaequaliter lobatis, dentibus serie anteriore antice dimidio apicali sulco longitudinali lato
pereursis; osse scapulari trigono acutiuscule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa
altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato non carinato; squamis
subverticalibus, mediis lateribus quam cetero corpore majoribus, dimidio libero et dimidio basali
longitudinaliter subradiatim striatis, 33 vel 31 in linea laterali, 14 (131% ) in serie transversali
quarum 6 (5'2) supra lineam lateralem , 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dor-
salem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis magnitudine postrorsum sensim accrescentibus,
serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi,
basi ventralium paulo ad non magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo sim-
plice mediam squamam attingente vel non attingente notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales in-
cipiente et ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, paulo breviore ad pau-
lo longiore quam alta, longitudine 42,3 ad 5% in longitudine corporis, altitudine 1 et pauload 11/4
in altitudine corporis; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus 6 fere ad
7 fere in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non vel vix attingen-
tibus; anali basi vagina squamosa humillima subnulla, acuta, paulo emarginata, dorsali sat multo
1

humiliore sed plus duplo (minus triplo) breviore, radio tertio simplice gracili cartilagineo; caudali

Y
>
o
o

basi late squamosa, profunde emarginata, lobis acutis, superiore inferiore longiore, 8%5ad 4' in
longitudine corporis; colore corpore superne viridi vel olivaceo, inferne argenteo; iride flavescente
vel rosea; fascia cephalo-caudali violacea vel fuscescente plus minusve lata frequenter non vel parum
conspicua; squamis corpore singulis basi macula violascente, maculis juvenilibus interdum vittas
longitudinales similantibus, squamis dorso lateribusque plurimis singulis insuper vittula transversa
nitente-viridi ornatis; pinnis rosco-hyalinis vel roseis.

B. 3. D. 4/10 ad 4/14. P. 1/13 ad 1/16. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6,17/6 lat. brev. inclus,

180

Syn. Labeobarbus vittatus X. v. H. ap. Val, Poiss. XVI p. 208.
Rohite à bandes Val, Poiss. XVI p. 203 (aetas juvenilis).
Rohita erythrura Val., Poiss. XVI p. 204 (aetas provecta).
Rohite à queue rouge Val, ib. XVI p. 204.
Rohita erythrurus Blkr, Zevende Dijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. V p. 452.
Millem Mal. Bat., Nillem Sund.
Kasehreh Lamp.

Hab. Java (Batavia, Lebak, Buitenzorg, Tjikao, Parongkalong, Surabaja, Gempol), in fluviis.
Sumatra (Pangabuang, Padang, Solok, Meninju, Lahat), in fluviis et lacubus.
Borneo (Bandjermasin, Pengaron, Pontianak), in fluviis.

Longitudo 23 speciminum 105” ad 245".

Aanm. Het komt mij thans meer dan waarschijnlijk voor, dat Rohita vittata Val.
en Rohita erythrura Val. slechts leeftijdsverscheidenheden zijn eener zelfde soort.
De verschillen, in de aangehaalde beschrijving vermeld als soortelijke, zijn te be-
schouwen als van geene hoogere waarde dan individuële en deels te brengen op
rekening van minder goed bewaarden toestand der beschrevene of afgebeelde voor-
werpen.

Rohita enneaporos Blkr is eene na verwante soort, welke echter niet met Rohita
vittata vereenigd kan worden wegens hare 9 groote snuitporiën zeer smal en hoog
operkel, lageren kop (bij voorwerpen van gelijke grootte), enz. Niet minder na ver-
want is Rohita triporos Blkr, welke echter te herkennen is aan eene groote zwarte
vlek voor op de rugvin, eene schubret minder onder de zijlijn, enz.

Rohita vittata Val. is te Batavia niet zeldzaam, doch zij wordt er toch voorname-
lijk slechts gevangen tijdens hoogere rivierstanden, als wanneer zij meer uit de
hoogere gedeelten der rivieren schijnt af te dalen.

Rohita (Rohita) kahajanensis Blkr, Act. Soc. Scient. Ind. Neerl. II,
Tiende Bijdr. ichth. fauna van Borneo p. 18. — Kahajansche
Rohita. Atl. Cypr. Tab. XV fig. 5.

Rohit. (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudine 4 ad 4 et paulo in ejus longitudine, latitudine 2
circiter in ejus altitudine; capite acutiusculo, ore clauso antice inferne parum oblique truncato, 51/5 ad
52/3 in longitudine corporis cum, 4 ad 41/2 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1!/5 ad
l'o, latitudine 13/5 ad 125 in ejuslongitudine; oculis subsuperis, diametro 3 et paulo in longitudine
capitis, diametro 1 et paulo in capitis parte postoculari, diametro 1!/3 ad 11/2 distantibus, membrana
palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcireulari; linea rostro-dorsali fronte
et vertice declivi convexiuscula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae
magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus brevi-
tubulatis; poris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi superiorem longitudinaliter
uniseriatis parum conspicuis; rostro carnoso, planiusculo, convexo, vix ante os prominente, oculo
non breviore, apice poris 2 magnis distantibus in linea transversa sitis poris minoribus conspicuis

18i

nullis cinctis; osse suborbitali anteriore oblongo irregulariter tetragono, angulis rotundato, minus
duplo longiore quam alto; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus oculi diametro multoties graciliori-
bus; poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris carnosis gracilescentibus, supramaxillaribus rostra-
libus multo longioribus oculi diametro vix longioribus; maxilla superiore acie cartilaginea formam
ferri equini subreferente, symphysileviter emarginata, deorsum valde frotractili; labio superiore valde
carnoso, ante maxillam pendulo, margine libero papillis conicis obtusis brevibus numerosis pluri-
seriatis; maxilla inferiore plana subcochleariformi; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine
libero papillis conicis obtusis brevibus numerosis pluriseriatis, suleis inferne antice isihmo lato
distantibus; mento propter maxillam inferiorem adseendentem parum oblique truncato; operculo
latitudine 2 fere in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi
margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4. 5/5. 4, 9, singulis
facie masticatoria oblique truncata vel oblique convexa, marginibus elevatis, dentibus serie anteriore
praesertim inaequaliter bilobis, iis serie anteriore antice dimidio apicali sulco longitudinali lato percursis ;
osse scapulari trigono acute rotundato ; linea dorsali convexa linea ventrali convexa altiore; ventre ante
pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales obtuse carinato; squamis subverticalibus, mediis late-
ribus quam cetero corpore paulo majoribus, dimidio libero et vulgo etiam dimidio basali longitudi-
naliter subradiatim striatis, 35 vel 36 in linea laterali, 13 in serie transversali quarum 5!/2 (6) supra
lineam lateralem, 10 vel 11 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus in-
fimis longitudinaliter triseriatis; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventralium vix
magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente
vel superante notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales incipiente et paulo ante pinnam analem
desinente, basi alepidota, aeuta, emarginata, multo longiore quam alta, longitudine 4 et paulo in
longitudine corporis, altitudine 11/5 circiter in altitudine corporis; pinnis pectoralibus et ventralibus
acutis, longitudine subaequalibus, 7 circiter in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ven-
tralibus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, non emar-
ginata, dorsali paulo humiliore sed plus triplo breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo;
caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis superiore inferiore longiore 4 et paulo in longi-
tudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo: iride flava vel rosca; regione su-
prascapulari macula nitente-coerulea; cauda aetate provectioribus macula magna nigra basi pinnae
caudalis approximata; fascia cephalo-caudali diffusa fuscescento; pinnis roseis, dorsali, anali cau-
dalique plus minusve fusco arenatis.
B. 3. D, 4/15 vel 4/16. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6, C. 7/17/7 lat. brev. incl.
Hab. Borneo (Kahajan), in fluviis.
Sumatra (Lahat), in fluviis.

Longitudo 5 speciminum 76” ad 106”,

Aanm. Het voornaamste kenmerk dezer soort is gelegen in de twee groote vaneen-
staande snuitporiën, zonder omringende of tusschenliggende kleinere of grootere po-
riën, zoodat die poriën zich scherp op den overigens geheel gladden snuit afteekenen.

In het aantal, de grootte en de plaatsing der snuitporiën bij Rohita zijn kenmer-
ken gelegen, welke, wegens hunne standvastigheid, mij voorkomen inderdaad van
soortelijke waarde te zijn. Bij vele soorten ontbreken die snuitporiën geheel en al,
zooals bij 8 der 9 hiervoren beschrevene soorten. Bij de onderwerpelijke soort
zijn die poriën nog slechts ten getale van twee aanwezig. Andere soorten , zooals Rohita
vittata Val. en Rohita triporos Bkr, hebben drie zoodanige poriën, welke voor aan

182

den snuit in eene dwarsche rei zijn geplaatst en van welke de middelste aanmer-
kelijk grooter is dan de zijdelijke. Van Rohita borneënsis heb ik reeds gezegd, dat
er vijf zoodanige in eene dwarsche rei geplaatste poriën zich voor aan den snuit
bevinden. Bij Rohita enneaporos stijgt dit getal tot negen, acht van welke in een’
cirkel zijn geplaatst, terwijl de negende, veel grooter dan de overige, zich in het
centrum van den cirkel bevindt. Bij andere soorten nog, zijn die poriën veel tal-
rijker, doch zij houden dan op soortelijke kenmerken te leveren, nemende hun
aantal daar in den regel toe met toenemenden leeftijd, even als bij meerdere soorten
van Labeo, Morulius, enz.

Rohita kahajanensis is, behalve aan hare snuitporiën, nog herkenbaar aan hare
35 of 36 schubben in de zijlijn, 6 (51) schubreiïjen boven de zijlijn, 15 of 16 ver-
deelde rugvinstralen en glinsterend blaauwe schoudervlek.

Rohita (Rohita) triporos Dlkr, Diagn. beschr. nieuwe vischs. v. Su-
matra Tient. I- V, Nat. T. Ned. Ind. III p. 598. — Drieporige
Rohita. Atl. Cypr. Tab. XI fig. 3.

Rohit. (Rohit.) corpore oblongo compresso, altitudine 4 ad 4!/4 in cjus longitudine, latitudine 2 et paulo
ad2',in ejus altitudine; capite acutiusculo, ore clauso antice inferne parum oblique truncato, 5°3 ad
615in longitudine corporis cum, 4!/3 ad 425 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine
1'6ad 1'/s circiter, latitudine 13/5 circiter in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3'3 ad 31,4
in longitudine capitis, diametro 1 et paulo ad 1!/4in capitis parte postoculari, diametro 1!/» ad 12,5
distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tegente, apertura subcirculari; linea
rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula, nucha et dorso valde convexa; linea interoculari
convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula clau-
dendis, anterioribus subtubulatis; poris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi superi-
orem longitudinaliter uniseriatis parum conspicuis; rostro carnoso planiusculo, convexo, paulo ante
os prominente, oculo longiore, apice poris 3 magnis distantibus in seriem transversam dispositis , centrali
lateralibus majore, poris circumjacentibus minoribus conspicuis nullis; osse suborbitali anteriore
oblongo-tetragono, angulis rotundato, minus duplo longiore quam alto; ossibus suborbitalibus ceteris
humilibus oculi diametro triplo ad quadruplo gracilioribus; poris suborbitalibus conspicuis nullis;
cirris carnosis gracilescentibus, supramaxillaribus rostralibus multo longioribus oculi diametro non
vel paulo tantum longioribus; maxilla superiore acie cartilaginea formam ferri equini subreferente,
symphysi leviter emarginata, deorsum valde protractilis labio superiore valde carnoso, ante maxil-
lam pendulo, margine libero papillis conicis acutiusculis brevibus numerosis pluriseriatis; maxilla
inferiore plana, margine anteriore truncata; labio inferiore valde carnoso, reflexo, margine libero
papillis conieis acutiusculis brevibus numerosis pluriseriatis, sulcis inferne antice isthmo lato di-
stantibus; mento propter maxillam inferiorem adscendentem parum oblique truncato; operculo la-
titudine 1'/2ad 13/,in ejus altitudine, oculi diametro vix ad non graciliore, margine inferiore
rectiusculo; apertura branchiali sub pracoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharynge-
alibus masticatoriis aggregatis 2.4. 5/5. 4. 2. singulis facie masticatoria oblique truncata, margini-
bus elevatis serie anteriore praesertim inaequalibus sublobata, dentibus serie anteriore antice dimidio
apicali sulco longitudinali lata superficiali percursis; osse scapulari trigono acutiuscule rotundato; linea

183

dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore: ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas
ventrales rotundato vel obtusissime carinato; squamis subverticalibus, mediis lateribus iis cetero cor-
pore majoribus, dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 32 ad 34 in linea
laterali, 121/2 (13) in serie transversali quarum 6 (5!/2) supra lineam lateralem, 10 p. m. in serie
longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie
media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus iis seriebus lateralibus majoribus; linea latera-
li rectiuscula antice tantum declivi, basi ventralium paulo vel non magis quam lineae dorsali ap-
proximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel non attingente notata;
pinna dorsali ante pinnas ventrales incipiente et ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta,
emarginata, paulo longiore ad sat multo breviore quam alta, longitudine 4!/2ad 45/5 in longitudine
corporis, corpore paulo humiliore ad paulo altiore; pinnis pectoralibus acutis 6'/2 ad 6 in longitudine
corporis, ventrales non attingentibus; pinnis ventralibus acutis 6 ad 5 in longitudine corporis, ana-
lem non ad subattingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, acuta, paulo ad vix
emarginata, dorsali multo humiliore et triplo circiter breviore, radio simplice tertio gracili earti-
lagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore longiore 4 ad 3! 3
in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flavesente vel rosea;
squamis dorso lateribusque singulis basi macula oblonga transversa fusco-violascente; fascia cephalo-
caudali fuscescente diffusa (specimine juniore tantum conspicua) ; pinnis roseis vel flavescentibus , dorsali
(specimine majore tantum) antice inferne macula magna nigricante-violacea et membrana inter sin-
gulos radios macula diffusa ex arena fusca composita.
B. 3. D. 4/11 ad 4/13. P. 1/14. V. 2/8. A, 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/16/7 lat. brev. incl.
Hab. Sumatra (Palembang), in fluviis.

Borneo (Pontianak), in fluviis.
Longitudo 2 speciminum 180” et 154”.

Aanm. Rohita triporos is zeer na verwant aan Rohita vittata Val. Zij verschilt
er echter bepaald soortelijk van, door eene overlangsche schubrei minder onder de
zijlijn, hooger ligchaam , hoogere spitsere en meer uitgerande rugvin, langere buik-
vinnen, hoogeren kop, korteren en tevens minder bollen snuit, korteren staart,
breeder operkel, groote zwartachtige rugvinvlek, enz.

Deze verschillen vallen evenwel gedeeltelijk slechts in het oog bij vergelijking van
voorwerpen van beide soorten van gelijke grootte.

Zoo vind ik bij voorwerpen van beide soorten van 154”? lengte

Rohita triporos. Rohita vittata.

Hoogte des ligchaams in zijne lengte. . . . . 4i maal 43 maal
Hoogte van den kop in zijne lengte . . . .]1i v 14 »
Breedte van het operkel in zijne hoogte . . . 14 w DAL

Hoogte der rugvin in de hoogte des ligchaams min-

EEEN CT een evene peert, 1r zemeeridan ey
Lengte van den staart van den laatsten rugvin-

straal tot aan den staartvindgrond in de lengte

des geheelen ligchaams . … … … … . .,. 45 tot 4$ ml. 4 v
Buikvinnen in de lengte des ligchaàms . , . . 5 maal . 64 w

184

Den kopstaartband zie ik bij Rohita triporos slechts op mijn kleiner voorwerp en
dan nog flaauw uitgedrukt. Bij Rohita vittata gaat deze band echter dikwerf ins-
gelijks verloren door lange bewaring in wijngeest.

Rohita (Rohita) enneaporos Blkr, Diagn. beschrijv. nieuwe vischs. v.
Sumatra, Tient. I-IV, Nat. T. Ned. Ind. III p. 596. — Negen-
porige Rohita. Atl. Cypr. Tab. XI fig. 2.

Rohit. (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudine 4!/» fere in ejus longitudine, latitudine 2 circiter
in ejus altitudine; capite obtusiuseulo, ore clauso antice inferne parum oblique truncato, 6!/2 circiter
in longitudine corporis cum, 5 circiter in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 14/4,
latitudine 1!/2circiter in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3?/3 ad 3%/; in longitudine capi-
tis, diametro 1!/4 circiter in capitis parte postoculari, diametris 2 circiter distantibus, membrana
palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte
et vertice declivi convexiuscula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae
magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus subtubu-
latis; poris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi superiorem longitudinaliter unise-
riatis parum conspicuis; rostro carnoso, planiusculo, valde convexo, paulo anteos prominente, oculo
multo longiore, apice poris magnis valde conspicuis, poro centrali ceteris majore poris 8 conspicuis
in cireulum dispositis cinctis, poris extra circulum insuper aliquot poris ceteris minoribus oculo nudo
vix vel non conspicuis; osse suborbitali irregulariter tetragono, duplo circiter longiore quam lato,
angulis plus minusve rotundato; ossibus suborbitalibus ceteris humilibus oculi diametro triplo ad
quadruplo gracilioribus; poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris carnosis supramaxillaribus rostra-
libus longioribus, oculi diametro non vel paulo longioribus; maxilla superiore acie cartilaginea for-
mam ferri equini subreferente, symphysi leviter emarginata, deorsum valde protractili; labio superiore
valde carnoso, ante maxillam pendulo, margine interno transversim rugoso, margine libero papillis
conieis obtusis brevibus pluriseriatis; maxilla inferiore plana, margine anteriore truncata; labio in-
feriore valde carnoso, reflexo, mareine interno oblique transversim rugoso, margine libero papillis
conicis brevibus acutis pluriseriatis, suleis inferne antice isthmo lato distantibus; mento propter
maxillam inferiorem adscendentem parum oblique truncato; operculo latitudine maxima 2°5, latitu-
dine superne 3 in ejus altitudine, oculi diametro multo graciliore, margine inferiore convexiusculo:
apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus mastica-
riis aggregatis 2,4. 5/5. 4, 2, singulis facie masticatoria oblique truncata, marginibus elevatis, iis se-
rie anteriore praesertim inaequaliter lobatis antice dimidio apicali suleo longitudinali superficiali
pereursis; osse scapulari trigono acutiuscule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali con
vexa altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato non carinato;
squamis subverticalibus, mediis lateribus quam cetero corpore majoribus, dimidio libero et dimi-
dio basali longitudinaliter subradiatim striatis, 33 vel 34 in linea laterali, 13l/2 (14) in serie
transversali quarum 5!/e(6) supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter et
pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis; linea laterali rectiuscula, antice
tantum declivi, basi ventralium vix magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo
simplice mediam squamam non vel vix attingente notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales inci-
piente et ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, paulo longiore quam
alta, longitudine 5 fere in longitudine corporis, altitudine 1 et paulo in altitudine corporis; pinnis

185

pectoralibus et ventralibus acutis, pectoralibus 7 fere in longitudine corporis ventrales non attingen-
tibus, ventralibus 6 et paulo in longitudine corporis analem non attingentibus; anali basi vagina
squamosa humillima inclusa, acuta, emarginata, dorsali non multo humiliore sed plus duplo (minus
triplo) breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa,
lobis acutis, superiore inferiore longiore 4 circiter in longitudine corporis; colore corpore superne
olivaceo-viridi, inferne argenteo; iride flavescente vel rosea; fascia cephalo-caudali diffusa fuscescente-
violacea; pinnis roseis vel rubris.

B. 3. D. 4/12 vel 4/13. P. 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 et lat. brev.

Hab, Sumatra (Padang), in fluviis.

Longitudo speciminis unici 246”,

Aanm. Een nieuwe vergelijking van bovenbeschreven voorwerp met mijne tal-
rijke voorwerpen van Rohita vittata Val, heeft mij eerst doen twijfelen of het wel
tot eene daarvan verschillende soort te brengen zij, zoo groot is de overeenkomst
in de meeste bijzonderheden van habitus en bewerktuiging. Intusschen tref ik bij geen
mijner voorwerpen van Rohita vittata Val. van gelijke grootte meer dan slechts 3 op
eene dwarsche lijn geplaatste snuitporién aan, terwijl er ook standvastig de kop
betrekkelijk hooger is en het operkel betrekkelijk breeder en minder hoog. Ik heb
alzoo mijn voorwerp onder den vroeger aan hetzelve gegevenen soortnaam gelaten,
waaronder het zal behooren geplaatst te blijven, tenzij nieuwe reijen van voorwerpen
mogten aantoonen, dat aan de beschrevene verschillen geene soortelijke waarde ge-
hecht mag worden.

Rohita (Rohita) oligolepis Blkr, Nalez. ichth. faun. van Banka, Nat.
Tijdschr. Ned. Ind. V p. 191. — Grootschubbige Rohita. Atl. Cypr.
Tab. VIII fig. 7.

Kohit. (Roh.) corpore oblongo compresso, altitudine 4 circiter in ejus longitudine, latitudine 2 et
paulo in ejus altitudine; capite acutiusculo, ore clauso antice inferne mediocriter oblique truncato,
5'/ circiter in longitudine corporis cum, 4!/3ad 41/3 in longitudine corporis absque pinna caudali,
altitudine 11/5 ad 1!/; in ejus longitudine; oculis subsuperis, diametro 3 et paulo in longitudine ca-
pitis, diametro 1 et paulo in capitis parte postoculari, diametro 1!/2 circiter distantibus, membrana
palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte
et vertice declivi rectiuscula, nucha et dorso valde convexa; linea interoculari convexa; naribus
orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis, anterioribus brevitubulatis: po-
ris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi superiorem longitudinaliter uniseriatis con-
spicuis; rostro convexo, carnoso, vix ante os prominente, oculo vix vel non longiore, superne laevi,
antice poris pluribus subaequalibus bene conspicuis, poris centralibus majoribus nullis; osse suborbi-
tali anteriore oblique tetragono, vix altiore quam longo, postice quam antice multo altiore; ossibus
suborbitalibus ceteris humillimis, oculi diametro triplo ad multo plus triplo gracilioribus; cirris
carnosis, rostralibus oculo vix brevioribus, supramaxillaribus oculo sat multo longioribus; maxilla
superiore acie cartilaginea formam ferri equini subreferente, symphysi vix emarginata, deorsum val-
de protractili; labio superiore valde carnoso, ante maxillam pendulo, plicis numerosis transversis,

; 21

186

margine libero papillis brevissimis conicis pluriseriatis; maxilla inferiore plana subcochleariformi
labio inferiore valde carnoso, reflexo, plicis numerosis oblique transversis, margine libero papillis;
brevissimis conicis pluriseriatis, sulcis inferne isthmo lato distantibus; mento propter maxillam
inferiorem valde adscendentem oblique truncato; operculo latitudine 1%/5 circiter in ejus altitudine,
margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub pracoperculi margine posteriore desinente;
dentibus pharyngealibus masticatoriis 2.3.5/5.3,2 vel 2.4.5/5,.4.2, singulis facie masticatoria oblique
truncata margine elevato plus minusve lobata; osse scapulari trigono obtuse rotundato; linea dor-
sali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas
ventrales valde obtuse carinato; squamis subverticalibus, mediis lateribus quam cetero corpore ma-
joribus, dimidio libero et parte basali longitudinaliter subradiatim striatis, 28 ad 30 in linea la-
terali, 11 p. m. in serie transversali quarum 4/2 (5) supra lineam lateralem, 11 p. m, in serie
longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis; linca
laterali rectiuscula, basi ventralium non magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis
tubulo simplice mediam squamam attingente vel subattingente notata; pinna dorsali ante pinnas ven-
trales incipiente et ante pinnam analem desinente, basi alepidota, acuta, non vel vix emarginata,
longiore quam alta, longitudine 41/2 ad 42/5 in longitudine corporis, altitudine 1!/s ad 11/4 in alti-
tudine corporis; pinnis peetoralibus acutis 6 et paulo, ventralibus acutis 7 fere in longitudine cor-
poris, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, non vel parum
emarginata, dorsali paulo humiliore sed triplo cireiter breviore, radio simplice tertio gracili car-
tilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore paulo longiore 4
circiter in longitudine corporis; colore corpore superne roseo-viridi, inferne roseo-margaritaceo; iride
flava vel rosea; squamis lateribus pluribus basi vitta transversa subsemilunari fusca; cauda macula
rotunda nigricante magna in linea laterali basi pinnde caudalis contigua; pinnis roseis, imparibus
plus minusve fusco arenatis.

B. 3. D. 4/12 vel 4/13. P. 1/13. V. 2/8. A, 8/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl.

Hab. Banka (Marawang), in fluviis.

Longitudo 2 speciminum 100"' et 103"".

Aanm. Rohita oligolepis is kenbaar, behalve aan het gering aantal harer
schubben en rugvinstralen, aan haren spitsen kop, goed zigtbare talrijke ‘poriën
aan de snuitspits zonder grootere centrale poriën, vrij lange voeldraden, groote

ronde staartvlek, enz.
Voor zooverre de waarnemingen reiken, is deze Rohita aan Banka eigen, even

als Rohita Waandersi.

Morutivs Buch. Blkr = CurysoPzeKADION Blkr ol. — MILLE.

Corpus oblongum compressum, squamis magnis vel mediocribus ve-
stitum. Maxillae nudae, non tumidae. Cirri 4, rostrales et suprama-
xillares. Rostrum carnosum, integrum, ante os prominens, lateribus
lobatum vel non lobatum, margine libero nec papillatum, nec fimbria-
tum. Os suborbitale anterius oblongum sat longe ante orbitam situm.
Labium superius ante maxillam superiorem pendulum, fimbriatum , curn

187

labio inferiore continuum. Rictus ore aperto plus minusve ovalis.
Maxilla superior acie tenui semilunari. Maxilla inferior acie tenui
truncata vel rotundata, symphysi tubereulo nullo. Labium inferius
reflexum papillatum vel fimbriatum non lobatum. Sulcus postlabialis
unicus transversus semilunaris margini labii inferioris subparallelus.
Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et ante vel supra pin-
nam analem desinens, radio simplice postico cartilagineo. Dentes
pharyngeales masticatorii aggregati 2.4,5/5.4.2. facie masticatoria obli-
que truncati non tuberculati.

Aanm. Ik zonder het geslacht Morulius van Rohita af, eensdeels wegens de enkele
dwarsche achterlipsgroeve, en anderendeels wegens het ver voorwaarts verplaatst
zijn van het voorste onderoogkuilsbeen , hetwelk, meer langwerpig van gedaante,
even als bij het geslacht Labeo, door het tweede onderoogkuilsbeen tot ver voor
de oogkas is verschoven.

Het geslacht staat in het algemeen in verwantschap tusschen Rohita, Rohitichthys
en Labeo, doch is van alle gemakkelijk te onderkennen aan de enkele achter-
lipsgroeve die halvemaanvormig evenwijdig aan den vrijen onderliprand verloopt,
terwijl bij de overige genoemde geslachten het midden der kinhuid zonder groeve
is en de aan beide zijden dier huid verloopende groeve overlangs is geplaatst.

Tot dit geslacht breng ik thans 5 soorten mijner verzameling, waarvan vier
bengaalsche en slechts een soendasche, t. w. Rohita calbosu Val., Rohita Belan-
geri Val., Rohita Buchanani Val. en Rohita chalybeata Val. van Bengalen en
Rohita chrysophekadion Blkr van den Indischen Archipel. — Bovendien geloof ik, dat
daartoe almede te brengen zijn nog eenige andere bengaalsche soorten, welke ik
niet naar de natuur ken, zooals Rohita moralius Val, Rohita jaolius Val. , Rohita
Reynauldii Val., Rohita musiha Heck. en Labeo velatus Val.

Deze soorten, deels zeer na aan elkander verwant, verschilen deels ook vrij
aanmerkelijk van elkander, ten opzigte van kleuren, profiel, bouw van operkel
en vinnen, beschubbing, enz., zoodat voor meerdere de diagnostische verschillen
gemakkelijk zijn vast te stellen, terwijl dat van andere soorten moeijelijk is te
omschrijven. Zoo is van mijne bengaalsche soorten Morulius chalybeatus gemak-
kelijk herkenbaar aan hare ongeveer 70 schubben in de zijlijn en 14 of 15 over-
langsche schubreijen boven de zijlijn, en Morulius rohita (Cyprinus rohita Buch.)
aan hare 40 schubben in de zijlijn, 7 (6/2) overlangsche schubreijen boven de zij-
lijn, buitengemeen ontwikkeld operkel welks breedte slechts 11/2 maal gaat in zijne
hoogte, gladden snuit zonder zigtbare poriën en uiterst korte voeldraden. Daaren-

1 +

DE
fella leur | mere

HB. 33
Tes

188

tegen zijn Morulius Belangeri en Morulius calbosu in habitus van kop, ligchaam
en vinnen, en in kleuren zeer na verwantaan de soendasche soort. Deze laat zich
echter onderkennen als volgt.

I. Rostrum valde ante os prominens poris numerosis conspicuis obsitum. Cirri
bene evoluti.

A Squamae 41 ad 43 in linea laterali, 9 (81) supra lineam lateralem. Oper-

culum latitudine 2 fere ad 2 et paulo in ejus altitudine. Pinna dorsalis basi

4 ad 4? in longitudine corporis, radiis 4/15 vel 4/16 ad 4/18 vel 4/19.

Morulius chrysophekadion Blkr.

Morulius chrysophekadion Blkr — Veelklierige Morulus of Millem. Atl.
Cypr. Tab. X. :

Morul. corpore oblongo compresso, altitudine 4!/; ad 3?/; in ejus longitudine, latitudine 12/3 ad 2'3
in ejus altitudine; capite acutiusculo ore clauso antice inferne valde oblique truncato, 43,5; ad 6'/2in
longitudine corporis cum 3?/5 ad fere in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1'3 ad
Li, latitudine 11/2 ad 1!/5 in ejus longitudine; oculis superis, diametro 2%} ad 4 in longitudine capi-
tis, diametro 1 ad 1?/; in capitis parte postoculari, diametro 11/3 ad 22/3 distantibus, mombrana pal-
pebrali iridis partem externam magna parte tegente apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte
et vertice declivi rectiuscula vel concaviuscula, nucha et dorso valde convexa; linea interoculari
convexa; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula
claudendis, anterioribus subtubulatis; poris parvis utroque latere nares inter et angulum operculi
superiorem longitudinaliter uniseriatis non semper conspicuis; rostro valde carnoso, planiusculo, valde
convexo, valde ante os prominente, junioribus oculo breviore, aetate provectioribus et adultis oculo
longiore, antice junioribus et adultis poris conspicuis numerosissimis usque inter et post narcs sese
extendentibus obsita poris centralibus ceteris conspieue majoribus nullis; osse suborbitali anteriore
sat longe ante oculum et toto vel toto fere ante nares sito, irregulari oblongo-ovali, minus duplo
longiore quam alto, margine inferiore valde convexo; ossibus suborbitalibus ceteris humillimis oculi
diametro multoties gracilioribus, 2? valde elongato ante oculum porrecto; poris suborbitalibus lon-
gitudinaliter uniseriatis parum vel non conspicuis; cirris carnosis, rostralibus supramaxillaribus paulo
brevioribus ad paulo longioribus, oculi diametro brevioribus ad paulo longioribus; maxilla superiore
acie cartilaginea formam ferri equini subreferente, symphysi leviter ad non emarginata, deorsum valde
protractili; labio superiore parum carnoso, ante maxillam pendulo, rugoso, margine libero papillis
conicis obtusis brevissimis pluriseriatis; maxilla inferiore plana, margine anteriore truncata; labio
inferiore valde reflexo, carnoso, non rugoso, margine libero papillis conicis acutis cirriformibus
pluriseriatis, suleis inferne post labium unitis unde incisura postlabiali transversa semilunari profun-
da; mento propter maxillam inferiorem adscendentem valde oblique truncato; operculo latitudine 2
fere ad 2 et paulo in ejus altitudine, postice semilunariter rotundato, margine inferiore convexo vel
convexiusculo; membrana operculari sat late post operculum sese extendente semilunariter rotundata;
apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore vel sub operculi parte anteriore desinente;

189

dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2. singulis facie masticatoria oblique trun-
cata marginibus elevatis non lobatis, dentibus serie anteriore antice non suleatis; osse scapulari
trigono acutiuscule vel obtusiuscule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo al-
tiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales obtusissime carinato; squamis dimi-
dio corporis superiore subverticalibus, lateribus infra lineam lateralem obliquis (angulo marginis li-
beri superiore ante angulum marginis liberi inferiorem sito), suprascapularibus maximis, lateribus antice
quam cetero corpore, iis regione suprascapulari exceptis, majoribus; squamis dimidio libero et dimidio
basali longitudinaliter subradiatim striatis, 41 ad 43 in linealaterali, 19 vel 20 in serie transversali
quarum 81/2 (9) supra lineam lateralem, 20 ad 23 in serie longitudinali occiput inter e£ pinnam dorsa-
lem, lateralibus infimis longitudinaliter quinqueseriatis, postrorsum magnitudine sensim accrescen-
tibus, serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum
declivi, basi ventralium non multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo
simplice mediam squamam non vel vix attingente notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales inci-
piente et ante pinnam analem desinente, basi vagina squamosa humili inclusa, acuta, non ad valde
emarginata, vix longiore ad sat multo breviore quam alta, longitudine 4?/; ad 4 in longitudine corporis,
corpore non vel vix ad multo altiore, radio simplice postico frequenter plus minusve producto;
pinnis pectoralibus 5 ad 5°/5in longitudine corporis, ventrales non vel vix attingentibus; ventralibus
acutis 4!/;ad 5 et paulo in longitudine corporis, analem attingentibus; anali basi vagina squamosa
humillima inclusa, non ad valde emarginata, dorsali paulo ad multo humiliore sed plus duplo ad
plus triplo breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa,
lobis acutis superiore inferiore longiore 37/; ad 4 in longitudine corporis; colore corpore fusco-vio-
laeeo, violascente-olivaceo, vel violaceo-nigricante; cirris violaceis vel nigricantibus ; izide rosea vel
aurea: squamis corpore singulis vulgo guttula aurea vel aurantiaca pulcherrime notatis; pinnis vio-
lascente-roseis, vel violaceis, vel violaceo-nigris.
B. 3. D. 4/15 vel 4/16 ad 4/18 vel 4/19. P. 1/15 ad 1/17. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 5/17/5 vel 6/17/6
lat. brev. incl.
Syn. Rohita chrysophekadion Blkr, Verh. Bat. Gen. XXIII Bijdr. ichth. Midd. Oost-Java p. 20.
Rohita polyporos Blkr, Nieuw. Tient. diagn. beschr. Vischs. v. Sumatra, Nat. T. N. Ind.
V p. 520.
Rohita koilogeneion Blkr, Descript. spec. pise. javan. nov. Nat. T. Ned. Ind. XIII p. 359.
Rohita cyanomelas Blkr, Diagn. beschrijv. nieuwe. vischs. Sumatra, Tient. I— IV, Nat. T.
Ned. Ind. III p. 597.
Si-hitam, Situm Palemb.
Millem (Mal. Bat., Arengan Sund.
Hab. Java (Batavia, Bekassi, Krawang, Tjampea, Parongkalong, Tjikao, Surabaja, Gempol),
in fluviis.
Sumatra (Moarah-kompeh, Palembang), in fluviis.
Longitudo plus quam 40 speciminum 75'" ad 600".

Aanm. De archipelagische soort van Morulius is kenbaar aan hare talrijke
snuitporién en de formule harer schubben en vinstralen. Zij biedt zeer talrijke
indivuéle en klimaatsverscheidenheden aan, zoowel ten opzigte der ontwikkeling van
de snuitporién en voeldraden, als van de vinnen, vooral der rugvin, buikvinnen en
aarsvin, «terwijl ook de kleurteekening talrijke schakeringen vertoont en verschilt

190

van eenvormig zwart-blaaüw (de palembangsche voorwerpen) tot donker olijf kleurig
met eene ronde goud- of oranjekleurige vlek op elke schub.

Vroeger slechts in het bezit van zeer enkele voorwerpen dier variëteiten, hechtte
ik hoogere waarde aan de waargenomene verschillen, dan zij mij sedert gebleken
zijnte verdienen, en eene herhaalde naauwkeurige studie van alle mijne voorwerpen
heeft mij er toe geleid, de vier soorten, welke ik vroeger gemeend heb te moeten
opstellen, tot eene enkele terug te brengen.

forulius chrysophekadion is op Java niet zeldzaam. Vooral in de groote rivie-
ren is zij soms zeer menigvuldig en zij bereikt er eene grootte, welke die van mijne
grootste voorwerpen nog vrij aanmerkelijk overtreft. Honderden groote voorwerpen
er van heb ik zien vangen in de Tjitaroem bij Parongkalong, tijdens eene daar aan-
gerigte vischpartij en ook aan de monden der Tjitaroem wordt zij soms bij honder-
den gevangen en van daar naar Batavia ter markt gebragt.

Zij is zeer na verwant aan Morulius Belangeri van Bengalen, welke tot dezelfde
gr aes behoort en dezelfde formule der schubben heeft. Ik vind Se bij Morulius
Belangeri, van welke ik twee voorwerpen bezit, voor de formule der rugvin slechts
4/18 val 4/14 en 4/14 vel 4/15, welke formule ik bij geen mijner zeer talrijke Su-
matrasche en Javasche voorwerpen terugvind. Die voorwerpen voorts vergelijkende
met voorwerpen van gelijke grootte van Morulius chrysophekadion, blijkt het, dat
bij Morulius Belangeri het ligchaam aanmerkelijk hooger is, de rugvin aanmerkelijk
korter (5 malen en meer in de lengte des ligchaams terwijl zij bij mijne voorwer-
pen van Morulius chrysophekadion slechts 42 tot 4 malen gaat in de lengte des
ligchaams), enz.

Ook Moruluis calbosu van Bengalen is zeer na aan Morulius chrysophekadion
verwant en nadert haar zelfs nog meer ten opzigte van de formule der rugvinstra-
len (4/14 ad 4/16) en slankheid des ligchaams. Ook deze soort bezittende, heb
ik mijne voorwerpen daarvan met die van Morulius chrysophekadion van gelijke
grootte kunnen vergelijken en bevonden dat ook bij Morulius calbosu de rugvin,
niettegenstaande eene nabijkomende of gelijkluidende formule der stralen, aanmer-
kelijk korter is (meer dan 5 malen in de lengte des ligchaams) dan bij Moru-
lius chrysophekadion, terwijl bovendien de ruglijn er aanmerkelijk minder bol is
en de buiklijn boller, en ik er slechts 74 (8) schubben kan tellen in eene dwarsche
rei boven de zijlijn.

Naar eene schetsteekening van den heer De Castelnau te oordeelen, komt on-
werpelijke soort ook in Siam voor.

191

Rommricuruys Blkr.

Corpus oblongo-elongatum compressum, squamis magnis vestitum.
Maxillae nudae. Cirri 2, supramaxillares. Rostrum carnosum integrum,
cute descendente ante labium superius pendula, lateribus non lo-
batum. Labium superius ante maxillam superius pendulum, inte-
grum, nec papillatum nec fimbriatum. Labium inferius fimbriatum.
Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam
analem desinens, radio simplice postico toto cartilagineo. Os suborbi-
tale anterius ab oculo remotum.

Aanm. Dit geslacht dient naauwkeuriger naar de natuur omschreven te wor-
den. Ik grond het op de beschrijving en afbeelding van Labeo senegalensis Val.
zooals die door den heer Valenciennes gegeven zijn.

Rohitichthys staat in verwantschap tusschen Labeo en Rohita. Het mist de
snuitkwabben van Labeo en heeft de gefranjede onderlip van Rohita. Het voorste
onderoogkuilsbeen is er, door het ver naar voren zich uitstrekkend tweede onder-
oogkuilsbeen, van het oog verwijderd, even als bij Labeo, doch de snuit puilt toch
weinig voor de mondopening uit.

De habitus evenwel is, naar de afbeelding van den heer Valenciennes te oordee-
len, noch die van eene Labeo, noch die van eene Rohita. Zij stelt de eenige
soort voor, welke tot nog toe tot Rohitichthys te brengen is.

DaNGILA Val., Poiss. XVI p. 174. = Cyrene Heck., Fisch. Syr. p.
91, 182. — LAMBA.

Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis magnis vel
mediocribus vestitum. Maxillae nudae non tumidae. Cirri 4, rostrales
et supramaxillares. Rostrum carnosum integrum paulo ante os prominens,
margine libero ante labium superius pendulum, integrum, nec crenu-
latum, nee papillatum, lateribus non lobatum. Labium superius ante
maxillam superiorem pendulum, papillatum, cum labio inferiore con-
tinuum. Rictus subparallelogrammieus. Maxillae acie tenues, inferior
symphysi postice tubereulo munita. Labium inferius integrum, car-
nosum, nec cirratum, nec lobatum. Sulcus postlabialis utroque late-
re simplex, longitudinaliter marginem oris versus directus, isthmo

192

lato a sulco lateris oppositi separatus. Pinna dorsalis elongata, ante
pinnas ventrales incipiens et supra vel ante pinnam analem desinens,
radio simplice postico cartilagineo. Pinnae pectorales subhorizontaliter
insertae. Dentes pharyngeales masticatorii aggregati 2. 4. 5/5. 4. 2, facie
masticatoria oblique truncata plus minusve contorta.

Aanm. De heer Valenciennes stelde dit geslacht op in het in het jaar 1842
in het licht gegeven 16e deel van de groote Histoire naturelle des Poissons, ter-
wijl Heckel hetzelfde geslacht, onder den naam Cyrene, insgelijks in het jaar 1842
opstelde in zijne Abbildungen und Beschreibungen der Fische Syriens, welke ar-
beid echter eerst in 1843 te Stuttgart het licht zag. Heckel kende ook reeds
den door den heer Valenciennes aan Cyrene gegeven’ naam, welken hij tusschen
twee aanhalingsteekens achter den door hem voorgestelden naam van Cyrene in zijne
Fische Syriens opnam.

De naani, door den heer Valenciennes voorgesteld, dient alzoo behouden te blijven.

De diagnose van den heer Valenciennes past goed op alle soorten van Dan-
gila, doch duidt niet aan zijne natuurlijke verwantschap als een tot de Labeoni-
nen behoorend geslacht.

Heckel gaf er twee verschillende diagnosen van, welke die verwantschap beter
aanduiden, doch zij leiden tot misverstand door de uitdrukking, dat de bovenkaak:
voorzien is van eene rei tandvormige tepeltjes, zijnde deze tepeltjes niet in de
bovenkaak ingeplant maar in de bovenlip, eene onderscheiding, die noodig is voor
de Acheilognathen omdat er de bovenlip vrij voor de bovenkaak afhangt en niet,
zooals bij de Cheilognathen, de bovenkaak geheel omkleedt of inhult.

Men kent thans 11 soorten van Dangila. De heer Valenciennes beschreef er
4, t. w. Dangila Cuvieri Val. (welke dezelfde is als Dangila leptocheila Val.), Dan-
gila Kuhli Val. en Dangila lipocheila Val. van Java, en Dangila Leschenaultii Val.
van Hindostan. Heckel voegde daaraan toe de beschrijvingen van vier andere
soorten, die van Cyrene festiva Heck. en Cyrene ocellata Heck. van Borneo en
van Cyrene cyanopareja Heck. en Cyrene philippinia Heck. van de Philippijnen.

Van de soorten van den heer Valenciennes en Heckel heb ik teruggevonden
Dangila leptocheila, Dangila Kubli, Dangila festiva en Dangila ocellata, doch bo-
vendien heb ik ontdekt nog drie andere soorten van Sumatra en Borneo, welke ik
heb beschreven onder de namen Dangila fasciata, Dangila sumatrana en Dangila
spilurus.

Met uitzondering slechts van Dangila Leschenaultii Val. behooren alle deze soor-
ten alzoo tot den Indischen archipel. Zij laten zich van elkander onderkennen
naar volgend schema.

I Pinna dorsalis supra vel vix ante pinnam analem desinens.
A. Squamae plus quam 60 in linea laterali, 14 vel 15 supra lineam laterale.
a. D. 4/27 vel 4/28. Utroque latere maculae 2 rotundae nigrae, anterior

regione postaxillari infra lineam lateralem , posterior caudalis in linea laterali.
Dangila ocellata Bkr.

B. Squamae 50 vel 51 in linea laterali, 10 supra lineam lateralem.
a. D. 4/27 ad 4/30. Corpus vittis longitudinalibus fusco-violaceis.
Dangila fasciata Blkr.

C. Squamae 30 ad 40 in linea laterali.
a. D. 4/23 ad 4/26.
+ Squamae 39 vel 40 in linea laterali.
6 Squamae S supra lineam lateralem. Caput 81 in longitudine corporis.

Dangila Kuhli Val.

Squamae 7 supra lineam lateralem. Caput 6 ad 74 in longitudine corporis

6
Dangila leptocheilus Val.
1 Squamae 37 vel 38 in linea laterali, 6 supra lineam lateralem.
6 Fascia cephalo-caudalis fusca.

Dangila sumatrana Dlkr.

6’ Fascia cephalo-caudalis nulla.
Dangila philippinia Blkr.
1 Squamae 33 in linea laterali, 8 supra lineam lateralem.
ó Pinna caudalis utroque lobo fascia longitudinali violaceo-nigra.
Dangila festiva Blkr.
b. D. 4/17 vel 4/18. Squamae 5 supra lineam lateralem.
T Squamae 35 in linea laterali. Operculum macula coerulea ornatum.
Dangila cyanopareja Bike.
1 Squamae 36 in linea laterali. Operculum macula coerulea nulla.
Dangila lipocheilus Val.

II Pinna dorsalis longe ante analem desinens, radiis 4/10 vel 4/11 tantuz
A. Squamae 28 in linea laterali, 5 supra lineam lateralem.
a. Cauda macula rotunda nigra.

Dangila spilurus Blkr.

194

Dangila ocellata Blkr, Index descript. specier. pisc. Bleeker., Nat. T.
Ned. Ind. XIV p. 475. — Geoogde Lamba. Atl. Cypr. Tab. XVI fig. 3.

Dang. corpore oblongo compresso, altitudine 5 ad 4'/4 in ejus longitudine, latitudine 1°/, ad 2 et paulo
inejus altitudine; capite acuto, 6 ad 61/3 in longitudine corporis cum, 4°/5 ad 44/5 in longitudine cor-
poris absque pinna caudali, altitudine 17/5 ad 11/4, latitudine 19/5 ad 1!/sin ejus longitudine; oculis
superis, diametro 27/3 ad 3 in longitudine capitis, diametro 1 et paulo ad 1 in capitis parte posto-
culari, diametro 1 et paulo ad 1!/, distantibus, membrana palpebrali iridis partem externam te-
gente antice quam postice latiore, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice decli-
vi rectiuscula, nucha dorsoque convexa; linea interoculari convexiuscula; naribus orbitae magis
quam rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus subtubulatis;
poris pàrvis utroque latere nares inter et angulum operculi superiorem conspicuis nullis ; rostro carnoso,
planiusculo, convexo, paulo ante os prominente, oculi diametro junioribus et aetate provectis sat
multo breviore, antice poris pluribus magnis conspicuis obsito; osse suborbitali irregulariter trigono,
non vel vix altiore quam longo, margine inferiore subhorizontali, convexiusculo, marginibus ante-
riore et posteriore plus minusve concavis in angulum acutum sursum spectantem et nares inter et ocu-
lum desinentem unitis; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, antice quam postice multo altiore,
duplo ad plus duplo longiore quam alto, oculi diametro quadruplo circiter humiliore; ossibus sub-
orbitalibus 39 et 4? oculi diametro triplo ad quadruplo gracilioribus; poris suborbitalibus con-
spicuis nullis; cirris gracilibus supramaxillaribus rostralibus longioribus, oculi diametro paulo ad
non brevioribus; rictu subparallelogrammico; maxillis acie cartilaginea margine anteriore valde
obtusis, truncatiusculis; maxilla superiore mediocriter deorsum protractili; maxilla inferiore sym-
physi postice tuberculo conico subhamata; labiis parum carnosis, superiore ante maxillam superio-
rem pendulo margine libero papillis conicis brevibus uniseriatis valde conspicuis obsito, inferiore
parum reflexo margine libero integro, sulcis inferne brevibus antice isthmo lato valde distantibus;
mento propter maxillam inferiorem adscendentem oblique truncato; operculo latitudine 1°3 ad 2 in
in ejus altitudine, oculi diametro multo ad paulo graciliore, margine inferiore convexo; apertura
branchiali sub praeopereuli parte posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis 2.4.5/5.4.2.
singulis apjce compressis, facie masticatoria oblique truncata contorta marginibus parum elevatis;
osse scapulari trigono acute rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore;
ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales planiusculo non carinato ; squamis obliquis (an-
gulo marginis liberi superiore ante angulum marginis liberi inferiorem sito), mediis lateribus quam cetero
corpore majoribus, suprascapularibus autem omnium maximis; striis squamis longitudinalibus dimi-
dio earum basali nullis, dimidio libero nullis vel parum conspicuis; squamis 65 ad 67 in linea laterali, 52
p.m. in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 13!/2 (14) vel 14/2 (15) supra lineam la-
teralem, 22 ad 21 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitu-
dinaliter 7- ad 9- seriatis, serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula,
antice tantum declivi, basi ventralium non multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squa-
mis tubulo simpliee mediam squamam mon vel vix attingente notata; pinna dorsali longe ante ven-
trales incipiente et supra mediam basin analis desinente, basi alepidota, acuta, valde emarginata,

duplo fere ad paulo plus duplo longiore quam alta, longitudine 3 ad 2%3 in longitudise corporis,
altitudine 1 et paulo ad 11/3 in altitudine corporis; pinnis pectoralibus acutis 5'/2 ad 6 et paulo in
longitudine corporis ventrales non attingentibus ; ventralibus acutis 61/3 ad7 et paulo in longitudine
corporis analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humillima inclusa, non vel parum

marginata, acuta, dorsali vulgo sat multo humiliore sed quintuplo ad plus quintuplo breviore, ra-

195

dio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi late squamosa, profunde incisa lobis acutis,
superiore inferiore vulgo longiore, 345 ad 41/3 in longitudine corporis; colore corpore superne coeru-
lescente-viridi, inferne argenteo: iride flava vel rosea; maculis utroque latere 2 nigricante-violaceis,
flavescente cinctis, anteriore sub linea laterali paulo ante pinnam dorsalem, posteriore cauda in linea late-
rali basi pinnae caudalis approximata; pinnis roseo-hyalinis, vel roseis vel flavescentibus, dorsali
et caudali plus minusve fusco arenatis.
B. 3. D. 4/27 vel 4/28. P. 1/14 ad 1/18. V. 2/8, A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/06 vel 7/17/7 lat. brev. incl.
Syn. Cyrene ocellata Heck., Abb. Beschr. Fisch. Syriens p. 35,
Dangila microlepis Blkr, Diagn. beschr. nieuwe vischs. v. Sumatra, Tiental I- IV in Nat. T.
Ned. Ind. III p. 595.
Luma Lamp., Lamba Palemb.
Hab. Sumatra (Pangabuang, Palembang, Lahat, Lematang- Enim), in fluviis.
Borneo (Kahajan, Pontianak), in fluviis,
Longitudo 9 speciminum 144" ad 221”,

Aanm. De Lamba werd heteerst in de wetenschap bekend gemaakt in 1843 door
J. Heckel, in zijne Fische Syriens en naar een voorwerp van 6 duimen lengte
kortelijk beschreven.

Ik vond haar terug in het jaar 1882 in een voorwerp van Palembang van
185” lengte en beschreef haar toenmaals, onbekend als ik toen was met Heckels
ontdekking, onder den naam van Dangila microlepis, welke naam voor den door
Heckel gegevenen moet vervallen, hoezeer zij niet minder kenmerkend is. Sedert
ben ik in het bezit geraakt van nog meerdere voorwerpen van verschillende groot-
te, welke mij in staat gesteld hebben, de reeds bestaande beschrijvingen te ver-
beteren en vollediger te maken.

De Lamba is eene fraaije en uiterst scherp gekenmerkte soort van Dangila:
Hare talrijke schubben, zoowel op de overlangsche als op de dwarsche reijen, ma-
ken hare herkenning zeer gemakkelijk, terwijl ook de ronde zwarte vlekken, een in
de achterokselstreek even onder de zijlijn en een op den staart in de zijlijn nabij
den staartvingrond, bij den eersten oogopslag kenmerkend voor haar zijn.

Dangila fasciata Blkr, Diagn. beschrijv. nieuwe vischs. Sumatra,
Tient. V-X, Nat. Tijdschr. Ned. Ind. IV p. 297. — Gebande
Lamba. Atl. Cypr. Tab. XVI fig. 2.

Dangil. corpore compresso, altitudine 41/4 ad 41/2 in ejus longitudine, latitudine 21/3 ad 2/2 in
ejus altitudine; capite acuto, 61/2 ad 7 fere in longitudine corporis cum, 5 ad 5!/; in longitudine corporis
absque pinna caudali, altitudine 11/4 ad 1'/o, latitudine 17/3 ad 1/2 in ejus longitudine; oculis superis,
diametro 3 ad 3 et pauloin longitudine capitis, diametro 1 et paulo in capitis parte postoculari, dia-
metro 1!/, ad 1!/; distantibus, membrana palpebrali iridis partem externam tegente antico quam
postice latiore, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula, nucha
dorsoque valde convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approxi-

196

matis, posterioribus patulis valvula claudeudis, anterioribus subtubulatis; poris parvis utroque
latere nares inter et angulum operculi superiorem longitudinaliter uniseriatis parum conspicuis ; rostro
carnoso, planiusculo, convexo, paulo ante os prominente, oeuli diametro non vel paulo tantum longi-
ore, antice poris pluribus magnis transversim pluriseriatis obsito; osse suborbitali anteriore irregu-
lariter trigono, margine inferiore oblique convexo, marginibus lateralibus anteriore concavo et posteri-
iore convexo vel aneulato in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis ;
osse suborbitali 2° elongato-tetragono, antice quam postice altiore, duplo circiter longiore quam
alto, oculi diametro triplo circiter humiliore; osse suborbitali 3? osse suborbitali 4? latiore, oculi
diametro quadruplo circiter graciliore; poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris gracilibus, supra-
maxillaribus rostralibus longioribus oculi diametro sat multo longioribus; rictu subparallelogram-
mico; maxillis acie cartilaginea margine anteriore valde obtusis truncatiusculis; maxilla superiore me-
diocriter deorsum protractili; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico valde conspicuo subhamato;
labio superiore parum carnoso, ante maxillam superiorem pendulo, margine libero papillis conicis
brevibus obtusiuseulis valde conspicuis obsito; labio inferiore valde carnoso, parum reflexo , integro,
euleis inferne brevibus antice cute menti lata valde distantibus; mento propter maxillam inferiorem
non adscendentem non truncato; operculo latitudine 2 ad 2 fere in ejus altitudine, oculi diametro
graciliore, margine inferiore convexiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi parte posteriore desi-
nente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2. 4. 5/5. 4. 2, singulis facie masticatoria obli-
que truncata contorta marginibus elevatis irregularibus, dentibus serie anteriore dimidio apicali antice
suleo longitudinali lato brevi percursis; osse scapulari trigono acute rotundato; linea dorsali convexa
linea ventrali convexa multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales planius-
culo non carinato; squamis obliquis (angulo marginis liberi superiore ante angulum marginis liberi in-
feriorem sito), mediis lateribus quam cetero corpore paulo majoribus, suprascapularibus antem omnium
maximis; squamis dimidio libero longitudinaliter striatis, dimido basali vix vel non striatis, 50 vel
51 in linea laterali, 21 in serie transversali ( ventralibus infimis inclusis) quarum 9!/2 (10) supra
linea lateralam, 13 vel 14 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus in-
fimis longitudinaliter quinqueseriatis, serie media iis seriebus lateralibus vix majoribus; linea latera-
li rectiuscula, antice tantum deolivi, basi ventralium paulo magis quam lineae dorsali approxima-
ta, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel subattingente notata; pinna
dorsali longe ante pinnas ventrales incipiente et supra mediam basin pinnae analis desinente, basi
alepidota, acuta, emarginata, plus duplo longiore quam alta, longitudine 2*4 ad 21/2 in longitu-
dine corporis, altitudine 12/5 circiter in altitudine corporis; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis
longitudine subaequalibus 61/2 circiter in longitudine corporis; pectoralibus ventrales non, ventrali-
bus analem non attingentibus; anali basi vagina squamosa humili inelusa, acuta, non vel vix emar-
gineta, dorsali multo humiliore et sextuplo fere breviore, radio simplice tertio gracili, cartilagineo ;
caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore longiore 4 circiter in longi-
tudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava vel rosea; squamis
dorso lateribusque singulis basi macula quadratiuseula fusco-violacea, maculis vittas longitudinales
subefficientibus, iis squamis linea laterali contiguis majoribus fasciam cephalo-caudalem efficientibus ;
pinnis roseis, caudali rubra marginibus superiore et inferiore violacea.

B. 3. D. 4/26 vel 4/27 ad 4/29 vel 4/30. P. 1/18 vel 1/19. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17,6

vel 7/17/7 lat. brev. incl.
Hab. Sumatra (Pangabuang), in fluviis.
Borneo (Pontianak), in fluviis.
Longitudo 2 speciminum 232” et 236”.

197

Aanm. Dangila fasciata is zeer gemakkelijk herkenbaar aan de formule harer
schubben en rugvinstralen, welke van die van de overige bekende soorten aan-
merkelijk afwijkt.

De habitus dezer soort herinnert eenigzins dien van Barbichthys laevis, een
geslacht, hetwelk in meerdere opzigten na aan Dangila verwant is. Ik ontdekte
haar in 1853, in eene mij uit de binnenlanden der Lampongsche distrikten door
wijlen den kapitein Juch toegezondene verzameling, doch sedert ontving ik ook
een enkel voorwerp van westelijk Borneo.

Dangila Kuh Val, Poiss. XVI p.175.—Kuhl’s Lamba. Atl. Cypr.
Tab. XVI fig. 1.

Dangil. corpore oblongo compresso, altitudine 4?/; circiter in ejus longitudine, latitudine 2 circiter
in ejus altitudine; capite acuto, 5!/2 circiter in longitudine corporis eum, vix plus quam 4 in longi-
tudine corporis absque pinna caudali, altitudine 1U4 circiter, latitudine 17/5 fere in ejus longitudine;
oculis superis, diametro 2!/2 cireiter in longitudine eapitis, diametro vix plus quam 1 in capitis parte
postoculari, diametro vix plus quam 1 distantibus, membrana palpebrali iridis partem externam tesente,
antice quam postice latiore, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectius-
eula, nucha et dorso convexa; linea interoculari convexiuscula; naribus orbitae magis quam rostri apici
approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus subtubulatis; poris parvis utroque
latere nares inter et opereuli angulum superiorem longitudinaliter uniseriatis parum conspicuis ; rostro
carnoso, planiusculo, convexo, paulo ante os prominente, oculi diametro breviore, antice poris plu-
ribus trausversim tri- ad pluriseriatis magnis plerisque seutello ealeareo-corneo rotundo centro in
processum conieum acutum producto munitis; osse suborbitali anteriore irregulariter trigono, vix
vel non altiore quam longo, margine inferiore oblique convexo, marginibus anteriore concavo et pos=
teriore undulato vel angulato superne in angulum aeutum sursum spectantem naribus approximatum
unitis; osse suborbitali 2? elongato-tetragono antice quam postice altiore, plus duplo longiore quam
alto, oculi diametro triplo cireiter humiliore; osse suborbitali 3? osse suborbitali 49 multo latiore
oculi diametro triplo circiter graciliore; poris suborbitalibus conspieuis nullis; cirris gracilibus supra-
maxillaribus rostralibus sat multo longioribus, oeuli diametro multo longioribus; rictu subparalle-
logrammico; maxillis acie cartilaginea margine anteriore valde obtusis truncatiusculis; maxilla superiore
mediocriter deorsum protractilis maxilla inferiore symphysi postice tuberculo conico parum conspieuo :
labio superiore parum carnoso, ante maxillam superiorem pendulo margine libero papillis conicis
brevibus obtusis valde conspicuis uniseriatis obsito; labio inferiore valde carnoso, parum reflexo,
integro, suleis inferne brevibus antice isthmo lato valde distantibus; mento propter maxillam
inferiorem adscendentem leviter oblique truncato; operculo latitudine 2 circiter in ejus altitudine,
oculi diametro sat multo graciliore, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub praeoper-
culi parte posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis ageregatis 2. 4. 5/5. 4. 2, singu-
lis facie masticatoria oblique truncata plus minusve contorta marginibus elevatis valde irregularibus,
dentibus serie anteriore 3 antice dimidio apicali sulco longitudinali lato brevi; osse scapulari trigono
obtusiuscule vel acutiascule rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa multo altiore; ventre
ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato, non carinato; squamis obliquis (angulo
marginis liberi superiore ante angulum marginis liberi inferiorem sito), mediis lateribus quam cetero

198

corpore paulo majoribus, suprascapularibus autem onmium maximis: striis squamis longitudinalibus
dimidio libero conspicuis, dimidio basali nullis; squamis 39 in linea laterali, 16 in serie transver-
sali (ventralibus infimis inclusis), quarum 7!/2(8) supra lineam lateralem (sub pinna dorsali), 11 p.m.
in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter tri-ad
quinque-seriatis, serie media iis seriebus lateralibus non vel vix majoribus; linea laterali rectiuscula ,
antice tantum declivi, basi ventralium sat multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis
squamis tubulo simplice mediam squamam attingente vel subattingente notata; pinna dorsali longe
ante ventrales incipiente et supra mediam basin pinnae analis desinente, basi alepidota, acuta , emar-
giuata, paulo minus duplo longiore quam alta, longitudine 3 circiter in longitudine corporis, altitu-
dine 1'5 circiter in altitudine corporis; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis , longitudine subaequali-
bus, 6 et paulo in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus,
anali basi vagina squamosa humili inclusa, acuta, non vel parum emarginata, dorsali sat multo
humiliore et quintuplo circiter breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi
squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore longiore 37/; circiter in longitudine cor-
poris; colore corpore superne dilute cocrulescente-viridi, inferne argenteo; iride flava vel rosea;
cauda macula rotunda violaceo-coerulea diffusa in linea laterali basi pinnae caudalis approximata ; pinnis
flavescente- vel roseo-hyalinis, dorsali caudalique fusco plus minusve arevatis.

B. 3. D. 4/25 vel 4/26. P. 1/16. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/71 lat. brev. incl,

Syn. Dangila de Kuhl Val, Poiss. XVI p. 175.

Cyrene Kuhlii Heck., Fisch. Syr. p. 35, Nachtr. p. 183.
Wadon gunung, Millem Mal. Dat.
Hab, Java (Batavia), in fluviis.

onm

Longitudo speciminis unici 113”.

Aanm. Ik geloof in boven beschreven voorwerp teruggevonden te hebben, de soort,
door den heer Valenciennes onder den naam van Dangila Kuhlii beschreven, Deze soort
verschilt inderdaad van Dangila leptocheilus door grooteren kop en oogen en sterker ont-
wikkelde bovenliptepels, zooals door den heer Valenciennes is aangegeven, doch
de heer Valenciennes spreekt van slechts 36 schubben op eene overlangsche rei en
geeft de formule der rugvinstralen op als 3/24, verschillen echter, welke van slechts
individuéle waarde kunnen zijn of althans, wat de schubben betreft, van de wijze van
telling of van het minder goed of beter bewaard gebleven zijn der schubben af-
hankelijk. De aangeduide verschillen vallen slechts goed in het oog bij voorwerpen
van gelijke grootte, doch ik ontwaar nog eene andere bijzonderheid, welke de her-
kenning gemakkelijker maakt, daarin bestaande, dat Dangila Kuhli één overlangsche
rei schubben méér heeft boven de zijlijn, dan Dangila leptocheilus.

Dangila leptocheilus Val., Poiss. XVI p. 173, Cuviers Lamba. Atl.
Cypr. Tab. XVII.

Dangil. corpore oblongo ad subelongato compresso, altitudine 5 fere ad 4!/ in ejus longitudine,
latitudine 2 ad 2! in ejus altitudine; capite acutiusculo vel obtusiusculo 6 ad 7!/2 in longitudine cor-
poris enm, 4!/zad 5%5 in longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/; ad 11/5, latitudine

195

12/5, ad 125 in ejus longitudine; oculis superis, diametro 22/3 ad 31/4 in longitudine capitis, diametro 1 ad
1'3in capitis parte postoculari, diametro 1 et paulo ad 14/7 distantibus, membrana palpebrali iridis
marginem externum tantum tegente, antice quam postice latiore, apertura subcirculari; linea rostro-
dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula vel convexiuscula, nucha dorsoque valde convexa; linea
interoculari convexiuscula vel convexa; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis, pos-
terioribus patulis valvula claudendis, anterioribus marginibus elevatis subtubulatis: poris parvis
utroque latere nares inter et operculi angulum superiorem longitudinaliter uniseriatis parum vel non
conspicuis; rostro carnoso, planiusculo convexo, paulo ante os prominente, oculi diametro breviore,
antice poris pluribus ad sat numerosis transversim bi-ad pluriseriatis parum ad valde conspicuis, osse
suborbitali anteriore irregulariter trigono ad pentagono, non vel paulo altiore quam longo, margine
inferiore oblique convexo, marginibus lateralibus plus minusve angulatis in angulum acutum sursum
spectantem naribus approximatum unitis; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, antice quam postice
altiore, duplo vel plus duplo longiore quam alto, oculi diametro plus triplo humiliore; osse subor-
bitali 8? osse suborbitali 4? latiore, oculi diametro plus triplo graciliore; poris suborbitalibus con-
spicuis nullis; cirris gracilibus, supramaxillaribus rostralibus multo longioribus oculi diametro paulo
ad multo longioribus; rictu ore aperto subparallelogrammico; maxillis acie cartilaginea margine an-
teriore valde obtusis truucatiusculis; maxilla superiore mediocriter deorsum protractili; maxilla infe-
riore symphysi postice tuberculo conico subhamata ; labiis parum carnosis, superiore ante maxillam
superiorem pendulo margine libero papillis conicis brevibus obtusis conspicuis uniseriatis obsito;
labio inferiore parum reflexo, integro, sulcis inferne brevibus antice isthmo lato valde distanti-
bus; mento propter maxillam inferiorem adscendentem leviter oblique truncato; operculo latitudine
l!2ad 2 in ejus altitudine, oculi diametro graciliore, margine inferiore concaviusculo, rectiusculo
vel convexiusculo; apertura branchiali sub pracoperculi parte posteriore desinente; dentibus pharyn-
gealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/2.4.2, singulis facie masticatoria oblique truncata plus
minusve contorta marginibus elevatis irregularibus, dentibus serie anteriore antice dimidio apicali
suleo longitudinali lato percursis; osse scapulari trigono acutiuscule rotundato; linea dorsali con-
vexa linea ventrali'convexa vel convexiuscula multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post
pinnas ventrales rotundato vel obtusissime carinato; squamis obliquis (angulo marzinis liberi superiore
ante angulum marginis liberi inferiorem sito), mediis lateribus quara cetero corpore paulo majoribus,
suprascapularibus autem omnium maximis; striis squamis longitudinalibus dimidio libero conspicuis,
dimidio basali frequenter nullis, rarius conspicuis; squamis 39 vel 40 in linea laterali, 16 in serie
transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 6!/2(7) supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie
longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter quinqueseriatis
serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi,
basi ventralium non multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice
mediam squamam attingente vel non attingente notata; pinna dorsali longe ante pinnas ventrales
incipiente et supra mediam basin pinnae analis circiter desinente, basi alepidota, acuta, emargina-
ta, minus duplo ad plus duplo longiore quam alta, lonzitudine 3 ad 2?/;in longitudine corporis,
altitudine 1 et paulo ad 1!/;in altitudine corporis; pinnis pectoralibus acutis, longitudine subaequa-
libus 6 ad 6!/zin longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attin-
gentibus; anali basi vagina squamosa humili inclusa, acuta, non vel parum emarginata, dorsali
sat multo humiliore et quadruplo ad quintuplo breviore, radio simplice tertio gracili cartilazineo;
pinna caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis, superiore inferiore vulgo paulo lonzi-
ore 4 fere ad 41/2 in longitudine corporis; colore corpore superne dilute vel olivaceo-viridi, inferne

argenteo; iride flava; pinnis flavescente- vel roseo-hyalinis, imparibus plus minusve fusco arenatis.

200

B. 3. D. 4/22 vel 4/23 ad 4/25 vel 4/26. P. 1/15 vel 1/16, V. 2,8. À. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 6/16,6 lat,
brev. incl.
Syn. Labeobarbus leptocheilus K. v. Hass. ap. Val.
Dangila Cuvieri Val, Poiss. XVI p. 174 fig. 470; Blkr, Verh. Bat. Gen, XXIII Ichth. M.
O. Java p. 19.
Dangile de Cuvier Val, Poiss. XVI p. 174 fig. 470.
Dangila leptocheila Val, ib. p. 178.
Dangile à lèvres cachées Val, ib. p. 178.
Cyrene Cuvieri Heck., Fisch. Syr. p. 35, Nachtr. p. 183.
Cyrene leptocheila Heck., Fisch. Syr. p. 35.
Wadon gunung, Millen Mal. Bat, Nilem, Tiworo Sund., Wader Jav.
Hab, Java (Batavia, Perdana, Lebak, Tjampea, Buitenzorg, 'Pjikao, Ngawi, Surabaja), in fluviis.
Sumatra (Palembang), in fluviis.
Borneo (Pontianak), in fluviis.
Longitudo 37 speciminum 84"'ad 273".

Aanm. De beschrijving van Dangila leptocheilus van den heer Valenciennes beant-
woordt vrij goed aan mijne voorwerpen, doch is weinig karakteristisch. De boven-
lip zou er niet getepeld zijn, wat echter niet aan te nemen is. De verschillen in
de formule der schubben laten zich verklaren, wanneer men aanneemt, dat de tel-
ling minder juistheeft plaats gehad of het waargenomen voorwerp eene juiste telling
niet heeft toezelaten. Van eene staartvlek is ook bij enkele mijner voorwerpen
een spoor aanwezig. Ik geloof dat Dangila leptocheilus Val. dezelfde soort is als
Dangila Cuvieri Val. en daarvan den middelbaren leeftijdstoestand voorstelt, terwijl
het door den heer Valenciennes beschreven voorwerp van Dangila Cuvieri tot den
jeugdigen leeftijdstoestand betrekking heeft, in welken de kop in verhouding tot
de lengte des ligchaams betrekkelijk grooter is.

De soort is op Java vrij algemeen, vooral in de hoogere gedeelten der grootere
rivieren. Zij biedt vele verscheidenheden aan wat de betrekkelijke hoogte des
ligchaams betreft. De mannetjes zijn in den regel aanmerkelijk slanker dan de
wijfjes.

De aangehaalde afbeelding van den heer Valenciennes geeft den habitus der soort
goed terug, doch is niet juist ten opzigte van de formule der schubben. Ook
zijn er de bovenliptepeltjes niet te ontwaren.

Dangila sumatrana Blkr, Diagn. beschrijv. nieuwe vischs. Sumatra,
Tiental I— IV, Nat. T. Ned. Ind. III p. 596. — Sumatrasche
Lamba. Atl. Cypr. Tab. XV fig. 4.

Dangil corpore elongato compresso, altitudine 9'/4 ad 51/2 in ejus longitudine, latitudine 2 et
paulo in ejus altitudine; capite aeuto, 6'/2 circiter in longitudine corporis cum, vix plus quam 5 in
longitudine corporis absque pinna caudali, altitudine l'/j ad 1°/s circiter, latitudine 1*3 circiter

201

in ejus longitudine; oculis superis, diametro 3 circiter in longitudine capitis, diametro 1 in capitis
parte postoculari, diametro 1 et paulo distantibus, membrana palpebrali iridis partem externum
tegente, antice quam postice latiore, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice de-
clivi rectiuscula, nucha dorsque convexa; linea interoculari convexa; naribus orbitae magis quam
rostri apici approximatis, posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus subtubulatis; poris
parvis nares inter et angulum operculi superiorem conspicuis nullis; rostro carnoso, planiusculo,
convexo, paulo ante os prominente, oculi diametro non vel vix breviore, antice poris numerosis
transversim pluriseriatis valde conspicuis; osse suborbitali anteriore irregulariter trigono, vix vel
non altiore quam longo, margine inferiore oblique convexo, marginibus lateralibus anteriore convexo
et posteriore convexo vel angulato in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis,
osse suborbitali 20 elongato-tetragono, duplo circiter longiore quam alto, antice quam postice altiore,
oculi diametro triplo circiter humiliore; osse suborbitali 3° osse suborbitali 4" latiore oculi diametro
triplo circiter graciliore; poris suborbitalibus conspicuis nullis; cirris gracilibus, supramaxillaribus ros-
tralibus multo longioribus oculi diametro paulo longioribus; rietu subparallelogrammico; maxillis acie
cartilarinea margine anteriore valde obtusis truncatiusculis; maxilla superiore mediocriter deorsum
protractili; maxilla inferiore symphysi postice tuberculo conico subhamato; labiis parum carnosis, su-
periore ante maxillam superiorem pendulo, margine libero papillis conicis brevibus obtusis uniseriatis
obsito; labio inferiore parum refl.xo, integro, sulcis inferne brevibus antice isthmo lato valde distanti-
bus; mento propter maxillam inferiorem vix adscendentem vix oblique truncato; operculo latitudine
2 circiter in ejus altitudine, oculi diametro sat multo graciliore, margine inferiore convexiusculo;
apertura branchiali sub praeoperculi parte posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis
aggregatis 2. 4. 5/5. 4. 2, singulis facie masticatoria oblique truncata plus minusve contorta mar-
ginibus elevatis irregularibus, dentibus serie anteriore antice dimidio apicali suleo longitudinali
lato percursis; osse scapulari trigono, acute rotundato: linea dorsali convexa linea ventrali convexa
multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano; squamis postrorsum obliquis, mediis lateribus
quam cetero eorpore paulo majoribus, dimidio basali vix vel non, dimidio libero conspicue longitudina-
liter striatis, 37 vel 38 in linea laterali, 14 vel 15? in serie transversali (ventralibus infimis inclusis)
quarum 51/2 (6) supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam
dorsalem ; linea laterali rectiuseula, antice tantum declivi, basi ventralium paulo magis quam lineae
dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam attingente notata; pinna
dorsali longe ante pinnas ventrales incipiente et supra basin anteriorem pinnae analis desinente,
basi alepidota, acuta, emarginata, minus duplo longiore quam alta , longitudine 31/3 ad 31/5 in longi-
tudine corporis, altitudine 1 vel plus quam 1 in altitudine corporis; pinnis pectoralibus et ventra-
libus acutis, longitudine subaequalibus, 7 circiter in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non.
ventralibus analem non attingentibus; pinna anali basi vagina squamosa humili inclusa, acuta,
non vel parum emarginata, dorsali multo humiliore et minus quintuplo breviore, radio simplice ter-
tio gracili cartilagineo; pinna caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4? circiter in
longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava vel rosea; fascia
cephalo-caudali violaceo-fusca diffusiuscula tota longitudine a linea laterali percursa; pinnis roseo-
hyalinis vel roseis.

B. 3. D. 4/23 vel 4/24. P. 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. incl.

Hab. Sumatra (Solok, Lahat), in fluviis.

Longitudo speciminis unici 185".

Aanm. Zeer na moet Dangila sumatrana verwant zijn aan Dangila philippinia.
26

202

Naar de korte beschrijving dezer soort van Heckel te oordeelen, verschilt zij er
slechts van door langere rugvin en overlangschen ligchaamsband.

Mijn eenig voorwerp dezer soort bevindt zich in een’ weinig voldoenden toestand
van bewaring. Een nader naauwkeurig onderzoek heeft mij de vroeger door mij
niet ontwaarde bovenliptepeltjes doen herkennen, terwijl ook de inplantingsgroeven
der grootendeels verloren gegane schubben, vrij voldoende de formule der schub-
ben hebben laten ontcijferen. De soort is ook verwant aan Dangila leptocheilos Val.
T 7 7 x 4 je = m z
Voorwerpen van deze soort, van gelijke grootte als mijn voorwerp van Dangila
sumatrana, met het laatste vergelijkende, vallen de verschillen in habitus van
ligchaam en kop zeer in het oog, vermits bij Dangila leptocheilos de rug aan-
merkelijk hooger is en meer gewelfd, de kop aanmerkelijk stomper en betrekkelijk
hooger en de rugvin langer. Het voornaamste verschil komt mij echter voor ge-
legen te zijn in de aanwezigheid bij Dangila leptocheilos van één schubrei méér
boven de zijlijn.

Dangila philippinia Blkr. — Philippijnsche Lamba.

Descriptio Heckeliana sequens.

» Gestalt gestreckt, besonders gegen den Rückenfirst stark comprimirt; Kopf klein, stumpf, 2/13
» der Gesammtlünge, oder */3 der grüssten Körperhöhe gleich. Augen !/; des Kopfes, Rückenflossen-
»basis sehr lang, 11/2 Diametern der grossten Kôrperhühe gleich. Die Mitte der Analflossenbasis
»steht unter dem Ende der Rückenflossenbasis. Schuppen gross, beinahe durchaus gleich; in der
» Linea lateralis 87 Schuppen, 6 Schuppenreihen über und 5 unter derselben. D. 3,23. A. 3/5."

Syn. Cyrene philippinia Heck., Fisch. Syr. p. 55.

Cyrene philippina Heck. Fisch. Syr. Nachtr. p. 185.

Hab. Insul. Philippin.

Longitudo speciminis descripti 6 poll.

Aanm. Naar de korte beschrijving van Heckel te oordeelen, zou deze soort slechts
van Dangila sumatrana verschillen door eene kortere rugvin en de afwezigheid
van een’ bruinen overlangschen ligchaamsband. Een nader onderzoek en eene ver-
gelijking van voorwerpen van beide soorten naar de natuur is noodig, om de mo-
gelijk verder bestaande verschillen te bepalen. Met het oog op den grooten af-
stand der Philippijusche eilanden van Sumatra is het niet waarschijnlijk, dat beide

soorten tot eene enkele zullen kunnen worden teruggebragt.

Dangila festiva Blkr, Act. Soc. scient. Ind. Neerl. Tiende bijdr.
ichth. fauna v. Borneo p. 16.— Borneosche Lamba. Atl. Cypr.

Tab: XY n9».
Dangil. eorpore oblongo compresso, altitudine 4*/, ad 41/2 in ejus longitudine, latitudine 2 cir-

citer in ejus altitudine; capite acuto, 575 circiter in longitudine corporis cum, 4 ad 4!/3in longitu-

203

dine corporis absque pinna caudali, altitudine 11/3 ad 1!/,, latitudine 1%/; circiter in ejus longitudine;
oculis superis, diametro 21/2 circiter in longitudine capitis, diametro 1 fere ad 1 in capitis parte post-
oculari, diametro 1 circiter distantibus, membrana. palpebrali iridis marginem externum tantum te-
gente, apertura subcirculari; linea rostro-dorsali fronte et vertice declivi rectiuscula, nucha dorso-
que convexa; linea interoculari convexiuscula; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis,
posterioribus patulis valvula claudendis, anterioribus subtubulatis; poris parvis utroque latere na-
res inter et angulum opereuli superiorem longitudinaliter uniseriatis parum ad non conspicuis; ros-
tro carnoso, planiusculo, convexo, paulo ante os prominente, oculi diametro breviore, antice poris
pluribus magnis valde conspicuis transversim biseriatis ; osse suborbitali anteriore irregulariter tri-
gono, vix ad non altiore quam longo, margine inferiore obliquo convexiuseulo, marginibus ante-
riore concavo et posteriore undulato vel angulato in angulum acutum sursum spectantem et nares
inter et oculum desinentem unitis; osse suborbitali 2? elongato-tetragono, antice quam postice mul-
to altiore, plus duplo longiore quam alto, oculi diametro plus quadruplo humiliore; ossibus sub-
orbitalibus 3? et 4? oculi diametro plus quadruplo gracilioribus; poris suborbitalibus conspicuis nullis;
cirris gracilibus supramaxillaribus rostralibus longioribus oculi diametro vix ad sat multo longiori-
bus; rietu subparallelogrammico; maxillis acie cartilaginea margine anteriore valde obtusis trun-
catiusculis; maxilla superiore mediocriter deorsum protractili; maxilla inferiore symphysi postice tu-
bereulo conico subhamata; labiis parum carnosis, superiore ante maxillam superiorem pendulo mar-
gine libero papillis conicis brevibus obtusis uniseriatis obsito, inferiore parum reflexo margine libe-
ro integro, suleis inferne brevibus antice isthmo lato valde distantibus; mento propter maxillam
inferiorem adscendentem leviter oblique truncato; operculo latitudine 1!/» circiter in ejus altitudine,
oculi diametro multo graeiliore, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; apertura branchi-
ali sub pracoperculi parte posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis ageresatis
2.4.5,5.4. 2, singulis facie masticatoria oblique truncata marginibus parum elevatis, dentibus serie
anteriore facie masticatoria plus minusve contorta antice dimidio apicali sulco longitudinali lato
percursis; osse scapulari trigono acutiusculo rotundato; linea dorsali convexa linea ventrali convexa
altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, post pinnas ventrales rotundato non carinato; squamis
subverticalibus, margine libero valde convexis mediis lateribus quam cetero corpore paulo majoribus;
striis squamis longitudinalibus dimidio earum basali nullis, dimidio libero vix conspicuis vel nullis ;
squamis 33 vel 34 in linea laterali, 16 in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum
71/2 (8) supra lineam lateralem, 11 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventrali-
bus infimis longitudinaliter triseriatis; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, basi ventra-
lium non multo magis quam lineae dorsali approximata, singulis squamis tubulo simplice mediam
squamam attingente vel subattingente notata; pinna dorsali longe ante ventrales incipiente et supra
mediam basin pinnae analis desinente, basi alepidota, acuta, emarginata, duplo fere ad duplo longi-
ore quam alta, longitadine 3 et paulo in longitudine corporis, altitudine 1!/; ad vix plus quam 1 in
altitudine corporis; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus 6'/4 circiter
in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus ; anali basi
vagina squamosa humili inclusa, non vel parum emarginata, acuta, dorsali multo humiliore et
quintuplo circiter breviore, radio simplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, pro-
funde incisa, lobis acutis 4 fere in longitudine corporis; colore corpore superne eoerulescente-viridi,
inferne argenteo; iride rosea vel flava; squamis dorso lateribusque singulis basi vittula transversa
semilunari fusca vel violacea; pinnis roseis, dorsali caudalique ceteris profundioribus, dorsali superne
late nigricante-violacco limbata, caudali medio utroque lobo fascia lata longitudinali violaceo-nigra,
B. 3. D. 4/25 vel 4/26. P, 1/18. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl.
Syn. Cyrene festiva Heck., Abbild. Beschreib. Fisch. Syriens p. 35, Nachtr. p. 183.

204

Hab. Borneo (Kahajan), in fluviis.
Longitudo 5 speciminum 82 ad 98°”,

Aanm. De eerste kennis dezer soort is evenzeer aan Heckel te danken als die
van Dangila ocellata. Zij is kortelijk, maar voldoende herkenbaar, in zijne Fische
Syriens beschreven en gemakkelijk te herkennen aan de overlangsche zwartachti-
ge banden op de staartvinkwabben, welke men bij geene der overige bekende
soorten van Dangila terugvindt. Zij staat overigens in verwantschap tusschen
Dangila sumatrana Blkr en Dangila lipocheilus Val. en onderscheidt zich, afgeschei-
den van de staartvinbanden, nog van Dangila sumatrana door 4 of 5 schubben
in de zijlijn en door 2 schubben méér boven de zijlijn, en van Dangila lipocheilus
door een paar schubben minder in de zijlijn en drie schubreijen méér boven de zijlijn.

Dangila cyanopareja Blkr.— Heckel 's Lamba.

Descriptio Heckeliana sequens:

» Gestalt der Cyprinus Idus L. Kopf etwas weniger als 1/5 der Gesammtlänge, oder 55 der grüssten
» Kórperhóhe gleich. Augen klein, 1 der Kopflünge. Die Rückenflossenbasis ist der grössten Körper-
» höhe, ihre ersten Strahlen einer Kopflänge gleich. Die Analflosse entspringt nach dem Ende der
» Rückenflossenbasis. Schuppen gross, besonders im Anfang der Linea lateralis : diese besteht aus
» 35 Schuppen, hat 5 Reihen über und 4 unter sich. Ein blauer Fleck auf dem Deckel, gegen den
» obern Winkel der Kiemenspalte. D. 3/17. A. 3/5".

Syn. Cyrene cyanopareja Heck., Fisch. Syr. p. 53, Nachtr. p. 183.

Hab. Insul. Philippin.

Longitudo speciminis descripti 5 pollic.

Aanm. De verschillen tusschen Dangila cyanopareja en Dangila lipocheilus Val. schij-
nen zeer gering te zijn, althans wat de verhoudingen des ligchaams en de for-
mule der schubben en vinstralen betreft. Evenwel zou onderwerpelijke soort eene
blaauwe vlek op het operkel hebben, waarvan in de beschrijving van Dangila li-
pocheilus Val. geen sprake is en welke ik ook niet op eene bij mij berustende
afbeelding dier soort aangegeven zie. Beide soorten verdienen evenzeer nader
met elkander vergeleken te worden als Dangila philippinia en Dangila sumatrana.

Dangila lipocheilus Val., Dangile à lèvres minces Poiss. XVI p. 176.
— Van Hasselfs Lamba.

Speciei a me non observatae descriptio Valenciennesiana sequens:

» Ces cyprins ont la pièce antérieure du sous-orbitaire beaucoup plus grande que les barbeaux
» ordinaires, de facon qu’ elle avance jusqu’ au bout du mpseau; cela leur donne un aspect particulier.
» Le profil du dos est rectiligne, mais élévé; le dos est arrondi; le ventre comprimé et le profil

205

» est courbe. La hauteur n'est pas quatre fois dans la longueur, et l'épaisseur est deux fois et deux
»tiers dans la hauteur.

» La tête est petite; le front plat, large; le museau obtus: l'oeil petit en arrière et en haut: le
» sous-orbitaire est grand; la pièce postérieure est trés-petite; les trois autres sont strices; le pré-
» opercule est petit: l'opercule est grand, lisse et sans stries; les lèvres sont charnues, minces; il
»y a une petite pointe sur la symphyse, qui entre dans un angle rentrant de la mâchoire supérieure,
»comme aux muges et à d'autres cyprins. Il y a quatre barbillons courts, uu à chaque commis-
» sure; l'autre presque au bout du museau.

» La dorsale est presque au tiers du corps: elle est peu étendue, et le premier rayon est faible
» comme dans les ables,

» L'os de l'épaule est arrondi, petit; la pectorale pointue, la ventrale ordinaire, l'nale haute,
» mais peu longue, un peu pointue en avant, la caudale profondément fourchue.

ms 2/84 (lever 2/18) poat. NES Ant Os C. 20:

» La ligne latérale droite par le milieu du corps; les écailles petites, minces, sans stries, forment
»36 rangées dans la longueur, 14 dans la hauteur; une grande écaille longue, pointue, couvre
»l'aisselle de la ventrale.

„La couleur du dos plombée, celle des flancs et du ventre verditre à reflets dorés, près de la
» queue, blanchâtre argentée. La dorsale est blanchátre, avec une grande tache oblongue, noiratre
» dans le haut, Les pectorales, ventrales et anale jaunàtre pale; la caudale grise, bordée de noir. Sur
»le dessin envoyé de Java par MM. Kuhl et Van Hasselt, le dos est vert, le ventre bleuâtre;
»il y a du janne sur l’opercule et sur les flancs; la dorsale et la caudale sont bleuûtres: le poisson,
» déposé à Leide, est long de huit pouces”.

Syn. Labeobarbus lipocheilos X. v. Ii. Mss. see. Val.

Cyrene lipocheila Heck., Fisch. Syr. p. 85, Nachtr, p. 183,

Hab. Java (Batavia, Tjilankahan), in fluviis.

Aanm. Van deze soort bezit ik geen enkel voorwerp, niettegenstaande zij te Batavia
zou voorkomen, althans volgens eene afbeelding, nagelaten door Kuhl en Van Has-

selt en gemerkt Zabeobarbus lipochcilus. Volgens deze afbeelding, welke genomen
is naar een voorwerp van 70" lengte, zou de formule der rugvinstralen zijn 2/18,
wat goed beantwoordt aan de formule van den heer Valenciennes, waar de for-
mule = 2/8 blijkbaar gelezen moet worden 2/18.

De soort zou dan voornamelijk kenbaar zijn aan het geringe aantal harer rugvin-
stralen, terwijl de rugvin zelve, naar de afbeelding te oordeelen, opmerkelijk is door
hare kortheid, gaande hare lengte er 4 malen in de lengte des ligchaams en be-
dragende zij aanmerkelijk minder dan twee malen hare hoogte. De afbeelding ver-
toont 5 of 54 schubreijen boven de zijlijn, welk cijfer echter nader zou dienen
bevestigd te worden, daar de afbeelding 22 schubben op eene overlangsche rei
aangeeft, terwijl de heer Valenciennes van 36 schubben in de zijlijn spreekt. Op de
bedoelde afbeelding is nog aangeteekend, dat de soort ook, ter dubbele grootte
van de afbeelding, gevonden is aan Java’s zuidkust, bij "jlankahan, in bijna
stilstaande wateren.

206

Dangila spilurus Blkr, Nieuwe Bijdr. ichthyol. Borneo, Nat. T. Ned.
Ind. I p. 272. — Staartvlekkige Lamba. Atl. Cypr. Tab. XV fig. 1.

Dangil. corpore elongato compresso, altitudine 5 circiter in ejus longitudine, latitudine 2 circiter in ejus
altitudine; capite acuto plus quam 5 in longitudine corporis cum, 4!/4 circiter in longitudine corporis
absque piana caudali, altitudine 1°/5 circiter, latitudine 12/3 circiter in ejus longitudine; oculis
subsuperis, diametro 3 et paulo in longitudine capitis, diametro 1 et paulo in capitis parte posto-
culari, diametro 1°/5 circiter distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tegente,
apertura subeireulari; linea rostro- dorsali fronte et vertice convexiuscula, nucha dorsoque convexa;
linea interoculari convexiuscula; navibus orbitae magis quam rostri apici approximatis, posterioribus
patulis valvula claudendis, anterioribus margine elevato subtubulatis; poris parvis utroque latere
nares inter et opereuli angulum superiorem longitudinaliter uniseriatis parum conspieuis ; rostro car-
noso planiuseulo convexo, paulo ante os prominente, oculi diametro vix vel non breviore, antice
poris pluribus parum conspicuis; osse suborbitali anteriore tetragono, non vel vix longiore quam alto
margine inferiore rectiusculo; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, plus duplo longiore quam alto,
antice quam postice non multo altiore, oculi diametro plus triplo humiliore; osse suborbitali 3°
osse suborbitali 4? vix latiore, oculi diametro multoties humiliore; poris suborbitalibus conspi-
cuis nullis; cirris supramaxillaribus cirris rostralibus et oculi diametro sat multo longioribus;
rictu subparallelogrammico; maxillis acie cartilaginea margine anteriore valde obtusis truncatiuscu-
lis; maxilla superiore mediocriter deorsum protractili; maxilla inferiore symphysi postice tuberculo
conico parum conspieuo; labio superiore carnoso, ante maxillam superiorem pendulo, margine libero
papilis conieis brevibus obtusis conspicuis uniseriatis obsito; labio inferiore valde carnoso, reflexo,
integro, suleis inferne sat longis antice isthmo lato valde distantibus; mento propter maxillam infe-
riorem adscendenten leviter oblique truncato; operculolatitudine 1!/5 circiter in ejus altitudine, oculi
diametro non graciliore, margine inferiore convexiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi mar-
gine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis aggregatis 2.4.5/5.4.2, facie masti-
'atoria truncatiusculis sublobatis; osse scapulari trigono obtiususcule rotundato; linea dorsali con-
vexa linea ventrali convexa altiore; squamis obliquis (angulo marginis liberi superiore ante angu-
lum marginis liberi inferiorem sito), mediis lateribus quam cetero corpore paulo majoribus, 28
p. m. in linea laterali, 12 p. m. in serie transversali (ventralibus infimis inclusis) quarum 4!
(5) supra lineam lateralem, 9 vel 10 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem;
linea laterali rectiuscula, antice tantum declivis pinna dorsali sat longe ante pinnas ventrales
incipiente et sat longe ante pinnam analem desinente, basi 57/3 circiter in longitudine corpo-
poris, aeuta, emarginata, corpore paulo humiliore, non vel vix altiore quam basi longa; pinnis pectora-
libus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus? 7? circiter in longitudine corporis; anali
acuta, emarginata, dorsali sat multo humiliore et minus triplo breviore, duplo fere altiore quam
basi longa, radio sinplice tertio gracili cartilagineo; caudali basi squamosa, profunde incisa, lobis
acutis (partim abruptis); eolore corpore superne roseo-viridi, inferne argenteo; cauda macula rotun-
da nigricante in linea laterali basi pinnae caudalis approximata; pinnis roseis.

D 3. D. 4/10 vel 4/11. P. 1/12? V. 2/7 vel 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 lat. brev. incl.

Hab. Borneo (Bandjermasin), in fluviis.

Longitudo speciminis uniei male conservati 79'"".

Aanm. Ik heb bovenstaande beschrijving moeten nemen naar hetzelfde beschadig-
de voorwerp, naar hetwelk ik de soort in 1850 voor het eerst beschreef, zijnde het

207

mij niet mogen gelukken in het bezit van nieuwe voorwerpen daarvan te geraken.
_ De soort is in haar geslacht zeer gemakkelijk herkenbaar aan het geringe aan-
tal schubben en de korte rugvin. Door hare korte rugvin nadert zij, meer dan
eenige andere soort, het geslacht Barbichthys, doch in habitus van den kop wijkt
zij er weder zeer van af wegens de geringe ontwikkeling der onderoogkuilsbeen-
deren.

Asrostomus Smith, Illustrat. Zoöl. South Africa, Pise. tab. et pag.
12 — WEEKBEK-KARPER.

Corpus elongatum compressum, squamis medioeribus tectum. Maxil-
lae nudae. Cirri 4, supralabiales (vel rostrales?) et supramaxillares.
Rostrum carnosum, integrum, vix ante os prominens, lateribus non
lobatum. Labium superius crassum, carnosum, integrum, nec papil-
latum nec fimbriatum, eum labio inferiore unitum. Rictus parvus
parallelogrammicus. Labium inferius inteerum, nee lobatum, nec
fimbriatum. Sulcus postlabialis utroque latere simplex, longitudinaliter
marginem oris versus directus. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales
incipiens et longe ante pinnam analem desinens, radio simplice pos-
tice cartilagineo. Pinnae pectorales subhorizontaliter insertae.

Aanm. Het geslacht Abrostomus is door den heer Andrew Smith te regt als een
eigen geslacht beschouwd. Heckel nam het ook als zoodanig aan, doch plaatste
het niet onder zijne Temnochilae, waartoe het echter, blijkens de afbeelding van
den heer Smith in zijne Illustrations of the Zoology of South Africa (Pisces tab.
12 fig. a), blijkbaar behoort. In verwantschap staat het geslacht eensdeels tusschen
Labeo en Rohitichthys, en ten andere tusschen Labeo en Crossocheilos. Het is
voornamelijk gekenmerkt onder de Labeoninen door zijne ronde zamenhangende gaaf-
randige lippen en parallelogramvormige mondopening, terwijl de herkenning nog
gemakkelijk wordt gemaakt door den weinig uitpuilenden, noch gegroefden, noch
gekwabten snuit en betrekkelijk kleine schubben (meer dan 70 tot meer dan 100
op eene overlangsche rei, althans volgens de afbeeldingen). Indien de af beeldingen
van Abrostomus umbratus en Abrostomus capensis ten opzigte der cirri juist zijn,
zou het geslacht nog de bijzonderheid hebben, dat het bovenste paar voeldraden er
niet, zooals gewoonlijk, op den snuit, maar op de bovenlip zelve zijn ingeplant.
In zijne beschrijvingen spreekt echter de heer Smith herhaaldelijk van snuitdraden
en zoo zijn de afbeeldingen ten deze misschien inkorrekt. Het verdient echter

aanteekenine

g, dat bij de vier overige kaapsche C;prinoïden, in genoemd werk afge-

208

beeld, de snuitdraden behoorlijk als van den snuit ontspringende, zijn voorgesteld.
Omtrent het tandenstelsel vindt men bij den heer Smith geene opheldering. De
twee genoemde kaapsche soorten zijn de eenige, welke tot nog toe van het geslacht
Abrostomus zijn bekend geworden. Het schijnt, dat het geslacht tot Zuid-Afrika
beperkt is.

BarzicataYs Blkr. — SANTRAN.

Corpus subelongatum compressum, squamis magnis vestitum. Ma-
xillae nudae, non tumidae. Cirri 4, rostrales et supramaxillares. Rostrum
non carnosum, integrum, ante os prominens, lateribus non lobatum,
margine libero nec papillatum nec fimbriatum. Ossa supramaxillaria
ossa intermaxilla tota tegentia, intermaxillaria et inframaxillaria cum os-
sibus lateris oppositi obtusangulatim unita, aciebus tenuibus. Maxilla
inferior symphysi tuberculo munita. Rictus angulatus. Labia tenuia,
integra, nec papillata, nee fimbriata, superius ante maxillam superiorem
pendulum, cum labio inferiore continuum, inferius reflexum, non loba-
tum, vix post maxillae aciem insertum. Suleus postlabialis simplex,
margini maxillae inferioris parallelus, cum suleo lateris oppositi unitus.
Ossa suborbitalia nuda, anterius formam pedis equini subsimilans, cetera
valde elevata, genas maxima parte tegentia. Pinua dorsalis ante pinnas
ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, basi ale-
pidota, radio simplice postico cartilagineo. Dentes pharyngeales mas-
ticatorii aggregati 2. 4. 5/5. 4. 2. ossibus fragilibus inserti.

Aanm. Ik grond dit geslacht op eene soort, welke Van Hasselt reeds aan-
duidde onder den naam van Barbus nudicephalus, de heer Valenciennes in de
groote Histoire naturelle des Poissons beschreef onder den naam van Barbus
laevis, en welke ik zelf, naar de verschillende toestanden, waarin ik haar heb
waargenomen, heb beschreven onder de namen Barbus brachynemus, Barbus go-
bioides en Barbus taeniopterus.

Die soort behoort echter niet tot Barbus, maar tot een geheel verschillend ge-
slacht, hetwelk, wegens zijne naakte kaken en vrije lippen, tot de Labeoninen te
brengen is. De dunne bovenlip hangt geheel vrij voor de bovenkaak, doch de
onderlip plant zich zeer nabij den voorrand der onderkaak in, zoodat zij zonder
nader onderzoek schijnt de onderkaak te omgeven als bij Barbus.

Met den bouw der monddeelen, welke die is der Labeoninen, stemt ook de

209

habitus van het geheele ligchaam overeen en ook de keelgatbeenstanden zijn ge-
bouwd naar de type der Labeoninen van de oude wereld.

Barbichthys is na verwant aan Dangila en onderscheidt zich daarvan voorname-
lijk door niet vleezigen snuit, ongetepelde bovenlip, zeer ontwikkelde hooge onder-
oogkuilsbeenderen, van welke het voorste een min of meer paardenhoefachtige ge-
daante heeft, hoekige mondopening, naauwelijks van de onderkaak afgezonderde
onderlip en korte rugvin.

Tot nog toe is slechts een enkele soort bekend. Onder de talrijke nog onvoldoende
verklaarde Cyprinoïden van Zuid-Azië zie ik er geene, welke tot het geslacht Bar-
bichthys gebragt kan worden en de voorwerpen, mij van de verschillende groote
Soenda-eilanden geworden en vroeger door mij beschouwd als tot twee soorten te be-
hooren, zijn mij sedert, door vergelijking eener groote rei van exemplaren, geble-
ken slechts een enkele soort uit te maken, welke dezelfde is als Barbus laevis Val.

Barbichthys laevis Blkr. — Gewone Santran. Atl. Cypr. Tab. XVIII.

Barbichth. corpore subelongato compresso, altitudine 41/3 ad 51/4 in ejus longitudine, latitudine
12/ ad 2 in ejus altitudine; capite obtusiuseulo, convexo, 4!/3 ad 6'/2 in longitudine corporis cum,
31/3 ad 5 in ejus longitudine absque pinna caudali; altitudine capitis 12/5 ad 1!/5, latitudine 2 fere
ad 1?/; in ejus longitudine; oculis diametro 3 ad 4!/2 in longitudine capitis, diametro 1!/; ad 1/4
in capitis parte postoculari, diametro 1'/, ad 21/2 fere distantibus, membrana palpebrali iridis mar-
ginem externum, sat late tegente, apertura subcirculari; rostro obtuso convexo, apice carnoso, ante
os prominente, juvenilibus oculo non vel vix longiore, adultis oculo multo longiore; naribus orbitae
magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali capite et nucha convexa, occiput inter
et nucham aetate provectis vulgo concaviuscula; linea interoculari convexa; osse suborbitali anteriore
formam pedis equini subreferente solea subhorizontali apice antrorsum spectante, medio crista longi-
tudinali vulgo ramosa percurso; osse suborbitali 2° pentagono, junioribus non vel vix longiore quam
alto, oculo humiliore, aetate provectis frequenter altiore quam longo oculo non humiliore, margine
inferiore subhorizontali, marginibus anteriore et postiore inferioribus subverticalibus, marginibus su-
perioribus concaviusculis in angulum acutum sursum spectantem ossi suborbitali 1° contiguam unitis ;
osse suborbitali 3° valde lato et convexo margine posteriore margini praeoperculari posteriori ap-
proximato; maxilla superiore mediocriter verticaliter deorsum protractili, longe ante oculum desi-
nente; rictu tranverso obtusangulo, antice (superne) margine triplice ex osse intermaxillari labiis-
que intermaxillari et rostrali formato, margine intermaxillari acuto symphysi paulo inciso; labio
intermaxillari tenui membranaceo sat lato, a margine ossis intermaxillaris anteriore pendulo; labio
rostrali margine tenui a rostri apice et ossis supramaxillaris facie anteriore pendulo; rictu postice
(inferne) margine duplice anteriore ex acie ossis inframaxillaris, posteriore e labio inferiore formato ;
labio inferiore vel plica menti sat lato membranaceo, a toto margine ossis inframaxillaris anteriore
pendulo, integro, margine ejus libero rictui subparallelo; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico
valde conspieuo subhamato, inferne utroque ramo poris 4 p. m. in seriem longitudinalem dispositis,
non semper conspicuis; cirris gracilibus longitudine subaequalibus, oculo duplo ad minus duplo brevi-
oribus, anterioribus insertione longe ab osse suborbitali 1° remota apici rostri approximata; oper-
culo latitudine 2 fere ad 2 in ejus altitudine, margine inferiore convexiusculo vel rectiusculo ; aper-

210

tura branchiali sub praeoperculi angulo posteriore desinente; dentibus pharyngealibus masticatoriis
ageregatis 2, 4. 5,5. 4. 2, ossibus gracilibus fragilibus insertis; osse scapulari trigono obtuse rotun-
dato; ventre ante pinnas ventrales plano, lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non
carinato; dorso sat elevato angulato, ventre multo altiore; squamis dimidio libero et vulgo etiam di-
midio basali flabelliforme striatis, 36 ad 39 in linea laterali, 13 in serie transversali absque ven-
tralibus infimis quarum 6'/2 supra lineam lateralem, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter
et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter quinqueseriatis, serie media postrorsum
magnitudine sensim accrescentibus iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali rectiuscula
antice tantum leviter curvata, lineam rostro-caudalem non attingente, singulis squamis tubulo simplice
mediam squamam vulgo non attingente notata; pinna dorsali ante pinnas ventrales incipiente, acuta,
emarginata, corpore non vel paulotantum humiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi
longa, radio simplice postico gracili, laevi, maxima parte cartilagineo flexili, capite non ad non multo
longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus vel pectoralibus ventra-
libus paulo longioribus 6 ad 6!3 in longitudine corporis, pectoralibus ventrales junioribus attingen-
tibus vel subattingentibus aetate provectis non attingentibus; ventralibus analem non attingentibus;
anali aeuta, non vel parum emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, duplo circiter
altiore quam basi longa, radio simplice tertio gracili basi tantum osseo; pinna caudali basi tantum
squamosa, profunde ineisa lobis acutis 3'/ ad 4 in longitudine corporis; colore corpore superne
coerulescente-viridi, inferne argenteo; iride flava roseo tincta; operculo macula diffusa ignea specimini-
bus conservatis non conspicuis; pinnis flavis vel roseis basi frequenter pulchre rubris , caudali utroque
lobo fascia longitudinali intramarginali nigricante-violacea; dorsali junioribus fascia obliqua lata nigri-
cante ab apice pinnae basin pinnae posteriorem versus descendente et insuper basi antice macula
magna trigona nigricante,
B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 ad 1/16. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 6/17/6 lat. brev. incl.
Syn. Barbus nudicephalus K. v. H. sec. delin. inedit.
Barbus laevis Val, Poiss. XVI p. 145; Blkr, Zevende bijdr. ichth. Borneo, Nat. Tijdschr.
N. Ind. V p. 447.
Barbeau lisse Val, Poiss. XVI p. 145.
Barbus brachynemus Blkr, Verh. Bat. Gen. XXIII Ichth. Midd. Oost-Java p. 18.
Barbus gobioides Blkr, Diagn. beschr. vischs. Sumatra Tient. I— IV, Nat. T. Ned. Ind.
III p. 592.
Barbus taeniopterus Blkr, Ind. descript. pisc. Nat. Tijdschr. Ned. Ind. XIV p.475.
Battu-ulu Lampong, Wadon gunong Mal Bat, Santran Sundan., Wader Javan.
Hab. Java (Batavia, Tangerang, Rankasbetong, Lebak, Buitenzorg, Parongkalong, Surabaja,
Gempol), in fluviis.
Sumatra (Provincia Lampong, Pangabuang, Palembang, Lahat), in fluviis.
Borneo (Pengaron), in fiuviis.
Longitudo 48 speciminum 68” ad 340°”.

Aanm. Volledige reijen voorwerpen der onderwerpelijke soort van Java, Sumatra
en Borneo, hebben mij doen herkennen, dat mijne vroegere Barbus taeniopterus
(Barbus gobioides Blkr nec Val.) tot haarterug te brengen is, even als ik vroeger
reeds heb aangeduid, dat mijne Barbus brachynemus insgelijks Barbus laevis voorstelt.
De soort was reeds aan Van Hasselt bekend, blijkens eene door hem nagelatene

211

teekening, welke den naam draagt van Barbus nudicephalus en van welke ik eene
kopie bezit. Die teekening is echter, hoewel zij de soort nog laat herkennen,
blijkbaar naar een verkleurd voorwerp genomen en bezit overigens meerdere gebreken.

De eerste beschrijving der soort is te danken aan den heer Valenciennes, doch
de beschrijving der vormen is te onvolledig en die der kleuren, genomen naar
de besprokene afbeelding, te gebrekkig, dan dat men daarnaar de soort zou kun-
nen herkennen. Toen ik alzoo de soort voor het eerst beschreef, meende ik eene
eigene soort voor mij te hebben, niettegenstande de voorwerpen, naar welke mijne
beschrijving van Barbus brachynemus genomen is, ten opzigte der kleuren te wen-
schen overlieten. Het eerste fraai bewaarde voorwerp, hetwelk ik van Barbichthys
laevis waarnam, ontving ik van Palembang in 1852 en was slechts 105” lang.
De donker violette staartvinbanden en de roode schuinsche overlangsche band der
rugvin, welke bij de oudere voorwerpen trouwens verdwijnt, deden mij het brengen
tot eene eigene soort, welke ik Barbus gobioides noemde, een naam, dien ik sedert
ontwaarde reeds aan eene andere species gegeven te zijn en die daarom in dien
van Barbus taeniopterus veranderd werd.

De Santran is op Java niet zeldzaam, doch zij schijnt in oostelijk Java veel-
vuldiger voor te komen dan in het westelijke gedeelte van het eiland. Wat Suma-
tra en Borneo betreft, ontving ik haar slechts van het zuidoostelijke gedeelte dier
eilanden. Reeds elders heb ik oplettend gemaakt op het feit, dat de vischfauna
van zuidoostelijk Sumatra en van zuidoostelijk Borneo meer overeenkomst heeft
met die van Java dan die der overige streken dier beide eilanden.

Morara Blkr.

Corpus elongatum compressum, squamis magnis vestitum. Maxillae
nudae, acie cartilaginea tenues. Cirri nulli. Rostrum non carnosum, in-
tegrum, obtusum, convexum, ante os prominens, lateribus non lobatum,
margine libero nec papillatum nee fimbriatum. Ossa supramaxillaria ossa
intermaxillaria tota tegentia. Maxilla inferior symphysi tuberculo nullo.
Rictus ore clauso semilunaris. Labia tenuia, integra, nec papillata nec
fimbriata, superius ante maxillam superiorem pendulum cum labio infe-
riore continuum, inferius paulo post maxillae aciem insertum. Ossa sub-
orbitalia nuda, anterius pentagonum apice sursum spectante, cetera
valde lata, genas maxima parte tegentia. Pinna dorsalis supra basin pinna-
rum ventralium incipiens et longe ante pinnam analem desinens, basi ale-
pidota, radio simplice postico cartilagineo. Pinna analis dorsali longior.

212

Dentes pharyngeales masticatorii aggregati triseriati? facie masticatoria
oblique truncati plani. |

Aanm. Het geslacht Morara komt mij voor in verwantschap te staan tusschen
Barbichthys en Mrigala, doch nog de meeste overeenkomst te bezitten met Bar-
bichthys, waarvan het voornamelijk verschilt door zeer dunne scherpe platte onder-
kaak zonder knobbel aan de symphysis, zeer dunne onderlip, vijfhoekig voorste
onderoogkuilsbeen, halvemaanvormige bekspleet, aanwezigheid van voeldraden, niet
voor de buikvinnen beginnende rugvin, langere aarsvin, enz.

Ik grond het geslacht op Cyprinus morar Buch., van hetwelk ik een jeugdig voor-
werp bezit, hetwelk zich in geen’ te besten toestand van bewaring bevindt.

Ik kan het aantal der tanden niet bepalen, doch zij behooren stellig tot de dentes
aggregati met schuins afgeknotte effene kaauwvlakten.

Te oordeelen naar hetgeen de heer MacClelland zegt omtrent zijne Leuciscus mar-
garodes, is ook deze soort tot Morara te brengen.

SEMIPLOTUS Dlkr.

Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum. Maxilla
inferior in aciem cartilagineam attenuata. Cirri nulli. Caput et rostrum
integrum valde carnosa. Ossa intermaxillaria ossibus maxillaribus affixa
et ossa maxillaria ossibus nasalibus et suborbitalibus affixa, unde ma-
xilla superior immobilis. Labia nec papillata nec fimbriata, inferius
vix reflexum. Rictus inferus. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales in-
cipiens et supra pinnam analem desinens, radio simplice postico osseo
non serrato. Dentes.?

Aanm. Ik stel dit geslacht op naar de soort, door den heer MacClelland onder
den naam van Cyprinus semiplotus beschreven en afgebeeld. De heer Valenciennes
heeft deze soort onder de soorten van Cyprinus opgenomen, doch Heckel zonderde
haar te regt daarvan af en bragt haar tot zijne Temnochilae, waar hij haar onder
zijn geslacht Cyprinion plaatste. Zeker ook is zij aan Cyprinion verwant, maar
zij verschilt er van niet alleen door de afwezigheid van voeldraden, wat op zich
zelf van geene generische waarde zou zijn, maar ook door zeer vleezigen kop en
snuit, het met elkander vast verbonden zijn van de tusschenkaaks-, bovenkaaks -
neus-en onderoogkuilsbeenderen, het ongetande van den rugdoorn en door de bui-
tengewone lengte van de rugvin zelve, welke ongeveer 26 verdeelde stralen heeft

213

en, naar de afbeelding te oordeelen, niet alleen ver vóór de buikvinnen begint
maar zelfs eerst midden boven de aarsvin eindigt.

De soort is opmerkelijk door hare 9 in eene dwarsche rei geplaatste groote snuit-
poriën Zij is overigens ten opzigte van den bouw der lippen nog slechts onvol-
doende bekend, terwijl van het tandenstelsel in het geheel geene melding is gemaakt.

»
OrisrocHEILos Blkr. = Schijetheron Het

Corpus elongatum vel subelongatum compressum, squamis parvis
vestitum. Maxillae nudae, acie cartilaginea tenues. Cirri 4, rostrales
et supramaxillares. Rostrum carnosum integrum, non lobatum, ante
os prominens. Labia integra, nec papillata nec fimbriata, superius
cum inferioris margine libero continuum, inferius reflexum. Pinna
dorsalis ante vel supra pinnas ventrales incipiens et longe ante pin-
nam analem desinens, radio simplice postico osseo serrato. Pinna
analis basi plica longitudinali, anum tegente, squamis magnis instruc-
ta. Dentes pharyngeales 2. 3. 5/5. 3. 2.

Aanm. Toen Heckel in eene reeks van uit Cashmir ontvangene Cyprinoiden
het merkwaardige kenmerk waarnam van eene den anus bedekkende overlangsche
met groote schubben bekleede plooi, meende hij alle soorten, welke dat kenmerk
bezitten, tot een eigen geslacht te moeten brengen, hetwelk hij Schizothorax noem-
de. Deze soorten deed hij nader kennen in zijner Fische aus Caschmir", in 1838
te Weenen gepubliceerd. Toen echter reeds bragt Heckel de hem bekende soor-
ten, naar den bouw harer monddeelen, tot drie groepen, welke hij omschreef
als volgt.

A. Labiis margine in aciem attenuatis, inferiore (labio) membrana cartilaginea

polita tecto margineque ipsius reflexo integro; maxilla inferiore horizontali. -

B. Labiis margine in aciem attenuatis, mollibus; margine reflexo labii inferioris
medio interrupto.

C. Labiis incrassatis, muticis.

Te regt zag Heckel later in, dat zijn oorspronkelijk geslacht Schizothorax een
zamengesteld geslacht was, en in 1847, in zijne » Nachtrag zur Charakteristik und
Classifikation der Cyprineén-Gattungen" , zonderde hij dan ook die soorten van Schizo-
thorax af, bij welke de onderkaak in een' dunnen kraakbeenigen rand eindigt.
Deze soorten bragt hij tot een eigen geslacht zijner Temnochilae, hetwelk hij
Schizopyge noemde en waarin hij opnam alle soorten, welke te brengen zijn tot
zijne boven aangehaalde groepen A en B, t. w. Schizopyge plagiostomus Heck. ,

Schizopyge sinuatus Heck., Schizopyge curvifrons Heck., Schizopyge longipinnis Heck.,
Schizopyge niger Heck. en Schizopyge nasus Heck.

Ik ga een stap verder dan Heckel en beschouw zijne groepen A en B als af-
zonderlijke geslachten, welke door den lipbouw voldoende van elkander verschil
len om ze tot twee afzonderlijke geslachten te verheffen.

Opistocheilos is alzoo gevormd ten koste van Schizopyge Heck. , emomvat slechts
Heckel’s Schizopyge plagiostomus en Schizopyge sinuatus, terwijl de overige soor-
ten onder Schizopyge kunnen blijven.

De afdeeling C van Heckel beantwoordt alzoo aan Schizothorax, zooals hij het
later zelf opvatte. Zijne afdeeling B heeft dezelfde beteekenis als Schizopyge,
zooals ik dit geslacht aanneem en hieronder nader zal omschrijven; terwijl zijne
afdeeling A gelijkbeteekend is met het geslacht Opistocheilos, zoo als het hierboven
is bepaald.

Behalve de beide genoemde soorten, ken ik tot nog toe geene andere, welke
tot Opistocheilos kunnen gebragt worden, ten zij misschien, althans naar de af-
beelding te oordeelen, Racoma nobilis McCl., alsmede Schizothorax proprius McCI.
Het geslacht Opistocheilos behoort nog tot de echte Labeoninen met driereijge
keelgatbeenstanden, doch het is het eenige bekende, bij hetwelk de acherste on-
verdeelde rugvinstraal beenachtig en tevens getand is en waar eene aarsscheede
met groote schubben wordt aangetroffen.

CocuLoGNATHUS Baird Gir., Notice. of a new genus of Cyprinidae in
Proceed. Acad. nat. science. Philad. VII 1854 p. 150; Girard,
Cyprin. Fish. Unit. States ibid. VIIT 1856 p. 181.

Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum. Maxillae
nudae cochleariformes acie acutae. Cirri nulli. Rostrum integrum ob-
tusum. Rietus parvus terminalis. Pinna dorsalis supra pinnas ventrales
incipiens et longe ante pinnam analem desinens, radio simplice osseo ?
(structure of Pimephales Gir.). Dentes pharyngeales cultriformes unci-
nati 4/4.

Aanm. Dit geslacht schijnt voornamelijk gekenmerkt te zijn door de lepelvormige
gedaante der kaken. Ik zie er slechts eene enkele soort van vermeld, Cochlognathus
ornatus Baird Gir. De heer Girard zegt ook, dat de rugvin er den bouw heeft van

dien van Pimephales, wat doet denken, dat de laatste onverdeelde rugvinstraal er ins-
gelijks beenig is.

215

PruEPHALES Raf., Ichth. Ohiens.; Ag., Ichth. Pacif. slope N. Amer. p.
35 in Amer Journ. science. arts 2d Ser. XIX; Gir., Cyprin. Fish.
Unit. Stat. in Proceed. Acad. nat. science. Philad. VIII p. 180.

Corpus oblongum subfusiforme, squamis magnis vestitum. Maxillae
aequales, nudae, cartilagineae, durae. Cirri nulli. Caput breve conicum.
Rostrum obtusum integrum. Rictus curvatus, terminalis. Pinna dorsalis
supra vel vix ante pinnas ventrales incipiens, radio simplice postico
osseo. Dentes pharyngeales cultriformes leviter uncinati 4/4 facie mas-
ticatoria gracili.

Aanm. Het geslacht Pimephales is onder de Labeoninen der nieuwe wereld de te-
genhanger van Opistocheilos Blkr, door zijnen doornachtig ontwikkelden achtersten
rugvinstraal, welke echter niet, zooals die van Opistocheilos, getand is. Omtrent
de bijzondere verhouding der lippen vind ik ophelderingen noch bij den heer Agassiz,
noch bij den heer Girard. Behalve de door Rafinesque ontdekte soort (Pimephales
promelas Raf.) brengt de heer Girard nog twee soorten tot Pimephales t. w. Pi-
mephales maculosus Gir. en Pimephalus fasciatus Gir,

Pseupocogio Blkr.

Corpus elongatum subfusiformi-compressum, squamis magnis vesti-
tum. Maxillae nudae. Cirri 2, supramaxillares. Rostrum integrum, acu-
tum, porrectum, non ante os prominens, inferne nec crenulatum nec lo-
batum. Os suborbitale anterius longe ante oculum situm. Labium superius
ante maxillam superiorem pendulum, erenulatum. Labium inferius re-
flexum trilobatum. Os inferum, rictu ore clauso semilunari vel formam
ferri equini referente. Maxilla inferior non tumida. Linea lateralis
parum curvata. Anus longe ante pinnam analem perforatus basi pin-
narum ventralium approximatus. Regio thoraco-gularis alepidota.
Pinna dorsalis sat longe ante basin ventralium incipiens et vix post
basin ventralium desinens, radio simplice postico toto cartilagineo.
Pinnae pectorales subhorizontaliter insertae. Dentes pharyngeales gra-
ciles acuti 5/5.

Aanm. Ik grond het geslacht Pseudogobio op eene soort, afgebeeld en uitvoerig

216

beschreven in de Fauna Japonica onder den naam van Gobio esocinus. De heer
Schlegel, de talrijke merkwaardigheden opmerkende, welke deze soort aanbiedt, liet
haar niettemin onder het geslacht Gobio plaats nemen. Inderdaad ook heeft zij
in voorkomen veel van eene Gobio, maar gewigtige kenmerken wijzen haar eene
plaats aan, verre van Gobio verwijderd. Zooals de bewerktuiging der monddeelen
door den heer Schlegel beschreven is, blijft er bij mij geen twijfel over of de soort
behoort tot de Phalakrognathinen. In deze groote reeks van Cyprinoïden blijft het
echter dan nog moeijelijk haar eene juiste plaats aan te wijzen. Zij behoort daarin
blijkbaar tot de Labeoninen, maar laat zich tot geen der talrijke daarin thans reeds
opgestelde geslachten terug brengen. De plaatsing van den anus nabij den grond
der borstvinnen en het schublooze van de keel-borststreek zijn kenmerken, waar-
door zij zich van alle andere bekende geslachten van Labeoninen onderscheidt. Door
hare eenreijige keelgatstanden onderscheidt zij zich voorts van alle geslachten van
Labeoninen der oude wereld en sluit zij zich aan de amerikaansche geslachten
Hyborhynchus Ag., Hybognathus enz. en door hare bovenkaakstanden aan het ame-
rikaansche geslacht Mylocheilos Ag., van hetwelk zij echter, behalve door het tan-
denstelsel, door meerdere andere bijzonderheden in de bewerktuiging verschilt.

Ik houd dit geslacht voor een der meest natuurlijke en heb het genoemd naar
zijne schijnbare verwantschap aan Gobio.—Pseudogobio esocinus is tot nog toe zijne
eenigste bekende vertegenwoordigster.

MyrocnEILUS Ag. Ichth. Faun. Pacif. slope N. Amer. p. 44, in Ame-
ric. Journ. scienc. arts 21 Ser. Vol. XIX.

Corpus elongatum compressum , squamis mediocribus vestitum. Maxil-
lae nudae. Cirri 2, supramaxillares. Rostrum rotundatum, integrum.
Rictus subterminalis, horizontalis. Pinna dorsalis brevis ante? pinnas
ventrales incipiens, radio simplice postico cartilagineo. Dentes pharyn-
geales molares, nec gyrati nec sulcati, persistentes 2.5/5.2. vel cum serie
decidua 3.2.5/5.2.3.

Aanm. Uit hetgeen de heer Agassiz zegt van de hoornachtige scheeden van de bo-
ven- en onderkaak, blijkt, dat Mylocheilus tot de Phalakrognathinen behoort. De heer
Girard heeft het tandenstelsel nader toegelicht, doch hij zegt, in bepaalde tegenstel-
ling van den heer Agassiz, dat de buikvinnen vóór den voorrand der rugvin zijn
ingeplant. Sir Richardson meldt van zijne Cyprinus (Leuciscus) caurinus, welke tot
Mylocheilus behoort, dat de buikvinnen er onder den vijfden rugvinstraal zijn in-

217

geplant, wat de definitie van den heer Agassiz bevestigt. Overigens vind ik bij
geen der drie schrijvers eenige mededeeling omtrent den bouw der lippen.

Behalve de genoemde soort zijn nog twee andere tot Mylocheilus gebragt, t. w.
Mylocheilus lateralis Ag. Pick en Mylocheilus fraterculus Gir.

Exoarossum Raf; Ag., Ichthyol. Pacif. slope N. Amer. p. 30 in Am.
Journ. science. arts 24 Ser. Vol XIX; Girard, Cyprin. Fish.
Unit. Stat. in Proc. Acad. nat. scienc. Phil. VHI 1856 p. 191.

Corpus elongatum cylindrico-compressiusculum , squamis mediocribus
vestitum. Maxillae nudae. Cirri nulli. Rostrum obtusum convexum
integrum, non ante os prominens. Labium superius integrum nec papil-
latum nec fimbriatum , eum labio inferiore continuum. Rictus subinferus.
Labium inferius utroque latere latum quasi lobum efficiens. Maxilla
inferior inter lobos labii inferioris symphysi deficientis prominens, unde
maxilla ipsa quasi triloba. Pinna dorsalis supra vel vix post pinnas
ventrales ineiplens et ante pinnam analem desinens, radio simplice
postico cartilagineo. Dentes pharyngeales cultriformes compressi , curvati
uncinati 1.4/4.1.

Aanm. Tot het geslacht Exoglossum, zoo als het door de heeren Agassiz en Girard
is beperkt en hierboven omschreven, zijn tot dusverre slechts 2 soorten te brengen,
t. w. Exoglossum maxillingua Hald. Ag., de typische reeds aan Rafinesque beken-
de soort, en Exoglossum mirabile, door den heer Girard in zijn bovenaangehaald
artikel kortelijk beschreven. Exoglossum iseen der weinige geslachten van Labeoni-
nen van Noord-Amerika, van welke de bouw der monddeelen met voldoende naauw-
keurigheid beschreven is.

Camrostoma Ag., Ichth. Pacif. slope N. Amer. p. 33 in Amer. Journ.
science. arts 2d Ser. XIX; Girard, Cyprin. Fish. Un. Stat.
Proc. Acad. nat. scienc. Philad. VIII 1856 p. 176.

Corpus elongatum fusiformi-compressum, squamis mediocribus ves-
titum. Maxillae nudae. Cirri nulli. Rostrum obtusum, integrum, ante
os prominens. Labia valde evoluta. Rictus inferus curvatus. Pinnae
ventrales ante pinnam dorsalem insertae. Pinna dorsalis radio simpli-
ce postico cartilagineo. Dentes pharyngeales cultriformes uncinati
1.4/4.1. facie masticatoria gracili.

218

Aanm. Het geslacht Campostoma Ag. schijnt van Exoglossum voornamelijk te
verschillen door den lipbouw, alhoewel ik dien niet in bijzonderheden van Cam-
postoma beschreven zie. De heer Girard vermeldt van dit geslacht 4 soorten t. w.
Campostoma anomalum Ag., Campostoma ornatum Gir., Campostoma formosulum
Gir. en Campostoma ornatum Gir.

MyroPnHanopoN Ag.; Gir., Res. Cyprin. Un. Stat. in Proceed. Acad.
nat.-sciene. Philad. VIII 1856 p. 169.

Corpus elongatum. Caput subconicum. Cirri nulli. Rictus magnus.
Pinnae ventrales ante pinnam dorsalem insertae, dorsalis radio sim-
plice postico cartilagineo. Dentes pharyngeales molares corona com-
pressiusculi, nec gyrati, nec sulcati, persistentes 2.4/4.2. vel 2.5/5.2,
vel cum serie decidua 2.2.5/5.2.2 vel 3.2.4/4.2.3.

Aanm. Dit geslacht is tot dusverre weinig voldoende bepaald. Aangaande
den bouw der kaken en lippen zie ik niets vermeld. Daar evenwel het tanden-
stelsel groote overeenkonst heeft met dat van Mylocheilus en de soorten in wes-
telijk Noord-Amerika te huis behooren, even als die van Mylocheilus, laat zich
vermoeden, dat het geslacht evenzeer tot de Labeoninen behoort. Mylopharodon
conocephalus Gir. en Mylopharodon robustus zijn de eenige soorten, welke ik,
als tot dit geslacht behoorende, vermeld zie.

Sipoma Gir., Cyprin. Fish. Unit. States, Proceed. Acad. nat. scienc.
Philad. VIII 1856 p. 208.

Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum. Rostrum
integrum euneiformi-rotundatum. Maxillae aequales. Rictus parvus,
terminalis, horizontalis. Cirri nulli. Pinna dorsalis supra velante pin-
nas ventrales incipieus, radio simpliee postico cartilagineo. Dentes
pharyngeales raptatorii uncinati 1.4/5.2 facie masticatoria nulla.

Aanm. Van de diagnose van dit geslacht van den heer Girard laat zich het-
zelfde zeggen als van die van Cliola (p. 221). Het is gegrond op Lavinia cras-
sicauda Baird Gir. De tweede bekende soort van Siboma is Siboma atraria Gir.

219

Lavinia Gir., Descr. new Fish. in Proc. Ac. nat. scienc. Ph. 1854, Cypr.
Fish. Unit. St. ib. VIII 1856 p. 184 = AcrocxeILus Ag., Ichth.
Pac. slope N. Am. p. 26 in Am. Journ. science. arts. 2! Ser. XIX.

Corpus oblongum compressum, squamis mediocribus vestitum. Ma-
xillae nudae. Cirri nulli. Rostrum integrum supra os prominens. Ric-"
tus ore clauso transversus. Maxilla inferior plana acie truncata; ma-
xilla superior acie rotundata. Labium superius carnosum cum acie
maxillae inferioris unitum. Pinna dorsalis supra pinnas ventrales in-
cipiens et supra vel ante initium pinnae analis desinens, radio simplice
postico cartilagineo, Dentes pharyngeales cultriformes uncinati 5/5.

Aanm. De heer Girard stelde het geslacht Lavinia op in 1854, doch omschreef
het weinig voldoende met de volgende woorden: » Mouth shaped as in Gila and
Pogonichthys, but proportionally smaller than either and unprovided with barbel.
Body covered with large scales as in Pogonichthys”. Hij bragt er aanvankelijk
drie soorten toe, van welke echter Lavinia crassicauda Baird Gir. later tot Si-
boma en Lavinia conformis Daird Gir. tot Tigoma gebragt zijn.

Wat men van de meer wezenlijke kenmerken van het geslacht weet, heeft
men te danken aan den heer Agassiz, die het ter aangehaalde plaatse onder den
naam van Acrocheilus nader omschreef, naar Acrocheilus alutaceus Ag. Pick.—
In zijn later artikel over de Cyprinoiden van Noord-Amerika gaf de heer Girard
insgeljks eene nadere omschrijving van het geslacht en bragt hij tot hetzelve, be-
halve Acrocheilus alutaceus Ag. Pick, Lavinia exilicauda Baird Gir. en eene nieu-
we soort, Lavinia harengus genoemd.

Dionpa Gir., Cypr. Fish. Un. St., Proc. Ac. nat. sc. Phil. VIIT 1856 p. 176.

Corpus elongatum compressum, squamis mediocribus vel magnis vesti-
tum. Cirri ulli Rostrum integrum prominens. Maxillae nudae, inferior
plana tenuis acie rotundata. Pinna dorsalis ante vel supra pinnas pec- vet»
forales incipiens, radio simplice postico cartilagineo. Dentes pharyn-
geales cultriformes non uncinati 4/4.

Aanm. Volgens den heer Girard is zijn geslacht Dionda zeer na verwant aan de
geslachten Hyborhynchus en Campostoma. Hij heeft er niet minder dan 10 soor-
ten van beschreven, alle als nieuw voor de wetenschap, t. w. Dionda episcopa,
Dionda serena, Dionda texensis, Dionda papalis, Dionda argentosa, Dionda chry-

220

sitis, Dionda melanops, Dionda Couchi, Dionda plumbea en Dionda spadicea.

ALGOMA Gir., Cyprin. Fish. Unit. States, Proceed. Acad. nat. scienc.
Philad. VIII 1856 p. 180.

- Corpus elongatum? squamis magnis vestituh. Cirri nulli. Caput
subtruncatum. Maxillae nudae, inferior superiore brevior. Rictus
parvus inferus. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens , radio
simplice postico cartilagineo. Dentes pharyngeales cultriformes 4/4.
facie masticatoria sublineari.

Aanm. Het geslacht schijnt, volgens den heer Girard, verwant te zijn aan Hy-
borhynchus en Pimephales, van welke het voornamelijk door de groote schubben
en ook door de afwezigheid van rugvindoorn te onderkennen is. Slechts 2 soorten
er van zie ik kortelijk beschreven, Algoma amara en Algoma fluviatilis.

Hyeduyncnvs Ag., Ichth. Pacif. slope N. Americ. p. 37 in Amer.
Journ. science. arts 2d Ser. XIX; Gir., Cyprin. Fish. Unit. Stat.
Proc. Acad. nat. scienc. Philad. VIII 1856 p. 184.

Corpus oblongum squamis magnis vestitum. Maxillae nudae, in-
ferior acie late rotundata. Cirri null. Rostrum integrum, gibbosum,
truncatum. Rictus inferus parvus horizontalis. Pinna dorsalis supra pin-
nas ventrales incipiens, radio simplice postico cartilagineo. Dentes pha-
ryngeales cultriformes subuncinati 4/4 facie masticatoria gracili lineari.

Aanm. De heer Agassiz beschouwt het geslacht Hyborhynchus als na verwant
aan Pimephales. Hij grondde het op Minnilus notatus Raf. De heer Girard plaatste
nog vier andere soorten onder hetzelfde geslacht t. w. Hyborhynchus perspicuus Gir. ,
Hyborhynchus tenellus Gir., Hyborhynchus puniceus Gir. en Hyborhynchus con-
fertus Gir.

HyroaNATHUS Ag., Ichth. Pacif. slope. N. Amer. p. 38 in Amer.
Journ. science. arts. 2d Ser. XIX; Gir. Cyprin. Fish. Unit. Stat.
Proc. Acad. nat. scienc. Philad. VIII 1856 p. 181.

Corpus elongatum compressum, squamis magnis vestitum. Maxil-
lae nudae, inferior symphysi tubereulo munita. Cirri nulli. Rostrum

221

mtegrum non ante os prominens. Rictus subterminalis horizontalis.
Pinna dorsalis ante vel supra pinnas ventrales incipiens et ante pin-
nam analem desinens radio simplice postico cartilagineo radiis sequen-
tibus longiore. Dentes pharyngeales cultriformes non vel vix uncina-
ti 4/4 facie masticatoria gracili lineari.

Aanm. De heer Agassiz grondde het geslacht Hybognathus op zijne Hybognathus
nuchalis. De heer Girard brengt Leuciscus nitidus De Kay tot hetzelfde geslacht
en bovendien nog 4 andere soorten t. w. Hybognathus argyritis Gir. , Hybognathus
Evansi Gir., Hybognathus placitus Gir. en Hybognathus regius Gir.

OrrHopox Gir., Cyprin. Fish. Unit. State., Proceed. Acad. natur.
Science. Philad. VIII 1856 p. 182.

Corpus subfusiforme squamis parvis vestitum. Maxillae nudae aequales.
Cirri nulli. Rostrum integrum non ante os prominens. Maxilla inferi-
or symphysi tuberculo munita. Rictus terminalis, obliquus, mediocris.
Pinna dorsalis supra pinnas ventrales incipiens, radio simplice postico
cartilagineo. Dentes pharyngeales cultriformes, lanceolati, subrecti 5/5.

Aanm. Dit geslacht schijnt na verwant te zijn aan Hybognathus. Als eenige
soort brengt de heer Girard daartoe Gila microlepidota Ayr., welker beschrijving,
voorkomende in het eerste deel van de Proceedings of the Californian Academy
natural sciences (1855) ik, wegens gemis van dat werk, niet kan raadplegen.

Criota Gir., Cyprin. Fish. Unit. States, Proceed. Acad. nat. scienc.
Philad. VIII 1856 p. 192.

Corpus elongatum compressum , squamis magnis vestitum. Cirri nulli.
Rostrum integrum rotundatum. Maxillae aequales. Rictus amplus ter-
minalis. Pinna dorsalis supra pinnas ventrales incipiens, radio simplice
postico cartilagineo. Dentes pharyngeales raptatorii uncinati 4/4 facie
masticatoria nulla.

Aanm. De beschrijving van den heer Girard laat voor dit geslacht, even als voor
vele andere, niet toe te bepalen of het inderdaad tot de Labeoninen te brengen
is. lk vermoed zulks slechts op de aanduiding van den heer Girard, dat het den

222

habitus heeft van Dionda. Hiertoe zie ik gebragt drie soorten, Leuciscus vigilax
Baird Gir., Cliola velox Gir. en Cliola vivax Gir.
o
ALGANSEA Gir., Cyprin Fish. Unit. States, Proc. Acad. natur.
scienc. Philad. VIII 1856 p. 182.

Corpus oblongum compressum, squamis mediocribus vel magnis
vestitum. Cirri nulli. Caput subconicum. Rostrum integrum plus mi-
nusve acutum. Maxillae nudae aequales. Rictus mediocris obliquus. Pin-
na dorsalis ante vel supra pinnas ventrales incipiens et ante pinnam
analem desinens, radio simplice postico cartilagineo. Dentes pharynge-
ales cultriformes 4/4 vel 5/5.

Aanm. De heer Girard grondt dit geslacht op Leuciscus tincella Val., welke
in habitus veel moet hebben van eene zeelt. Hij heeft nog drie andere soorten bekend
gemaakt onder de namen Algansea bicolor, Algansea obesa en Algansea formosa.

223
STIRPS 2. CHONDROSTOMINI.

KRAAKBEENLIPKARPERS.
Cypriniformes phalacrognathini, labio inferiore deficiente.

Aanm. De tweede groote reeks der Phalakrognathinen is gemakkelijk herkenbaar
aan de naakte kin, aan welke de onderlip ontbreekt.

Deze reeks is van gelijke beteekenis als de reeks B van de Temnochilae in Heckel’s
bovenaangehaalde » Nachtrag". Ik noem ze Chondrostominen naar het geslacht, het-
welk het eerst in de reeks werd opgesteld en spoedig het burgerregt verkreeg.

De Chondrostominen, zooals ze hier zijn opgevat, behooren uitsluitend tot het
oostelijk halfrond, maar ook in dit halfrond hebben zij eene veel meer beperkte
verbreiding dan de Labeoninen. Wel leven eenige soorten van Chondrostoma in zuide-
lijk Europa, in welk werelddeel geene Labeoninen worden aangetroffen, maar daar-
entegen ontbreken zij, een paar soorten van Egypte en Abyssinië uitgezonderd, in
geheel Afrika, evenzeer als in den Indischen Archipel,

De geslachten en soorten der Chondrostominen zijn ook veel minder talrijk dan
die der Labeoninen. Slechts 9 der geslachten van de Phalakrognathinen behooren tot
de Chondrostominen en deze geslachten omvatten te zamen slechts ruim 60 soorten.

Twee dier geslachten heb ik naar de natuur kunnen onderzoeken, Mrigala van
Bengalen en Acheilognathus van Japan. Het zijn ook de eenige nieuwe generische
typen, welke bij de reeds bekende te voegen zijn.

Heckel heeft het meest tot de nadere kennis der Chondrostominen bijgedragen.
Nadat de heer Agassiz in 1837 het geslacht Chondrostoma had bekend gemaakt,
voegde de heer MacClelland in zijn geslacht Oreinus eene nieuwe tot dezelfde groo-
te reeks behoorende type daarbij, zonder de verwantschap daarvan met Chondrostoma
aan te duiden. Heckel, dit geslacht insgelijks herkennende., noemde het Scaphio-
don, maar bovendien stelde bij reeds in 1842 ook voor, de geslachten Cyprinion,
Gymnostomus, Chondrochilus en Chondrorhynchus. De beide laatste genera liet
hij in 1847 vervallen, doch daarentegen stelde hij Dillonia, Schizopyge en Aspi-
doparia als nieuwe geslachten op, Schizopyge echter ontleenende aan zijn vroeger
geslacht Schizothorax en daarin nog begrijpende enkele soorten, welke tot de La-
beoninen te brengen zijn en welke door mij onder den geslachtsnaam Opistocheilos
van Schizopyge zijn afgezonderd.

De Chondrostominen, hoezeer niet bezittende de voor de diagnose van de genera
der Labeoninen zoo belangrijke onderlip, bieden toch nog eene rei van kenmer
ken aan, welke hare groepering in geslachten gemakkelijk maakt.

Deze kenmerken vindt men al weder in het tandenstelsel, in het kraakbeenige

224

of beenige en getande of niet getande van den achtersten onverdeelden rugvin-

straal, de lengte der rugvin, de verhouding der aarsschubben, de gedaante der
onderoogkuilsbeenderen, enz.

De geslachten laten zich naar die kenmerken overzien als volgt.

| Dentes pharyngeales uniseriati cultriformes 5/5 ad 6/6 vel 7/6. Spina dorsalis
nulla.

A. Rostrum integrum ante os prominens. Cirri nulli.

Pinna dorsalis longe ante
pinnam analem desinens.

Chondrostoma Ag.
B. Rostrum foveatum non ante os prominens. Cirri 2, supramaxillares. Pinna
dorsalis supra pinnam analem desinens.
Acheilognathus Blkr.

lI Dentes pharyngeales triseriati.
A Pinna dorsalis anacantha.

a. Pinna dorsalis ventrales inter et analem sita, pauciradiata. Cirri nulli.
Ossa suborbitalia genas tegentia. Dentes aggregati 2.4. 4/4. 4. 2. Linea

lateralis. valde deflexa.
Aspidoparia Heck.
b. Pinna dorsalis supra vel ante pinnas ventrales incipiens. Linea lateralis
rectiuscula.
T Cirri 2 supramaxillares vel nulli. Rostrum margine libero integrum.
Dentes palaeformes 2. 8.4/4. 3. 2.

Gymnostomus Heck.

+ Cirri 2 rostrales. Rostrum margine libero crenulatum. Dentes aggre-
gati 2. 3. 5/5. 3. 2.

Gran a ls. = Mrigala Blkr.
B. Spina dorsalis ossea.

a. Spina dorsalis edentula. Squamae anales normales. Pinna dorsalis pauci-
radiata, Dentes cochleariformes 2. 3. 4/4. 3, 2. Cirri nulli.

Dillonia Heck.
b. Spina dorsalis serrata.
+ Squamae anales normales, squamis ceteris non majores.
ó Pinna dorsalis pluriradiata. Cirri 2 supramaxillares. Squamae magnae.
Dentes cochleariformes 2. 3. 4/4. 3. 2.

Cyprinion Heck.

225

©’ Pinna dorsalis pauciradiata. Cirri 4, rostrales et supramaxillares vel 2,
supramaxillares. Squamae parvae vel medioeres. Dentes palaeformes
2. 8. 4/43. 2.

Oreinus McCl. = Scaphiodon Heck.

tt Squamae anales squamis ceteris multo majores.
6 Pinna dorsalis pauciradiata. Cirri 4, rostrales et supramaxillares, Squamae
parvae. Dentes aggregati 2.3. 5/5. 9. 2.

Schizopyge Heck.

Species Chondrostominorum hucusque cognitae.

Habit.
Chondrostoma nasus Ag. — Nasus mas et faem. Marsigl = Cypri-
nus nasus L. Bl.= Leuciscus nasus Cuv. . . . . . . Europa.
y Genei Bp. = Chondrostoma rysela Ag. Heck. = Chon-
drostoma jaculum De Fil. .. . . uuu = UTO:
” soétta Bp. = Chondrostoma seva Val. = Chondrostoma
nasus De Fil. = Chondrochylus nasicus Heck. = Chondro-
thynchus seetta,: Heck APE Sey © um Europa
" AMT ECO AUS TS bun perra »elldwtisl) site europa.
"E phoxinus Heck. JE PNE us mats had DUTODR:
7 regius Heck. = Chondrochilus regius Heck, . . . . Syria.
v ? labeo Heck. = Cyprinus labeo Pall = Chondrostoma
aon VR e i cA E Uu cs 2 Daria.
Acheilognathus melanogaster Blkr. . . . . 215 1:5 Japnonta
2 lanceolatus Blkr = Capoëta dede T. Soie Devario
fnneeolates Herken Dee cat PIPER es s Mec JAPONIS.
iu intermedius Blkr = Capoéta intermedia T. Schl. = Devario
intermadiasLlecl mkenis. tn v. game mme nd aponia
iu limbatus Blkr = Capoëta limbata T. Schl. = Devario
lumbaragollpeka e M MUR Castle ttes enkel :-.¢edaponia.
7 rhombeus Blkr = Capoéta rhombea T. Schl. = Devario
POM bes (lt ce ee EM ME OA a 10: daponia.
Aspidoparia sardina Heck. . SS I MUR ce ae! os) à a au Cor
Gymnostomus (Gymnostomus) syriacus Heck. = = Chondrostoma sy-
Neun V AL ma "IM US iur CONT:

» (Acra) anisurus Blkr = Gobio anisurus MeCl. z Gymnosto-
fnus'auisurus. Heck. "Meus eye wer cus ts =). =< Benpala.

226

Hab.
Gymnostoma (Acra) bicolor Blkr= Gobio bicolor McCl. = Gymnostomus
bicolor Heck. 2... ; : |» = Mosi abo Beneala.
# ( € ) acra Blkr = Cypr. acra TEN Geld Buch. = Go-
bio lissorhynchus McCl. = Gymnostomus ae
Heck. = Leuciscus acra Val . . . ; 6h SseBensala;
v ) limnophilus Blkr = Cyprinus bangon Buch. = Gobio hb:
nophilus McCl.= Gymnostomus limnophilus Heck. . . Bengala.
v ( » ) gangeticus Blkr = Chondrostoma gangeticum Val. =
Gymnostomus gangeticus Heck. . . . . . . . . Bengala.
» ( » ) fulungee Blkr= Chondrostoma fulungee Syk. = Gymno-
stomus fulungee Heck. v. uw. >. 1, stele patie lectin
„(wv ) boggut Blkr = Chondrostoma on Sik = Gymno-
stomus boggut Heck. . . . « euh tret Deccan:
» ( » ) kawrus Blkr = Chondrostoma RER dy, = Gymno-
stomus kawrus Heck. .. . . p* tu Deegan,
» ( » ) wattana Blkr = Chondrostoma Math Syk. = Gym-
nostomus wattanah Heck. . . . . „datde Deccan.
» ( v ) mullyah Blkr = Chondrostoma mullyah ce Gymno-
stomus mullya Heek. | >is ds nir eabccan:
/?( » ) dembensis Blkr = ha de dembanse Riipp. (nec
Val.) = Gymnostomus dembensis Heck. . . . . . Aegypt. *
/?( » ) Duvaucelii Blkr = Chondrostoma Duvaucelii Val. =
Tylognathus Duvaucelii Heck. TH Sa? (oy Main dostan:
w?( » ) semivelatus Blkr = one CREMA Vals
Tylognathus semilarvatus Heck. . . . al WE sg rt Bandogstan:
v? ( & ) bobree Blkr = Varicorhinus bobree Syk. = teln pt
bree (Flea) huis | duo ee exe D 9S SS Me RNDECrAR:
v2? (~) potail Blkr = Cyprinus potail ne = Gibelion po-
tailj Heck bn $0 Bae LT MiblascsrasDéogan.
Mrigala Buchanani Blkr = Cyprinus Eds dun = Gobio DEDE à
MeCl == Cirrhina mrigala Val. = nie mrigala Heck. Bengala.
bengalensis = Cirrhina bengalensis Blkr. he wal ae fies ot sen gala:
y cirrhosa Blkr = Cyprinus cirrhosus Dl. = Cirrhina Blochii Val.
M — Isocephalus cirrhosus Heck. . . . … gem ts EssEimdostan.
i rubripinnis Blkr = Cirrhina pores Val. = Isocephalus
rubripinnis Heck. |. . . ipa o. ARX EN Teed BEN.
? reba Blkr = Cyprinus reba Buch. = Gobio reba McCl. =
Tsocephalus reba Heck. ne ich dh RAR RENE. OCT ADS

=
—

227

Hab.
Mrigala ? plumbea Blkr = Cirrhina plumbea Val. = Isocephalus
Biumheuss Elec ps ca teraf vn far on an c IUNII Peru.
Dillonia abyssinica Heck. = Chondrostoma Dillonii Val. = Dillonia
Dugnustieckwds iud Tene. OI Abyssinia:
Cyprinion aculeatus Heck, = Hotte deest Val. PTE Persia:
" Gynrise ETC His) ER CNE MORE BUE TT el he NIER te oe Syria)
2 kais Heck. DE NUT OH EP TR UELIR! Paetos PR Syrie:
" mactostomusp Hecke: “My MORIN SUIS US Syria:
" Heslectuss Heokc v VV S VASE UP Metu petiti e? Syria,
r tenuiradius Heck SL mr o Syra
Oreinus (Orein.) maculatus McC]. = Senden dich ts este 1-01. Bengala:
1m) tincatBlkr=ScapliodonttincatEleck. S . 5:7. . Natolia:
„ (Scaphiodon) amir Blkr= Scaphiodon amir Heck. . . . . . Persia.
5 (v ) macrolepis Blkr = Scaphiodon macrolepis Heck. of be Bersia.
n (wy niger Blkr = Seaphiodon niger Heck. . . . . . . . Persia.
» (wv) Saadii Blkr= Scaphiodon Saadii Heck. . . . . . . Persia.
v (w ) peregrinorum Blkr= Scaphiodon peregrinorum Heck. . . Syria.
» (" ) fratercula Blkr= Scaphiodon fratercula Heck. TERCER Syria:
v ( " ) socialis Blkr = Scaphiodon socialis Heck. unc aer t Syria:
» (w^) trutta Blkr= Scaphiodon trutta Heck. . . . . . . Syria.
n (*,) umbla Blkr-: Scaphiodon umbla Heck. . . . . . . Syria.
n (v ) fandulus Blkr = Cyprinus capoëta Güldenst. = Capoéta
fundulus Val. = Seaphiodon capoëta Heck. . . . . . Syr. M. Casp.
v?( »?) Burnesianus Blkr = Cirrhinus Burnesiana McCl. . . . . Cabul.
" ( w ) guttatus Blkr = Oreinus guttatus McCl. = Scaphiodon
guttatus Heck. RO PU PNEU AT et Butan;
v ( w ) progastus Blkr = Oreinus pulis McCl. = Scaphio-
don progastus'Heck. . . . . : . Assam.
v (wv) Richardsonii Blkr = Cyprinus ae nie emu ne
” don Richardsonii Heck. . . . mc evbBenpala 9
Schizopyge curvifrons Heck. = Schizothorax dus Herde oe Cashmir:
7 longipinnis Heck. = Schizothorax longipinnis Heck. — . . . Cashmir.
" niger Heck. = Schizothorax niger Heck. IOS ers:
" nasus Heck. = Schizothorax nasus Heck. n gom pesas
” ? chrysochlora Blkr i Racoma chrysochlora McCl. . . . Cabul fi.

»9?P Griffith Blkr= Oreinus Griffithii McCl. : . : . : : Afghanistan.

228

CHoNDROSTOMA Ag., Mém. Sociét. scienc. natur. Neuchatel I.
1837; Heck., Fisch. Syr. Nachtr. p. 186; Heck. Kner, Fisch. oest-
reich. Monarch. p. 217. = CHONDROSTOMUS, CHONDROCHILUS,
CuoxpnonnuyNcHus Heck., Fish. Syr. p. 40,41.

Corpus elongatum cylindrico-compressum, squamis magnis vel me-
dioeribus vestitum. Maxilla inferior in aciem tenuem truncatam car-
tilagineam attenuata. Cirri nulli. Rostrum carnosum integrum ante os
prominens. Os nudum. Rictus inferus transversus. Pinna dorsalis su-
pra pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, radio
simpliee postico cartilagineo. Dentes pharyngeales cultriformes 5/5,
6/6 vel 7,6.

Aanm. Nadat het geslacht Chondrostoma door den heer Agassiz in 1837 was
opgesteld, meende Heckel (in 1842) het te moeten splitsen in drie geslachten, wel-
ke hij grondde op de formule der keelgatbeenstanden, doch eenige jaren later
(in 1847) nam ook lleckel het geslacht Chondrostoma aan in de beteekenis, door
den heer Agassiz aan hetzelve gegeven.

Het geslacht schijnt eigen te zijn aan Europa en West-Azië. Heckel voert wel
eene soort van Amerika, Leuciscus nasutus Ayr. aan, als eene Chondrostoma
maar slechts onder het geleide van een vraagteeken, en sedert de heeren Agassiz en
Girard zoovele verwante noord-amerikaansche vormen hebben doen kennen als gene-
risch van Chondrostoma verschillende, is het niet vermoedelijk, dat genoemde soort
van den heer Ayres inderdaad tot het geslacht Chondrostoma behoort. Het tijdschrift,
waarin die soort beschreven en afgebeeld is niet ter mijner beschikking zijnde, kan
ik niet bepalen of zij naar de afbeelding en beschrijving te brengen is tot een
der door de heeren Agassiz en Girard voorgestelde geslachten van Phalakrognathi-
nen. Evenmin ben ik in de gelegenheid te raadplegen de beschrijving van Cy-
prinus labeo Pall, welke in noordoostelijk Azië te huis behoort en, insgelijks
onder het geleide van een vraagteeken, door Heckel tot Chondrostoma is gebragt.
Alle overige bekende soorten van Chondrostoma behooren tot Europaen West-Azië,

ACHEILOGNATHUS Blkr.

Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum. Maxillae
nudae, acie cartilaginea tenues. Cirri 2, supramaxillares. Rostrum fo-
veatum, integrum, obtusum, convexum, non ante os prominens. Ossa
supramaxillaria ossa intermaxillaria maxima parte tegentia. Maxilla

229

inferior plana symphysi postice tuberculo parvo. Rictus ore clauso se-
milunaris. Labium superius valde tenue utroque latere cum cute menti
unitum. Labium inferius verum nullum. Ossa suborbitalia nuda, ante-
rius pentagonum apice sursum spectante, cetera gracilia. Pinna dor-
salis supra pinnas ventrales incipiens et supra initium pinnae analis
desinens, basi alepidota, radio simplice postico cartilagineo rigido
edentulo. Pinna analis pinna dorsali non longior. Dentes pharyngeales
compressi, uncinati, uniseriati 5/5, facie masticatoria gracili sublineari.

Aanm. De Japansche rivieren zijn rijk aan eigene typen van Cyprinoïden.

In de Fauna Japonica zijn alle de van Japan bekende echte Cyprinoïden tot 5
geslachten gebragt, tot Cyprinus, Carassius, Gobio, Capoéta en Leuciscus.

Met uitzondering der onder beide eerstgenoemde geslachten, gebragte soorten,
welke echter Cyprininen zijn, behooren die, welke daar onder Gobio, Capoëta en
Leuciscus zijn gebragt, tot verschillende typen, welke volgens den tegenwoordigen
stand der kennis tot verschillende geslachten te brengen zijn. Zoo is Gobio eso-
cinus T. Schl. eene Pseudogobio Gobio barbus T. Schl. eene Hemibarbus, Leu-
ciscus variegatus "T. Schl. eene Sarocheilichthys, Leuciscus parvus T. Schl. en
Leuciscus pusillus 'T. Schl. soorten van Pseudorasbora. Capoéta elongata T. Schl.
en Capoëta gracilis T. Schl. behooren waarschijnlijk tot het subgenus Bengala van
mijn geslacht Rasbora, terwijl Leuciscus platypus, Leuciscus macropus, Leuciscus
minor, Leuciscus Temminckii en Leuciscus Sieboldii van de Fauna Japonica mij
voorkomen te behooren tot het geslacht Opsarius, zoo als het door mij is beperkt,
of althans tot een daaraan na verwant genus. De overige in de Fauna Japonica
vermelde Cyprinoiden, Capoëta lanceolata, Capoëta intermedia, Capoéta limbata en
Capoëta rhombea, behooren, zooals de heer Schlegel zelf reeds heeft aangeduid,
niet tot het geslacht Capoëta Val, hetwelk overigens een kunstmatig zamenstel
van soorten maar geen natuurlijk geslacht is, maar schijnen mij toe veeleer te brengen
te zijn tot het genus Devario, totdat ik door het ontvangen van een paar voor-
werpen van Acheilognathus melanogaster, van Jedo, die soorten heb herkend als
tot onderwerpelijk geslacht te behooren.

Aspipoparia Heck., Fisch. Syriens Nachtr. p. 186.

Corpus elongatum compressum, squamis magnis vestitum. Maxil-
lae nudae acie cartilaginea tenues. Cirri nulli. Rostrum integrum
porrectum. Ossa suborbitalia genas tegentia. Rictus subinferus semicir-
cularis parvus. Labium inferius symphysin versus deficiens. Plica a-

230

nalis squamis majoribus nulla. Pinna dorsalis post pinnas ventrales in-
cipiens et ante pinnam analem desinens, radio simplice postico carti-
lagineo. Pinna analis longior. Pinnae ventrales radiis divisis 7. Linea
lateralis valde deflexa. Dentes pharyngeales aggregati 2,4.4/4.4.2.

Aanm. Heckel stelde in 1847 dit geslacht op naar een voorwerp, hetwelk in
habitus veel heeft van Engraulis. Het geslacht is onder de Chondrostominen op-
merkelijk door de hooge de wangen bedekkende onderoogkuilsbeenderen, de plaatsing
der rugvin tusschen buikvinnen en aarsvin, de sterk gebogene zijlijn en de plaveiselge-
wijze keelgatbeenstanden.

Gymnostomus Heck., Fisch. Syriens p. 40, Nachtr. p. 185.

Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis mediocribus
vel magnis vestitum. Maxillae nudae acie cartilaginea. — Cirri 2, supra-
maxillares vel nulli. Rostrum integrum plus minusve ante os promi-
nens. Labium inferius symphysin versus deficiens. Plica analis squa-
mis majoribus nullis. Pinna-dorsalis supra vel ante pinnas ventrales
incipiens et ante pinnam analem desinens, radio simplice postico car-
tilagineo. Dentes pharyngeales palaeformes 2.3.4/4.3.2.

Subg. Gymnostomus Heck. — Cirri 2, supramaxillares.
» Acra Dlkr. — Cirri nulli.

Aaum. Het geslacht Gymnostomus werd het eerst door Heckel in 1842 voorge-
steld, doch in 1847 gaf hij eene nieuwe bepaling daarvan, welke aan de boven-
staande beantwoordt. Het geslacht zou zich daarnaar van de overige Chondrosto-
minen onderscheiden door den bouw zijner driereijige keelgatbeenstanden, kraakbee-
uigen achtersten onverdeelden rugvinstraal en inplanting der rugvin boven of vóór
de buikvinnen.

Het blijkt niet, dat Heckel naar de natuur gekend heeft een der vrij talrijke
soorten, welke door hem tot zijn geslacht Gymnostomus zijn gebragt, zijnde zelfs
de kenmerken, aan het tandenstelsel ontleend, slechts genomen naar eene enkele
soort en wel naar de beschrijving en afbeelding van Chondrostoma syriacum Val.
van de groote Histoire naturelle des Poissons.

Mij zelven zijn evenmin naar de natuur bekend soorten, door Heckel tot Gym-
nostomus gebragt, en met het oog op het onvoldoende der bestaande beschrijvingen dier
soorten, slechts die van Chondrostoma syriacum Val. uitgezonderd, laat zich weinig
bepaalds omtrent de wezenlijke verwantschappen dier soorten bepalen, hoezeer het

231

mij voorkomt, dat zij, beter bekend zijnde, zullen blijken tot verschillende genera
te behooren.

Chondrostoma syriacum Val. alzoo onder het subgenus Gymnostomus plaatsen-
den, zou men voorloopig de overige Heckelsche soorten van Gymnostomus, welke
alle gezegd worden geene voeldraden te bezitten, onder den subgenerischen naam
Acra, ontleend aan een der Buchanansche soorten, kunnen verzamelen. Ook zou
men daarbij kunnen voegen Chondrostoma Duvaucelii Val. en Chondrostoma semi-
velatum Val., welke door Heckel tot zijn zamengesteld geslacht Tylognathus zijn
gebragt, alsmede een paar soorten met langere rugvin, door Heckel onder zijn niet
aannemelijk genus Gibelion gerangschikt, t. w. Varicorhinus bobree Syk. en Cy-
prinus potail Syk.

Mricara Blkr. - Guhina Lu

Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis magnis vel
mediocribus vestitum. Maxillae nudae, acie cartilaginea tenues, infe-
rior symphysi tuberculo munita. Rostrum integrum plus minusve ante
os prominens margine libero erenulatum. Cirri 2, rostrales. Labia (tam
superius quam inferius) deficientia. Plica analis squamis majoribus nulla.
Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem
desinens, radio simplice postico cartilagineo. Ossa suborbitalia genas *

non tegentia. Dentes pharyngeales masticatorii aggregati 2.3.5/5.3.2.

Aanm. In mijne Nalezingen op de ichthyologische fauna van Bengalen en
Hindostan beschreef ik eene soort onder den naam van Cirrhina bengalensis, welke mij
bij later naauwkeuriger onderzoek der monddeelen, gebleken is tot de Chondrostomi-
nen te behooren, en daarin tot een eigen geslacht, hetwelk zich van de overige
der afdeeling gemakkelijk laat onderkennen door de aanwezigheid van twee snuit-
draden met gelijktijdige afwezigheid van bovenkaaksdraden, aan het knobbeltje
op de symphysis der onderkaak, aan zijnen kraakbeenigen achtersten onverdeelden
rugvinstraal die boven of vóór de buikvinnen ingeplant is, en aan de formule zijner
plaveiselgewijze keelgatbeenstanden.

Ik heb dit geslacht genoemd Mrigala, naar den soortnaam van Cyprinus mrigala
Buch., welke mij voorkomt insgelijks daartoe te behooren, terwijl ik het evenzeer
waarschijnlijk acht, dat ook Cirrhina rubripinnis Val. en Cyprinus cirrhosus Bi.
daartoe te brengen zijn.

Het geslacht Cirrhina, volgens de opvatting van den heer Valenciennes, verschilt
van Mrigala door den bouw der monddeelen en behoort tot de afdeeling der Chei-

232

lognathinen vermits de heer Valenciennes er van zegt dat het heeft » les lèvres
et la bouche simples” van het geslacht Barbus.

Dittonia Heck., Fisch. Syriens p. 183. B

Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum. Maxillae
nudae, acie cartilaginea tenues. Cirri nulli. Rostrum integrum obtu-
sum. Labium inferius symphysin versus nullum. Rictus curvatus. Pin-
na dorsalis ante velsupra pinnas ventrales incipiens et longe ante pin-
nam analem desinens, radio simplice postico crasso osseo laevi. Regio
analis plica squamis majoribus nulla. Dentes pharyngeales cochlea-
riformes 2.3.4/4.3.2.

Aanm. Heckel heeft dit geslacht opgesteld naar Chondrostoma Dillonii Val. van
Abyssinië, welke tot nog toe-de eenige bekende soort van het geslachtis. Het is
gemakkelijk van de verwante geslachten te onderkennen aan zijne groote schubben,
normale aarsschubben, ongetanden rugdoorn en lepelvormige keelgatbeenstanden.

Cyprinion Heck., Fisch. Syriens p. 25, Nchhtr. p. 183.

Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis magnis ve-
stitum. Maxilla inferior in aciem tenuem cartilagineam attenuata. Cir-
ri 2, supramaxillares. Rostrum integrum ante os prominens. Os
nudum. Rictus inferus transversus. Pinna dorsalis ante vel supra
pinnas ventrales incipiens et ante pinnam analem desinens, radio
simplice postico osseo serrato. Dentes pharyngeales cochleariformes
2.32.4/4.3.2, Squamae majores in pronoto attenuato distichae.

Aanm. Heckel heeft onder zijne naaktmondige met een’ rugdoorn gewapende Tem-
nochilen 4 geslachten gebragt, t. w. Cyprinion, Dillonia, Schizopyge en Scaphiodon.
Cyprinion zou daaronder kenbaar zijn aan zijne twee bovenkaaksvoeldraden, lange
rugvin met getanden doorn en squamae distichae op den nek. Het schijnt een
zeer natuurlijk geslacht te zijn. Heckel bragt daartoe, behalve 5 soorten van
Perzië en Syrië, welke hij naar de natuur kende, Chondrostoma aculeatum Val. en
Cyprinus semiplotus MeCl- Chondrostoma aculeatum Val. schijnt inderdaad eene
Cyprinion te zijn, alhoewel zij dan tot eene afwijkende type behoort met zeer
slank ligchaam en korte rugvin (D. 10). Cyprinus semiplotus McCl. daarentegen
beantwoordt niet aan de geslachtsdiagnose van Heckelen is evenmin tot Dillonia of
Schizopyge of Scaphiodon te brengen. Hierboven is deze soort reeds onder een’
eigen geslacht gebragt met den naam Semiplotus.

9
9

Oretnus MeCL, Res. Asiat. Soc. XIX p. 273. — BERGBARBEEL =
SCAPHIODON Heck., Fisch. Syr. p. 30, Nachtr. p. 184.

Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis parvis vel
mediocribus vestitum. Maxilla inferior in aciem cartilagineam atte-
nuata. Cirri 4 vel 2, rostrales et supramaxillares vel supramaxilla-
res tantum. Rostrum integrum plus minusve carnosum. liüetus in-
ferus transversus vel plus minusve curvatus. Pinna dorsalis supra
vel ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem de-
sinens, radio simplice postico osseo serrato. Dentes pharyngeales pa-
leaformes 2.3.4/4.3.2.

Subg. Oreinus. Cirri 4, rostrales et supramaxillares.
» — Scaphiodon. Cirri 2, supramaxillares tantum.

Aanm. De heer J. MacClelland stelde dit geslacht op met de volgende kenmer-
ken: „Head fleshy, mouth directed downwards, lower jaw shorter than the upper,
snout muscular and projecting, furnished with cirri, dorsal preceded by a serra-
ted spinous ray, scales small". In zijne diagnose van Oreinus, voorkomende in zijn
artikel „Afghan collection of Fishes”, opgenomen in het 2* deel (1842) van het
Calcutta Journal of Natural History, voegt hij bij deze diagnose nog: vThe upper lip
soft and continuous, with a reflected mammillated fold which passes across the
lower jaw behind a hard and cartilagineous lower lip. [et geslacht is alzoo ge-
heel hetzelfde, als hetwelk Heckel in 1842 onder den naam Scaphiodon opstelde
en Heckel heeft dan ook alle de door den heer MacClelland tot zijn geslacht Orei-
nus gebragte soorten in zijn geslacht Scaphiodon opgenomen.

De naam van Oreinus behoort alzoo voor die soorten en de daaraan verwante
behouden te blijven, want wenschte men de namen der geslachten te veranderen
naar de wijziging, welke de uitbreiding der kennis in hunne diagnosen zoo dik-
werf noodzakelijk maakt, dan zouden de meeste geslachten spoedig eene reeks
van naamsveranderingen ondergaan, welke niet dan tot verwarring zouden leiden.

De heer Valenciennes nam het geslacht Oreinus slechts voorwaardelijk aan, om-
dat hij de daartoe gebragte soorten niet naar de natuur kende, maar hij hield
het er voor, dat die soorten eigenlijk tot zijn geslacht Barbus behooren.

Heckel deed het geslacht naauwkeuriger kennen in 1842, doch hij bragt er
toen nog twee soorten toe, Capoëta macrolepidota Val. en Capoëta amphibia Val.,
welke echter niet alleen niet tot Oreinus, maar zelfs niet tot de Phalakrognathi-
nen behooren, zijnde Capoëta macrolepidota eene Hampala en Capoëta amphibia
eene Systomus. Deze soorten zijn trouwens in de lijst der soorten van Scaphio-

30
oU

234

don, voorkomende in Heckel’s Nachtrag zur Classification der Cyprineén-Gat-
tungen, weggelaten,

Men kent thans soorten met 4 en soorten met slechts 2 voeldraden. Voor de
eerste stel ik voor als subgenerischen naam dien van Oreinus te behouden en
onder den door Heckel voorgestelden geslachtsnaam Scaphiodon slechts te bren-
gen de soorten, bij welke alleenlijk de bovenkaaksdraden aanwezig zijn.

Ik moet hier nog aanteekenen, dat Gobio damascinus Val., welke door Heckel
onder zijne soorten van Scaphioden, hoezeer met twijfel, is opgesomd, niet wel
daartoe te brengen is, vermits de getande rugdoorn er niet bestaat. Zoolang men
de monddeelen dezer soort niet beter kent, zal het beste zijn de soort onder het
geslacht Gobio te laten blijven. Ook heeft de heer MacClelland in zijne » Afghan
Collection of Fishes” twee soorten van Oreinus opgebragt, van welke de eene, Orei-
nus plagiostomus, dezelfde is als Opistocheilos plagiostomus Blkr, terwijl de an-
dere, Oreinus Griffithii, of eene Schizopyge, of eene Opistocheilos is. |

ScHIZOPYGE Heck., Fisch. Syriens Nachtr. p. 183.

Corpus elongatum vel subelongatum compressum, squamis parvis
vestitum. Maxillae nudae, acie cartilaginea tenues. Cirri 4, rostrales
et supramaxillares. Rostrum integrum, non lobatum, plus minusve ante
os prominens. Labium inferius symphysin versus nullum. Pinna dorsalis
ante vel supra pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam ana-
lem desinens, radio simplice postico osseo serrato. Pinna analis basi
pliea longitudinali, anum tegente, squamis magnis instructa. Dentes
pharyngeales aggregati 2.9.5/5.3.2.

Aanm. let geslacht Schizopyge, zooals het boven omschreven is, heeft dezelfde
beteekenis als de afdeeling B der soorten van Schizothorax, zoo als lleckel die
in zijne Fische aus Caschmir opstelde. Zijne Schizopyge plagiostomus en Schizo-
pyge sinuatus vallen er buiten en behooren, zooals vroeger reeds aangeduid is,
tot mijn geslacht Opistocheilos. Slechts 4 soorten zijn tot nog toe met zekerheid
tot Schizopyge te brengen, welke alle het hoogland van Cashmir bewonen, t. w.
Schizopyge curvifrons Heck., Schizopyge longipinnis Heck., Schizopyge niger Heck.
en Schizopyge nasus Heck. Waarschijnlijk behoort echter ook Racoma chryso-
chlora McCl. uit de Cabul-rivier tot hetzelfde geslacht, althans te oordeelen naar
de afbeelding, welke de heer MacClelland van deze soort heeft gegeven; terwijl
misschien ook nog Oreinus Griffithii McCl. tot Schizopyge te rekenen is. De tan-
den, door Heckel van Schizopyge curvifrons afgebeeld, zijn bepaaldelijk » aggregati "
en niet » cochleariformes”.

COHORS II CHEILOGNATHINI.

BEDEKTKAKIGEN.
Cypriniformes maxillis labiis inclusis, vagina vel lamina cornea nulla.

Aanm. Bij de groote meerderheid der Cypriniformes gaat het mondslijmvlies on-
merkbaar in de lippen over, zoodat de kaken zijn omkleed met de lippen, welke
nimmer het hoornachtig omhulsel bezitten, hetwelk bij de Phalakrognathinen de
liplooze uiteinden der kaken beschermt.

Men kan deze groote rei derhalve met den hier aan ze gegeven’ naam bestempelen,
welke beter het karakter der rei uitdrukt dan de door Heckel gebezigde benaming
Pachychilae, welke zelfs voor een groot, zoo niet het grootste, aantal soorten be-
paald onjuist is,

De Cheilognathinen omvatten drie scherp gekenmerkte groepen, van welke de
grondtypen te vinden zijn inde geslachten Catostomus Les., Cyprinus Cuv. en Bar-
bus Cuv. De groepen zijn daarnaar genoemd Catostominen, Cyprininen en Barbinen.

De Catostominen zijn uitwendig herkenbaar aan dikke vleezige lippen en onder-
staande mondopening met gelijktijdige afwezigheid van voeldraden of vindoornen. Acht
men zich met deze kenmerken nog in het onzekere, dan beslissen de merkwaardige
keelkaken met hare talrijke tanden, het voorkomen hebbende van eene gebogene
kam, omtrent de wezenlijke plaats in het stelsel.

De Cyprininen zijn scherp gekenmerkt door hunnen getanden aarsvindoorn. Vlee-
zige ronde lippen, betrekkelijk hoog ligchaam, groote schubben en veelstralige
rugvin met getanden doorn, zijn kenmerken, niet minder standvastig aanwezig dan
de getande aarsvindoorn, maar komen ook bij vele Barbinen voor.

De Barbinen missen den getanden aarsvindoorn der Cyprininen en hoezeer men
de uitwendige teekenen der Catostominen alle in ze terugvindt, komen ze niet alle
te gelijk bij één soort voor. Bovendien ligt een zeker herkenningsteeken in het
tandenstelsel, waarin men bij geene enkele soort der Barbinen meer dan 12 tanden
in een onderkeelgatsbeen aantreft en nimmer meer dan 5 of 6 tanden op eene en-
kele rei.

De Cheiloguathinen hebben eene wijdere geographische verbreiding dan de overige
Cyprinoïden. Men vindt ze overal waar de grenzen zijn van de Cyprinoïden zelve,
zoowel in Japan en den Indischen archipel, als aan de zuidspits van Afrika, hoog

236

in het noorden van Azië, Europa en Afrika, ja zelfs tot in Mexico.

Die verbreiding is evenwel niet zoo groot voor de groepen.

Zoo de Catostominen al niet in volstrekten zin tot Noord-Amerika beperkt zijn,
vindt men toch slechts een enkele van hare meer dan vijftig bekende soorten in
het niet ver van Amerika verwijderd gedeelte van Noord-Azië.

De Cyprininen zijn echte buitenkeerkringsvisschen van het oostelijk halfrond en
gaan slechts in de, overigens buiten de keerkringen wortelende, stroomgebieden
van Zuid-China tot in de warme luchtstreek.

De Barbinen daarentegen bevinden zich allerwege met de Catostominen en Cy-
prininen te zamen en strekken zich, door de keerkringeu heen, tot in de zuidelijke
gematigde klimaten uit.

Het aantal thans bekende Cheilognathinen bedraagt meer dan 700 soorten. Meer dan
600 dier soorten, en alzoo meer dan de helft van alle bekende Cyprinen, behooren tot
de Barbinen, terwijl het aantal der Catostominen weinig meer dan 50 en dat der
Cyprininen weinig meer dan 30 soorten beloopt.

Het zijn ook de Barbinen vooral, welke rijk zijn aan generische typen. Die der
Cyprininen zijn slechts twee in getal, Cyprinus en Carassius, bij welke enkelen ook
nog Carpio aannemen. De Catostominen, tijdens hare ontdekking door Lesueur
alle zamen gevat in zijn geslacht Catostomus, zijn spoedig daarna in meerdere ty-
pen ontleed. Rafinesque herkende de typen Moxostoma, Carpiodes, Cycleptus en
Ichthyobus; de heer Agassiz Bubalichthys, Ptychostomus en Hylomyzon; en de
heer Girard Acomus en Minomus. Maarin de Barbinen zijn meer dan 60 generische
typen aan te nemen, welke alle aan de geslachten Barbus, Gobio, Tinca, Cirrhina,
Abramis en Leuciscus van Cuvier’s Règne animal zijn ontleend.

Talrijke ichthyologen hebben tot de opstelling van die typen bijgedragen, zelfs
wanneer men buiten beschouwing laat die genera, welke niet aannemelijk zijn of
met andere in beteekenis overeenkomen.

Hamilton Buchanan gaf het geslacht Chela.

Aan Rafinesque heeft men de aanwijzing te danken van Luxilus, Plargyrus,
Semotilus en Chrosomus.

Van Hasselt wess op de generische beteekenis van Hampala.

De heer Rüppell duidde de generische waarde aan van Labeobarbus.

De heer Agassiz merkte op, de geslachten Rhodeus, Phoxinus, Aspius, Ptycho-
cheilus en Hybopsis.

Aan den heer MacClelland had men te danken de aanwijzing van Systomus, Ra-
coma, Opsarius en Perilampus, gelijk als die van Rohtee aan den kolonel Sykes.

Swainson ontdekte de waarde als geslacht van Chedrus en Esomus.

Heckel wees op nog andere generische typen in Aulopyge, Schizothorax, Acan-
thobrama, Leucosomus, Argyreus, Phoxinellus, Amblvpharyngodon (Mola Heck.).

De prins van Canino ontdekte de generische waarde van Scardinius.

De heer Valenciennes gaf eene generische beteekenis aan Catla.

De geslachten Ceratichthys, Gila, Meda, Alburnops, Cyprinella, Codoma en
Tiaroga zijn aanwijzingen, het eerste van den heer Baird, het tweede van de hee-
ren Baird en Girard, en de overige van den Girard alleen.

De heer Basilewski voegde hierbij nog Culter en Chanodichthys (Leptocephalus Bas.).

Mijne eigene nasporingen eindelijk hebben mij geleid tot de aanneming van nog
eene andere reeks van generische typen van Barbinen, welke ik genoemd heb Cy-
clocheilichthys, Balantiocheilos, Hypselobarbus, Albulichthys, Amblyrhynchichthys,
Hemibarbus, Pseudoculter, Hemiculter, Elopichthys, Leptobarbus, Sarcocheilich-
thys, Pseudophoxinus, Thynnichthys, Hypophthalmichthys, Gnathopogon, Rasbora,
Pseudorasbora, Rasborichthys, Luciosoma, Laubuca, Macrochirichthys en Smiliogaster.

Stirps 1. CATOSTOMINI. — KAMTANDKARPERS.

Cypriniformes cheilognathini corpore oblongo vel elongato compresso
vel subfusiformi, maxillis labiis carnosis latis inclusis, oreinfero, pinna
dorsali ante pinnas ventrales incipiente anacantha, squamis corpore
parvis ad magnis, dentibus pharyngealibus utroque latere 36 ad 130
uniseriatis in seriem pectiniformem dispositis; cirris nullis.

Aanm. De Catostominen staan scherp gekenmerkt in de groote familie der Cy-
prinoïden door hunne talrijke op eene enkele rei als eene kam geplaatste keelgat-
beenstanden,

Lesueur vereenigde de hem bekende soorten, in 1817, onder den geslachts-
naam Catostomus.

Rafinesque kwam kort na Lesueur’s artikel over Catostomus tot de overtuiging,
dat Noord-Amerika meerdere geslachten van Catostominen voedt en legde den
grond tot de kennis der geslachten Ichthyobus, Carpiodes, Cycleptus en Moxo-
stoma, doch hij omschreef ze onvoldoende, zoodat het moeijelijk is geweest ze naar de
door hem waargenomene soorten te herstellen.

Cuvier nam het geslacht Catostomus van Lesueur aan en omschreef het kortelijk
als te bezitten dezelfde dikke, gefranjede of gekartelde lippen, als Labeo, doch
eene korte rugvin als die van Leuciscus en boven de buikvinnen geplaatst; eene
diagnose, voor den tegenwoordigen stand der kennis van de Cyprinoiden volstrekt
onvoldoende.

Heckel omschreef het geslacht nader en grondde het voornamelijk op de talrijke
eenreijige keelgat!

en, welke hij noemt » pectiniformes". Hij stelde zelfs voor,

238

de Cyprinoiden met zoodanig tandenstelsel tot eene Tribus te verheffen en ze te
plaatsen in de drie geslachten Catostomus Les., Rhytidostomus Heck. en Exoglos-
sum Raf. Heckel kon evenwel niet over voldoende bouwstoffen beschikken,
blijkende uit zijne lijst der soorten, dat hij slechts Catostomus teres Les. en Cy-
prinus catostomus Forst. naar de natuur heeft kunnen onderzoeken.

Zijn geslacht Rhytidostomus was reeds door Rafinesque herkend en Cycleptus
genoemd. Van de twee soorten, welke Heckel van Rhytidostomus opsomt is Cato-
stomus elongatus Lesueureene Cycleptus en Cyprinus catostomus Forst. eene echte
Catostomus. Het geslacht Exoglossum overigens behoort volstrekt niet tot de Ca-
tostominen, maar tot de Chondrostominen, doch onder dat geslacht zijn zeer van
elkander verschillende soorten gebragt, zijnde Exoglossum macropterum Raf. inder-
daad tot de Catostominen en wel tot het geslacht Hylomyzon te brengen.

De heer Valenciennes, in het 17° deel der Histoire naturelle des Poissons, de Ca-
tostominen beschrijvende, bragt ze, even als Heckel, onder drie geslachten, onder
Catostomus, Sclerognathus en Exoglossum. — Catostomus behield er ongeveer dezelfde
beteekenis als bij Lesueur, doch de soorten, door den heer Valenciennes tot Cato-
stomus gebragt, zijn naar de nieuwere splitsingen van dit geslacht te brengen,
deels tot Catostomus, deels tot de geslachten Moxostoma, Acomus, Ptychostomus ,
Hylomyzon en Cycleptus. Het geslacht Sclerognathus Val. omvat de twee geslach-
ten van Rafinesque Carpiodes en Ichthyobus en het geslacht Exoglossum Val. niet
alleen Exoglossum maar ook de geslachten Hylomyzon Ag. en Campostoma Ag.

De heer Agassiz heeft sedert 1854 de Catostominen nader toegelicht en aanlei-
ding gevonden de vroeger opgestelde geslachten van Rafinesque te herstellen en
beter te omschrijven en bovendien nog andere geslachten voor te stellen. In zijn
artikel » Synopsis of the Ichthyological Fauna of the Pacific slope of North America”,
gaf hij nadere omschrijvingen van de geslachten Carpiodes, Ichthyobus, Cycleptus
en Moxostoma van Rafinesque, alsmede bepalingen van de geslachten Bubalichthys,
Ptychostomus en Hylomyzon, welke hij van de overige geslachten der Catostomini
meende te moeten afzonderen.

De heer Girard voegde in 1856 bij alle die geslachten nog de genera Minomus
en Acomus.

Ik ken de Catostomini niet naar de natuur en de af beeldingen en beschrij vingen
der bekende soorten laten niet toe, behoorlijk te bepalen, in hoeverre de vrij talrijke
geslachten, welke men gemeend heeft in deze afdeeling te moeten opstellen, als na-
tuurlijke geslachten te beschouwen zijn. En hoezeer het mij voorkomt, dat men
ten deze met de spitsing der geslachten misschien te ver is gegaan en daartoe
kenmerken heeft gebezigd, welker generische waarde aan redelijken twijfel onder-
hevig is, heb ik mij, ten deze niet naar de natuur kunnende beslissen, hier
slechts bepaald tot het geven van een overzigt dier genera en van hunne ken-

239

merken, zooals ik die naar de bestaande gegevens heb kunnen zamenstellen.

Een dier geslachten, Moxostoma Raf., is zeer kenbaar aan en zeer merkwaardig
door het niet aanwezig zijn eener zigtbare zijlijn.

Vier andere geslachten, Carpiodes Raf., Ichthyobus Raf, Bubalichthys Ag. en
Cycleptus Raf. hebben met elkander gemeen eene lange rugvin, welke, even als bij
alle Catostominen, vóór de buikvinnen begint doch zich tot boven de aarsvin uitstrekt.
Deze geslachten zijn slechts door minder gewigtige kenteekenen van elkander onder-
scheiden. Bubalichthys Ag. zou zich voornamelijk slechts van de overige drie on-
derscheiden doordien er de rugvin van voren niet of weinig hooger is dan in het
midden en van achteren, alsmede door sterke driekantige keelgatsbeenderen en
stompe bolle kaauwvlakte der keelgatbeenstanden. Bij Carpiodes zijn de keelgats-
beenderen buitengewoon dun en de lippen dwars geplooid. lk vermoed, dat de
schubscheede langs de basis der rugvin, bij Dekay van Carpiodes cyprinus afgebeeld,
bij dit geslacht eene generische beteekenis heeft. Cycleptus en Ichthyobus schijnen
uiterst na verwant te zijn. Ichthyobus evenwel zou dunne lippen hebben en een-
knobbelige keelgatstanden; Cycleptus daarentegen keelgatstanden zonder knobbels en
dikke lippen, van welke de onderlip tweekwabbig. De overige geslachten zijn
gemakkelijk van de genoemde te onderkennen aan de veel kortere, ver voor de
aarsvin eindigende rugvin. Hiertoe behooren Catostomus in engeren zin, Acomus
Gir., Minomus Gir., Hylomyzon Ag. en Ptychostomus Ag. Het komt mij voor, dat
de kenmerken der geslachten scherper behooren gesteld te worden, dan gedaan is,
om ze als natuurlijke geslachten te kunnen aannemen. Dat zij zulks inderdaad zijn,
laat zich wel opmaken uit hun verschil in habitus, zooals b.v. Hylomyzon nigricans
Ag., Ptychostomus macrolepidotus Ag., Catostomus teres Les. en Acomus aurora Gir.

Men kent thans meer dan 50 soorten van Catostominen, welke, met uitzon-
dering slechts van Catostomus Tilesii Val. van noordoostelijk Azië, alle tot Noord-
Amerika behooren. Het komt mij zelfs nog voor een nader onderzoek te behoeven
of Catostomus Tilesii inderdaad tot deze groep behoort, vermits het eigenlijke kri-
terium voor de bepaling gelegen is in de talrijke kamsgewijze geplaatste keelgats-
tanden, waaromtrent ik niets vermeld zie. Indien die soort inderdaad tot de
Catostominen behoort’, zal zij plaats behooren te nemen in het geslacht Acomus Gir.

De geslachten der Catostominen laten zich overzien als volgt.

I. Linea lateralis conspicua.

A. Pinna dorsalis longe ante pinnam analem desinens. Labium inferius bilo-
bum. Corpus elongatum.
a. Dentes pharyngeales tuberculati. Labia papillata. Caput elongatum, ros-
tro valde prominente. Squamae corpore antice quam postice minores.
1. Squamae parvae vel mediocres, caudales supra-axillaribus multo majores.
Ossa pharyngealia gracilia non introrsum directa, dentibus bituberculatis.

Acomus Gar.

2. Squamae mediocres vel magnae, caudales supra-axillaribus paulo majores.
+ Ossa pharyngealia gracilia valde introrsum directa dentibus bituberculat is.

Minomus Gir.

+ Ossa pharyngealia valida compressiuscula, dentibus unituberculatis.
Catostomus Les.

b. Dentes pharyngeales non tuberculati. Rostrum vix ante os prominens.
1. Squamae corpore antice et postice aequales. Labia minus carnosa trans-
versim sulcata. Ossa pharyngealia valida lata.

Ptychostomus Ag.

2. Squamae corpore antice quam postice majores. Labia lata carnosa papil-
lata. Ossa pharyngealia latiuscula.

Hylomyzon Ag.

B. Pinna dorsalis multiradiata supra pinnam analem desinens.
a. Pinna dorsalis antice valde elevata, medio et postice humilis. Labia papillata.
1. Ossa pharyngealia tenuia valde compressa, dentibus unituberculatis. La-
bium inferius bilobum.

Carpiodes Raf.

2. Ossa pharyngealia validiora triquetra vel subtriquetra, dentibus facie
masticatoria oblique emarginata. Labium inferius medio emarginatum.

Cycleptus Raf.

3. Ossa pharyngealia validiora triquetra vel subtriquetra, dentibus unituber-
culatis. Labium inferius papillatum.

Ichthyobus Raf.

b. Pinna dorsalis antice quam postice et medio vix altior. Labia granulata.
l. Ossa pharyngealia valida triquetra, dentibus facie masticatoria convexa
angulo tantum processu brevi munita.

Bubalichthys Ag.

Il. Linea lateralis inconspicua.
A. Pinna dorsalis subelongata, ante pinnam analem desinens. Labium imle-
rius bilobum.

Moaostoia Raf,

241

Species Catostominorum hucusque cognitae.

Acomus latipinnis Gir. = Catostomus latipinnis B. Gir. : . Amer. sept. (Rio Gila).

aurora Gir. = Catostomus aurora Ag. (sec. Ag. ead.

spec. ac DA wes : Amen sent (Ac super).
Forsterianus Gir. one mate Richds.,

Fleck. (nee As in (eee a ae > andes Amen sept} (Canada:
Guzmaniensis Gir.) Jee). oe CM. 4. Amer ‘sept?’ (Chihuahua).
generosus Chen. wet aped „PPE 18 90 vp xxAmter. sepe (Utah-lac.).
griseus s Gir; Deh et ej. MUUR aU eue CES PAR, Anis septs (Platte-river).

InatarmseGirs EN or: : c. c Amer. sept. (Milkriver):
Tilesi Blkr = Cyprinus En mied Catosto-
mus Best Val 9. sont. S 1-00: Asia Sept. Orient. (Siberia):

Minomus insignis Gir. = Catostomus insignis B. Gir. = Pty-

[/4

chostomus? insignis Ag. . . . . Amer. sept. (Rio Gila).
plebejus Gir. = Catostomus dor B. en . . Amer. sept. (Rio Gila).
Clarkii C. Catostomus Clarkii B. Gir. . . . Amer. sept. (Rio Gila).

Catostomus hudsonius Les. = Cyprinus catostomus Forst. =

Rhytidostomus catostomus Heck. . . . . . . Am.s. (Sin, Hudson, Cumbl.).
Forsterianus. Ag. (nec Richds.) . . . . . . . Am. sept. (Lac. superior).
teres Les. = Cyprinus teres Mitch. = Catostomus

communis Les. = Catostomus gracilis Kirtl. . . . Amer. sept. (Prov. unit. or.).
bostoniensis Les. = Catostomus pallidus De Kay? =

Catostomus florealis Baird. . . . . … . . . Amer. sept. (Prov. unit. or.).
CCD Avr LL S cer is) 7 0c pe) ot AMEN Sep tan (Calitarn:):
InnerocHenus, GIN est fo, uee pete sy cn te eter Sept. (ASLOELE):
SERRE teu ct) cls) se ATION: sepu CMilkriver).

Benne Guys) en ola MERK ANS. “5 io s Amer. sept; (Mexico).

RAA AVP doin ep CR apes cubes. so aac taSi (Pre un; opes Lac: Klar.)

longirostrum,,Les; ,.) coin. HE: Amer-ssent, (Vermont)
Ptychostomus congestus Gir.= Neue cet Avi

Catostomus congestus B. Gir. . . . . - . . . Am. sept. (Texas, Rio Salado).

aureolus Ag. — Catostomus aureolus Les. = Catosto-

mus Sueurti Richds;? Heck. … … … … . ., . + Am.sSs. (Lac. sup, Erie, Can.).

SIDES GUT... ER ag Pee. oer AGE septs (Gallforn:).

Duquesnii Ag. = Catostomus Duquesnii Les. = Ca-

tostomus erythrurus Raf. . . . . . . . . : A.s.(Lac. Canad. Huntsv.etc.).

Hayden Gir uv. 2X xc. Amer. sept, (Missuri).

macrolepidotus Ag. = Gate Ma Dep lotus Les,

242

= Catostomus carpio Val? = Catost. oneida De Kay. Am.s.(N. Y, Ont., Oneid. Can.)
Ptychostomus melanops Ag. = Catostomus melanops Raf. =

Catostomus fasciatus Les.= Catostomus melanotus Val. Am. s. (Pr. un. occ. et mer.).
Hylomyzon nigricans Ag. = Catostomus nigricans Les. = Ca-

tostomus maculosus Les. = Catostomus fasciolaris Raf.

= Catostomus flexuosus Raf.= Catostomus megasto-

mus Raf. = Catostomus xanthopus Raf. = Exoglossum

macropterum Raf. = Hypentelium macropterum Raf.

= Catostomus planiceps Val. . . . . . Am.s. (Pr. un. or. et med.).
Carpiodes cyprinus Ag. = Catostomus cyprinus ree MM
piodes vacca Ag. = Labeo cyprinus De Kay. = Scle-
rognathus cyprinus Val . . . . . . 5 e. Amer. sept (Prov. unit. merid.)
" 'Ihompsoni Ag. = Catostomus cyprinus Za. Thomps. Amer. sept. (Lac. Champlain).

» velifer Raf, Ag. = Catostomus cyprinus Kirtl. =
Carpiodes carpio Raf. = Carpiodes setosus Raf. =
Catostomus (Moxostoma) anisopterus Raf. . . . Amer. sept. (Ohio).
pu Bion AB, NU, wie “tics jos ee ato! bu Pa eae eae: Am Sept. (IMisstesip., Osage is
v. Adamalis Gi: -. 5 x waht lieven LIN. CENTS Geer. Seph NSS TI)
Cycleptus elongatus Ag. = Catostomus elongatus Les. =
Decactylus Raf. = Rhytidostomus elongatus Heck. . Amer. sept. (Ohio, Cincinnati).
vv Inigfcscens Sah A roS ES EN E : . . Amer. sept. (St. Louis).
Ichthyobus bubalus Raf., Ag. = Suemevathus ones Val. Amer. sept. (N. Orleans).
y" Rauch Ap 0s 57.0 PP RE PAPE TATON „BERG (Ura:

# “Stoller Ap. % AR RES OPENS P AA mel eE DUN NEI SUD
» tumidus Gir. = Carpiodes tumidus B. Gir. = Icty-
obus tumidus Gir. . . . . . . Amer. sept. (Texas).

Bubalichthys bubalus Ag. = Catost. bubalus Kirtl nas Raf. Amer. sept. (Ohio).

?' bsnssus A D ML e. . + . Amer sept. (Osage fl):

" niger Ag.— stone t niger Raf. 00. 05. 5 V Amer. sept (Ohio).

y vitulus Ag.— Carpiodes vitulus Ag. . . . . . Amer. sept. (Wabash).

" taurus Ag. = Carpiodes taurus Ag. . . . . . Amer sept. (Mobile fl),

» — urus Ag. — Carpiodes urus Ag. . . . . + Amer. sept. (Tennessee fl).

Moxostoma oblongum Ag.= Cyprinus deseo Mitch. =

Catostomus E Les. = Labeo esopus De Kay =

Labeo gibbosus De Kay = Labeo oblongus De Kay

= Labeo elegans De Kay = Catostomus tuberculatus

Les = Catostomus gibbosus Les. = Moxostoma tu-

berculatum v. gibbosum Ag. . . . : . Amer. sept. (Pr. unit. orient.)4
Moxostoma sucetta Ag. = Cyprin. sucetta Lac. = Catost. ais

Les. = Catost. suceti Val. = Moxost. suceti Ag. . . Am. s. (Charlest., Georgia etc.):

243

Moxostoma anisurus Ag.= Catost. (Moxostoma) ánisurus Raf. Am.s(Erie lac, Illin., Miss. etc).

x MENUE PAIN LA cei TAN erase NIS Poen. UR AmeRnsep tn (M bantra)
CANONS Gir. 0.9 200 xr. nlt eeen ioe. Aimer: fsépt (Canadian fl).
(oan Kenner Gir. LT AE EEE NO 295. se. Aer sept (Texas):

i Nictoriaes Gir: — E ande eum oet OT MMA meres SeptelU leas):

Ws „Campbelli Gin” mens maur urn de one sn o Amer; sept.! (Texas).

Acowus Gir., Research. Cyprin. Fish. Unit. States in Proceed.
Acad. natur. scienc. Philadelph. Vol. VIII p. 173.

Corpus elongatum fusiformi-compressum squamis parvis vel medio-
cribus corpore antice quam postice multo minoribus vestitum. Maxil-
lae labiis papillatis inclusae. Labium inferius bilobum. Caput longi-
us quam altum. Rostrum integrum ante os valde prominens. Pinna
dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam analem
desinens, altior quam longa. Ossa pharyngealia non expansa. Dentes
pharyngeales compressi, bituberculati, numerosi, in seriem pecti-
niformem dispositi.

Aanm. De heer Girard brengt tot dit geslacht, behalve Catostomus Forsteri-
anus Richds. (uec Ag.) en Catostomus aurora Ag., nog 5 door hem ontdekte soor-
ten. Cyprinus rostratus Tiles. van noord-oostelijk Azië zal insgelijks tot Acomus
te brengen zijn, indien deze soort inderdaad tot de Catostominen behoort.

Mixomus Gir., Research. Cyprin. Fish. Unit. States in Proceed.
Acad. natur. sciences of Philadelph. Vol. VIII p. 173.

Corpus elongatum fusiformi-compressum, squamis magnis vel me-
diocribus corpore antice quam postice paulo minoribus vestitum. Maxil-
lae labiis papillatis inclusae. Labium inferius bilobum. Caput longius
quam altum. Rostrum integrum ante os prominens. Pinna dorsalis
ante pinnas ventrales incipiens, et ante pinnam analem desinens , altior
quam longa vel aeque alta aclonga. Ossa pharyngealia lateraliter non
expansa sed valde introrsum directa. Dentes pharyngeales compressi
bicuspidati, numerosi, in seriem pectiniformem dispositi.

244

Aanm. Tot dit geslacht heeft de heer Girard gebragt drie soorten, welke hij in
1854 met den heer Baird had bekend gemaakt onder de namen Catostomus Clarkii,
Catostomus insignis en Catostomus plebejus. Ik twijfel zeer of Minomus met regt
als geslacht van Catostomus is gescheiden, wat zich overigens ook van het geslacht
Acomus Gir. laat zeggen.

Carosromus Les., Journ. Acad. Phil. I; Ag. Ichth. Pacif. slope N.
Amer. p. 22. in Amer. Journ. sc. arts. 2d Ser. Vol. XIX

Corpus elongatum, fusiformi-compressum, squamis magnis vel me-
diocribus corpore antice quam postice minoribus vestitum. Maxillae
labiis carnosis papillosis inclusae. Labium inferius bilobum. Rostrum
integrum obtusum ante os prominens. Maxilla inferior lata, brevis.
Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et longe ante pinnam a-
nalem desinens. Ossa pharyngealia valida compressiuscula. Dentes
pharyngeales mediocres symphysin ossium pharyngealium versus magni-
tudine accrescentes, compressi, facie masticatoria obtusa angulo processu
brevi, numerosi, in seriem pectiniformem dispositi.

Aanm. Nadat door de splitsing van het Lesueursche geslacht Catostomus reeds
talrijke soorten, oorspronkelijk daartoe behoorende, daarvan waren afgezonderd,
bleven nog vrij talrijke soorten over, welke tot Catostomus, in zijnen tegenwoor-
digen beperkten zin, behooren. Tot die soorten zijn te brengen Cyprinus catostomus
Forst., Catostomus teres Les., Catostomus bostonensis, Catostomus longirostrum
Les. en nog eenige door de nieuwere amerikaansche ichthyologen ontdekte soorten.

Prycuostomus Ag., Ichth. Pacif. slope North. Amer. p. 18 in
Amer. Journ. science and arts, 2d Series Vol. XIX.

Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis magnis cor-
pore antice et postice aequalibus vestitum. Maxillae labiis tenuibus
transversim sulcatis inclusae. Labium infertus bilobum. Rostrum in-
tegrum vix ante os prominens. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales
incipiens et longe ante pinnam analem desinens, longior quam alta.
Ossa pharyngealia valida lata. Dentes pharyngeales mediocres symphy-
sin ossium pharygealium versus magnitudine accrescentes, compressi,
facie masticatoria plana angulo processu brevi minuta, numerosi, in
seriem pectiniformem dispositi.

245

Aanm. Het geslacht Ptychostomus schijnt zich van Hylomyzon voornamelijk
slechts te onderscheiden door dwars geplooide en niet getepelde lippen. Het is
rijker aan soorten dan Hylomyzon, zijnde reeds zeven soorten daarvan in de we-
tenschap opgenomen.

HyromyzoN Ag., Ichth. Pacif. slope North Amer. p. 20 in Americ.
Journ. sciene. and arts 2d Series Vol. XIX.

Corpus elongatum fusiformi-compressum , squamis magnis corpore an-
tice quam postice majoribus vestitum. Maxillae labiis latis carnosis
papillatis inclusae. Labium inferius bilobum. Caput superne planum.
Rostrum integrum vix ante os prominens. Pinna dorsalis ante pinnas
ventrales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, aeque alta
circiter ac longa. Ossa pharyngealia latiuscula. Dentes pharyngeales
mediocres symphysin ossium, pharyngealium versus magnitudine accres-
centes, compressi, facie masticatoria gracili non tuberculata, numerosi,
in seriem pectiniformem dispositi.

Aanm. De eenige tot dus verre van Hylomyzon bekende soort is Hylomyzon

nigricans Ag:, welke onder verschillende soort- en geslacht-namen (Catostomus, Exo-

glossum, Hypentelium) door de verschillende ichthyologen beschreven is.

Carpiopes Raf, Ichth. Ohiens.; Ag. Ichth. Faun. Pacific slope
North Amer. p. 4 in Amer. Journ. scienc. and arts 24 Series
Vol. XIX = ScLEROGNATHUS Val. ex parte.

Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum. Maxillae
labiis tenuibus transversim sulcatis inclusae. Labium inferius bilobum.
Caput aeque altum circiter aclongum. Rostrum integrum convexum.
Pinna dorsalis elongata antice valde elevata, ante pinnas ventrales in-
cipiens et supra pinnam analem desinens. Ossa pharyngealia compressa
valde tenuia. Dentes pharyngeales parvi, compressi, apice unituber-
culati, numerosi, in seriem pectiniformem dispositi.

Aanm. Carpiodes is kenbaar aan zijne lange van voren zeer hooge rugvin, twee-
kwabbige onderlip en zeer dunne zamengedrukte keelgatsbeenderen. Catostomus
cyprinus Les. is de oudst bekende soort van dit geslacht, welke echter door den

246

heer Valenciennes tot zijn geslacht Sclerognathus en door De Kay tot het geslacht
Labeo gebragt werd. Men kent bovendien nog vier andere soorten, waaronder Car-
piodes velifer Raf, naar welke Rafinesque het geslacht opstelde,

CycnLEPTUS Raf, Prodr. of 70 n. gen; Ag. Ichth, Faun. Pacif.
slope North Amer. p. 12 in Amer. Journ. of scienc. and arts
24 Series Vol. XIX. = Rayrinosromus Heck. ex parte.

Corpus elongatum cylindricum, squamis magnis vestitum. Maxillae
labiis papillatis inclusae. Labium inferius medio emarginatum. Pinna
dorsalis elongata, antice quam postice multo altior, longe ante pinnas
ventrales incipiens et supra pinnam analem desinens. Ossa pharyn-
gealia valida subtriquetra. Dentes pharyngeales medioeres symphysin
ossium pharyngealium versus magnitudine accrescentes , compressi , facie
masticatoria plus minusve obliqua vel emarginata, numerosi, in seriem
pectiniformem dispositi.

Aanm. Van Cycleptus zie ik slechts twee soorten vermeld, de typische soort van
Rafinesque, Cycleptus nigrescens, en Cycleptus elongatus Ag., welke echter nog
nader bewezen moet worden soortelijk van Cycleptus nigrescens Raf. te verschillen.

Icuruvosvus Raf, Ichth. Ohiens.; Ag., Ichth. Faun. Pacif. slope
North Americ. p. 10 in Americ. Journ. scienc. and arts 2d
Series Vol. XIX.

Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum. Maxillae
labis tenuibus inclusae. Rostrum integrum non ante os prominens.
Maxilla inferior lata. Pinna dorsalis elongata, antice quam postice
multo altior, supra vel ante pinnas ventrales incipiens et supra pin-
nam analem desinens. Ossa pharyngealia subcompressa subtriquetra.
Dentes pharyngeales parvi symphysin ossium pharyngealium versus
magnitudine accrescentes, compressi, facie masticatoria processu brevi
muniti, numerosi, in seriem pectiniformem dispositi.

Aanm. De meest bekende soort van Ichthyobus is Sclerognathus cyprinella Val.,
welke soort evenwel door Rafinesque reeds was aangeduid onder den naam van Ichthyo-

247

bus bubalus. De kennis van nog drie andere soorten heeft men aan de heeren
Agassiz en Baird en Girard te danken.

BuBALIOHTHYS Ag., Ichth. Faun. Pacif. slope North America
p. 7 in Americ. Journ, scienc. and arts 24 Series Vol. XIX.

Corpus oblongum compressum squamis magnis vestitum. Maxillae
labiis tenuibus granulatis inclusae. Pinna dorsalis elongata antice quam
postice paulo altior, ante pinnas ventrales incipiens et supra pinnam
analem desinens. Ossa pharyngealia valida triquetra. Dentes pharyn-
geales mediocres symphysin ossium pharyngealium versus magnitudine
accrescentes, compressi, facie masticatoria convexa obtusa angulo tan-
tum processu brevi munita, numerosi, in seriem pectiniformem dipositi.

Aanm. Dit geslacht heeft de lange rugvin van Carpiodes , Cycleptus en Ichthyo-
bus, maar de vin is van voren naauwelijks hooger dan meer achterwaarts, waardoor
het geslacht gemakkelijk te onderkennen is. De heer Agassiz vermeldt 6 soorten van
Bubalichthys.—Catostomus niger Raf. en Catostomus bubalus Kirtl. (nec Raf.) be-
hooren daartoe.

Moxostoma Raf., Ichth. Ohiens.; Ag., Ichth. Pac. slope North Amer.
p. 14 in Amer. Journ. scienc. and arts 24 Series Vol. XIX.

Corpus oblongum vel elongatum compressum, squamis magnis ve-
stitum. Maxillae labis tenuibus carnosis transversim sulcatis inclusae.
Labium inferius bilobum. Linea lateralis poris vel aperturis externis
nullis. Pinna dorsalis ante pinnas ventrales incipiens et ante pinnam
analem desinens. Ossa pharyngealia subcompressa, subtriquetra. Den-
tes pharyngeales mediocres symphysin ossium pharyngealium versus
magnitudine accrescentes, compressi, curvati, subuncinati, numerosi,
in seriem pectiniformem dispositi.

Aanm. Het geslacht Moxostoma is kenbaar aan de afwezigheid van eene zigtbare
zijlijn. Tot nu toe zijn 8 soorten er van bekend. Een daarvan, Moxostoma su-
cetta Ag. was reeds aan Lacépède bekend en een paar andere aan Lesueur en Rafi-
nesque, doch de overige zijn eerst in de jongste jaren beschreven geworden.

Stirps 2. CYPRININI. — ECHTE KARPERS.

Cypriniformes cheilognathini corpore oblongo compresso, maxillis
labiis carnosis rotundis inclusis; ore antico; pinna dorsali elongata et
pinna anali pauciradiata radio osseo serrato munitis; squamis corpore
magnis; dentibus pharyngealibus parcis uni- ad triseriatis.

Aanm. De Cyprininen vormen eene scherp gekenmerkte groep door haren getan-
den aarsvindoorn, een kenmerk, wat alleen dezen stam in de groote familie der Cy-
prinoïden toekomt. De herkenning wordt overigens nog gemakkelijk gemaakt door
de lange, tot boven de aarsvin zich uitstrekkende en met een’ getanden doorn ge-
wapende rugvin. De lipbouw der Cyprininen doet ze behooren tot de Cheilogna-
thinen. Zij schijnen voor de oude wereld te zijn, wat de Catostominen zijn voor
de nieuwe wereld.

De Cyprininen omvatten het geslacht Cyprinus, zooals het door Cuvier en den
heer Valenciennes is opgevat.

Nilsson zonderde daarvan af de soorten zonder voeldraden, welke hij tot een
eigen geslacht bragt onder den naam Carassius.

Fitzinger bragt dezelfde soorten onder zijn geslacht Cyprinopsis, hetwelk gelijk-
beteekenend is met Carassius.

Heckel ging nog verder en zonderde zijne Cyprinus Kollarii van het geslacht
Cyprinus af, op grond van eenige bijzonderheden in het tandenstelsel, Hij noemde
dit geslacht Carpio. Carpio zou dan slechts verschillen van Cyprinus door de be-
kervormige gedaante der keelgatstanden, vermits het overigens alle kenmerken bezit
van Cyprinus, tot zelfs de vier voeldraden toe.

Heckel ging soms te ver in de toekenning van generische waarde aan bijzon-
derheden in het tandenstelsel. Hij gevoelde dat soms zelf, zooals blijkt b. v. uit
de intrekking van zijne geslachten Chondrochilus en Chondrorhynchus, welke hij van
Chondrostoma afgezonderd had op grond van ligte getalverschillen in de keelgatstanden ,
doch later weder tot Chondrostoma terugbragt. Het komt mij voor, dat aan ver-
schillen in de bijzonderheden van het tandenstelsel slechts dan generische waarde
mag worden gehecht, wanneer die verschillen door uitwendig zigtbare kenmerken
zijn vertaald. Zulks het geval niet zijnde bij Carpio Heck., schijnt dit geslacht
niet aannemelijk te wezen.

Ik neem alzoo slechts twee geslachten van Cyprininen aan, welke uitwendig reeds
van elkander te onderkennen zijn aan de aanwezigheid of afwezigheid der voel-
draden en welke overigens een vrij aanmerkelijk verschillend tandenstelsel bezitten.

De Cyprininen zijn tot de oude wereld beperkt. Mun eigenlijk vaderland is

249

daar de gematigde zone van hot noordelijk halfrond. Van daar strekken zij zich
in oostelijk Azië tot binnen de keerkringen uit, doch behalve in het zuiden van
China, zijn zij van Zuid-Azië tot dusverre niet bekend. De Javasche soort is
daar overgeplant, even als Cyprinus carpio L. uit Europa naar Noord-Amerika
is overgebragt. Carassius auratus, met hare talrijke verscheidenheden en monstrosi-
teiten heeft men niet alleen naar Europa, maar ook naar den Indischen Archipel,
Afrika en Amerika overgeplant. Zeer merkwaardig is het voorkomen van 2 soorten
van Carassius op het eiland Mauritius, maar het zou mij niet bevreemden, indien
het bleek, dat de karpers van Mauritius derwaarts van China of Japan zijn over-
gebragt.
De beide geslachten der Cyprininen zijn gemakkelijk herkenbaar, als volgt.

I Cirri 4, rostrales et supramaxillares. Dentes pharyngeales molares vel calycifor-
mes 1.1.3/3,1.1 vel 1.4/4.1.

Cyprinus Art. (are Weed

IT Cirri nulli. Dentes pharyngeales scalpriformes 4/4.
Carassius Nilss. = prenoms /h

Species Cyprininorum hucusque cognitae.

Cyprinus carpio L.= Cyprinus nobilis Schon. = Cyprinus rex
cyprinorum Bl. = Cyprinus carpio macrolepidotus Ag. Eur., As, min.(Am. Sept, intr.).
» acuminatus Heck. Kner (nec Richds) = Cyprinus
angulatus Heck. = Cyprinus thermalis Heck. . . Europa.
v hungaricus Heck. Cyprinus primus Marsigl.= Cy-
prinus carpio var. lacustris Fitz. . . . * . . . Europa.

# regina Bp.= carpio? regina Heck. . . . . . . Europa.
DR CAUSE ER. boete cnt Europa:
HEN ord manni Vab ur oe ete n. . Europa.
v striatus Holandre = Carpio striatus Heck. . . . Europa.
„__Kollarii Heck. = Carpio Kollarii Heek. . . . . Europa.
ARR CHIDENNS BASE ER LU. A 0: er ts A China:
OBS ATEN eS ser ate de, China.
paatosscola cC Richds 07... ses xem =. sv Chine:

» flavipinna V. Hass. — Cyprinus floripenna V. Hass.
(err. typogr) = Cyprinus nigro-auratus Lac.? = Cypri-
nus rubro-fuseus Lac.?— Cyprinus viridi-violaceus Lac.?

bo
Ct
e

= Cyprinus flavipinnis Val. = Cyprinus vittatus Val.
= Cyprinus atro-virens Richds.? = Cyprinus flammans
Richds.? = Cyprinus hybiscoides Richds.? = Cyprinus
acuminatus Richds.? = Cyprinus sculponeatus Richds.
= Cyprinus conirostris T. Schl. = Cyprinus haemato-

pteras Ps Sehl-; 2 vroe ett, Elle iT Ching d api Jard intrd-).
* Cyprinus melanotus T. Schl. . . . . . . .-. . « Japonia.
Carassius vulgaris Nilss.= Cyprinus carassius L.= Cyprino-
psis carassius Fitz. = Carassius Linnaei Bp. . . . Europa.
v gibelio Nilss. = Cyprinus gibelio Gmel. . . . . . Europa.
Yen FAO Ara nbr en Er ele CN ele as DERE TIR
» oblongus Heck. Kner. . . . RIRE A Opes
» humilis Heck. = Cyprinus katifis Heike . =. TEUTOPA-
v? incobia Heck. = Carassius incobia Bp. . . . . . Europa.
/; bucephalus Heck. = Cyprinus bucephalus Heck. . . Europa.
v" lineatus Heck. — Cyprinus lineatus Val. . . . . . China.
7" Langsdorfit Heck. == Cyprinus Langsdorfii Val. . . China.
, rv Bürger T. Schl.= Cyprinus (Carassius) Bürgeri T-
Schl. = Carassius coeruleus Bas. . . . . . . . China, Japonia.

y | auratus Nilss. = Cyprinus auratus Dl. = Cyprinus te-
lescopus Lac. = Cyprinus macrophthalmus Bl.= Cypri-
nus quadrilobus Lac.= Cyprinus nukta Syk. = Cy-

prinus quadrilobatus Bas. . . . . . . . . . . Chin.,Jap.,Phil.(Jav.,Eur.intr.)
| pekinensië Bas. -« vw roii aei ue TOC A.
y- \sdiscolor Baar v vens : elita tar diae. ubi

( abbreviatus Blkr = Ce ne Richds. . China.
; gibelioides Blkr = Cyprinus gibelioides Cant.= Cy-
prinus nigrescens Cant. (an Carassius Langsdorfii Val.?

Bec. A Pachds) «i 7) Sake CU eee es ects ee ase | ee Ren
; carassioides Blkr= Cyprinus carassioides Gr. . . China.
v Cuvieri T. Schl. = Cyprinus (Carassius) Cuvieri T. Schl. Japonia.
y» grandoculis T. Schl.. . . . . m ee . Japonia.

v thoracatus Beek cs On Eeen Val. . . . Maurit., Japonia?
» mauritianus Blkr = Cyprinus mauritianus p . » Mauritius,

| 251
(uv

Cyprinus Art:E., Syst. Nat. ed. 6? (1748), Nilss: Skand. Fisk. =
Carpio Heck., Fisch. Syr: p. 24 — Karper.

Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum. Maxil-
lae labiis carnosis teretibus simplicibus inclusae. Cirri 4, rostrales
et supramaxillares. Rictus terminalis, ore clauso formam ferri equini
referens. Sulcus postlabialis utroque latere simplex, longitudinalis,
non cum sulco lateris oppositi unitus. Opercula rugosa. Pinna dor-
salis elongata, supra vel ante pinnas ventrales incipiens et supra
pinnam analem desinens, basi alepidota, radio simplice postico osseo
serrato. Pinna analis pauciradiata, radio simplice postico osseo ser-
rato. Dentes pharyngeales molares vel calyciformes bi- ad tri-seriati
facie masticatoria sulcati.

Aanm. Het geslacht Cyprinus, zooals het boven omschreven is, omvat de ge-
slachten Cyprinus Heck. en Carpio Heck., welke mijns inziens slechts een enkel
geslacht uitmaken. Inderdaad zou Carpio Heck. in niets anders van Cyprinus
verschillen dan in de gedaante der keelgatstanden, welker kaauwvlakte een weinig
hol is, hoezeer die tanden naar de type van die van Cyprinus zijn gebouwd en
insgelijks groeven op de kaauwvlakte vertoonen.

Men kent thans de boven genoemde soorten van Cyprinus, van welke de meeste
Europa bewonen, terwijl de overige alle van China en Japan zijn bekend gewor-
den. Slechts eene enkele archipelagische soort bevindt zich in mijne verzame-
ling, welke tot nu toe in den Indischen archipel slechts in het westelijke gedeelte
van Java is aangetroffen en derwaarts uit China overgebragt. Deze soort laat zich
door volgende kenmerken van alle overige bekende van het geslacht onderkennen.

I. Altitudo corporis 34 ad 44 in ejus longitudine. Caput acutum 34 ad 44
in longitudine corporis, altitudine 14ad 1! in ejus longitudine. Oculi 3 ad
43 in longitudine capitis. D. 4/16 ad 4/18. Dentes, globulari laevi ex-
cepto, oblique truncati facie masticatoria vulgo tricarinati 1.1.3/3.1.1, vel
1.3/8.1.

Cyprinus flavipinna K, v. H.

252

Cyprinus flavipinna K. v. H.; Val:, Poiss. XVI p. 52 tab. 547; Blkr,
Descr. spec. pisc. Jav. nov. Nat: Tijdschr. Ned. Ind. XIII p. 345,
Geelvinnige Karper Atl. Cypr. Tab. XIX.

Cypr. corpore oblongo compresso, altitudine 3'/2 ad 4!/, in ejus longitudine, latitudine 123 ad 2
in ejus altitudine; capite acutiusculo conico, 3/4 ad 4!/a in longitudine corporis cum, 3!/; ad 32/3
in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/3 ad 1!4, latitudine 1?/4 ad 13/5 in
ejus longitudine; oculis diametro 3 ad 41)3 in longitudine capitis, diametro 1%%5 ad 2 in capitis par-
te postoculari, diametro 1 ad 2 fere distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum
iantum tegente, apertura subcirculari; rostro acutiusculo vel obtusiusculo convexo, non ante os
prominente, junioribus oculo breviore, aetate provectis oculo longiore; naribus orbitae multo magis
quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali rostrum inter et nucham vulgo declivi rectius-
cula, nucha convexa; osse suborbitali anteriore oblique tetragono, plus duplo ad duplo fere longi-
ore quam lato, margine posteriore valde convexo, margine antiore rectiusculo vel concaviusculo, dimidio
inferiore crista longitudinali postrorsum adscendente percurso ; osse suborbitali 2? oblique tetragono, anti-
ce quam postice multo altiore, duplo circiter longiore quam alto, osse suborbitali 1? triplo circiter humi-
liore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, deorsum valde protractili, ante oculum desinente,
3?/;ad 4 in longitudine capitis; rictu parum obliquo; cirris rostralibus cirris supramaxillaribus multo
ad plus duplo brevioribus, interdum deficientibus; cirris supramaxillaribus oculo brevioribus ad
paulo longioribus; labiis carnosis teretibus, facie orali transversim striatis; sulco postlabiali isthmo
sat lato a sulco láteris oppositi separato; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico obtuso brevi,
inferne utroque ramo poris pluribus in seriem longitudinalem dispositis; ossibus suborbitalibus et
limbo praeopereuli poris conspicuis in seriem. curvatam simplicem dispositis; operculo radiatim ru-
goso, latitudine 1/3 ad 2 in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo ; aper-
tura branchiali sub pracoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus molaribus
1.1.8/3.1/1 vel 1.3/3.1, dente serie posteriore interno globulari obtusissimo non sulcato, ceteris obli-
que truncatis facie masticatoria vulgo tricarinatis; osse scapulari trigono valde obtuse rotundato;
ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales obtuse carinato; dorso
elevato rotundato vel subangulato ventre multo altiore; squamis dimidio libero et dimidio basali
longitudinaliter subradiatim striatis, 35 ad 37 in linea laterali, 14 vel 13 in serie transversali abs-
que ventralibus infimis quarum 6 (5/2) supra lineam lateralem, 12 ad 14 in serie longitudinali
occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter quinqueseriatis, serie media
postrorsum magnitudine vix accrescentibus iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali
rectiuscula, antice tantum declivi, lineam rostro-caudalem non attingente, singulis squamis tubulo
simplice mediam squamam attingente vel subattingente notata; pinna dorsali supra vel paulo ante pin-
nas ventrales incipiente, basi alepidota, 2°/5 ad 3 fere in longitudine corporis absque pinna caudali,
acuta vel obtucuscula, emarginata, altitudine 1!/3 ad plus quam 2 in altitudine corporis, juvenilibus
duplo fere aetate provectioribus duplo ad multo plus duplo longiore quam alta, spina sat valida pos-
tiee dentibus conspicuis armata eum parte ejus flexili capite absque rostro breviore; pinnis pecto-
ralibus et ventralibus acutiuscule vel obtusiuscule rotundatis, pectoralibus ventralibus paulo longi-
oribus 6 fere ad 67/3 in longitudine corporis ventrales attingentibus vel non attingentibus, ventra-
libus analem non attingentibus; anali basi leviter squamata, acuta, non vel parum emarginata, dor-
sali paulo vel non humiliore, duplo ad sat multo minus duplo altiore quam basi longa, radio pos-
tico radio dorsali postico opposito vel paulo post eum inserto, spina sat valida postice dentibus conspi-
cuis armata; caudali basi squamosa, profande incisa, lobis acutis vel acutiuscule rotundatis 4 ad 49/4

253

in longitudine corporis; colore corpore pulcherrime aureo, vel aureo-viridi, vel profunde viridi, vel
dorso nigro lateribusque aureo vel argenteo; lateribus interdum vittis longitudinalibus diffusis profun-
dioribus; iride aurea, vel rosea, vel flava; pinnis aureo-rubris vel aureo-flavis vel dilute roseis,
interdum violaceo vel nigro nebulatis.
B. 3. D. 4/16 ad 4/18, P. 1/13 ad 1/16. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 ad 8/17/8 lat. brev. incl,
Syn. Cyprinus floripenna (err. impress.) V. Hass, Algem. Konst- en Letterb. 1823 II p. 132,
Bull. de De Féruss. 1824 Zoól p. 375.
Cyprinus rubro-fuscus Lac. Poiss. V p. 531, Val, Poiss, XVI p. 54?; Richds., Rep. Fish.
Chin. Jap. in Rep. 15h Meet. Brit. Assoc. p. 288?
Cyprin rouge-brun Lac., Poiss. V p. 531 tab. 16 fig. 1?
Cyprinus nigro-auratus Lac, Poiss. V p. 547; Val, Poiss. XVI p. 53, Richds, 1. c. p. 290?
Cyprin mordoré Lac., Poiss. V p. 547 tab. fig, 2?
Cyprinus viridi-violaceus Lac., Poiss. V p. 448; Val, Poiss, XVI p. 55, Richds., l. c. p. 288?
Cyprin verd-violet Lac., Poiss. V p. 548 tab. 16 fig, 3?
Carpe rouge-brun Val, Poiss. XVI p. 54?
Carpe mordorée Val, Poiss. XVI p. 53?
Carpe vert-violet Val, Poiss. XVI p. 55?
Cyprinus atro-virens Richds., Rep. Ichth. Chin. Jap. in Rep. 159 Meet. Brit. Assoc. p. 287?
Cyprinus flammans Richds. ibid, p. 288.
Cyprinus hybiscoides Rlchds., ibid. p. 289?
Cyprinus acuminatus Richds., ibid. p. 289?
Cyprinus sculponeatus Richds. ibid. p. 290?
Carpe aux nageoires jaunes Val., Poiss. XVI p. 457.
Cyprinus vittatus Val., Poiss. ibid.
Carpe aux bandes vertes Val, Poiss., ib.
Cyprinus haematopterus T. Schl., Faun. Jap. Poiss. p. 189 tab. 96.
Cyprinus conirostris 'T. Schl, Faun. Jap. Poiss. p. 191 tab. 97 fig. 2.
Hih-li, Hak-li, Tang-li, Tong-li, Ho-li, Fo-li, Luh-li, Luk-li, Poo-yung-li, Foo-yang-li
Fu-yung-li, Shang-hae-la, Shang-hai, Sheung-hoi-lap, Hae-li, Hoi-li, Kik-l Chinens.
Tambra et Tambra mas Mal. et Sund.

Hab: Java (Batavia, Buitenzorg, Tjampea, Tugu, Tjiseroa, Tjipanas, Tjiandur, Lelles, Bandong,
Tjibulus, Pandjallu), in fluviis, lacubus et piscinis,
Japonia, (Jedo), in fluviis.
Longitudo 35 speciminum 70°" ad 248”,

Aanm. Cyprinus flavipinna V. Hass. is na verwant aan den gewonen europeschen
karper (Cyprinus carpio L.) en verschilt daarvan hoofdzakelijk door slanker ligchaam ,
grooteren kop en grootere oogen en minder bol profiel. Vele voorwerpen hebben
zelfs de fraai goudglanzig-groene kleur der gewone europesche karpers.

Cyprinus melanotus van Japan is slanker van ligchaam en van kop dan Cyprinus
flavipinna, heeft de borstvinnen meer ontwikkeld en biedt nog meerdere andere ver-
schillen aan in den vorm der onderoogkuilsbeenderen en de geaardheid van de kaauw-
vlakten der keelgatstanden.

Cyprinus vittatus Val. is dezelfde soort als Cyprinus flavipinna. Ik bezit meer-

254

dere voorwerpen, welke wegens de overlangsche banden des ligchaams tot Cypri-
nus vittatus Val. zouden behooren, doch in niets wezenlijks van Cyprinus flavipin-
na verschillen. De bandteekening vertoont zich bij eenige voorwerpen reeds tijdens
het leven, bij andere eerst na bewaring in wijngeest.

De kleuren bieden bij de verschillende voorwerpen zoo talrijke schakeringen aan,
dat men bij oppervlakkig onderzoek daarin ligtelijk soortelijke verschillen zou mee-
nen te vinden. In plaats van het cijfer der rugvinstralen 27 (eene drukfout), in
het groote vischwerk opgegeven, leze men 17.

De groene verscheidenheid wordt in westelijk Java eenvoudig Tambra, de goud-
kleurige daarentegen Z'ambra mas genaamd. De soort behoort tot de smakelijkste
zoetwatervisschen van Java en wordt daarom in de bovenlanden veel in vijvers
gehouden. Alle mijne voorwerpen behooren tot den jeugdigen en middelbaren
leeftijd, daar de soort eene lengte bereikt van meer dan 400”.

Van Hasselt heeft reeds aangeteekend dat Cyprinus fiavipinnis uit China naar
Java is overgebragt. Opmerkelijk is het ook, dat zij de eenige echte karpersoort
is, welke tot nog toe in den Indischen archipel in vrijen toestand is waargenomen ,
en dat hare verbreiding zich tot Java en wel slechts tot de westelijke helft van
dat eiland bepaalt. Indien de bewering van Van Hasselt juist is, wat ook ik op
grond van mededeelingen op Java geloof, komt het mij thans zeer waarschijnlijk
voor, dat zij dezelfde soort is als die, welke Lacepéde onder de namen Cyprinus
rubro-fuscus, Cyprinus nigro-auratus en Cyprinus viridi-violaceus als drie verschil-
lende soorten heeft afgebeeld en welke onder dezelfde namen in de groote His-
toire naturelle heeft plaats genomen. De habitus dier soorten, zooals die in de af-
beeldingen van Lacepéde is voorgesteld, beantwoordt zeer goed aan dien mijner
jongere voorwerpen, hoezeer de bijzonderheden der uitvoering veel te wenschen
overlaten.

Cyprinus corirostris 'T. Schl. en Cyprinus haematopterus T. Schl. van Japan
houd ik nog meer bepaald voor dezelfde soort als Cyprinus flavipinna; vooral
nadat ik een vooral voorwerpen van Jedo met mijne Javasche heb kunnen vergelijken.

Indien met zekerheid te bepalen was, dat inderdaad de drievoudig voorgestelde
soort van Lacepéde dezelfde is als onderwerpelijke, zou aan de hier beschrevene een
der namen van Lacepéde gegeven behooren te worden, waartoe die van nigro-au-
ratus nog de voorkeur zou verdienen.

De heer Richardson heeft, naar afbeeldingen van Reeves, behalve de drie naam-
soorten van Lacepède, nog eenige andere soorten van Cyprinus van China opge-
steld onder de namen Cyprinus atro-virens, Cyprinus flammans, Cyprinus hybiscoi-
des, Cyprinus acuminatus en Cyprinus sculponeatus, welke ik vermoed, dat alle
dezelfde soort voorstellen als die van Lacepéde. De bijzonderheden, naar welke
ze zijn opgesteld, zijn ontleend aan de afbeeldingen en deze missen, wat uit de

255

beschrijvingen van den heer Richardson is op te maken, de noodige naauwkeurig-
heid ten opzigte van de getallen der schubben, enz.

Indien alzoo mijne meening ten deze mogt blijken juist te zijn, zouden de S
Richardsonsche soorten tot eene enkele behooren te worden teruggebragt, waar-
toe dan ook zouden te brengen zijn de beide javasche soorten van den heer Valen-
ciennes en Cyprinus haematopterus T. Schl. en Cyprinus conirostris T. Schl. van
Japan, zoodat van die twaalf soorten slechts eene enkele in de wetenschap zou
behooren plaats te nemen.

Carassius Nilss., Heck. Fisch. Syr p. 24, — Karauscu.

Corpus oblongum compressum , squamis magnis vestitum. Maxillae
labiis earnosis teretibus simplicibus inclusae. Cirri nulli. Rictus termi-
nalis, ore clauso formam ferri equini referens. Sulcus postlabialis utro-
que latere simplex, longitudinalis, non cum sulco lateris oppositi
unitus. Opercula rugosa. Pinna dorsalis elongata, supra pinnis ventrales
incipiens et supra pinnam analem desinens, basi alepidota, radio sim-
pliee postieo osseo serrato. Pinna analis pauciradiata, radio simplice
postico osseo serrato. Dentes pharyngeales scalpriformes 4/4.

Aanm. Van Carassius zijn thans ongeveer 20 soorten bekend , van welke de meeste
tot de fauna van China en Japan en de overige tot die van Europa behooren.
Carassius thoracatus Heck. van Mauritius schijnt eene Japansche soort te zijn, al-
thans ook in Japan voor te komen en even als Carassius auratus monstrositeiten
met dubbele vinnen op te leveren. Cyprinus mauritianus Benn. (Proceed. Comm.
Zool. Soc I p. 167) is misschien geene andere soort als Cyprinus thoracatus Val.,
wat zich echter naar de zeer korte beschrijving van Bennett niet laat bepalen. In
het algemeen komt het mij voor, dat meerdere der Chinesche en Japansche soorten
nader dienen onderzocht en vergeleken te worden. let zal dan misschien blijken,
dat eenige soorten slechts nominaal zijn en niets anders dan varieteiten of monstrosi-
teiten. Zoo is b. v. ook Cyprinus nukta Syk. van Dekkan slechts eene monstrosi-
teit van Carassius auratus.

Carassius auratus Nilss.; Heck., Fisch. Syr. p. 24 — Goudvisch.

Syn, Syprinus auratus L. Gm, Syst. Nat. ed. 13a p. 1418 et auct.
Cyprinus telescopus Lac., Poiss.
Cyprinus macrophthalmus Bl, Ausl Fisch. tab. 410.

Cyprinus quadrilobus Lac., Poiss. V tab. 18 fig. 3.
Cyprinus nukta Syk., Fish. Dukhun in Trans. Zool, Soc. II p. 355 (monstr.).

256

Cyprinus quadrilobatus Basil, Nouv. Mém. Soc. impér. Natur, M ose. X 1855, Ichth. Chin. bor.
p. 230 tab 5 fig 5.

Aanm. Ik bezat van Carassius auratus talrijke voorwerpen, alle behoorende tot
verschillende monstrositeiten der soort, zooals zij op Java en in Japan in vijvers en
glazen tot vermaak onderhouden worden. Alle die voorwerpen, in eene groote
stopflesch bewaard, zijn bij de jongste verplaatsing van mijn kabinet verloren ge-
gaan en, hetzij door de dragers ontvreemd, hetzij wegens het breken der flesch tijdens
het transport weggeworpen. De voornaamste monstrositeiten, door mij waargenomen,
had ik echter reeds aangeteekend op bladz. 48 van mijne Nalezingen op de Ich-
thvologie van Japan”, opgenomen in het 25° deel der Verhandelingen van het Ba-
taviaasch Genootschap van kunsten en wetenschappen. Zij waren gelegen , behalve
in afwijkingen der gedaante en lengte van kop, ligchaam en vinnen, in het niet
of dubbel aanwezig zijn van een of meerdere vinnen. Deze monstrositeiten laten zich
in weinige woorden aanduiden als volgt.

Monstrositas 1 Mononotopterus, diuropterus, diproktopterus, phaionotus.

2 2 Mononotopterus, diuropterus, monoproktopterus, aureus.
/ 3 Anotopterus, diuropterus, diproktopterus, aureus.
" 4 Anotopterus, diuropterus, phaiosoma.

Alle deze monstrositeiten vond ik terug bij een aantal goudvisschen uit de vij-
vers der vorsten van Soerakarta. Ik heb vroeger betrekkelijk enkele voorwerpen,
tot die monstrositeiten behoorende, het volgende aangeteekend.

1 Carassius auratus, macronotopterus diuropterus , diproktopterus , phaionotus.

Syn. Cyprinus auratus var. Basil, lchth. Chin. boreal, tab. 5 fig. 2.
Tambra mas Mal. Jav.

C. eorpore oblongo compresso, altitudine 3 ad 31/2 in ejus longitudine; capite obtuso , rotundato, 5
ad 6 in longitudine corporis; oculis diametro 3!/2 in longitudine capitis; linea dorsali valde con-
vexa; ventre dorso multo convexiore; squamis lateribus 24 vel 25 in serie longitudinali ; pinnis val-
de elevatis et elongatis, dorsali, pectoralibus ventralibusque simplicibus, anali caudalique duplicatis,
caudali triloba lobis aeutis medio bis tantum in longitudine totius corporis; colore corpore superne
nigricante-fusco, lateribus inferneque flavescente-aureo; pinnis fuscis.

D. 4/19. P. 1/16. V. 2/6 vel 2/7. A. 8/6 + 3/6. C. 17 + 17 et lat. brev.
Hab. Surakarta, in piscinis principum,
Longitudo 2 speciminum 115’” et 170".

2 Carassius auratus, macronotopterus, diuropterus , monoproktopterus , ob-
ad
longus, aureus.

Syn. Cyprinus macrophthalmus Bl, Ausl. Fisch, tab. 410.
Cyprin gros-yeux Lac. Poiss. V tab. 18 fig. 2.
Cyprin quatre-lobes Lac. Poiss. V tab, 18 fig. 3.

207

Ouen-Yu ou Lettré's, Mors-doré et Elégand , 28 Jujube et Baté 9, Maltache et Croix blanche 29-
Copiae Savignii.

Kin-Yu, Mauricot. 7, Ardoisé et Rubicon 4, Nigricant et Aurore 16, Mauche et Marbré 2,
Norirous 6, Brunet et Cinabré 8, Superbe 3, Souci et Capucinel, Charbonnier et Bleuet 5,
Cop. Savignii.

Original et Bande-gueule 21, Mauri-jaune, Ensanglanté et Tout-chair 20, Cop. Savignii.
Nin-Eubk-Yu ou Nymphes, Agréable 24. Nacré et Rougi-membres 80. Rubis et Taches
mine 18 Cop. Savignii.

Long-Tjing-Yu ou les Yeux de dragon, espèce des Ya-Tun-Yu ou Oeufs de Canne; Rouillé ;
Cerise et Léopard, 22, Masqué et Cap-mine 10, Quinte-bande et Norimembre 14, Rubis-
mouche et Nuageux 12, Telescope ll, Turquoise et Agathe 26. Cop. Savignii.

Ya- Tan- Yu ou Oeufs de Canne, Ferrugineux, Tettard et Frangirouge 15. Cop. Savignii.

Kin- Teon-Yu, ou Cabrioleurs, Verdret et Sombricolore 17. Cop. Savignii.

Tambra mas Mal.

C. corpore oblongo compresso, altitudine 3!/a ad 4 in ejus longitudine; capite obtuso rotundato
4 circiter in longitudine corporis; oculis diametro 3!/» in longitudine capitis; linea dorsali regulariter
convexa; dorso ventre convexiore; squamis lateribus 23 ad 25 in serie longitudinali; pinnis dorsali,
pectoralibus, ventralibus analique simplicibus, caudali duplice triloba, lobis acutis 31/2 circiter in
longitudine corporis; colore toto corpore aureo, pinnis flavescente-aureo.
D. 4/16 vel 4/17. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8, A. 3/6. C. 16 + 16 et lat. brev,
Hab, Surakarta, in piscinis principum.
Longitudo 2 speciminum 75” et 103”,

9. Carassius auratus, anotopterus, diuropterus , diproktopterus , aureus.

Syn. Tambra mas Mal.

C. corpore oblongo compresso, altitudine 3 circiter in ejus longitudine; capite obtuso 5!/ circiter
in longitudine corporis; oculis diametro 31/2 in longitudine capitis; linea dorsali antice valdé angu-
lata; ventre dorso gibboso multo convexiore; squamis lateribus 25 p. m. in serie longitudinali; pin-
nis dorsali nulla, pectoralibus et ventralibns simplicibus elongatis, anali caudalique duplicatis, cau-
dali tetraloba lobis acutis mediis bis tantum in longitudine totius corporis; colore corpore aureo,
pinnis flavescente-aureo.

D. 0. P. 1/17. V. 2/6. A- 3/7. + 3/6. C. 19 + 19 et lat. brev.

Hab. Surakarta, in piscinis principum.

Longitudo 2 speciminum 110"' et 210”,

4. Carassius auratus, anotopterus, diuropterus , diproktopterus, phaionotus.

Syn. Cyprinus auratus var. Bl, tab. 94 fig, 2

p. 2.
Tambra mas Mal.
*

©. corpore oblongo compresso, altitudine 4'/a circiter in ejus lonsitudine; capite obtuso 6 fere in
longitudine totius corporis; oculis diametro 3%/; in longitudine capitis; valvula nasali in lobum pro-
ducta; linea dorsali irregulariter rotundata; dorso valde carinato ventre convexiore; squamis lateri-
bus 20 p, m. in serie longitudinali; pinnis dorsali nulla, pectoralibus et ventralibus simplicibus maxi-

on
ve

258

me elongatis caudam multo superantibus, anali et eaudali duplicatis, analibus radiis longissimis,
caudali tetraloba lobis acutis plus dimidio corporis totius longitudinis efficientibus; colore corpore
pinnisque fusco, operculis ventreque tantum aureo vel argenteo.

D. 0. P. 1/16 vel 1/17. V. 2/7. A. 3/9 + 3/6. C. 15 + 15 et lat. brev.

Hab. Surakarta, in piscinis principum.

”

Longitudo speciminis uniei 185”.

Sedert het verloren gaan der voorwerpen, naar welke bovenstaande aanteekenin-
gen genomen zijn, ben ik weder in het bezit gekomen van eenige monstrositei-
ten, alle van Japan, en grootendeels afkomstig uit de kweekkommen van een
voornaam Japanees te Jedo.

Van deze monstrositeiten heb ik de volgende aanteekeningen genomen.

5. Carassius auratus , macronotopterus , diuropterus, diproktopterus , aureus.

Syn. Cyprinus auratus var, Basilewski, Ichthyogr, Chin. bor, tab. 5 fig. 3, 5.

C. corpore oblongo compresso, altitudine 3 ad 3'/4 in ejus longitudine; capite obtuso 4*5 ad 5
in longitudine totius corporis; oculis diametro 3 ad 3!/3in longitudine capitis; naribus non tubulatis,
posterioribus autem magnis valvula claudendis; linea dorsali sat regulariter rotundata; dorso ca-
rinato ventre tumido non vel paulo tantum altiore; squamis lateribus 26 vel 27 in linea laterali;
pinnis valde, elongatis et elevatis, dorsali aeque alta circiter ac longa, simplice; pectoralibus capite
vix ad non brevioribus; ventralibus capite longioribus; anali duplicata; caudali duplicata quadriloba
lobis valde acutis, lobis mediis trunco cum capite non vel vix breviore (bis circiter in longitudine
totius corporis); colore corpore pinnisque rubro-aureo; pinnis dimidio libero interdum pulchre roseis.

D. 4/15 vel 4/16. P. 1/16 vel 1/17. V. 2/8. A. 3/7 + 3/7. C. lat. brev. + 1/17 + 17/1 et lat. brev.

Mab. Japonia, in pisicinis urbis Jedo. 3
Longitudo 2 speciminum 123" et 126”.

Carassius auratus , macronotopterus , diuropterus , monoproktopterus , aureus.

Een voorwerp, behoorende tot de monstrositeit n°. 2, doch in meerdere bijzonderheden van mijne
vroegere voorwerpen verschlliende, t. w. door slanker ligchaam, meer hoekige rug- en buiklijn en
grootere staartvinkwabben. Het voorwerp is afkomstig van Nagasaki en 85'" lang.

6. Carassius auratus, micronotopterus, diuropterus, monoproktopterus,
aureus.

Syn. Val, Poiss. XVI p. 86.
Cyprinus auratus var. Basil, lehth. Chin. bor. tab. 5 fig. 1.

C. corpore oblorigo compresso, altitudine 2! circiter in ejus longitudine; capite obtuso, parum
convexo, 4 fere in longitudine corporis; oculis diametro 3!/e circiter in longitudine capitis; naribus
non tubulatis, posterioribus autem valvula magna claudendis; linea dorsali valde angulata; linea ven-
trali regulariter convexa; dorso ventre vix altiore; squamis 25 p. m, in linea laterali; pinna dorsali

259

brevi operculo non longiore, multo altiore quam longa, corpore plus duplo humiliore; pinnis pectora-
libus et ventralibus acutis capite brevioribus; anali simplice acuta postice rotundata; caudali duplice
tetraloba, lobis acutis subaequalibus 37/3 circiter in longitudine corporis; colore corpore rubro-aureo ,
pinnis pulehre rubro; pinnis dorsali et caudali nigro marginatis.

D. 4/5 vel 4/6. P. 1/15. V. 2/7. A. 3/5 vel 3/6. C. 1/17/1 et lat. brev. + 1/18/1 et lat. brev.

Hab. Japonia (Jedo), in piscinis.

Longitudo speciminis unici 90'".

Carassius auratus, anotopterus , diuropterus, diproktopterus , phatonotus.

Twee voorwerpen van Jedo, behoorende tot de monstrositeit n°. 4, maar veel
korter van vinnen en ligchaam, welks hoogte er slechts ongeveer 21 malen gaat

in zijne lengte. De kop gaater slechts 34 tot 4 malen in de lengte des ligchaams ,
de staartvin 2°/3 tot 3 malen. Er zijn 27 tot 21 schubben in de zijlijn. De buik-
en borstvinnen zijn korter dan de kop; het neusklapvlies is tot eene lange vleezige
kwab ontwikkeld. De voorwerpen hebben eene lengte van 53” en 95”,

7. Carassius auratus, anotopterus, diuropterus, diproktopterus , sarcoce-
phalus, aureus.

Car. corpore oblongo eompresso, altitudine 23/4, circiter in ejus longitudine; capite obtusissimo,
maxime convexo, altiore quam longo, cute villoso-carnosa ubique tecto, 4 et paulo in longitudine
corporis; oculis diametro 4 circiter in longitudine capitis; valvula nasaliin lobum carnosum multi-
partitum evoluta; linea dorsali rotundata linea ventrali rotundata paulo altiore; dorso valde crasso
non carinato; squamis 25 p. m. in linea laterali vix conspicua; pinna dorsali nulla; pinnis pecto-
ralibus et ventralibus aeutis capite paulo brevioribus; anali hemi-duplicata (antice duplicata gobi-
oidea, postice simplice; caudali duplicata tetraloba, lobis acutis lateralibus quam mediis longiori-
bus 3 et paulo in longitudine corporis; colore corpore pulchre aureo-rubro, pinnis rubro, maxilla
superiore nigra.

D. 0. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/7 vel 2/8. A, 2/5

+8. C. lat. brev. + 1/13/15/1 et lat. brev.

Hab. Japonia (Jedo), in piscinis.
Longitudo speciminis unici 139'/,

8. Carassius auratus, anoloplerus, diuropterus , monoproktopterus , aureus.

Syn. Cyprinus auratus var. Dl, tab. 94 fig. 1.

Car. corpore oblongo compresso, altitudine 29/4 circiter in ejus longitudine; capite valde obtuso,
angulato, altiore quam longo, 4 fere in longitudine corporis; oculis diametro 3 in longitudine ca-
pitis; vertice villosiusculo; valvula nasali inerassata sed non in lobum producta; linea dorsali re-
gulariter curvata linea ventrali rotundata non vel vix convexiore; dorso crasso, non carinato; squamis
26 in linea laterali; pinna dorsali nulla; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, capite brevioribus;
pinna anali simplice acuta; pinna caudali duplicata triloba, lobis acutis longitudine subaequalibus
3 circiter in longitudine corporis; colore corpore aureo-rubro, pinnis rubro.

260

D. 0. P. 1/16. V. 2/6. A. 3/5 vel 3/6. C. lat, brev. +. 1/33/1 + lat. brev.
Hab, Japonia (Jedo), in piscinis.
Longitudo speciminis unici 101”,

9. Carassius auratus, macronotopterus , monuropterus , monoproktopterus ,
rhombeus , aureus.

Syn. Cyprinus auratus var. Basil, Ichthyogr. Chin. boreal. tab. 5 fig. 4.

Car. corpore oblongo compresso, rhombeo, altitudine 27/3 ad 2?/, in ejus longitudine; capite an-
gulato, acuto, depresso, 54/5 ad 4 in longitudine corporis, aeque alto circiter ac longo; oculis dia-
metro 3 et paulo ad 3!/3in longitudine capitis; valvula nasali mediocriter evoluta; linea dorsali
obtusangula; linea ventrali rotundata; dorso carinato ventre vix altiore; squamis 25 ad 29 in linea
laterali; pinna dorsali elongata, longiore quam alta; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis capite
brevioribus; pinna anali simplice acuta altiore quam longa; pinna caudali simplice biloba, lobis
acutis 21/2 ad 2?/5in longitudine corporis; colore corpore superne aureo-rubro, inferne argenteo;
pinnis pulchre rubris.

D. 4/15 ad 4/19. P. 1/13 ad 1/15. V. 2/7 ad 2/8. A. 3/6 vel 3/7. C. 1/17/1 et lat. brey.

Hab. Japonia (Jedo), in piscinis.

Longitudo 2 speciminum 667” et 68"',

Aanm. Bij een dezer beide voorwerpen is de snuit zeer spits en de snuitvoor-
hoofdslijn zeer hol. Bij dit voorwerp heeft de rugvin tusschen den 2^ en 7° straal
eene groote zwarte vlek. Bij het andere voorwerp ontbreekt deze vlek en is ook de
voorhoofdslijn niet konkaaf.

Monstrositates sequentes cognitae in museo meo desunt.

10. Azotopterus, monuroproktopterus.
Syn. Cyprinus auratus var. Bl. tab. 94 fig. 3.

11. Macronotopferus , monuropterus , moaoproktopterus , elongatus (a statu normali
parum diversus).

Syn. Nin-Eubk-Yu ou Nymphes, Ambre- jaune et Tricolor 13, Queue- mine et Hirondelle 27,
Fade et Minier 28. Cop. Savignii.
Kin- Yu, Orangé 19, Vermillon 25. Cop. Savignii.

12. Dinotopterus (Val, Poiss. XVI p. 82).

13. Micronotopterus, diuropterus diproktopterus. (Val., Poiss. XVI p. $6, 87).

STIRPS 3. — BARBINI. — PA ERELEN,

Cypriniformes cheilognathini corpore oblongo vel elongate, com-:
presso vel subfusiformi, radio anali simplice posteriore laevi edentulo,
dentibus pharyngealibus uni-ad tri-seriatis parcis, utroque latere nun-
quam plus quam 12.

Aanm. Tot de Barbinen breng ik alle Cheilognathinen, welke niet behooren tot
de Catostominen en Cyprininen.

Reeds hiervoren heb ik gewezen op de moeijelijkheid, de meer dan 000 thans
bekende soorten van Barbinen naar hare natuurlijke verwantschappen te rangschik-
ken en de geslachten met de noodige scherpte te bepalen.

Heckel's proeve van eene natuurlijke rangschikking der Cyprinoiden voldeed zoo
weinig aan de eischen van een natuurlijk stelsel, dat hij haar eenige jaren later
zelf verwierp, door opstelling zijner Temnochilae, welker geslachten in zijne vroe-
gere rangschikking, in welke alle door hem aangenomene genera van Cyprinoiden
met No. 1 tot No. 54 zijn vermeld, op de nos. 5, 13, 18 tot 23 en 27 tot 30 voor-
komen, omringd van Cyprininen, Barbinen en Catostominen. En zelfs wanneer
men de Cyprininen en Catostominen uit die lijst wegneemt', alsook het geslacht
Glossodon, hetwelk tot eene andere orde behoort, volgen de Barbinen er nog
geenszins natuurlijk op elkander. De volgreeks waarin alsdan de Barbinen zou-
den voorkomen, zou zijn als volgt.

1 Gibelion Heck. 3 Abramis Cuv. 25 Scardinius Bp.

2 Devario Heck. 14 Blicca Heck. 26 Idus Heck.

3 Rhodeus Ag. 15 Bliccopsis Heck. 27 Leucos Heck.

4 Systomus McCl. 16 Acanthobrama Heck. 28 Pachystomus Heck.
5 Barbus Cuv. 17 Osteobrama Heck. 29 Leuciscus Rond.
6 Labeobarbus Rüpp. 18 Ballerus Heck. 30 Phoxinellus Heck.
7 Luciobarbus Heck. 19 Chela Buch. 31 Phoxinus Rond.
8 Schizothorax Heck. 20 Esomus Swns. 32 Argyreus Heck.

9 Aulopyge Heck. 21 Pelecus Ag. 33 Squalius Bp.

10 Gobio Cuv. 22 Perilampus McCl. 34 Leucosomus Heck,
11 Finca Rond. 23 Alburnus Rond. 35 Opsarius MeCI.
12 Isocephalus Heck. 24 Aspius Ag.

Vele dezer geslachten zijn sedert beter bekend geworden, terwijl andere zijn ge-
bleken niet behouden te kunnen blijven worden. Talrijke andere, sedert ontdekte,
generische vormen hebben ook nieuw licht geworpen op de verwantschappen der

oudere en daardoor heeft dit gedeelte der kennis van de Cyprinen thans ook reeds
een geheel ander aanzien gekregen.

Veel laat zich echter afdingen op de waarde van talrijke dier nieuwe geslachten.

Het is vooral bij de Barbinen, dat men te ver gegaan is met de schepping van
nieuwe geslachten op grond van onbeduidende wijzigingen in het tandenstelsel.
Heckel werd daarin nog overtroffen door de heeren Agassiz en Girard.

Gewis heeft ook het tandenstelsel zijne waarde bij de stelselmatige rangschik-
king der Barbinen, maar niet zoodanige, dat een gering verschil in de reijen en
in de gedaante der tanden gewigtig genoeg mag geacht worden om met voorbij-
zien van de overige natuurlijke verwantschapen der soorten, daarop alleen de ge-
slachten te vermenigvuldigen, en het zal dan zeker ook blijken, dat vele op die
wijze ontworpen geslachten, onhoudbaar zijn.

De Barbinen bieden echter, buiten het tandenstelsel, meerdere kenmerken aan,
waardoor men in staat gesteld wordt ze beter te groeperen, dan tot dus verre
is geschied.

Een voortreffelijk kenmerk vindt men in de gedaante van het voorste gedeelte
des ligchaams. De buik is bij de meeste Barbinen voor de buikvinnen plat, eene
min of meer breede ondervlakte aanbiedende, op welke men bij de geschubte soor-
ten van 3 tot meer overlangsche schubreijen kan waarnemen. Bij vrij talrijke an-
dere echter is de buik mesvormig zamengedrukt, vormt in stede van eene platte on-
dervlakte slechts eene scherpe kiel, en de buikvinnen zijn daar niet aan den on-
derrand des ligchaams maar aan de zijden boven de buikkiel ingeplant. Men kan
deze beide groepen noemen Amblygastri en Orygastri.

De Oxygastri omvattende de 5 geslachten Smiliogaster Blkr, Culter Basil , Lau-
buca Blkr, Chela Buch. en Macrochirichthys Blkr, welke zich verder scherp laten kenmer-
ken door het al of niet aanwezig zijn van een’ getanden of ongetanden rugdoorn ,
de plaatsing der rugvin voor of boven de aarsvin, den bouw der kaken, de beschub-
bing, de gedaante der zijlijn en der buiklijn, enz.

Bij het zoeken naar vaste kenmerken om de Amblygastri in ondergroepen te split-
sen ontmoet men talrijke moeijelijkheden.

In het tandenstelsel zijn die kenmerken niet te vinden, tenzij men de natuur-
lijke verwantschappen geheel zou willen verbreken.

Zoo b. v. vindt men driereijige tanden bij Barbus, Rohtee, Catla, Luciosoma,
Opsarius, Rasborichthys, enz; tweereijige tanden bij Meda, Aspius, Gobio, Argy-
reus, Phoxinus, enz : Éénreijige tanden bij Tinca, Aulopyge Acanthobrama, Rhodeus ,
Esomus, enz., geslachten, welker natuurlijke rangschikking eene geheel andere is.

In de voeldraden vindt men die kenmerken nog minder en zelfs zijn deze, op zich
zelve genomen, niet voldoende bij de vaststelling van de geslachten, vermits bij meer-
dere natuurlijke geslachten, zooals Cyclocheilichthys , Hypselobarbus , Systomus, Lu-

26:

ciosoma, vier, twee of geene voeldraden bij de soorten van hetzelfde geslacht wor-
den aangetroffen.

Dezelfde moeijelijkheden doen zich voor, wanneer men de rangschikking beproeft
naar andere kenteekenen, b. v. de lengte der rugvin en aarsvin, de beschubbing,
de plaatsing en grootte der mondopening, de grootte der kieuwopening, de gedaante
van den snuit, het verloop der zijlijn, enz.

Andere kenteekenen nog, van welke misschien met nut gebruik gemaakt zou kun-
nen worden, zooals de bijzonderheden der kaak- en lipvorming, de gedaante der voorste
onderoogkuilsbeenderen, de schubbige rugvinscheede, enz. zijn op verre na niet van
alle geslachten bekend en men stuit daarom bij de toepassing dier kenmerken spoe-
dig op onzekerheden, welke niet op te heffen zijn.

Het is mij voorgekomen, dat van de geaardheid van den achtersten onverdeelden
rugvinstraal nog het meeste partij te trekken is bij eene algemeene verdeeling
der Amblygastri.

Ik heb ze daarnaar gesplitst in Acanthophori en Anacanthonoti. Met aanwezen
of niet aanwezen van een’ rugdoorn stemt nog het meest, ofschoon niet volko-
men, met de overige natuurlijke verwantschappen overeen en heeft het praktische
nut van eene gemakkelijke herkenbaarheid. Ook hier evenwel doen zich over-
gangen voor, ofschoon, voor zoover mij bekend is, slechts bij de geslachten La-
beobarbus en Systomus, waar de rugdoorn bij enkele soorten zoo weinig ontwik-
keld is, dat zijne beenige natuur betwijfeld kan worden.

Tot de van een’ rugdoorn voorziene geslachten behooren Racoma McCl. , Schizo-
thorax Heck., Balantiocheilos Blkr, Amblyrhynchichthys Blkr , Albulichthys Blkr,
_Hampala V. Hass , Hypselobarbus Blkr, Systomus McCl., Cyclocheilichthys Blkr,
Barbus Cuv., Labeobarbus Rüpp., Hemibarbus Blkr, Pseudophoxinus Blkr, Rohte-
ichthys Blkr, Rohtee Syk., Acanthobrama Heck., Rhodeus Ag, Chanodichthys
Blkr, Pseudoculter Blkr, Hemiculter Blkr, Aulopyge Heck. en Meda Gir., de
beide laatste hoogst merkwaardig door schubloos ligchaam.

Ik heb die geslachten verder gerangschikt naar het al of niet beschubt zijn des
ligchaams, de gedaante der aarsschubben, van de lippen, kieuwopening, snuit,
bekspleet, onderoogkuilsbeenderen, rugvin en aarsvin, naar het getand of niet getand
zijn van den rugdoorn, het al of niet bestaan van een ooglidvlies, de rangschikking
en bijzondere vormen der tanden, enz.

De geslachten der Anacanthonoti zijn nog aanmerkelijk talrijker dan die der
Acanthophori.

Twee dier geslachten zijn opmerkelijk wegens de aanwezigheid van zeshoekige
cellen of wratachtige verhevenheden op de kaken zelve met gelijktijdige schublooze
borststreek. Deze geslachten zijn Chedrus Swains. en Plargyrus Raf.

Eene andere rei van geslachten doet zich opmerken door platte, min of meer

264

lepelvormige onderkaak. Zij zijn overigens ook verwant door algemeenen habitus,
platten snuit, min of meer achterstaande oogen en tandenstelsel. Hiertoe behooren
Catla Val, Thynnichthys Blkr, Hypophthalmichthys Blkr en Amblypharyngodon
Blkr (Mola Heck.)

Eene derde rei van geslachten der Anacanthonoti is kenbaar aan slank ligchaam,
met lagen rug en boven de aarsvin ingeplante rugvin. Luciosoma Blkr, Perilampus
McCl. en Esomus Sws. behooren hiertoe. Ook het geslacht Devario Heck. is aan
deze rei verwant en houdt het midden tusschen haar en de rei van Catla.

Eene vierde natuurlijke rei laat zich zamenstellen uit een aantal geslachten, welke
met elkander gemeen hebben een fijn beschubt ligchaam, met vleezigen snuit en
korte vóór de aarsvin geplaatste rugvin en evenzoo korte aarsvin. Zij hebben alle
ook slechts één- of tweereijige tanden. Hiertoe breng ik Tinca Cuv., Argyreus
Heck., Chrosomus Raf, Tiaroga Gir, Phoxinus Ag. en Phoxinellus Heck. , het
laatste geslacht weder zeer opmerkelijk door de afwezigheid van schubben, behalve
alleen op de zijlijn.

Aan deze rei sluiten zich natuurlijk eenige geslachten met grootere schubben ,
zooals Sarcocheilichthys Blkr, Gobio Cuv. en Cirrhina Cuv.

Bij nog eene andere rei zijn kop en snuit neergedrukt , het ligchaa m slank, de rug
laag en de rugvin kort en voor de aarsvin gelegen. Mijne geslachten Leptobarbus,
Gnathopogon, Pseudorasbora, Rasbora en Rasborichthys zijn daartoe te rekenen.

De overblijvende geslachten der Anacanthonoti kunnen nog tot twee andere,
minder scherp gescheidene, groepen worden gebragt.

Die der eene groep hebben met elkander gemeen eene wijde tot onder de oogen
reikende bekspleet, eene min of meer veelstralige aarsvin, eene zeer gebogene zij-
lijn en een’ spitsen snuit met eindstandige mondopening. Ik het gemeend hier-
toe te moeten brengen Elopichthys Blkr, Opsarius McCl. en de uiterst na aan el-
kander verwante genera Aspius Ag., Gila Baird Gir. en Ptychocheilus Ag.

Jij de geslachten der andere groep is de bekspleet minder groot, soms zelfs
klein en de snuit meer bol en vleezig. Zij zijn in meerdere of mindere mate ver-
want aan Aspius en eene scherpe afscheidingslijn is niet te stellen.

Het is in deze beide laatste groepen vooral, dat ook de scherpe bepaling der ge-
slachten uiterst moeijelijk is, en even als Gila en Ptychocheilus nog eene nadere
beproeving op Aspius behoeven, is het noodig, dat de grenzen der geslachten Abra-
mis Cuv., Luxilus Raf., Alburnus Heck., Hybopsis Ag., Leucosomus Heck., Ce-
ratichthys Baird, Semotilus Raf., Leuciscus Klein, Scardinius Bp., Alburnops Gir. ,
Cyprinella Gir. en Codoma Gir., hieronder nog als genera opgebragt, scherper wor-
den vastgesteld, dan thans geschied is, om ze definitief als natuurlijke geslachten
te kunnen beschouwen, en zulks niettegenstaande meerdere andere der in den nieu-
weren tijd opgestelde geslachten reeds tot de hierboven genoemde zijn teruggebragt.

265

Hieronder heb ik beproefd, van alle de in dezen arbeid aangenomene geslach-
ten der Barbinen een diagnostisch overzigt te geven.

Ten opzigte der geographische verbreiding van de geslachten der Barbinen ver-
oorlooft de tegenwoordige staat der wetenschap de volgende gevolgtrekkingen.

Eigen aan Noord-Amerika zijn Meda, Luxilus, Leucosomus, Alburnops, Cy-
prinella, Plargyrus, Semotilus, Ptychocheilus, Gila, Hybopsis, Ceratichthys, Tia-
roga, Argyreus en Chrosomus.

Aan beide halfronden gemeen zijn slechts leuciscus, Alburnus en Gobio , zoo-
dat alle overige geslachten eigen zijn aan de oude wereld.

Van die geslachten komen uitsluitend voor in Europa: Aulopyge, Scardinius,
Phoxinus en Phoxinellus.

Van Afrika is geen geslacht bekend, hetwelk niet tevens in Europa of Azië voor-
komt, ten zij misschien het mij volstrekt onbekende geslacht Opsaridium Peters.

Europa, Afrika en Azië bezitten gemeenschappelijk: Barbus, Labeobarbus en
Alburnus.

Europa bezit gemeenschappelijk met Azië alleen: Rhodeus, Abramis, Aspius,
Tinca en Chela.

Azië heeft gemeen met Afrika, maar niet met Europa: Systomus en Opsarius.

Alle overige geslachten zijn aan Azië eigen, doch velen komen uitsluitend voor
op de Aziatische eilanden, in Japan en den Indischen Archipel.

Azié’s Vastland heeft met de Japansche eilanden gemeen slechts het geslacht
Opsarius, en met de Soenda-eilanden: Labeobarbus, Systomus, Balantiocheilos ,
Amblyrhynchichthys, Hampala, Thynnichthys, Rasbora, Luciosoma, Chela en Ma-
crochirichthys.

Aan de Japansche eilanden zijn eigen: Hemibarbus, Sarcocheilichthys, Pseudo-
rasbora en Gnathopogon.

Aan de Soenda-eilanden eindelijk zijn eigen: Gyclocheilichthys, Albulichthys,
Rotheichthys, Leptobarbus en Rasborichthys.

De geslachten der Barbinen laten zich overzien als volgt:

1 Amblygastri. Venter ante pinnas ventrales non cultratus.
1. Acanthophori. Pinna dorsalis spina armata.
a Corpus squamosum.
6 Squamae anales squamis ceteris parvis majores. Spina dorsalis dentata. Carr
rostrales et supramaxillares.
6 Labium inferius lobatum.
Racoma McCl.

6 Labium inferius non lobatum. Dentes cochleariformes 2.3,5/5.8.2.

Schizothorazx Heck.

266

6’ Squamae anales squamis ceteris non majores.

ó Apertura branchialis verticalis angustior sub operculo desinens. Spina dorsi
serrata. Cirri nulli. Labium inferius a toto maxillae margine pendulum
saccum postice tantum apertum efficiens. Dentes uncinato- cochleariformes
2.3.5/5.8.2, Squamae magnae. Dorsum angulatum.

Balantiocheilos Blkr.

ó' Apertura branchialis lata sub praeoperculo vel sub oculo desinens.

+ Oculi maxima parte membrana palpebrali velati. Spina dorsi serrata. Cirri
nulli. Squamae magnae. Dorsum angulatum. Maxilla inferior symphyst
tuberculo hamata.

o Rostrum truncatum. Ossa supramaxillaria apicem rostri attingentia ibi-
que ossa intermaxillaria retracta occultantia. Os suborbitale anterius
calceiforme. Pinna caudalis basi tantum squamosa. Dentes aggregati
cuneiformes 2.3.4/4.3.2.

Amblyrhyachichthys Blkr.

o Rostrum convexum non truncatum. Ossa supramaxillaria apicem rostri
non attingentia. Os suborbitale anterius pentagonum. Pinna caudalis
dimidio basali tota squamosa. Dentes incisivi scalpriformes 2 3.4/4,3.2.

Albulichthys Blkr.

+ Oculi non velati.
o Pinna analis pauciradiata.
aa Rictus magnus obliquus. Maxilla superior et apertura branchialis sub
oculo desinentes. Cirri 2 supramaxillares. Spina dorsi dentata. Squa-
mae magnae. Dentes cochleariformes 1.3.5/5.8.1.

Hampala V. Hass.

bb Rictus parvus vel mediocris ante oculum desinens.
+ Rostrum genaeque tuberculis vel verrucis obsitae. Rostrum conicum.
Spina dorsalis gracilis edentula. Cirri 4, vel 2, vel nulli.

Hypselobarbus Blkr (subg. Mypselobarbus, Gonoprok-
topterus et Tambra Blkr.

* Rostrum genaeque tuberculis vel verrucis nullis.
^ Squamae magnae vel mediocres.
* Os suborbitale anterius pentagonum apice acuto sursum spectans.
Suleus postlabialis utroque latere margini oris parallelus, isthmo a
sulco lateris oppositi separatus. Os anticum vel subanticum, Squa-

267

mae magnae. Cirri 4, vel 2, vel nulli. Spina dorsalis den-
tata vel edentula. Dentes non aggregati triseriati 8 ad 10.

Systomus McCl. (subg. Barbodes, Capoëta et Systomus Blkr)

^ Ossuborbitale anterius trigonum apice acuto antrorsum spectans

vel elongatum. Suleus postlabialis unicus margini oris parallelus.

x Spina dorsalis dentata. Rostrum conieum. Dentes cochlearifor-
mes vel subcochleariformes 7 ad 10 triseriati.

I Pinna dorsalis basi vagina squamosa. Dorsum elevatum an-

gulatum. Genae striis numerosis transversis parallelis V. 2/9.

Cyclocheilichthys Blkr (subg. Cyclocheilichthys, Siaja et
Anematichthys Blkr.)

I' Pinna dorsalis basi non squamosa. Dorsum humile. Cirri 4.
Barbus Cuv.
Xx’ Spina dorsalis edentula. Squamae magnae. V. 2/8.
I Cirri 4. Dentes cochleariformes vel subcochleariformes 7
ad 10 triseriati,
Labeobarbus Rüpp.
I' Cirri 2, supramaxillares tantum. Dentes acuti uniseriati 4/4.
Hemibarbus Blkr.
^' Squamae parvae. Cirri nulli.
* Spina dorsalis edentula. Pinna dorsalis basi alepidota. Dentes
contusoril 5/4.

Pseudophovinus Dlkr.
*' Spina dorsalis dentata. Apertura branchialis sub oculo desi-

nens. Pinna dorsalis squamosa. Dentes uncinato-cochlearifor-
mes 2.3.5/5.3.2.
Rohteichthys Blkr.
o' Pinna analis elongata vel subelongata , pluri-ad multi-radiata. Cirri
nulli. Os anticum vel subanticum.

aa Spina dorsalis dentata, Squamae parvae. Dentes cochlearifor-
mes 2.3.5/5.3.2.

Rohtee Syk. 2 Osteobrama Heck.

bb. Spina dorsalis edentula. Squamae mediocres vel parvae.
+ Corpus oblongum. Rostrum convexum. Dentes 5/5.

268

^ Linea lateralis basi pinnae caudalis desinens. Squamae parvae vel medio-
cres, Dentes contusorii.

Acanthobrama Heck.

^ Linea lateralis corpore antice tantum conspicua. Squamae magnae. Dentes
cultriformes.

Rhodeus Ag.

# Corpus subelongatum. Rostrum valde acutum. Squamae mediocres.
Linea lateralis parum curvata.
^ Maxilla inferior non prominens. Dorsum angulatum. Rostrum porrectum.

Chanodichthys Blkr.
^' Maxilla inferior prominens. Dorsum humile. Rostrum breve.
Pseudoculter Blkr.

t" Corpus elongatum. Rostrum breve. Squamae mediocres vel parvae.
Linea lateralis valde curvata.

Hemiculter Blkr.

b. Corpus alepidotum.
6 Spina dorsalis dentata. Rictus parvus. Nares utroque latere simplices. Cirri
4. Dentes scalpriformes 4/4.

Aulopyge Heck.

6 Spina dorsalis edentula. Rictus sub oculo desinens. Cirri nulli. Dentes pre-
hensiles 1.4/4.1.

Meda Gir.

2. Anacanthonoti. Spina dorsalis nulla. Corpus squamosum.
a Maxillae tumidae poroso-verrucosae seu lacunosae. Regio thoraco-gularis ale-
pidota. Squamae magnae. Cirri nulli.
5 Ossa humeralia valde evoluta nuda. Pinna dorsalis post ventrales incipiens.
Dentes uncinato-contusoriü 4.5/5.4.

Chedrus Swns. = Pachystomus Heck. ex parte.

9' Ossa humeralia normalia. Pinna dorsalis supra ventrales incipiens. Dentes
compressi prehensiles 2.4/4.2,

Plargyrus Raf. = Hypsolepis Baird.

b. Maxillae cute laevi tectae.
9 Maxilla inferior depressa cochleariformis. Cirri nulli. Rostrum depressum.
Os anticum. Dentes aggregati vel molares triseriati.
6 Pinna dorsalis multiradiata, analis pauciradiata. Squamae magnae.
Suleus postlabialis unicus. Labium inferius a toto maxillae margine
pendulum. Dentes aggregati 9.4.5/5.4.2

Catla Val. = Gibelion Heck. ex parte.

ó' Pinna dorsalis pauciradiata. Squamae parvae. Oculi posteri vel inferi.
1 Pinna analis multiradiata pinna dorsali longior. Opercula radi-
atim’ rugosa.

Hypophthalmichthys Blkr.

t Pinna analis pauciradiata pinna dorsali brevior. Opercula non rugosa.
9 Pinna dorsalis supra vel ante pinnas ventrales i incipiens. Dentes
aggregati facie masticatoria oblique truncati plani 2.4.5/5.4.2.

Thynnichthys Blkr.

o" Pinna dorsalis post pinnas ventrales incipiens. Dentes molares facie
niasticatoria oblongo-rotundati et transversim rugosi 1.2.3/8.2.1.

Amblypharyngodon Blkr = Mola Heck.

6’ Pinnae dorsalis et analis elongatae multiradiatae, dorsalis magna parte
anali opposita. Cirri nulli.
6 Squamae magnae. Corpus oblongum elevatum. Linea lateralis valde
curvata lineae ventrali convexae approximata.

Devario Heck.

Pinna dorsalis pinnae anali tota vel ex parte opposita. Dorsum humile.
Squamae magnae. Oculi post vel infra apicem rostri siti.

Rictus latus obliquus sub oculo desinens. Pinnae dorsalis et analis pau-
ciradiatae breves, pectorales elongatae. Cirri 4 carnosae vel nullae.
Dentes subo lens vel voratorii 2.4.4/4.4.2, vel 2.4.5/5.4.2

Luciosoma Blkr (subg. Luciosoma et Trinematichthys Blkr).

o Rictus parvus ante oculum desinens. Cirri 4, supramaxillares rigidi
setacel.
f Linea lateralis valde curvata lineae ventrali convexae approximata.
Pinnae dorsalis et analis pluri- ad multiradiatae, pectorales non elon-
gatae.

Perilampus M«Cl.

+ Linea lateralis nulla. Cirri rostrales cirris supramaxillaribus approximati.
Pinnae dorsalis et analis pauciradiatae breves, pectorales elongatae. Dentes
acuti vix curvati 5/5.

Esomus Swns. = Nuria Val.

Squamae parvae. Rostrum carnosum. Pinnae dorsalis et analis pauciradiatae, dor-
salis tota ante analem sita.
ó Cirri 2, supramaxillares.
+ Os terminale. Corpus oblongum compressum dorso elevato angulato.
Dentes clavati 4/5.
Tinca Rond. Cuv.

i Os inferum. Corpus elongatum fusiforme dorso humili Dentes raptatorii
uni- vel biseriati 1.4/4.2, vel 2.4/4.2, vel 4/4.
Argyreus Heck. = Rhinichthys Ag-= Agosia Gir.

; Cim nulli. Corpus elongatum fusiforme.

i Corpus ubique squamosum. Linea lateralis vix curvata. Os terminale.
o Dentes leviter uncinati facie masticatoria gracili 5/5. Squamae mem-
branaceae. à

Chrosomus Raf.

v Dentes raptatorii facie masticatoria nulla 1.3/3.1. Isthmus latissimus.
Tiaroga Gir.

9" Dentes raptatorii 2.4/4.2, vel 2.5/4.2. Rostrum obtusum convexum.

Phowinus Rond. Ag.

+ Corpus linea laterali antice tantum squamosum, squamis uniseriatis.
o Dentes contusorii 5/4. Rostrum obtusum convexum. Os terminale.

Phovinellus Heck.

Squamae magnae. Rostrum carnosum. Pinnae dorsalis et analis breves, dor-
salis ante ventrales incipiens et longe ante analem desinens. Rictus parvus.
o Cirri 2 rostrales tantum. Rostrum non porrectum.
Cirrhina Cuv.
/ Cirri 2 supramaxillares tantum. Rostrum porrectum, Dentes raptatorii 2.5/5.2,
vel 2.4/4.1, vel 3.5/5.2.

Gobio Cuv.
6” Cim nulli. Rostram valde carnosum elevatum. Linea lateralis
rectiuscula. Pinna dorsalis ante ventrales incipiens.

Sarcocheilichthys Blkr.

07" Rostrum acutum depressum. Corpus elongatum dorso humilt,
Pinna dorsalis pauciradiata ante analem sita.
6 Pinna dorsalis supra vel vix ante pinnas ventrales incipiens.
Squamae magnae. Pinna analis pauciradiata.
+ Cirri 4, rostrales et supramaxillares. Labia gracilia. Rictus me-
diocris obliquus. Maxilla inferior symphysi tuberculo nullo.
Linea lateralis curvata. Dentes cochleariformes facie masti-
catoria pluricrenulata 2.3.5/5.9.2.

Leptobarbus Blkr.

T Cirri 2, supramaxillares tantum. Rictus mediocris obliquus.
Linea lateralis rectiuscula. DentesP bve at»

Gnathopogon Blkr.

+” Cirri nulli. Labia valde carnosa. Os superum, rictu brevissini
vert-icali. Linea lateralis rectiuscula. Dentes uncinato-com-
pressorii 5/5.

Pseudorasbora Blkr.
6’ Pinna dorsalis post pinnas ventrales incipiens. Cirri nulli. Os
anticum, rictu mediocri. Dentes bi- ad tri-seriati.

+ Pinna analis pauciradiata. Squamae magnae. Maxilla superior
symphysi incisura tuberculum inframaxillare symphysiale reci-
piente. Oculi non velati. Linea lateralis lineae ventrali approxi-
mata. Dentes subcochleariformes uncinati,

Rasbora Blkr.

+ Pinna analis multiradiata dorsali multo longior. Squamae me-
diocres. Maxilla superior symphysi incisura nulla. Ocui mem-
brana palpebrali maxima parte velati. Linea lateralis vix curva-
ta. Dentes cultriformes.

Rasborichthys Blkr.
07" Rictus magnus obliquus sub oculo desinens. Pinna analis pluri-
radiata. Linea lateralis valde curvata. Rostrum acutum. Os anticuu:.

6 Ossa nasalia valde evoluta. Maxilla inferior symphysi tubercuu
hamata. Vesica natatoria triloba. Corpus elongatum. Squamac
parvae vel mediocres. Cirri nulli. Rostrum porrectum.

272
Elopichthys Blkr.

6” Ossa nasalia normalia.
+ Dentes pharyngeales biseriati, raptatorit. Cirri nulli. Pinna dorsalis post
ventrales incipiens.
o Maxilia superior symphysi emarginata, inferior prominens symphysi
tuberculo incisuram intermaxillarem intrante. Corpus elongatum. Cau-
da gracilis. Squamae magnae vel mediocres. Dentes cylindrici. — —

Aspius Ag.

o' Squamae parvae vel mediocres inaequales. Corpus elongatum cauda
gracili. Dentes compressi. Maxilla inferior hamata?

Gila Baird Gir. = Zigoma Gir. = Cheonda Gir.

9" Squamae mediocres inaequales. Labia carnosa. Corpus oblongum vel
elongatum. Cauda robusta. Dentes facie masticatoria nulla. Isthmus
mediocris.

Ptychocheilus Ag. = Clinostomus Gir.

+ Dentes pharyngeales voratorii triseriati 2.8.5/5,9.2, vel 2.3.4/4.5.2.
Venter convexus dorso non humilior. Cirri 4, vel 2, vel nulli. Squamae
magnae vel mediocres. Linea lateralis valde curvata.

Opsarius McCl. (subg. Shacra, Bendilisis, Opsarius Blkr).

077" Rostrum convexum non depressum. Squamae magnae vel mediocres. Pinna
dorsalis brevis.

6 Pinna analis multiradiata elongata dorsali multo longior; dorsalis post pinnas
ventrales incipiens. Squamae magnae. Cirri nulli. Corpus valde elevatum.
Dentes uni- vel biseriati.

o Linea lateralis leviter curvata. Venter post ventrales carina alepidota.

Abramis Cuv. = Blicca Heck. = Ballerus Heck. = Blc-
copsis Heck.
o' Linea lateralis valde curvata.

Luxilus Raf.= Stilbe De Kay zs Richardsomus Gir.

ó' Pinna analis multiradiata dorsali longior. Corpus subelongatum, dorso non
elevato. Maxilla superior symphysi incisura tuberculum maxillae inferi-
oris recipiente. Rictus valde obliquus. Pinna dorsalis post ventrales in.
cipiens. Venter post ventrales carinatus. Linea lateralis valde curvata.

273

Alburnus Rond , Heck. = A/buraellus Gir. = Leucaspius
Heck., Kner.

6” Pinna analis non elongata, dorsali brevior ad vix longior.

1 Rostrum valde convexum truncatiusculum ante os prominens. Pinna dor-
salis supra ventrales incipiens. Squamae magnae. Cirri 2 supramaxil-
lares vel nulli. Linea lateralis rectiuscula.

Hybopsis Ag. (Subg. Hyhopsis Ag., Hudsonius Gir.)

1 Rostrum non truncatum, non ante os prominens. Pinna dorsalis ante vel
supra initium analis desinens.
9 Cirri 2, supramaxillares. Squamae magnae. Corpus elongatum vel sub-
elongatum.
aa Rictus sat magnus. Linea lateralis curvata. Dentes biseriati.
Leucosomus Heck. = Cheilonemus Baird Pogonichthys
Gir. = Moeomis Gir,

bb Rictus mediocris. Linea lateralis rectiuscula. Dentes uniseriati.
Ceratichthys Baird.

9 Cirri nulli. Squamae magnae vel mediocres. Dentes uni- vel biseriati.
Corpus oblongum vel elongatum.

aa Rictus sat magnus. Pinna dorsalis post ventrales incipiens. Oculi superi.
Genae elevatae. Linea lateralis parum. curvata.

Semotilus Raf. (gen. Leucosomus Heck. valde affin.).

bb Rictus mediocris vel parvus. Corpus oblongum vel elongatum.

f Pinna dorsalis supra vel vix post ventrales incipiens. Linea lateralis
parum ad valde curvata. Squamae magnae vel mediocres.

Leuciscus Rond., Klein — Leucos Heck. = Squalius Bp.
" = Telestes Bp. = Guns drs

1’ Corpus oblongum. Squamae magnae. Linea lateralis mediocriter cur-
vata. Pinna dorsalis post pinnas ventrales incipiens.

Scardinius Bp. = Idus Heck.
1^ Squamae magnae deciduae. Rostrum incrassatnm ante os prominens.
Pinna dorsalis supra ventrales incipiens. Linea lateralis rectiuscula.
Alburnops Gir.

i^ Squamae altae breves. Rictus brevis. Linae lateralis mediocriter
curvata. Pinna dorsalis supra vel vix post ventrales incipiens.

274

Cyprinella Gir.

+?” Squamae mediocres. Maxillae aequales. Linea lateralis parum
curvata. Pinna dorsalis flo post ventrales incipiens. Isthmus Jpa
sat latus. Dentes 4/4.

Codoma Gir.

II Oxygastri. Venter ante pinnas ventrales cultratus. Corpus squamosum. Pinnae;
analis elongata, dorsalis brevis. Cirri nulli.
l. Pinna dorsalis spina armata. Pinnae pectorales mediocres.
a. Spina dorsalis serrata. Corpus oblongum , dorso rostroque angulatis. Squamae
parvae. Linea lateralis rectiuscula. Dentes compressi facie masticatoria
obliqua truncata plurituberculata 2.2.4/4.2.2.

Smiliogaster Blkr.

b. Spina dorsalis edentula. Corpus elongatum dorso humili. Pinna dorsalis ven-
trales inter et analem sita. Squamae mediocres vel parvae. Linea lateralis
valde curvata. Vesica aérea triloba.

Culler Basil.

2 Pinna dorsalis spina nulla, anali tota vel ex parte opposita. Pinnae pecto-
rales elongatae. Rictus valde obliquus.
a. Linea gulo-ventralis regulariter convexa. Linea lateralis valde curvata.
6 Corpus oblongum. Rictus brevis. Maxilla superior symphysi non emargi-
nata, inferior symphysi non tuberculata. Squamae mafjüae, subae uales, EN
nuchales longe post oculum rejéctae. Dentes voratorii 2.4.5/5.4.2. n

Laubuca Blkr.

6’ Corpus oblongum vel elongatum. Squamae magnae vel parvae, inaequales,
nuchales supra oculum incipientes. Maxilla superior symphysi incisura
tuberculum maxillae inferioris recipiens. Dentes raptatorii bi-vel triseriati
2.4.5/5.4.2. vel 2.5/5 2 vel 4.4/4.4.

Chela Buch. = Pelecus Ag. = Opionce Me 4
b. Linea gulo-ventralis post axillam valde emarginata. Linea lateralis parum
curvata.

ô Corpus elongatum. Squamae parvae. Rictus magnus subverticalis, Dentes
voratorii subcochleariformes 4.4/4.4. Pinnae pectorales elongatae.

Macrochirichthys Dlkr.

275

Species Barbinorum hucusque cognitae.

RacontaslabiajasMeGlh 22. V ., . . … 2: codant «eyes! «Afghanistan.
ES SP MCO ay. al on ve te en ete Me ve, Afghanistan:
r Edeniana Blkr = Schizothorax Edeniana McCl. . . Afghanistan.
v Ritchieana Blkr = Schizothorax Ritchieana Mcp . Afghanistan.
Schizothorax esocinus Heck, v bare Je tu, Adfohaniy Cashmir.

#- PuMicroporon Merkel pi enr acne y arro ner Casimir.
men pplannironss Leche te Gaiety „sr en var ve enter vn Cashmir:

We oelumEleckarsgatn. dte) ols mU amd xt. Gashmir.
ye intermedius, MeClar RR . . Afghanistan.
v ? barbatus Blkr = Schizothorax DS McCl. . . Afghanistan.
v ? gobioides Blkr = Racoma gobioides McCl. . . . . Afghan. (Bamean fl).
* Balantiocheilos melanopterus Blkr = Barbus melanopterus Blkr
= Systomus melanopterus Blkr. . . . . . Sumatra, Borneo, Siam.
$ abel. truncatus Blkr = Barbus lus Blk
= Systomus truncatus Blkr. . . . . Sumatra, Borneo, Siam.
23 Lil Rte albuloides Blkr 2 Systomus Abe Blkr. . Sumatra, Borneo, Siam.
* Hampala ampalong Blkr— Capoeta ampalong Blkr. . . . Borneo, Sumatra.

* v macrolepidota V. llass.— Capoeta macrolepidota Val.
= Scaphiodon macrolepidotus Heck. = Systomus macro-

lepidotus Heck. . . : . Jav., Sum., Born., Pin., Tenss.
Hypselobarbus (Hypselobarbus) ius dul Bile — hen mus-
sullahSykis $^. . Deccan.
v ? ( v ) nancar Blkr = rumes nancar TIME Gibe-
lion, naucar Heck. .. . . . Bengala.

H enon ro opie) kolus Blkr = none "dine Syk.
zi Systomuskolus Heck. = Capoéta kolus Blkr.. Deccan.
D E abramioides Heck. — Leuciscus abramioides
Blkr . .. se : . Deccan.
Systomus ? (Barbodes) surkis "Briss Se nes Bub». . Nilus.
v ? (wv) perince Blkr = Barbus perince Rüpp. . . Nilus.
y. ? (vw) intermedius Blkr= Barb. intermedius Rüpp. Nilus.
"^ ? (w) bynni Blkr = Cyprinus bynni Forsk. =
Cyprinus lepidotus Geoffr. = Barbus bynni Val. Nilus. 4
w ? (» ) gobionides Blkr = Barbus gobinoides Val.
(an Barbus pallidus Smith BE) Barbus go-
bioides Heck. at “sae ays). sce Prom»: bon. spei,

276

Systomus (Barbodes) pallidus Blkr = Barbus (Pseudobarbus
pallidus Smith. . . . re Proni on, Spel.
7 ( » ) Burchelli Blkr = Bs ;(Pecodahilius
Burchelli Smith: — + . -) s et s+ oe Brom. bon. spei.
vy . ?(») callensis Blkr = Barbus callensis Val. .. . Algeria.
v. ? (v ) setivimensis Blkr = Barbus setivimensis Val.
= Barbus leptopogon Ag.? . . . . . Algeria.
” ( » ) labecula Blkr = Barbus labecula Val. . . Palaestina.
v P(w)lacerta Blkr= Barbus lacerta Heck. — . . Syria.
y P (w) perniciosus Blkr = Barbus perniciosus Heck. Syria.
vy ? (wv) pectoralis Blkr = Barbus pectoralis Heck. . Syria.
» ? (»" ) chalybatus Blkr = Cyprinus calybatus Pall.
= Barbus chlybatus Heck. . . . . : . Mar. casp.
7 ( ” ) arabicus Blkr = Cyprinus arabicus Ehr. =
Arabia Barbus arabicus Val. . . . . . Arabia.
" ( ” ) kersin Blkr= Barbus kersin Heck. . . . Syria.

2 ( » ) rajanorum Blkr = Barbus rajanorum Heck. Syria.
7 ( » ) Duvaucelü Blkr = Barbus Duvaucelii Val. . Bengala.
y ( ” ) capito Blkr = Cyprinus capito Pall. = Bar-

bus capito Val. . . . ; 587 Georgia
7 ( » ) clavatus Blkr = Barbus Blasius Mc. eve

prinus chagunio Buch. sec. McCl. (1845); an

potius spec. Cyclocheilichthys.? |. . . . Bengala.
» ? (») spilopholus Blkr= Barbus spilopholus McCl.

= Cyprinus chagunio Buch. sec. McCl. (1839);

an Cyclocheilichthys? vel gen. propr.? . . Bengala.

i ( » ) deliciosus Blkr = Barbus deliciosus McCl. . Assam.

" ( ” ) kadoon Blkr- Russ No. 260. . . . . Hindostan.
7 ( 7 ) gibbosus Blkr= Barbus gibbosus Val . . Hindostan.
2 ( ” ) subnasutus Blkr = Barbus subnasutus Val. Hindostan.

7 ( » ) kakus Blkr = Kakoo v. Karoo Russ. No. 205

= Barbus kakus Val. - . (1. eos Hindostan,
" ( " ) chrysopoma Blkr= Barbus chrysopoma Val. Hindostan.
( » ) roseipinnis Blkr = Barbus roseipinnis Val. . Hindostan.
" ( 7 ) Polydori Blkr = Barbus Polydori Val . . Hindostan.
V ( » ) sarana Blkr = Barbus sarana Val. . . . Hindostan.
" ( ” ) kunnamo Blkr= Kunnamo Russ. No. 204 =

Cyprinus sarana Buch. = Barbus sarana Val.

exparte = Barbus kunnamvo Heck. . . . Hindostan.

[* 3

Systomus (Barbodes) immaculatus Blkr Systomus immaculatus

MeCl. = Barbus immaculatus Heck. = Cyprinus
MacClellandi Val.= Barbus MacClellandi Val. Assam.
( ” ) gardonides Blkr = Barbus gardonides Val. . . Bengala.

? ( » ) sada Blkr = Cyprinus sada Buch. = iunt

chus fimbriatus McCl.= Barbus sada Val. =
Rohita? fimbriata Heck. . . . * Bengala.
( » ) rododactylus Blkr= Barbus dde ‘McCl. Assam.

( » ) micropogon Blkr= Barbus micropogon Val . Hindost. (Mysore)

( » ) deauratus Blkr = Barbus deauratus Val. . . Cochin-China.
(‚vw ) carassioides Blkr= Barbus carassioides Heck.
(descr. mihi ignota). . . . Borneo.

v ) balleroides Blkr = Barbus Halleroides Val. . Archip. sundaic. ??
v ) Schwanefeldi Blkr = Barbus Schwanefeldii Blkr. Sumatra, Borneo.

(
(
(Cry belinkaBBIkE S yv . Sumatra.
( 7 ) amblycephalus Blkr= te Borneo.
( ” ) erythropterus Blkr = Barbus erythropterus Blkr. Java, Borneo.
( ” ) bramoides Blkr = Barbus bramoides Val. = Bar-
bus bremoides Val. = Barbus wadon Blkr. . Java.
( » ) javanicus Blkr = Barbus javanicus Blkr. . Java, Sumatra.
) koilometopon Bikr = Barbus koilometopon Blkr. Java.
( " ) gonionotus Blkr= Barbus gonionotus Bkr. . Java,
) Huguenini Blkr = Barbus Huguenini Blkr. . Sumatra.
( ” ) hypselonotus Blkr= Barbus hypselonotus V.
Hass. = Barbus hypocoenatus Bull. Féruss.
1824 (err. typogr) . . . Java.
( 7 ) macrophthalmus Blkr= Barb. En ne Blkr. Java.
( ” ) platysoma Blkr.= Barbus platysoma Blkr. . Java.
(7) ad une Blkr= Barbus rubripinna V. Hass.
= Barbus rubripinnis Val.= Barbus orphoides
val Barbus gardonides Val. (specim. javan.)
= Barbus sarananella Blkr.-. . . . . . Java, Siam.
n ) bunter Blkr= Barbus bunter Blkr. , . . Java.
| ) tetrazona Blkr= Barbus tetrazona Dlkr. . . . Borneo.
v ) lateristriga Blkr= Barbus lateristriga Val. . . Jav., Sum., Born,

v ) obtusirostris Blkr = Barbusobtusirostris V. Hass. Java.
£r ) maculatus Blkr= Barbus maculatus V. Hass. =
Barbus binotatus Kuhl. = Barbus oresigenes Blkr

—— ON TAA A A —
=

Jank.,

) fasciatus Blkr = Barbus fasciatus Blkr. . . Sumatra, Banka, Borneo.

Piltn.

278

= Barbus blitonensis Blkr= Barbus kusanensis .
Blkr = Barbus polyspilos Blkr. Jav., Bali., Sum., Bilit., Bank., Bint., Nias, Born.
* Systomus (Barbodes) goniosoma Blkr. . . . . . Sumatra.
* vr. ( " ) marginatus Blkr = Barbus are Val. . Java, Sumatra.
» ? (Capoëta) beso Blkr = Varicorhinus beso Rüpp. =
Systomus beso Heck. = Labeo varicorhinus Val. Nilus.
v (v) luteus Blkr= Systomus luteus Heck. . . . Syria.
v (» ) albus Blkr= Systomus albus Heck. . . . Syria.
v (v ) amphibius Blkr = Capoéta amphibia Val. =
Scaphiodon amphibia Heck. . . . . : Hindostan.
v (»w) chola Blkr = Cyprinus E Buch. toca
chola McCl. = Capoëta chola Blkr. . . . . Bengala.
v ( * ) chrysosomus Blkr = Systomus chrysosomus McC]. Bengala.
: / (” ) padangensis Blkr Capoëta padangensis Blkr. Sumatra.
3 v (wv ) sumatranus Blkr = Capoëta tetrazona Blkr. . Sumatra.
s vr (vw) brevis Blkr = Capoéta brevis Blkr. : . . . Java.
, v (wv) leiacanthus Blkr = Capoéta javanica Blkr. . Java.
, v (") oligolepis Blkr = Capoëta oligolepis Blkr. . . Sumatra.
v (Systomus) chrysopterus McCl. . . . . . : . Bengala.
" (»*) guganio Blkr= Cyprinus guganio Bo . . Bengala.
v (vw) tictis Blkr = Cyprinustictis Buch. . . . . Bengala.
4» (wv) puntio Blkr= Cyprinus puntio Buch. . . . Bengala.
» (v ) Duyaucelii Blkr= Leuciscus Duvaucelii Val., Poiss.
fig. 491 p. 71 (nec pag. 58 quae spec. plane
diversa.) ep el sue, c EE eek CHES.
w (»*) terio Val. = Cyprinus terio Buch. = Cyprinus
teripungti Buch. = Systomus gibbosus McCl. . Bengala.
. * (" ) sophore McC]. = Cyprinus E Buch. = Bar-

bus sophore Val. . . . . Bengala.
( "v ) phutunio Val. = Cyprinus net Bach. oe
prinus phutunipungto Buch. = Systomus lep-

tosomus MeCl ie ce eT, eo. sb te) EER
" (w ) siamensis Casteln. Mss. . . . . Siam.
. vy (» ) gelius McCl. = Cyprinus gelius Bats Cy-

prinus canius Buch: = Cyprinus ranipungti Buch.
= Systomus canius McCl. . . . . . . . Bengals.
v (w ) ticto McCl. = Cyprinus ticto Buch. = Cyprinus
bimaculatus Buch. ap. McCl. = Rohtee ticto Syk.
= Systomus bimaculatus McCl . . . . . Bengala, Deccan.

* Systomus Gone cosuatis Blkr. =

Wea 377
yo (4
„(wv
uP (y
p (Oa
n? (y
TE CUm
yo (y
VADE (eur
uo (wv
72 NT,

yn (y

Cyprinus cosuatis Buch,

= Cyprinus coswati Buch. = Systomus malaco-

e McCl. =

Leuciscus cosuatis Val.

mahecola Blkr =
presbyter Blkr = Leuciscus presbyter Val.
thermalis Blkr = Leuciscus thermalis Val. .

Leuciscus mahecola

Val.

279

. Bengala.

. Hindostan occid.
. Hindostan occid.

) conchonius Val = Cyprinus conchonius Buch. Bengala.

) pyrrhopterus McCl. . qe d CET

) titius Val. = Cyprinus titius [diae Systomus
tetrarupagus McCl. . Assam.

) stigma Blkr= Leuciscus stigma vie . Mysore.

) sulphureus Blkr= Leuciscus sulphureus Val. . Mysore.

) filamentosus Blkr = Leuciscus filamentosus Val. Hindostan.

) tripunctatus Blkr= Systomus tripunctatus Jerdon. Hindostan.

) pangut Heck. = Rohtee pangut Syk. . Deccan.

)

) binotatus Blkr = Leuciscus binotatus Blyth.
) Waandersi Blkr.

) bulu Blkr.
) lawak Blkr.

armatus Val. =

Barbus Valenciennesi Blkr.

" (») enoplos Blkr= Barbus enoplos Blkr.

n (vw)

. Ceylon.
. Ceylon.

; Java.
. Sumatra, Borneo, Siam.
. Java.
Cyclocheilichthys Gerne dede Blkr = = Barbus

. Java, Sumatra, Siam ?

. Java.

macracanthus Blkr= Barbus macracanthus Blkr.

v (-) repasson, Blkr = Barbus repasson Blkr. . .

» (Siaja) Deventeri Blkr = Capoëta Deventeri Blkr.
) heteronema Blkr = Barbus heteronema Blkr

" (w
7 7
„(wv
(OT

# er apogon obses

nm ("n") Bur Blkr = Systomus apogonides Bike.
» ( » ) janthochir Blkr= Systomus janthochir Blkr.

) macropus Blkr

) microlepis Blkr 2 Capoëta cd Blkr.
) siaja Blkr — Capoéta siaja Blkr =

plos Blkr.

= Systomus apogon Val.

Labeobarbus caninus Blkr. —

barbus Leonhardi

Barbus caninus Val.

_Petenyi Blkr = Barbus Petenyi Heck. =

Bielz.

Canalii Blkr = Barbus Canalii Val.

fucini Blkr= Barbus fucini

Gosta.

Capoëta eno-
LL. . . Sumatra, Borneo.
cet ae apogon Kuhl.
. Jav
. Java.

. Borneo.

Sumatra.
Sumatra.

. Java.

. Borneo.

. Sumatra, Borneo.

. Europa.

Pseudo-

. Europa.
. Europa.

, Sum., Borneo, Banka,

Labeobarbus peleponesius Blkr = Barbus peleponesius Val. =

Barbus peleponensis Heck. . . . . . + . . Europa (Morea).
" canis Blkr = Barbus canis Val = Luciobarbus
canis mied verde e Heard Palasstinn.
longiceps Blkr = Barbus et Val. = Lucio-
barbus longiceps Heck. . . . . . . . . . Palaestina.
/ Kotschyi Blkr = Barbus Kotschyi Heck. . . . Syria.
y grypus Blkr= Barbus e pus Heck. . . |; . Swim
7 nedgia Rüpp. . . . - nisse M oe US,
/ affinis Blkr 2 Barbus affinis Rune Dt

affinis Heck. un] + amie ger he iiet dean cde oe Del DIU
elongatus Blkr = Barbus elongatus Rüpp. = Lu-

ciobarbus elongatus Heck. . . . . . . . . Nilus.
! gorguari Blkr = Barbus gorguari Riipp.= Lucio-
bacbus,porouant Heck eia) Blier pee) zoe LUS,
" capensis Blkr= Barb. (Cheilobarbus) capensis Smith. Prom. bon. spei.
" marequensis Blkr = Barbus (Cheilobarbus) mare-
guensis Smith, «a So A eerie ec dh s atom. bon sner.
n macrolepis Heck. . . . $4.5 ge, oboe: Oa,
" khudree Blkr = Barbus TEILS Syk. : awh: Ae De
D chelynoides Blkr = Barbus x iud MeCl. =
Barbus cheilynoides McCl. . . . . . . . . Bengala.
w macrocephalus Blkr = Barbus macrocephalus McCl. Assam.
n hexagonolepis Blkr = Barbus hexagonolepis McCl. Assam.
n mosal Blkr 2 Cyprinus mosal Buch. = Barbus mo-
sal Val = Barbus megalepis McCl. . . . . . Bengala.
1 tor Blkr = Cyprinus tor Buch. = Tor Hamiltonii
Gr. = Barbus hexastichus McCl.= Barbus tor Val. Bengala.
! progeneius Val.= Cyprinus tor Buch. Coll. sec.
McCl.= Barbus progeneius McCl. . . . . . Bengala.
I putitora Blkr = Cyprinus putitora Buch. = Bar-
bus putitora McCl. . . . . ° pats deen aliehenlns: Chine,
U spinulosus Blkr = Barbus ie McCl. . . China?
E i douronensis Blkr = Barbus douronensis Val =
Barbus dauronensis Heck. . . . . . . . . . Java, Sumatra.
3 soro Blkr = Barbus soro Val. . . . . . . Java, Sumatra:
7 tambra Blkr= Barbus tambra Val. . . . -: . Java
7 tambroides Blkr. |. « te REINO" AVAN (Sumatra,
2 zambezensis Pet. (nomen mihi tantu cognitum). . Africa (Mossamb.)

Barbus vulgaris Flem. = Cyprinus barbus L. = Cyprinus em

Hartm= Barbus communis Cuv.= Barbus fluviatilis Ag. Europa.
Barbus Mayori Val. . Europa.
2 plebejus Bp. = Barbus alerts Bp. . Europa.
2 eques Bp. = Cyprinus barbus? Nardo. . Europa.
" leptopogon Bp. Zet «tte es en se . Europa.
2 scincus Heck. . . Syria.
; ? longus Heck. (descriptio mihi ignota) . Syria.

" barbulus Heck. Bork ees
2 mystaceus Blkr = CH mursa Giildenst.? = Lu-
ciobarbus nuptaceus Heck.

n schejch Blkr = Luciobarbus MU Hem eee

barbus schech Heck. . Syria.
" esocinus Blkr= Luciobarbus esocinus i Hec . Syria.
" xanthopterus Blkr= Luciobarbus xanthopterus Heck. Syria.
n paludinosus Pet. ( nomen mihi tantum cognitum ) . Africa (Mossamb.).
2 gibbosus Pet... ( v [ " " ) - Africa (Mossamb.).
" inermis Pet. ..( ¥ " " " ) . Africa (Mossamb.).
W trimaculatus Pet. ( ” " " ) . Africa (Mossamb.).
" radiatus Pet. ..( v " u " ) . Africa (Mossamb.).

Opsaridium zambezense Pet. (gen. et spec. nom. mihi tantum

. Syria, Persia.

. Syria, Mar. casp.

cogni. . . . - loci ?) . Africa (Mossamb.).
Hemibarbus barbus Blkr — Gobio nee T. Schl. . Japonia.
Pseudophoxinus zeregi Blkr = Phoxinellus zeregi Heck. . Syria.

-—

Rohteichthys microlepis Blkr = Barbus
Systomus microlepis Blkr =

—
—

microlepis Blkr
Rohtee microlepis Blkr

Sumatra, Borneo.

Rohtee Ogilbii Syk = Osteobrama Ogilbii Heck. . Deccan.
" Vigorsii Syk.= Osteobrama Vigorsii Heck. . Deccan.
" Alfredianus Blkr-: Leuciscus Alfredianus Val.= Leu-

ciscus Duvaucelii Val (Poiss. XVII p. 58 nec pag.
le fies AOR Ska et: jo, Ra sed

. Deccan.

v? — cotis Blkr = Cyprinus Cons Buch = (anime cotio

Buch.= Abramis gangeticus Swns. Osteobrama co-

tis Heck.= Leuciscus cotio Val. . Bengala.
„?? chrysops Blkr= Leuciscus chrysops Val. . Bengala.
" Blythi Bikr= Systomus microlepis Blyth (nec Blkr). . Bengala?
[ bramula Blkr= Abramis bramula Val. . China.
# terminalis Blkr= Abramis terminalis Richds. . China.
„? rhomboidalis Blkr = Abramis rhomboidalis Richds.

= Leuciscus rhomboidalis Val. . China.

281

282

Acanthobrama centisquama Heck. = Trachibrama centisqua-

ma Heck: 7. Re she UNE SRE

" marmid Heeck. = Trachibrama marmid Heck. . Syria.

" cupida Heck. = Trachibrama cupida Heck. . . . Syria.

7 arrhada Heck. = Trachibrama arrhada Heck. . . Syria.

liv pekinensis Blkr= Abramis pekinensis Bas. . . . China.
/ mantschurica Blkr = Abramis mantschuricus Bas. Mongol., Mantschuria.

Rhodeus amarus Ag. = Alburnus Ausonii Marsigl. = Cyprinus Europa, Asia minor.
amarus L.= Leuciscus amarus Cuv. $
Chanodichthys mongolicus Blkr = Leptocephalus mongolicus Bab. Mongolia, Mantshur.

» ? argenteus Blkr= Leuciscus argenteus Bas. . . China.
» ? aethiops Blkr= Leuciscus aethiops Bas. . . . . China.
Pseudoculter pekinensis Blkr = Culter pekinensis Bas. . . . China.
D exiguus Blkr= Culter exiguus Bas. . . . . . China.
Hemiculter leucisculus Blkr = Culter leucisculus Bas. . . . . China.
Aulopyge Hügeli Heck. . . . . … . . . . . . , , Europa (Bosnia, Dalmat.)
Meda fulgida Gir. . . . 0. . 5 e Am. sept. (Rio San Pedro).

Chedrus chedra Blkr — Gyrus edis Bush es (Chers Grayi
Swns.= Pachystom. chedra Heck.= Leucisc. chedra McCl. Bengala.
y tila Blkr= Cyprinus tila Buch.= icin a tila Heck.

QT MEUCIECUS EK: Val, ot ete ep) tet DEUS:
y apiatus Blkr = Cyprinus apiatus va Leuciscus apia-
tus McCl. = Pachystomus apiatus Heck, JA ehhh APR ACH AIR.

„ ? brachiatus Blkr = Leuciscus brachiatus McCl. = Leu-
ciscus branchiatus McCl. = Pachystomus brachiatus Heck. Bengala.

Plargyrus cornutus Gir. = Cyprinus cornutus Mitch. = Cy-

prinus rubripinnis Mus. Par. = Leuciscus cornutus De

Kay= Hypsolepis cornutus Baird = FU rubri-

pinnis Seeks Te UM Ps . Am. s. (N.Britt, Ind. lake, etc.)
» typicus Gir.= Rutilus piii reus Rare = TE piae

gyrus Kirtl. . . . . Amer. sept. (Ohio).
v — gibbosus Gir. = pedes gious Stor. = ‘Hee

pis gibbosus (Agr ns 2 . . . . . Amer. sept. (Alabama etc.).
v frontalis Gir. 2" Lenciscus frontalis M = Hypsolepis '

frontalis Ag. . =." 1.0. . . s. eS RIBUS SEDI: Dno SUBEEIOEJ,
v gracilis Gir. = Leuciscus gracilis Ag. . . . . . . Amer. sept. (Lac. Huron).
vw Bowmani Gir. . ^. 2 7 7.4. 2 LUIS ESE | etna ne).
4. a&rgentatds Gur, . Pr es MR Ee ENDE EE (AES)

* Catla Buchanani Val = Cyprinus catla Buch. = Gibelion

catta Heck. . . . : Susi c env

Hypophthalmichthys molitrix Blkr = — E UR. Malis
Leuciscus hypophthalmus Gray, Richds. . . . China.

7 mantschuricus Blkr= Cephalus mantschuricus Bas. Mongol., Mantschur.
" nobilis Blkr = Leuciscus nobilis Gray. . . . . China.
» ? idella = Leuciscus idella Val.? = Aspius? vel Idus?

idellae Fachds.- ep os. Scopes ores

» ? piceus Blkr = Leuciscus piceus richie 2c x LITT,
» ? aeneus Blkr= Leuciscus aeneus Val. . China.
* Thynnichthys thynnoides Blkr = Leuciscus thynnoides Blkr. . Sumatra.

: 2 polylepis Blkr. . Sumatra, Borneo.
2 harengula Blkr = M ne n Male Bep.
n ? uel, Blkr= Leuciscus jesella Val. . . . . . China.
12 rosetta Blkrzs Leuciscus rosetta Val . . . … . China.

; ? xanthurus Blkr = Leuciscus xanthurus Richds. =
Aspius? xanthurus Richds. :

* Amblypharyngodon mola Blkr = Cyprinus zu Bien =

Leuciscus mola McCl = Opsarius mola Heck. =

. China.

Mola mola Heck. = Leuciscus pellucidus McCL. . Bengala.
* w microlepis Blkr = Leuciscus microlepis Blkr. . . Bengala.
u melettina Blkr 2: Leuciscus melettina Val. . . . Hindost. occid.
Devario Buchanani Blkr = Cyprinus devario Buch. = Cyprinus
devarid Buch. = Devario devario Heck. a . Bengala.
vy cyanotaenia Blkr= McCl, Ind. Cypr. js Res. XIX
tab. 56 fig. 9. : . Bengala.
" . MacClellandi Blkr = McCl, aie Cop 4n Bee XIX
tab. 56 fig. 8. : | . Bengala.
“ ostreographus Blkr = Path inte MCL
z: Derario, osteosraphus Heck. … . . . . + Assam.
* Luciosoma (Luciosoma) setigerum Blkr = Barbus setigerus
Val. = Barbus podonemus Blkr. . . . . . . . Java, Sumatra.

" (") spilopleura Blkr. . Sumatra, Siam.
» (Trinematichthys) trinema Blkr = "sim metn

Blkr. : . Sumatra , Borneo.

Perilampus rerio Blkr = Cy ji inus rerio re =" P» moie ieu

McCl = Nuria rerio Val. = Esomus striatus Heck. Bengala.
" dangila Blkr = Cyprinus dangila Buch. = Peri-

lampus reticulatus McCl. = Esomus reticulatus McCl. Bengala.
7 ? lineolatus Blkr= Leuciscus lineolatus Blyth. . . Darjeling.

SX)

284 ..

* Esomus danrica Heck. = Cyprinus danrica Buch. = Cypri-

nus danrua Buch. = Cyprinus sutiha Buch. = Cypri-
nus jogia Buch. = Esomus vittatus Swns. = Eso-
mus danrua Heck. = Perilampus recurvirostris McCl.
= Perilampus macropterus McCl. = Perilampus ma-
crourus McCl. = Nuria danrica Val. = Cyprin dan-

rica, Cyprin jogia et Cyprin sutiha Val. . . . . Bengala.
thermoicos Heck. = Nuria thermoicos Val. . . . Ceylon.
thermophilus Heck. = Perilampus thermophilus McCl.

= Nuria thermophylos Val. . . . . . . . . Bengala.

Tinca vulgaris Cuv.— Cyprinus tinca L.= Tinca chrysitis

Ag, = Tincu" italica Bp. oe 00989. —" T E Asia minor.

» ? perennurus Heck. = Cyprinus buiten Pall.

Leuciscus pernurus Val. Bet nen: ziek ied Fi

Argyreus atronasus Heck. = Cy UU atronasus Nae. Leu-

ciscus atronasus Stor. = Rhinichthys atronasus Ag. A. sept. (N. York, Massach.)
marmoratus Gir.= Rhinichthys marmoratus Ag. . Amer. sept. (Lac. super.)
nasutus Gir. = Leuciscus nasutus Ayr. = Rhinich-

thys nasutus Ag. = Chondrostoma? nasutum Heck. A. sept. (Massach., Gonnect.),

obtusus Gir.= Rhinichthys obtusus Ag. . . . . Amer. sept. (Huntsville).
meleagris Gir. = Rhinichthys meleagris Ag. . . - Amer. sept. (Jowa).
duleis'Gup ." du. €96 5 2X REE See hee, Famer. GODEN Brask):
nubilus Gir. (eu 6t et OEDEEM VOE Ain eT encase te Umer EO UE
osculus Gir. Dop SMR VERE, HA mier! sept MRS Ene Petra).
notabilis Gir. ote PM ANTON eee) Amm sep; (le SEMONTZ, SO nar):
chrysogaster Blkr= Agosia chrysogaster Gir. . . Amer. sept. (R. St. Cruz).
metallicus Blkr= Agosia metallica Gir. . . . - Amer. sept. (R. San Pedro).

Chrosomus erythrogaster Raf. = Luxilus erythrogaster Kirtl. =

Leuciscus erythrogaster Stor. = Rutilus? raber Raf. A. sept. (Ohio, Tenessee, Osag.)

Tiaroon cobitis "Gir. NE VIR. EEDE Oe PeAier. SCT ER OPPETO):
Phoxinus Belonii Aldv.— Cobitis fluviatilis Marsigl = Cy-

prinus phoxinus L.= Cyprinus aphya Meid. =
Leuciscus phoxinus Cuv. = Phoxinus laevis Ag.
= Phoxinus Marsilii Heck. = Cyprinus Lumaireul
Bonell. = Phoxinus Lumaireul Heck. . . . . Europa.

Phoxinellus alepidotus Heck. = Leuciscus alepidotus Heck. . Europa.
Cirrhina Dussumieri Val.= Isocephalus Dussumieri Heck. Hindost. (Mysore).
Gobio fluviatilis Ag. = Gobius fluviatilis Marsigl = Cypri-

nus gobio L. = Gobio vulgaris Cuv. = Gobio la-

tescens Das Filippi. Pero ir Ean’ arte Europa,
Gobio uranoscopus Ag fus se Ad nea ophlnt 2}. Europa
» venatus Bp. = Cyprinus benacensis Pollini? . . . Europa.

& obtusirostris Val, ME ae : + + + Europa.
» damascinus Val. = Staden drives Heck.
han Gobio?BIKni. gah Me es Ta. Sintra coeds VIIA:
v TiviLlarisy Caseig. 0 4:2 aif NOEL ES China.
st cataractaes Vall ay. COST Et Amery sept:
"o gelidusiGin oe) er RS nr out valt qe Amer:,sept:
m "aestivalis GM. PORTES su gal n Amer isept:
mse vernalise Gite) a Agata PR shat) aer cde ss toen eA MeL. sept
Sarcocheilichthys variegatus Blkr= Leuciscus variegatus T. Schl. Japonia.
* Leptobarbus Hoevenii Blkr = Barbus Hoevenii Blkr. . . Sumatra, Borneo.
* Gnathopogon elongatus Blkr = Capoéta elongata T. Schl. =
Devario elongata Heck. do E sich ne dede ‘er Japonia:
v gracilis Blkr = Capoéta ae T. Schl.= Devario
gracilis Heck. 6. us VON tr s Japonia:
Pseudorasbora parva Blkr = Len parvus T Schl . . Japonia.
* ; pusilla Blkr = Leuciscus pusillus T. Schl. . + + Japonia.

* Rasbora argyrotaenia Blkr = Leuciscus argyrotaenia Blkr =
Leucisc. cvanotaenia Blkr = Leucisc. Schwenkii Blkr. Java, Bali, Sumatra.

* 7" lateristriata Blkr = Leuciscus lateristriatus V. Hass. . Java, Sumatra.

* » dusonensis Blkr = Leuciscus dusonensis Blkr. . . Sumatra, Borneo, Siam.

* ; kallochroma Blkr= Leuciscus kallochroma Blkr. . . Borneo, Banka.

* „ sumatrana Blkr= Leuciscus sumatranus Blkr. . . Sumatra.

* tay borncënsissBlkr en. ‚ee 20-175 Borneo.

* » . Einthoveni Blkr= Leuciscus (Seem Blier dee BOUT, Bilits Banka.

e " . bankanensis Blkr = Leuciscus bankanensis Blkr. . Banka.

3 " leptosoma Blkr = Leuciscus leptosoma Blkr. . . . Sumatra.

* v cephalotaenia Blkr = Leuciscus cephalotaenia Blkr. . Born., Billit., Banka, Sing
f ; . Buchanani Blkr = Cyprinus rasbora Buch. = Leu-

ciscus rasbora McCl. = Opsarius rasbora Heck. =

Cyprin rasbora Val. = Leuciscus rasbora Cant? . Bengala, Pinang?
" daniconia Blkr = Cyprinus daniconius Buch. = Leu-

ciscus daniconius McCl. = Opsarius daniconius Heck. Bengala.
/ haematopterus Cast. Icon. . . . ii te do lar
» anjana Blkr = Cyprinus anjana cues Leuciscus

lateralis McCl. = Opsarius anjana Heck. . . . . . Bengala.

286

Rasbora?? bata Blkr= Cyprinus bata Buch.

. Bengala.

yi > danilin Blkr = Leuciscus dandia Val. . Ceylon.
y ? eu Blkr = Perilampus RE McCl. = Leu-
ciscus elingulatus McCl. = Squalius elingulatus Heck. Bengala.
. ? teretiuscula Blkr= Leuciscus teretiusculus Bas. . China.
; ? tschiliensis Blkr = Leuciscus tschiliensis Bas. . China.
curricula Blkr = Leuciscus curriculus Richds. . China.
» ? vandella Blkr = Leuciscus vandella Richds. China.
;?? cura Blkr = Cyprinus cura Buch. . Bengala.
» ? piscatoria Blkr = Opsarius piscatorius McCl. . Bengala.
elanga Blkr = Cyprinus elanga Buch. = Bengala
elanga Gr. = Leuciscus dystomus McCl. = Cir-
rhina? elanga Val. = Scardinius distomus Heck. Bengala.
* Rasborichthys Helfrichii Blkr = Leuciscus Helfrichii Blkr. Borneo.

Elopiehthys dauricus Blkr = Nasus dauricus Bas.
" bambusa Blkr = Leuciscus bambusa Richds. = Che-

la? vel Pelecus? Richds.

Aspius rapax Ag. = Cyprinus aspius L. = Cyprinus rapax
Pall. = Cyprinus taeniatus Eichw. var Leuciscus

aspius Cuv.

. Mongol., Mantschur.

. China.

. Europa.

» owsianka Czernay. os epp . Europa.
» ‘Turskyi Blkr = MH Turskyi Heck, = Leucis-
; cus (Microlepis) Turskyi Bp. , . Europa.
microlepis Blkr = Squalius microlepis Heck. = Leu-
ciscus (Microlepis) microlepis Bp. . Europa.
tenellus Blkr = Squalius tenellus ek = Leu-
ciscus (Microlepis) tenellus Bp. . Europa.
y albus Blkr = Squalius albus Bp. . Europa.
v leptocephalus Heck.= Cyprinus leptocephalus Pall. . Asia.
» chaleoides Heck. = Cyprinus chalcoides Güldenst. . Asia.
tarichi Heck. = Cyprinus tarichi Güldenst. . Asia.
» | vorax Heck. : . Syria.
berag Blkr = Squalius MM ttam = ac mum vua
Heck. ; "urs . Syria.
v — lepidus Blkr = Seed te vga . Syria.

Gila robusta Baird Gir.
elegans Baird Gir.
conocephala Baird Gir.

. Amer. sept. (Zuni fl).
. Amer. sept. (Zuni fl).
. Amer. sept. (San Joaquin fl)

Opsarius (Shacra) Blkr= Cyprinus shacra Buch. =

Gila gracilis Baird Gir. 3 . Amer.
; | Emorii Baird Gir. . Amer.
» . Grahami Baird Gir. . . . Amer.
; pulchella Baird Gir. = Tiroma patehella Gir. . Amer.
v . conformis Blkr= Lavinia conformis Baird Gir. .

= Tigoma conformis Gir. , ; Amer.
" Tin Baird Gir.= Tigoma gibbosa Gir. . Amer.
» bicolor Blkr = Tigoma bicolor Gir. Amen
y purpurea Blkr= Tigoma purpurea Gir. . Amer.
; intermedia Blkr = Tigoma intermedia Gir. . Amer.
v Obesa Blkr. = Tigoma obesa Gir. . . , . Amer.
v . Humboldtii Blkr = Tigoma Humboldti Gir. Amer.
y lineata Blkr = Tigoma lineata Gir. . Amer.
» Girardi Blkr = Tigoma gracilis Gir. . Amer.

» nigrescens Blkr= Tigoma nigrescens Gir.

» pulchra Blkr= Tigoma pulchra Gir. . Amer.
v crassa Blkr = Tigoma crassa Gir. . Amer.
» | Cooper Blkr = Cheonda Cooperi Gir. . Amer.
" coerulea Blkr = Cheonda coerulea Gr. . Amer.

Ptychocheilus grandis Gir.= Gila grandis Ayr. = Ptychochei-
lus —niajor- Ag. 8 4. o ANA

y | oregonensis Gir. = Cyprinus Tree oregonen-

sis Richds. = Ptychocheilus gracilis Ag. Pick=

Leuciscus oregonensis Val. . . .

. Amer.

287

sept. (Zuni fl).
sept. (Gila fl).
sept. (Gila fl).
sept. (Texas).

sept. (California).
sept. (R. Santa Cruz).
sept. (Flamath lac.).
sept. (Rio Huagui).
sept. (Rio San Pedro).
sept. (Salt-lake-valley).
sept. (Humboldt fl).
sept. (Humboldt fl).
sept. (Humboldt f1).

. A. spt. (Boca grande, Jonas fl).

sept. (Chihchuari fl).
sept. (California.).
sept. (Columbia fl.).
sept. (Lost fl.).

sept. (Californ.).

. Am. sept. (Oregon, Col. fl. etc.)

" rapax Gir. . Amer. sept. (Californ.).
» vorax Gir. . Amer. sept.
" lucius Gir. . . Amer. sept. (Rio Colorado).

elongatus Blkr = Tatas EET duit = ie
ciscus elongatus De Kay = Alburnoides elongatus
Les. = Leuciscus productus Stor. Clinostomus
elongatus Gir. zE RENS :
funduloides Blkr = Clinostomus funduloides Gir.
affinis Blkr 2 Clinostomus affinis Gir.

carolinus Blkr = Clinostomus carolinus Gir.
Opsarius
cirratus McCl. = Pachystomus schagra Heck. =
Barbus schagra Val. = Chedri sp?

cocsa Blkr = Cyprinus cocsa Buch. = Leuciscus
cocsa McCl. = Pachystomus cocsa Heck. .

—
—

(7)

. Amer. sept. (Ohio, Wabash).
. Amer. sept. (Washington).

AOD:
. Amer. sept. (Salem N. C.)

sept. (James river).

. Assam.

. Bengala,

288

Opsarius? (Shacra) chapalio Buch.= Cyprinus chapalio Buch. =

Esomus chapalio Heck. . . . E . . « Bengala.

v (Opsarius) goha Heck. = Conradi goha Boe Hone

( v

( v
( v

( v

m FN FR TS PTS PS

)

)
)

)

(Leuciscus) goha Buch. = Opsarius TO McCl.

Assam.

= Leuciscus goha Val. 30i RME ENST s Benpala;
tileo Blkr = Cyprinue tileo Buch.= Opsarius ma-

culatus MeCl. = Opsarius maculosus MeCl. = Leu-

ciscus leo Val... . . Bengala.
bola Blkr = Cyprinus bola pds Opent me-
gastomus McC]. = Leuciscus bola Val. . . . . Bengala.
barila Blkr= Cyprinus barila Buch.= Cyprinus

chedrio Buch. = Opsarius anisocheilus McCl. =
Leuciscus barila Val. = Leuciscus chedrio Val. . Bengala.
barna Blkr= Cyprinus barna Buch.= Cyprinus
balibhola Buch. = Opsarius fasciatus McC]. = Leu-

eiscus™ bara Val . Mis. . Bengala.
vagra Blkr = Const vagra But. = Cyt prinus naslov

Buch. = Opsarius isocheilus McCl. = Leucisus va-

gra Wal ats Y ves . « . Bengala.
brachialis MeCl. (an var. op tileo?) «^. V Bengals
acanthopterus McCl. = Opsarius latipinnatus McC].

=: Opsarius? acanthopterus Heck. . . . . . . Assam.
aequipinnatus Blkr = Perilampus aequipinnatus

McCl. = Chela aequipinnata Heck. . . . . . Bengala.
gatensis Blkr = Leuciscus gatensis Val. . . . . Hindostan.
hoalius Blkr= Cyprinus hoalius Buch. . . . . Bengala.
solio Blkrzi Cyprinus solio Buch. . + . . « . Bengala.
borelio Blkr = Cyprinus borelio Buch. . . . . Bengala.
salmoides Blkr = Leuciscus salmoides Blyth. . . Bengala.

homospilotus Blkr = Leuciscus homospilotus Richds.

Aspius? vel Alburnus? Richds. . . . . . . China.
uncirostris Blkr = Leuciscus uncirostris T. Schl. Japonia.
platypus Blkr = Leuciscus platypus ‘I. Schl. . . Japonia.
macropus Blkr= Leuciscus macropus T. Schl. . Japonia.
minor Blkr = Leuciscus minor T. Schl. . . . . Japonia.
Temminckii Blkr = Leuciscus Temminckii T.Schl. Japonia.
Sieboldii Blkr 2 Leuciscus Sieboldii T. Schl. . . Japonia.

nesogallicus Blkr = Leuciscus nesogallicus Val. . Mauritius.

Opsarius (Opsarius) thebensis Blkr= Leuciscus thebensis De Joann.
= Leuciscus niloticus De Joann. = Opsarius the-
bensis eck. . . . Nilus.
r (Bendilisis) bendilisis Blkr = Sean d vogue
Opsarius bendilisis Heck. = Gobio bendilisis Val. Hind. (Mysore).
y (w) bicirrhatus Blkr= Opsarius bicirrhatus McCl. =

Leuciscus bicirratus Blkr . . . . . . . . . Afghanistan.
Abramis brama Cuv. = Brama Marsigl. = pena brama L.
= Cyprinus farenus L. . . : . Europa.
r Tum Cuv. = Cyprinus mn Meid. (th L) E
Cyprinus blicca Gm. = Blicca MERE Heck. =
Blicea blicca Heck meer. 7 . Europa.
" vimba Cuv.= Capito anodromus ee s
vimba L. = Cyprinus carinatus Pall. . . . . Europa.
p ballerus Cuv. = pus ballerus L. = Balers ae
lerus EE R ety A EPEN
p Buggenhagii Cuv. = ne Buggenhagii Bl. = Blic-
copsis Buggenhagit Heck. . . . . . . . . . . Europa.
" vernum Hence MONT AU Enropar
# sapa Heck. = Cyprinus sapa Pall. = Brama secun«
da foem. Marsigl = Abramis Schreibersii Heck. . Europa.
n melanops EEE nee oen rec) ee ee. BTO,
7 TeuckartnwwEHerk, >... : . . Europa.
” laskyr Nordm. = Cyprinus eee eicit (Eee
nus gastera vel lasgyrr Pall. = Blicca laskyr Heck. . Europa.
7 Inierolenidof Ao ed e arse kep e etis aus DinroDA.-
" micropteryx Ag "S 0 . Europa.
" argyreus Ag. = Cyprinus eer BL var. ? Val . Europa.
" M Lig kde ie le en vern TODA:
” elongatus Ag. . 4 . . son . + . .. Europa (Crimea)
n tenellus Val. = Leuciscus enden Val. “= > yoy «europa, (Grimes)
I Frivaldskyi Heck. pee an ope . Natolia.
# chrysoprasius Heck. = Cyprinus velis ertet Bn Pall. Asia.
u gibbosus Heck. = Cyprinus gibbosus Gm. Pall. . . Asia.
" persa Heck. =, Cyprinus persa Gm. Pal. . . +: . Persia.

Luxilus americanus Gir. = Cyprinus americanus Lac. = Cypri-
nus chrysoleucus Mitch. = Leuciscus chrysoleucus Stor.
= Leuciscus Boscii Val. = Leucosomus chrysoleucos
Heck. = Stilbe chrysoleucus De Kay = Leucosomus
37

290

americanus Gir. et [ke
Luxilus compressus Gir. = Rutilus Mud Raf. = Leu-

ciscus compressus Kirtl. . . . . . . . ,
" obesus Gir.= Leuciscus obesus Stor.= Stilbe ne Ag.
i occidentalis Gir. zi Leucosomus occidentalis B. Gir.
2 leptosomus Gin, Uwer EN Uc a
7 seco Gur Na er MEL AS RESTE oe Mee
" lucidus: «Gar mA ELO Ee ee ee MIRE oe
y versicolor Blkr. = Cyprinus eolus Cossem = Abra-

mis versicolor De Kay = Stilbe versicolor Ag.

7 balteatus Blkr = Abramis balteatus Richds. =
Squalius balteatus Heck. = Leuciscus balteatus
Val. = Richardsonius balteatus Gir. . . . .

/ lateralis Blkr = Richardsonius lateralis Gir.
Alburnus? parvulus Blkr = Leuciscus parvulus Val.
" bipunctatus Heck.= Phoxinus primus Mars. = ie

prinus bipunctatus L. = Leuciscus bipunctatus Cuv.
= Leuciscus Baldneri Val. = Aspius bipunctat. Ag.
" coeruleus Heck. . . : LAE
iu lucidus Heck. = Phoxinus secundus Marsigl. =
Cyprinus alburnus L. = Leuciscus alburnus Cuv. =
Aspius ochrodon Fitz. = Aspius alburnus Ag. =

Aspius alburnoides Selys. .. . . . .

2 breviceps Heck. Kner. . . TM Aes

" alborella Heck.- Aspius aihorelle De Filipp.

7 ECoranza LHegk.- o Ln e Da ET

2 fracchia teck SS ner PNR SEE,

2 scoranzoides Heck. Kner. . : . .

I mento Heck. = Aspius mento Ag.= Aspius Hec-
kelii Fitz. NUS ra Sem M EE

" Obiusts Hep tse. wt TUE shouts OMS

7 cordilla Blkr= Cyprinus cordills Savi = totins
cordilla Val. 2 «v. PEL

y delineatus Blkr = anas Hele Heck.

y abruptus Dlkrz: Leucaspius abruptus Heck. Kner.

y ? niloticus Heck. = Leuciscus niloticus De Joann. =
Pelecus niloticus Heck.; an Chela? . . . . .

» ? bibie Blkr = Leuciscus bibie De Joann, = Pelecus
bibie Heck.; an Chela?

. Europa.
. Europa.

. Amer. sept. (Massach.).

Amer. sept. (Ohio).

Amer. sept. (Alabama).

A. sept. (Posa, Four-creek).
Amer. sept. (Texas).

Amer. sept. (Texas).

Amer. sept. (Canadian Riv.).

. Amer. sept. (N. York).

. Amer. sept. (Columbia fl.).
. Amer. sept. (Puget-sound).

. Europa (Crimea).

Europa.

. Syria.

. Europa.
. Europa.
. Europa.
. Europa.
. Europa.
. Europa.

. Europa.

. Europa.
„ Europa.

Europa.

Nilus.

. Nilus.

"Alburnusesel2NebiSe ANE 5:0. terne AN Te Se a Syma
7 mines Dacus TE M TETUER va ISEB,
" WADE IGE A Ent
y THassumten sesbleók. «sese. dy neat nt atoms hea STe:
" cupio EICOlo EE nue ^ itin Str De cop ONTIAs
D palluddsshlcoh s 2 ei 6s ow cou». ATI
" DOLI SURE s MES er. ve Persia:
n schejtan Heck. "cr um orm sce t Persas
" caudimacula Heck eiie) die pers & s Persia;
2 megacephalus. Heck. . . . . ac Bensp.
r maxillaris Heck = Leuciscus manie Val "Na
burnus bliss Weeks? IC. ina41 eu a Bersia:
r albuloides Heck. = Leuciscus alnuloides Vial erent Benala:
" clupeoides Heck. = Leuciscus clupeoides Val. . Persia.
u rubellus Blkr = Alburnus rubellus Ag. . . . . Amer. sept. (Lac. super).
" laut Gir $E ast ceca n epe i n s A spt.(Black-warrior; fl):
7 dilectus Gir. = Alburnellus dilectus Gir. . . . . Amer. sept. (Arkansas).
7 umbratilis Gir.= Alburnellus umbratilis Gir. . . Amer. sept. (Arkansas).
" amabilis Gir. = Alburnellus umbratilis Gir. . : . Amer sept. (Rio Nueces).
[ socius Gir. = Alburnellus socius Gir. . : : : . Amer. sept. (Texas).
[ megalops Gir.— Alburnellus megalops Gir. . : . Amer. sept. (Texas).
Hybopsis (Hybopsis) gracilis Ag. ar SE Pett. 2s ae Amer. sept. (Huntsville).
nue dorsalis Age. - 5 . nes - . . .. Amer.sept. (Burlington, Jowa).
” (") Storerianus Gir. = Fous oran ues
Leuciscus Storerianus Kirtl. . . . . . . . . A spt. (Ohio, Russellville).
"(C 2) Wanehellin Gir... 7. + « 5 e . Amer. sept. (Alabama).

(Hudsonius) hudsonius Blkr — Clubes Bau Clint.

Leuciscus hudsonius De Kay= Stolephorus hudsonia-
nus Cozzens = Catostomus hudsonius Ag.= Hudso-
nius hudsonia Gir. = Hudsonius fluviatilis Gir. . A. s. (Huron, Michig., Huds. fl).

(») amarus Blkr = Hudsonius amarus Gir. . . . Amer. sept.

Leucosomus plumbeus Gir. = Gobio plumbeus Ag. . : . . Am. sept. (Lac. sup., Huron).

“

pulchellus Gir.= Leucisc. pulchellus Stor. = Leucisc.
argenteus Stor. Leucosomus chrysoleucus Heck. =
Leucisc. Storeri Val. = Cheilonemus pulchellus Gir. Am. sept. (Nov. Brittann.).

ISSUE Vee El Ta CN Loos es Amy sept, (Milkriver).
pallidus Gir races Cati arca nto. ital eyes sa Amp Sept. CAmkansas).
incrassatus Gir. . . . . . . . . Amer, sept. (Choctaw-agency).

laevigatus Heck, = EX ORE Mus. Paris.
SCC LECCE ci 5” netur ases sent Amer: sept. (New-York).

292

Leucosomus inaequilobus Blkr= Pogonichthys inaequilobus B. G. Amer.

„?

symmetricus Blkr= Pogonichthys symmetricus B. G. Amer.
argyreiosus Blkr = Pogonichthys argyreiosus Gir. Amer.

communis Blkr = Pogonichthys communis Gir. Amer.
nebracensis Blkr = Nocomis nebracensis Gir. . Amer.
bellicus Blkr= Nocomis bellicus Gir. . . . . Amer.

gracilis Blkr = Leuciscus gracilis Richds. = Leu-
cosomus gracilis Heck. dankt. euer Buon AEL

corporalis Blkr = Cyprinus corporalis Mitch. =

Leuciscus? corporalis De Kay. . . . . Amer.

Ceratichthys biguttatus Baird = Semotilus biguttatus iis
Leuciscus biguttatus De Kay. . . . . . . . Am. s. (Mahon. fl., Ohio).

i »
n ?

amblops Gir.= Rutilus amblops Raf. . . . . Amer.

sept. (San-Joaq. fl).
sept. (San-Joaq. fl),
sept. (Californ.).

sept. (Nebraska).

sept. (Nebraska):

sept. (Black-warrior fl.).

„sept. (Saskatchewan fl.).
vittatus Blkr 2 Leuciscus vittatus De Kay. . . Amer.

sept. (New-York).

sept. (Ohio).

teptotephalus * Gir] Er (59 . Amer. sept. (Salem).
Semotilus atromaculatus Gir.= Cyprinus ee TM ES
Leuciscus atromaculatus De Kay = Leucisc. iris Val. Am. sept. (N. York, Carolina).

SDOCIOSISINSIR or eL re LIS NIS T E ME WANNER
dors HS ATA dr + 48) Ee AREE.
cephalus Raf. = Leuciscus caplet Kirtl. sels Amer,
macrocephalus Gir. . . . . Amer.
vandoisulus Blkr = Leuciscus andel Val. . Amer.
rotengulus Blkr = Leuciscus rotengulus Val. . . Amer.

Leuciscus vulgaris Cav.= Vandoise Belon= Cyprinus leucis-

cus L.= Cyprinus jaculus Jur.= Leuciscus ar-
genteus Ag. = Leuciscus saltator Bp. = Squalius

sept. (Nebraska).
sept. (Ohio).
sept. (Ohio).
sept. (Nebraska).
sept.

sept.

leuciscus Heck: Miner. NE ‘hate? Bh.
rostratus Ag. — Squalius fostratnd Hed "sil Htrope:

cavedanus Bp. = Squalius cavedanus Bp.= Squa-

lius tiberinus Bp.? = Squalius Pareti Bp.? . . Europa.
chalybaeus Blkr = Squalius chalybaeus Heck. Kner. Europa.
rodens Ag. = Squalus rodens Heck. . . . . . Europa.

dobula Ag.- Capito fluviatilis Gesn. = Capito
Ausonii s. Cephalus Mars. = Dobula Schoneveldii
Will. = Cyprinus cephalus L. ex parte = Cyprinus
dobula L (nec syn.) = Cyprin. orfus Pall.= Cyprin.
idus Bl. tab. 36 = Leuciscus frigidus Val.= Gar-

donus cephalus Bp. = Squalius dobula Heck. Kner. Europa.

argentatus Fitz. = Mugil s. Cephalus fluviatilis
minor Gesn. = Capito fluviatilis s. Squalius minor

Leuciscus

Marsigl. = Cyprinus dobula BL, tab. 5 = Cyprinus
leuciscus Bl, tab. 97= Leuciscus vulgaris Heck.
= Squalius lepusculus Heck. Kner. . . . . . Europa.
lancastriensis Shaw = Leuciscus majalis Ag. =
Squalius majalis Heck. . . . : . . Europa.
dolabratus Holandre = Squalius? dinde Hedk,
= Scardinius? dolabratus Heck. . . . . . . Europa.

illyricus Blkr = Squalius illyricus Heek. . . . Europa.

svallize Blkr = Squalius svallize Heck. . . . Europa.
albus Blkr = Squalius albus Bp. . . . . . . Europa.
ukliva Blkr = Squalius ukliva Heck. : . . . Europa.
trasimenicus Blkr = Squalius trasimenicus Bp. . Europa.
rubilio Bp.= Squalius rubilio Bp.— Leucosrubilio Bp. Europa.
Fucini Blkr = Squalius Fucini Bp. . . . . . Europa.
elatus Blkr= Squalius elatus Bp.— Leucisc. elatus Val. Europa.
ochrodon Val. = Aspius ochrodon Ag. . . . . Europa.

Pele pone nse alee Me Md doge LR ER NE ropa:
En) IQ NE PERS tele bebe oto t ee
AUS SNA M M oe gs eral dd ae de D 041077
burdigalensis Val. . . . . M TD Hropas
sardella Val. = an dobuls Ce + + . Europa.
conie SM CUS. SN. OU ON M NL ve TOR:
albis CORR B at, entra cr hec m omen se dE
bruis Gorte M Pd ENE ve: Ds (Europa.
vulturinus Costa = Leuciscus Ser HA . . Europa.
fasciatus Val. = Aspius fasciatus Nordm. . . . Europa.
orientalis Blkr= Squalius orientalis Heck.= Squa-

lius cephalopsis Heck. . . . . mu anu Na
spurius Blkr = Squalius spurius Heck. SEN es IS NI:
rutilus L. 2 Rubellus Marsigl. = Cyprinus rutilus

L.= Rothauge BI. = Leuciscus lividus Heck. =
Gardonus rutilus Bp. . . . eet Europa.

Pausingeri Heck. = Gardens Bates Bp. . . Europa.
pigus De Filipp.= Cyprinus rutilus hade iz
Gardonus pigus Bp. . . s Europa
virgo Heck. Kner = Nórfling, Erfle er Vröw-
fish Will. = Orfus Germanorum Marsigl. = Cy-
prinus idus Fitz. = Cyprinus orfus Reis. = Che-
yore cu Lech Val. ent ipM wort de vt Batops.

295

294

Leuciscus Meidingeri Heck. Kner= Cyprinus grislagine Meid.
(nec L.)= Leuciscus grislagine Ag. Val. (colores
tantum)

" Frisiij Nordm. = es ois Frisii Bp. . Europa.
" cephalus Heck = Cyprinus cephalus L.= Cypri-

BUS -Jeses AE she ie AIRE . Europa.
" prasinus Ag. : . Europa.
" roseus Bp = Gardonus? roseus En . Europa.
2 Genei Bp. . Europa.
" Heckelii Nordm. : . Europa (Crimea).
7 adspersus Blkr = Leucos THER E . Europa.
" rutiloides Selys = Leucos? rutiloides Heck. . Europa.
2 Selysii Heck. = Leucos Selysii Heck. . Europa.
i aula Val.= Squalius aula Bp. = Leucos (Ceniso-

phius) pauperum Bp. = Leuciscus pauperum De Fil.
= Leuciscus scardinius De Fil. = Squalius aula
Heck. = Leucos aula Bp.= Leucos (Cenisophius)

. Europa,

Asia minor.

scardinus Bp. . 2D . Europa.
7 rubella Bp. = Leucos hellen et Leucos Hd

Bp.? = Squalius rubella Heck.-: Leucos rubella

Heck. = Leucos cisalpinus Heck. . . . . . . Europa.
p) basack Blkr= Leucos basack Heck. . . Europa.
" chrysapterus De Kay- „u oT . Amer. sept.
" vittatus De Kay. . Amer. sept.
" Agassizii Val. = Ryserle, Ry Tee Gesn. = p

lagine Will, tab. Q 1 fig. 1— Leuciscus aphya
Ag. = Chondrostoma rysela Ag.?? = Squalius aphya
Teck. = Telestes aphya Bp. — Telestes rysela Heck.
= Leuciscus (Telestes) muticellus Günth. (nec Bp.)
= Telestes Agassizii Heck. Kner. .
" Savignyi Val.— Telestes Savignyi Bp. = Leuciscus
muticellus De Fil. sec. Bp. te 5
muticellus Bp. = Telestes muticellus Bp. = E
lius muticellus Heck. .

. Europa.

Barbini affinitatis nondum. rite determinatae.

Leuciscus croceus Stor, Hentz, Ag. . . . . . . . . Am.sept. (Alabama etc).
elongatus Les. Val. = Alburnoides elongatus Les. Amer. sept. (Wabash),

295

Leuciscus pulchelloides Ayr. . . . . . . . . . . . Amer. sept. (Connecticut).
" dissimilis Kirtl, De Kay. . . . . . . . . Amer. sept. (Lac. Erie).
" OR Valet ou cos Eos du at ers pay Nilus.

" bisscne an Ee A eo 8 Jue ay EM T es Nils

" ET NE TE l'an M eco ee Nine:

7 lacustris Val. = Cyprinus lacustris Pall . . . Sibiria.

” coteensisii albos Eachdas ere eee on et en. Korea; Japonia.
7 fintellaw alee Ruichdse: «>.<. til nne ose al. China.

if oe SehevenellayVal, Jüchds; — … cs ont ers s China

y molitorella Val, Richds. .. . . . . . . . China.

y CREME Richdag dert Ebens ee mu China:

7 plenus Richds. = Cyprinus plenus Brouss. . . . China.

" zeylonicus Benn. (Rasborae affinis) . . . . . Ceylon.

Scardinius erythrophthalmus Bp.= Cyprinus erythrophthal-
mus L.= Leuciscus erythrophthalmus Val.= Scar-

dinius hesperidicus Heck. . . . . . . . . Europa.
2 AIRNESS PCR sore 2 9 Europa:
7 scardafa Bp.= Leuciscus scardafa Bp. . . . . Europa.
2 plotizza Heck. Kner = Scardinius platizza Dp. . Europa.
7 macrophthalmus Heck. Kner. . . . . . . . Europa.
" Hegeri Bp. zi Hegeriustypus Bp. . : . . . . Europa.
" marocchius Blkr = Leuciscus marocchius Costa. Europa.
" scarpetta Blkr. = Leuciscus scarpetta Val . . . Europa.
" affinis Blkr = Leuciscus affinis Val . . . . . Europa.
" idus Blkr Capito fluviatilis quem Jesen et Jentling

appellant Gens. = Capito fluviatilis coeruleus Mar-

sigl. = Cyprinus idus L. = Cyprinus jeses L. DI.

= Cyprinus idbarus Meid. — Leuciscus jeses Bp.?

= Idus melanotus Heck. Kner... . ... . . Europa.
" orfus Blkr = Capito fluviatilis subruber quem Ger-

mani Orfum appellant Gens. = Cyprinus orfus Bl,

L. Bl. = Leuciscus orfus Val. Idus orfus Heck. Europa.

u miniatus Blkr = Idus miniatus Heck. . . . . Europa.
7 neglectus Blkr = Leuciscus neglectus Selys = Idus
MESEN leche, «oes er epu D 1e s s EUTODa:
Albutmansmblenniass Gits, 201 009 won x CN int Amer. sept (Arkansas).

/ Emp Git. ks, cs NEIN UNES NT 1 Amerusepty (Arkansas).

296

Alburnus illecebrosus Gir.

spirlingulus Blkr = reer mie Val.

. Amer. sept. (Arkansas).
. Am. sept. (N. Jers., N. Harm.).

Cyprinella bubalina Gir. = Leuciscus bubalinus Baird Gir. Amer. sept. (Arkansas).

umbrosa Gir.. . .

Gunnisoni Gir, Ja RT PLE
Beckwithi Gu... pus d cela
Whipplii Gir. .

SUAVIS Gard Pes oa eit ce DI CEDE
lepida Gir.
notata Gir.
macrostoma Gir. .
venusta Gir.
texana Gir.
luxiloides Gir.
lugubris Gir.
ludibunda Gir. 5
lutrensis Blkr = tand ERR Baird Gir. =
Moniana lutrensis Gir.

leonina Blkr = Moniana deliciosa Gr

deliciosa Blkr = Moniana deliciosa Gir.
proserpina Blkr= Moniana proserpina Gir.
aurata Blkr = Moniana anrata Gir.

complanata Blkr = Moniana complanata Gir. .

laetabilis Blkr = Moniana laetabilis Gir.
pulehella Blkr = Moniana pulchella Gir.
frigida Blkr = Moniana frigida Gir.
Couchi Blkr = Moniana Couchi Gir. .
rutila Blkr = Moniana rutila Gir. .
nitida Blkrz Moniana nitida Gir.
formosa Blkr = Moniana formosa Gir.
gracilis Blkr = Moniana gracilis Gir.
gibbosa Blkr= Moniana gibbosa Gir.
tristis Blkr = Moniana tristis Gir.
gardoneus Blkr = Leuciscus gardoneus Val.

Codoma ornata Gir.

V/A

vittata Gir.

Smiliogaster Belangeri Blkr = Ree Hen Val,
Culter alburnus Bas.

érythropterua Bass «ovi TELLE

. Amer. sept. (Canadian fl.).
. Amer. sept. (Utah).

. Amer. sept. (Arkansas).
. Amer. sept. (Arkansas).
. Amer sept. (Texas).

. Amer. sept. (Texas).

. Amer, sept. (Texas).

. Amer. sept. (Texas).

. Amer. sept.

. Am. sept. (Arkans., Red.-riv).
. Amer. sept.(Texas, Leon-riv.).
. Àm. sept. (Leon-riv.).
. Amer. sept. (Texas).
. Amer. sept. (N. Mexico).
. Amer. sept. (Texas).
. Amer. sept. (R. Grd. del Norte).
. Amer. sept. (Arkansas).
. Amer. sept. (Texas).
. Amer. sept. (Mexico).
. Am. sept. (Mexico).
. Amer. sept. (Mexico).
. Amer. sept. (Mexico).
. Amer. sept. (Mexico).
. Amer. sept. (Texas).
. Amer. sept. (Texas).
. Amer. sept.
. Amer. sept. (Chihuahua.).
. Amer. sept. (Mexico).
. Bengala.
. China.
. China.

* Culter mongolicus Bas. . . . . AP Mongolia
& recurviceps Blkr = ERO recurviceps Richds = Ie
pius recurviceps Richds. . . . . ee ec fins:

v ? machaeroides Blkr = Leuciscus eee. Richds. China.
v ? acutus Blkr= Cyprinus acutus Brouss. Mss. = Leu-
ciscus acutirostris* Gr. = Leuciscus acutus Richds. . China.
Laubuca guttata Blkr = Cyprinus laubuca Buch. = Perilam-
pus guttatus MeCl. = Chela guttata Heck. = Leucis-
cus laubuka Val. , . . . 25. «2 » Bengala:
» dancena Blkr = Cyprinus Tu ‘Buch. Hise ae beneala.
* Chela anomalura Blkr= Clupea anomalura V. Hass. = Oxy-
gaster anomalura V. Hass. = Cyprinus oxygaster Cuv.
= Leuciscus oxygaster Val . . . . . . . . Java, Sumatra, Borneo.
; — hypophthalmus Blkr, cr TS 1.106704 Sumatra
« oxygastroides Blkr = Leuciscus rode Blkr. . Java, Sumatra, Borneo.
vy bacala Blkr = Cyprinus bacaila Buch. = Salmo-
phasia oblonga Swns. = Pelecus bacaila Heck. =
Opsarivsibacaila McClM 2 5.5) 3 ss * + Bengala.
v gora Blkr = Cyprinus gora Buch. = Cyprinus cora
Gr. = Opsarius pholicephalns McCl. = Pelecus pho-
licephalus Heck. = Salmophasia elongata Swns. . . Bengala.
» persea Heck. = Perilampus perseus McC]. . . . Bengala?, Assam.
» phulo Blkr = Cyprinus phulo Buch. = Opsarius
albulus McCl. = Pelecus albulus Heck. = Cyprinus

phulchela uct Coll Tri NE MENT Dr Et
/ leucera Blkr = Opsarius leucerus McCl. = Pelecus
lencetuswEIecke OA oen s enen Dengala,

;/ — cachius Blkr = Cyprinus cachius I = Cyprinus
kachki Buch. Coll. = Perilampus cachius McCl. . . Bengala.
y atpar Blkr= Cyprinus atpar Buch. = Cyprinus loyu-
kula Buch. Coll = Perilampus psilopteromus McCl. Bengala.
"; macrolepis Blkr = McCl., Ind. Cypr. Asiat. Res. XIX
tab. 56 fig. 10 absque nomine. . . . . . . . Bengala.
» cultella Blkr = Leuciscus cultellus Val. . . . . Hindostan.
z; Dussumierii Blkr = Cyprinus clupeoides Bl? 2 Leu-
ciscus Dussumieri Val. = Leuciscus clupeoides Heck.? Hindost. (Mysore).
7; novacula Blkr= Leuciscus novala Val.= Pelecus no-
vacula Heck. i aue + . Hindostan.
/ acinaces Blkr = Leuciscus acinaces i Val site) + » Eandost. (Mysore),
38

298

Ohela-balookee SRE SE ER EN ee ee B
pe Owen EVE CI NT EE
y* jorab Syk.« Uo minc sc acr d e
s ^ :íeekanee Syks sanke ie LT CANONE v EM
y . LL CON 1 CO ON
; alburna Heck . : :
v scalpella Blkr = E ele Val :

. Deccan.

Deccan.
Deccan.

. Deccan.

Deccan.

. India.
. Ceylon.

» sardinella Blkr = Leuciscus sardinella Val. 4
» ‘melanochir Casteln. Mss. . . - . . . :
" siamensis Casteln. Mss. . . . : ALES
y cultrata Cuv. = Cyprinus re ree Cyprinus
» clupeoides Bl, tab. 408 = Pelecus cultratus Ag. =

Leuciscus ailirstue Val nr

Macrochirichthys uranoscopus Blkr= Leucisc. uranoscopus Blkr.
Clupea macrochira K. v. H. =

ne? macrochir Blkr =

Leuciscus macrochirus Val. . . . . .

Cypriniformes fossiles (omnes Period. Molass.)

Cyprinus priscus H. De Meyer.

Hu Spore ee SEV CIT LP Ale
Thaumaturus sp.P '.- s Ss dv o
Gobio analis Ags lec D mus Fe SaL Ae Oe
Tinea: fureaba Aer

" leptosoma Ag. MAT ENT METTENT
v | micropygoptera Ag.= Tinca microptera Jaeg.
Leuciscus oeningensis Ag. .

[ latiusculus Ag.

" pusillus Ag.

D heterurus Ag. . . - .

2 leptus Ag.

y macrurus Ag.

" papyraceus Bronn. .

y Harimannr ar, st ue Lv o to iE
7 gracilis Ag. . .

7 brew. Ao st ars rao TER
" acrogaster ROUSSEL LL E E
" medius Reuss. . . EIAS EF ETE RE els

U Stephani H. De Maree :

Pegu.
Siam.
Siam,

Europa.
Sumatra, Borneo, Siam.

Java.

. Ulm.

Ps
2s

- Oeningen.
. Oeningen.
. Oeningen.
. Steinheim.
. Oeningen.

Oeningen.

- Oeningen.

Oeningen.

. Habichtswald.
. Bonn.

Lignites tert.

. Steinheim.
. Steinheim.

P.
Bohemia.

. Bohemia.
. Bohemia.

299

Heuciscus Coler Ih. De Meyer. » : … ..: . 5 ..-.. .. Bohemia,

" cenhulgnbZenk. 2.20 on 0: Dignitas.

7 SD erm TOR eh Ge On EL curs c uM C M
PS PISROUACUIS AO MR En nt c. ces cese sp: Oeningen.

r Brogniarti Ag. . . 2 uc ae, Eura des DOME

/ furcatus H. De dit |. cc ea Bohemia:

mee elongatuss EL We Meyer. vern 4% . . te Bohemia.
Scardinius homospondylus Heck . . . . . . . . + . Steinmark.
Rhodeus elongatns AMEN, à + à: vos s. Oeningen.

Hu latior Ag. 211—201 7 rx. cx lengen.

Racoma MeCl., Afghan Collect. of Fish., Calcutt. Journal Nat.
Hist. IL 1842 p. 576, Blkr.

Corpus elongatum compressum, squamis parvis. vestitum. Maxil-
lae labiis latis carnosis inclusae. Cirri 4, rostrales et supramaxillares.
Rostrum acutum porrectum. Oculi membrana palpebrali non velati.
Os subantieum vel inferum. Labium inferius lobatum. Plica analis
squamis majoribus vestita. Pinna dorsalis supra pinnas ventrales inci-
piens et longe ante pinnam analem desinens, radio simplice postico
osseo serrato. Pinna analis pauciradiata, dorsali brevior, acuta. Pin-
na caudalis basi tantum squamosa. Dentes pharyngeales. . . . . ?

Aanm. Hoezeer ik het geslacht Racoma in eene andere beteekenis opvat als
de "heer MacClelland, komt het mij voor, behouden te kunnen blijven binnen de
grenzen, hierboven omschreven. Het is dan het naaste verwant aan Schizothorax
en onderscheidt er zich voornamelijk van door de buitengewone ontwikkeling der
dikke vleezige gekwabte onderlip. Tot dit geslacht zijn te brengen eenige af-
ghansclie soorten, door den heer MacClelland kortelijk beschreven t. w. Racoma
labiatus McCl., Racoma brevis McCl, Schizothorax Edeniana McCl. en Schizo-
thorax Ritchieana McCl. — Racoma labiatus McCl is de typische soort van dit ge-
slacht en merkwaardig, niet alleen door hare buitengemeen vleezige lippen, maar
ook door hare aan de spits driedeelige voeldraden, wat de veeldeelige voeldra-
den van Cyclocheilichthys (Siaja) heteronema Blkr in herinnering brengt.

300

ScuizoTHorRAX Heck., Fisch. Caschmir p. 11; Val., Poiss. XVI p.
160; Heck., Fisch. Syr. p. 30, Nachtr. p. 183; Blkr.

Corpus elongatum compressum, squamis parvis vestitum. Maxillae
labiis teretibus simplicibus inclusae. Cirri 4, rostrales et supramaxil-
lares. Rostrum acutum porrectum. Oculi membrana palpebrali non
velati. Os subanticum vel inferum, rictu ore clauso semilunari vel
formam ferri equini referente. Maxilla inferior maxilla superiore bre-
vior. Sulcus postlabialis utroque latere margini maxillae libero pa-
rallelus, eum sulco lateris oppositi non unitus. Plica analis squamis
majoribus vestita. Pinna dorsalis supra pinnas ventrales incipiens et
longe ante pinnam analem desinens, radio simplice postico osseo ser-
rato. Pinna analis pauciradiata dorsali brevior, acuta, non emargina-
ta. Pinna caudalis basi tantum squamosa. Dentes pharyngeales cochleari-
formes. 2.3.5/5.3.2.

Aanm. Zoo als ik boven reeds heb aangeduid, beperk ik het oude geslacht Schizo-
thorax van Heckel, na op zijn voetspoor het geslacht Schizopyge, en, op grond
van den bouw der monddeelen, het geslacht Opistocheilos er van te hebben afge-
scheiden, tot de soorten, welke volgens haren lipbouw tot de Cheilognathinen behoo-
ren t. w. Schizothorax esocinus Heck., Schizothorax micropogon Heck., Schizothorax
planifrons Heck. en Schizothorax Hügelii Heck. Ook Schizothorax intermedius McCI.
is hiertoe te brengen en misschien ook Schizothorax barbatus McC). en Racoma go-
bioides McC].

BALANTIOCHEILOS Dlkr.— ZAKLIPKARPER.

Corpus oblongum valde compressum, squamis magnis vestitum, dor-
so angulato. Maxillae labiis teretibus carnosis inclusae, superior val-
de deorsum protractilis. Cirri nulli. Rostrum acutum. Os suborbi-
tale anterius oblongo-quadratum. Os subinferum, rietu ante ocu-
lum desinente, ore clauso formam ferri equini referente. Labium in-
ferius a toto maxillae margine pendulum, latum, saccum postice tan-
tum apertum efficiens. Suleus postlabialis unicus margini maxillae
libero parallelus, formam rictus referens. Plica analis squamis majo-
ribus vestita nulla. Pinna dorsalis supra vel vix post pinnas ven-

301

trales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, basi vagina
squamosa inclusa, radio simplice postico osseo serrato. Pinna ana-
lis pinna dorsali brevior emarginata. Apertura branchialis angustior
verticalis, sub medio operculo desinens. Isthmus interbranchialis la-
tus. Dentes pharyngeales uncinato-cochleares 2.3.5/5.3.2.

Aanm. Het geslacht Balantiocheilos staat in verwantschap tusschen de geslachten
Cyclocheilichthys en Systomus. Van beide verschilt het echter, ten eerste: door den
eigenaardigen bouw der onderlip, welke zich van den geheelen vrijen rand der
onderkaak omslaat en zeer breed is, waardoor een zak gevormd wordt, welke
slechts aan de achterzijde geopend is;—en ten andere, doordien de kieuwopening
er betrekkelijk zeer eng is, en slechts eene vertikale spleet vormt, welke onder
het midden des operkels eindigt. Overigens verschilt het nog in het bijzonder van
Cyclocheilichthys door de langwerpig onregelmatig vierkante gedaante van het voorste
onderoogkuilsbeen, en van Systomus door de enkele hoefijzervormige achterlipsgroef.

Ik bezit slechts eene enkele soort van dit geslacht en zie overigens nergens
eene soort beschreven of afgebeeld, welke er insgelijks toe gebragt zou kunnen worden.

Balantiocheilos melanopterus Blkr. — Zwartvinnige zaklipkarper. Atl. Cypr.
Tab. XLIV.

Balantioch, corpore oblongo compresso, altitudine 4!/; ad 31/3 in ejus longitudine, latitudine 3
ad 2!/5 in ejus altitudine; capite acuto 4?/; ad 5 et paulo in longitudine corporis cum, 3!/» ad 34/5 in lon-
gitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!/3 ad 1!/4, latitudine 2 ad 12/5 in ejus
longitudine; oculis diametro 3 ad 4 et paulo in longitudine capitis, diametro 1!/3 ad 2 distantibus,
membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura circulari; rostro acuto an-
tice leviter convexo, junioribus oculo paulo breviore, adultis oculo longiore, vix ante os prominen-
te; naribus orbitae sat approximatis; linea rostro-dorsali capite superne declivi rectiuscula, nucha
convexa; linea interoculari convexa; osse suborbitali anteriore oblongo-quadrato, inferne quam su-
perne multo latiore, angulo inferiore obtusiuscule rotundato, angulo anteriore acuto antrorsum spec-
tante; osse suborbitali 2° osse suborbitali 1° duplo circiter humiliore; maxilla superiore maxilla
inferiore longiore verticaliter deorsum valde protractili, ante oculum desinente, 3!/3 ad 32/5 in longitu-
dine capitis; rictu parum obliquo; maxilla inferiore parum adscendente, obtusa, symphysi nec uncinata
nec tuberculata; labiis latis carnosis, superiore sulcis numerosis transversis percurso adultis latissimo
antice in lobo acuto protractili, inferiore latissimo a toto margine maxillae inferioris reflexo et la-
te cum labio superiore unito, saccam postice tantum apertum efficiente; maxilla inferiore inferne
poris conspicuis nullis; opereulo altitudine 1°/4 ad 14/5 in ejus longitudine, margine inferiore rec-
tiuseulo; apertura branchiali verticali angusta sub medio opereulo desinente; dentibus pharyngeali-
bus uncinato-cochlearibus 2.3.5/5.3.2; osse scapulari trigono acuto, aetate provectis rotundato; dorso
elevato angulato ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post
pinnas ventrales rotundato, non carinato; cauda altitudine 2 ad 194 in longitudine capitis; squamis
parte libera et basali longitudinaliter striatis, 35 in linea laterali, 11 in serie transversali absque

302

ventralibus infimis quarum 6 (51/2) supra lineam lateralem, 11 in serie longitudinali occiput inter et
pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis serie media ii®®seriebus lateralibus majori-
bus; linea laterali rectiuscula antice tantum declivi, lineam rostro-caudalem attingente, singulis
squamis tubulo brevi simplice mediam squamam non attingente notata; pinna dorsali supra mediam
basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, juvenilibus corpore non, aetate proveetis
corpore non multo humiliore, duplo circiter altiore quam basi longa, spina crassa postice dentibus
magnis armata, cum parte ejus flexili capite longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis,
pectoralibus ventralibus paulo brevioribus 61/; ad 7 in longitudine corporis, juvenilibus ventrales
attingentibus, aetate provectis ventrales non attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali multo
humiliore, minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio dimidio basali tantum osseo;
caudali basi tantum squamosa, profunde incisa lobis acutis 31/2 ad 4 et paulo in longitudine corpo-
ris; colore corpore superne dilute viridi, inferne argenteo; iride flava; pinnis roseis vel flavescente-
roseis, ventralibus dimidio apieali nigris, dorsali, anali et caudali latissime nigro marginatis, dorsa-
li antice dimidio inferiore et caudali dimidio basali-radiis externis vulgo violaceis.
B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/15. V. 2/9. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 vel 7/17/7 lat. brev. inel.
Syn. Barbus melanopterus Blkr, Bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. I. p. 11.
Systomus melanopterus Blkr, Zesde bijdr. ichth Born., Nat. T. Ned. Ind. lIl p. 429,
Zevende bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. V p. 449.
Batang buro Palemb.
Hab. Borneo (Bandjermasin, Kahajan, Pengaron, Pontianak, Sintang), in fluviis.
Sumatra (Palembang), in fluviis.
Longitudo 19 speciminum 80" ad 322”

Aanm. De hier beschrevene fraaije soort, de eenige welke tot nog toe van het
geslacht bekend is, leeft niet alleen in de groote stroomen van Sumatra en Bor-
neo, maar ik zie haar ook zeer goed herkenbaar afgebeeld in het meermalen reeds
aangehaalde schetsboek van Siamsche visschen van den Graaf Fr. De Castelnau, waar-
uit blijkt, dat zij ook bij Bangkok, de hoofdplaats van Siam voorkomt.

Ik ontdekte haar reeds in het jaar 1850 en beschreef haar eerst als eene Bar-
bus en later als eene Systomus, doch breng haar thans, op de boven aangegevene
gronden, tot een eigen geslacht. Het zeer breed zwarte van de vrije helften der
vinnen (de borstvinnen slechts uitgezonderd) is zeer scherp geteekend en doet
de soort gemakkelijk op het eerste gezigt herkennen.

AMBLYRHYNCHICHTHYS Blkr. — STOMPSNUITKARPER.

Corpus oblongum valde compressum, squamis magnis vestitum,
dorso angulato. Maxillae labiis simplieibus inclusae, superior deorsum
valde protractilis. Cirri nulli. Rostrum valde obtusum truncatum. Ossa
supramaxillaria apicem rostri attingentia ibique ossa intermaxillaria oc-
cultantia. Os suborbitale anterius calceiforme apice calcei postrorsum
spectante. Oculi maxima parte membrana palpebrali velati. Os anticum,

303

rictu parvo, ore clauso formam ferri equini referente. Maxilla inferior
symphysi tuberculo hamata. Suleus postlabialis utroque latere margini
maxillae libero parallelus, cum sulco lateris oppositi non unitus. Aper-
tura branchialis mediocris sub angulo praeoperculi desinens. Plica a-
nalis squamis majoribus vestita nulla. Pinna dorsalis supra pinnas ven-
trales incipiens et longe ante pinnam analem desinens, basi vagina squa-
mosa inclusa, radio simplice postico osseo serrato. Pinna analis pinna
dorsali brevior, emarginata. Pinna caudalis basi tantum squamosa. Den-

tes pharyngeales cuneiformes aggregati 2.3.4/4.5.2,

Aanm. Het geslacht Amblyrhynchichthys is onmiskenbaar verwant aan Systomus
en Albulichthys, maar het bezit meerdere bijzonderheden in zijnen bouw, welke
het als een eigen geslacht kenmerken. Zeer merkwaardig is het, dat de keelgats-
tanden hier plaveiselgewijze zijn gerangschikt en geheel platte schuins afgeknotte
kaauwvlakten hebben, een bouw, welken men in den regel slechts bij de Labeo-
ninen waarneemt. Maar afgescheiden van het tandenstelsel is het geslacht opmer-
kelijk door den bouw der voorste helft van den kop; door de schoenvormige ge-
daante van het voorste onderoogkuilsbeen, welks punt naar achteren is gekeerd;
en door het zich tot aan de voorvlakte van den snuit uitstrekken van de bovenkaaks-
beenderen, welke daardoor, de tusschenkaaksbeenderen geheel naar voren bedek-
kende, tusschen deze en de neusbeenderen geplaatst zijn. Deze bewerktuiging
bepaalt het zeer hooge en nagenoeg vertikaal afgeknotte van. den snuit, waardoor
de eenige tot nog toe bekende soort van het geslacht, bij den eersten oogspslag,
van alle overige bekende Cyprinoïden te onderkennen is. De bouw van romp en
vinnen is overigens die van Systomus en Cyclocheilichthys, terwijl het breede, het
oog grootendeels bedekkende, ooglidvlies ook bij het geslacht Albulichthys voor-
komt. Tot de generische karakters van Amblyrhynchichthys zijn almede te bren-
gen, de korte platte aan de symphysis met een zeer ontwikkeld beenig uitsteeksel
voorziene onderkaak, de dunne lippen en de dubbele achterlipsgroeve. Misschien is
ook eene generische waarde te hechten aan den grooten beenigen derden onverdeel-
den rugvinstraal welke een’ tweeden rugdoorn daarstelt, welks lengte die van het
groote oog overtreft. Tot nog toe ken ik van dit geslacht slechts de soort, welke
ik reeds in het jaar 1850 onder den naam van Barbus truncatus heb beschreven.

Amblyrhynchichthys truncatus Blkr. — Geknotte Stompsnuitkarper. Atl.
Cypr. Tab. XLV.

Amblyrhynchichth. corpore oblongo compresso, altitudine 4!/s ad 4 in ejus longitudine, latitudine
2 ad 21/2 in ejus altitudine; capite obtuso truncato 41/2 ad 5°/3 in longitudine corporis cum, 4 ad 41/2

304

in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/2 ad 1155, latitudine 2 et paulo
ad 133 in ejus longitudine; oculis cute adiposa lata cinctis, diametro 21/3 ad 2'/a in longitudine
capitis, diametro 5 ad 2/5 distantibus, membrana palpebrali iridem antice postice et inferne tota
fere superne margine externo tantum tegente apertura subcirculari vel oblongo-quadratiuscula ;
rostro valde obtuso subverticaliter truncato, elevato, oculo juvenilibus et adultis duplo circiter bre-
viore, ante os prominente; naribus rostri apici magis quam orbitae approximatis, magis antrorsum
quam lateraliter spectantibus; linea rostro-dorsali capite rectangula angulo rotundata, nucha declivi
convexiuscula ; linea interoculari convexa; osse suborbitali anteriore calceiformi apice calcei postrorsum
spectante collo caleei naribus approximato; osse suborbitali 2? osse suborbitali 1? plus duplo humi-
liore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum valde protractili, sub pupillae
parte anteriore desinente, 4ad 4 et pauloin longitudine capitis; osse intermaxillari toto fere sub osse
supramaxillari occulto ramo adscendente verticali; rietu subhorizontali ; maxilla inferiore brevi, margine
gracili, symphysi tuberculo conico valde conspicuo subhamata; labiis gracilibus tenuibus brevis-
simis; maxilla inferiore inferne poris conspicuis nullis; operculo latitudine 1/4 ad 1*/; in ejus alti-
tudine, margine inferiore concavo vel concaviusculo; apertura branchiali verticali sub margine prae-
operculi posteriore desinente; dentibus pharyngealibus aggregatis 2.3.4/4.3.2. singulis facie masticatoria
plana, laevi, cuneiformi marginibus nec elevatis nee tubereulatis; osse scapulari trigono obtusiusculo
apice acute rotundato; dorso elevato angulato ventre multo altiore; ventreante pinnas ventrales plano
lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 1*5 ad 2 in longi-
tudine capitis; squamis parte libera et basali longitudinaliter striatis, 36 vel 37 in linea laterali, 11
in serie transversali absque ventralibus infimis, quarum 6 (9!/s ) supra lineam lateralem, 11 vel 12 in
serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis serie
media seriebus lateralibus majoribus; linea laterali rectiuscula, antice tantum declivi, lineam rostro-
caudalem non attingente, sinzulis squamis tubulo brevi simplice mediam squamam vulgo non attin-
gente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata , corpore
non vel vix humiliore, duplo circiter altiore quam basi longa, spina valde crassa postice dentibus
magnis armata, eum parte ejus flexili capite multo longiore, radio simplice tertio osseo spinaeformi
yeulo longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subaequalibus 6 et paulo ad 7 in
longitudine eorporis, pectoralibus ventrales non attingentibus; analiacuta, emarginata, dorsali duplo
vel plus duplo humiliore, minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio mediocri di-
midio basali tantum osseo; caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4 ad 4 2/5 in
longitudine corporis; colore corpore superne dilute viridi, inferne argenteo; iride flava ; pinnis dilute
roseis vel flavescentibus, dorsali et caudali arena densa fusca marginatis.
B. 3. D. 4/8 vel 49, P. 2,16. V. 2,9. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 8/17/8 lat. brev. incl.
Syn. Barbus truncatus Blkr, Bijdr. ichth. Born. Nat. T. Ned. Ind. I p. 13.
Systomus truncatus Blkr. Derde bijdr. ichth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind. II p. 60.
Teban galang, Bettet Palemb.
Hab. Borneo (Bandjermasin, Pontianak), in fluviis.
Sumatra (Palembang), in fluviis.
Longitudo 11 speciminum $0'' ad 260"".

Aanm. Mijne eerste voorwerpen dezer soort ontving ik uit de Barito bij Bandjer-
masin, doch sedert erlangde ik ook grootere voorwerpen, gevangen in de Kapoeas
bij Pontianak en in de Moessi bij Palembang. De soort bewoont alzoo de grootste
rivieren van Borneo en Sumatra. Zij is echter niet tot den Indischen archipel

305
beperkt, vermits ik haar ook zag afgebeeld in een schetsboek van den heer De
Castelnau, waaruit bleek, dat zij ook in Siam bij de hoofdplaats Bangkok voorkomt.

De afbeelding van den heer De Castelnau heeft eene lengte van ongeveer 330

millimeters, zoodat de soort nog aanmerkelijk grooter schijnt te worden dan mijne
grootste voorwerpen.

ALBULICHTHYS Blkr. — ALBULAKARPER.

Corpus subelongatum valde compressum, squamis magnis vestitum,
dorso angulato. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae, superior
deorsum valde protractilis. Cirri nulli. Rostrum convexum. Ossa supra-
maxillaria apicem rostri non attingentia. Os suborbitale anterius pentago-
num apice acuto sursum spectante. Oculi maxima parte membrana
palpebrali velati. Os subanticum , rictu mediocri, ore clauso formam ferri
equini referente. Maxilla inferior symphysi tuberculo hamata. Sulcus
postlabialis utroque latere margini maxillae libero parallelus, cum
suleo lateris oppositi non unitus. Apertura branchialis mediocris sub
angulo praeoperculi desinens. Plica analis squamis majoribus vestita
nulla. Pinna dorsalis supra velpauloante pinnas ventrales incipiens et
longe ante pinnam analem desinens, basi vagina squamosa inclusa,
radio simplice postico osseo serrato. Pinna analis pinna dorsali brevior
emarginata. Pinna caudalis dimidio basali tota squamosa. Dentes pharvn-
geales. incisivi scalpriformes 2.3.4/4.3.2. facie masticatoria longitudina-
liter rugosi.

Aanm. Eene nadere studie der soort, welke ik in het jaar 1855 onder den
naam van Systomus albuloides beschreef, in verband met mijne nieuwere inzigten
omtrent de rangschikking der Cyprinoiden, heeft mij geleerd, dat die soort evenzeer
verdient tot een eigen geslacht verheven te worden als mijne vroegere Systomus
truncatus. De habitus dier soort, vooral die van den kop, heeft veel van dien
van eene Albula. Zij heeft het vijfhoekige met de spits naar boven gerigt voorste
onderoogkuilsbeen van Systomus, maar daarbij het breede de pupil zelfs eenigzins
bedekkende ooglidvlies van Amblyrhynchichthys. De derde onverdeelde rugvinstraal
is er zeer ontwikkeld en beenig, even als bij Amblyrhynchichthys. Opmerkelijk is
er voorts het digt beschubd zijn van de geheele of nagenoeg de geheele grondhelft
der staartvin, wat ik bij geen’ enkelen cyprinoied terugvind. Deze kenmerken, ge-
voegd bij den eigenaardigen wig- of bijtelvormigen bouw der keelgatstanden, welke

306

op hunne kaauwvlakte overlangs geribd zijn, geven, naar het mij voorkomt, al-
lezins regt in deze soort te zien een eigen geslacht, hetwelk ik, wegens zijne over-
eenkomst in habitus met Albula, Albulichthys heb genoemd.

Albulichthys albuloides Blkr — Typische Albulakarper, Atl. Cypr. Tab.
XLVI Fig. 2.

Albul. corpore oblongo vel elongato compresso, altitudine 4!/2 ad 5 et paulo in ejus longitudine,
latitudine 1?/, ad 2 in ejus altitudine; capite acuto 5 fere ad 5!/, in longitudine corporis cum, 33/4
ad 4 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 12/5 circiter, latitudine 17/4 ad
12/3 in ejus longitudine; oculis diametro 3 ad 31/2 in longitudine capitis, diametro 1 et paulo distan-
tibus, membrana palpebrali iridem antice et postice totam tegente apertura oblongo-ovali verticali;
rostro convexo, oculo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae valde approximatis; linea
rostro-dorsali toto capite convexa; linea interoculari convexa vel convexiuscula; osse suborbitali an-
teriore pentagono apice acuto sursum spectante, altiore quam longo, carina media longitudinali pos-
trorsum adscendente; osse suborbitali 2° osse suborbitali 1? triplo ad plus triplo humiliore; maxilla
superiore maxilla inferiore paulo longiore, verticaliter deorsum valde protractili, 3 ad 3 et paulo in
longitudine capitis, sub oculi parte anteriore desinente; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico
subhamata; labiis gracilibus teretibus; operculo latitudine 12/5 ad 17A in ejus altitudine, margine
inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus
pharyngealibus scalpriformibus (incisivis) 2.3.4/4.3.2, singulis facie masticatoria obliqua plana longi-
tudinaliter rugosa margine libero aciem acutam rotundatam efficiente; osse scapulari trigono obtuso;
dorso angulato ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pin-
nas ventrales rotundato non carinato; squamis parte libera longitudinaliter striatis, 38 vel 39 in
linea laterali, 11 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 5!/2 vel 6 supra lineam
lateralem, 11 vel 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudi-
naliter triseriatis squamis serie media squamis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali recta, antice
tantum declivi, non infra lineam rostro-caudalem descendente, singulis squamis tubulo brevi simplice me-
diam squamam non superante notata; pinna dorsali supra vel vix ante pinnas ventrales incipiente, acuta,
emarginata, corpore paulo humiliore, altiore quam basi longa, spina crassa, postice dentibus valde con-
spicuis serrata, cum parte ejus flexili capite paulo breviore; pinnis pectoralibus et ventralibus acu-
tis longitudine subaequalibus 7 ad 7!/» in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non attingen-
tibus; anali aeuta emarginata, dorsali multo humiliore, minus duplo altiore quam basi longa; cau-
dali toto dimidio basali dense squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4lja ad 5 in longitudine cor-
poris; colore corpore superne dilute viridi, inferne argenteo; pinnis flavescente-roseis velrubris; dor-
sali superne, caudali postice violascente-fusco marginatis; iride flava.

B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/16 ad 1/18. V. 2/9. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 vel 6/1716 lat. brev. incl.

Syn. Systomus albuloides Blkr, Negende bijdr. ichth, Borneo, Nat. T. Ned. Ind. IX p. 425.

Hab. Sumatra (Palembang). in fluviis.

Borneo (Kahajan, Pontianak), in fluviis.

Longitudo 5 speciminum 132" ad 255".

Aanm. De tanden hebben, met uitzondering van de twee voorste der buitenste
rei, wigvormige of snijtandvormige aan de hoeken afgeronde kroonen, welke aan
de kaauwvlakte eenige overlangsche ribjes laten waarnemen, welke zich niet tot

307

aan den bovenrand der tanden uitstrekken. De symphysiaalknobbel der onder-
kaak is vrij sterk ontwikkeld. Ik kan thans, door de waarneming van uitmun-
tend bewaarde voorwerpen, stellig verklaren, dat de soort geene voeldraden bezit,
waaraan ik vroeger eenigzins twijfelde.-—Ik ken haar tot nog slechts van de groote
stroomen van Borneo en Sumatra.

HAMPALA Van Hass., Algemeene Konst- en Letterbode 1823 II p.
132. — HAMPAL.

Corpus oblongo-elongatum compressum, squamis magnis vestitum,
dorso angulato. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae , superior
parum protractilis. Cirri 2, supramaxillares. Rostrum acutum, non
convexum. Ossa supramaxillaria apicem rostri non attingentia. Os sub-
orbitale anterius pentagonum, apice acuto sursum spectante. Oculi
membrana palpebrali non velati. Os anticum, rictu magno obliquo.
Maxilla inferior maxilla superiore non brevior symphysi parum ele-
vata. Suleus postlabialis utroque latere margini maxillae libero paral-
lelus, cum sulco lateris oppositi non unitus. Apertura branchialis lata
usque sub oculo producta. Plica analis squamis majoribus vestita nulla.
Pinna dorsalis supra basin pinnarum ventralium incipiens et longe
ante pinnam analem desinens, basi vagina squamosa inclusa, radio
simplice postico osseo serrato. Pinna analis pinna dorsali brevior
emarginata. Pinna caudalis basi tantum squamosa. Dentes pharynge-
ales cochleares 1.3.5/5.3.1.

Aanm. Van Hasselt, waarschijnlijk getroffen door den eigenaardigen habitus van den
visch, op Java zoo algemeen, en bekend onder de namen Ampalong, Hampal,
Hampalong en Soetjo, bragt dien tot een eigen geslacht, aan hetwelk hij naar de
soendasche benaming, den naam gaf van Hampala. Hij kenmerkte het echter niet
nader, dan door er van te zeggen, dat het » het naaste komt aan Leuciscus
Cuv. doch zich onderscheidt door twee filamenten, aan iederen mondhoek" (dat
wil zeggen aan iederen mondhoek één). De heer Valenciennes nam Van Hasselt's
Hampala macrolepidota op in zijn geslacht Capoéta, eene minder gelukkige vinding,
vermits de drie soorten van Capoéta, door den heer Valenciennes beschreven, in
even zoovele geslachten te huis behooren, t. w. in Scaphiodon, Systomus en
Hampala.

Heckel, in zijne » Fische Syriens", bragt aanvankelijk Hampala macrolepidota

308

tot zijn geslacht Scaphiodon, doch herkende nog op het einde van hetzelfde werk
zijne dwaling, door haar tot zijn genus Systomus te brengen.

“Inderdaad is Hampala na aan Systomus verwant. Vinbouw en beschubbing zijn
er hetzelfde, maar de bouw van snuit en kaken en zelfs het tandenstelsel, bieden
verschillen aan, welke eene afzondering van Systomus regtvaardigen.

Ik breng hiertoe den zeer spitsen snuit, de betrekkelijk groote bekspleet en haren
schuinschen stand, de weinig uitstrekbare bovenkaak en de lengte der onderkaak
die even lang is als de bovenkaak en waardoor de bekspleet volkomen eindstandig
is. Door deze eigenaardigheden in den bouw ontstaat een profiel, zeer verschillende
van dat van Systomus en verwante geslachten en Van Hasselt had gelijk, door te
wijzen op de verwantschap van Hampala met Leuciscus Cuv., biedende vele aan
Leuciscus verwante soorten eene overeenkomstige bekvorming aan.

Ik ken tot nog toe slechts twee soorten van het geslacht, welke beide den
Indischen archipel bewonen. Zij hebben in habitus, vinbouw en beschubbing zeer
groote overeenkomst met elkander en laten zich voornamelijk van elkander onder-
scheiden als volgt.

1 Squamae 28 in linea laterali. Macula oblonga verticalis nigra magna pinnam
dorsalem interet ventrales. Pinna caudalis superne et inferne late nigro-violaceo
marginata.

Hlampala macrolepidota V. Hass.

1] Squamae 31 in linea laterali. Media latera maculis 2 rotundis nigris , anteri-
ore pinnam dorsalem inter et ventrales, posterior vix post pinnam analem.
Pinna caudalis superne et inferne marginibus nigro-violaceis nullis.

Hampala ampalong Blkr.

Hampala macrolepidota K. v. H., Algem. Konst- en letterbode 1823
II p. 132. — Grootschubbige Hampal. Atl. Cypr. Tab. XLI.

Hamp. corpore oblongo vel elongato compresso, altitudine 4 ad 51/3 in ejus longitudine, latitu-
dine 19/4 ad 2 in ejus altitudine; capite acuto 4 ad 49/4 in longitudine corporis cum, 31/4 ad 323
in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 12/; ad 19/5, latitudine 1*/; ad 2!
in ejus longitudine; oculis diametro 3 ad 5 in longitudine capitis, diametro 3/4 ad 11/4 distantibus,
membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcireulari; rostro acu-
to non vel parum convexo, cum maxilla superiore junioribus oculo breviore aetate provectis oculo
longiore, non ante os prominente; naribus orbitae multo magis quam rostri apici approximatis:
linea rostro-dorsali capite declivi rectiuscula vel concaviuscula, nucha convexa; linea interoculari
rectiuseula vel convexiuscula; osse suborbitali anteriore irregulariter pentagono inferne quam super-

i 309

ne latiore, margine inferiore subhorizontali antice et postice rotundato, marginibus ceteris plus mi-
nusve concavis, angulo superiore acuto naribus approximato sursum spectante, toto osse dimidio
superiore crista valde curvata inferne ramos edente percurso; osse suborbitali 2° oblongo oblique
tetragono, osse suborbitali 1° duplo circiter humiliore; maxillis aequalibus vel subaequalibus, su-
periore antrorsum parum protractili, juvenilibus vix ante oculum vel sub oculi margine anteriore
aetate provectis sub medio oculo vel sub oculi dimidio anteriore desinente, 3 ad 2°3 in longitudi-
ne capitis; rictu sat obliquo; cirris oculo paulo longioribus vel brevioribus; maxilla inferiore sym-
physi tubereulo conico obtuso brevi, inferne utroque ramo poris aliquot parum conspicuis lon-
gitudinaliter uniseriatis; labiis mediocribus teretibus non rugosis; operculo latitudine 1!/ ad 12/3 in
ejus altitudine, margine inferiore rectiuseulo vel concaviusculo; apertura branchiali lata sub osse
suborbitali posteriore desinente; dentibus pharyngealibus subuncinato -cochlearibus 1.3.5/5.3.1; osse
scapulari trigono obtuso angulo rotundato; dorso sat elevato angulato ventre multo altiore; ventre
ante pinnas ventrales plano, lateribus leviter angulato, post pinnas ventrales rotundato non carina-
to; cauda altitudine 2 et paulo ad 14/5 in longitudine capitis; squamis e centro reticulato vel com-
muni simplice radiatim striatis, saepe granulatis, 28 in linea laterali, 9 in serie transversali absque
ventralibus infimis quarum 5 (412) supra lineam lateralem, 10 in serie longitudinali occiput inter
et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis serie media postrorsum magnitudine
sensim accrescentibus posterioribus iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali mediocriter cur-
vata, infra lineam rostro-caudalem descendente, singulis sqnamis tubulo simplice mediam squamam
vulgo attingente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emargi-
nata, corpore paulo ad multo hnmiliore, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa,
spina gracili postice denticulis parum vel vix conspicuis serrata vel scabra, cum parte ejus flexili
capite multo breviore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, pectoralibus ventralibus paulo lon-
gioribus 61/2 ad 72/5 in longitudine corporis ventrales non attingentibus, ventralibus analem non
attingentibus ; anali acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, multo ad
duplo circiter altiore quam basi longa, radio tertio simplice gracili basi tantum osseo; caudali basi
tantum squamosa, profunde incisa lobis acutis 4 ad 4°/,in longitudine corporis; colore corpore superne
viridi, inferne argenteo; iride flava; rostro fronteque frequenter profunde olivaceis; squamis dorso,
lateribus caudaque singulis basi vulgo vitta transversa subsemilunari violascente vel nisricante; ma-
cula elongata transversa vel fascia transversa nigra pinnam dorsalem inter et ventralem, frequenter
diffusa rarius deficiente; pinnis dorsali et caudali pulehre roseis; dorsali antice et caudali superne et
inferne profunde violaceo marginatis; pinnis ceteris albido - hyalinis.
B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/15 vel 1/16. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 6/17/6 ad 8/17/8 lat. brev. incl.
Syn. Capo&ta macrolepidota Valenc,, Poiss. XVI p. 214 tab. 477; Cant., Catal. Mal. Fish. p.
267; Blkr, Verh. Bat. Gen. XXIII Ichthyol. Midden-Oost-Java p. 21.
Capote bordé Val, Poiss. XVI p. 214 tab. 477.
Scaphiodon macrolepidotus Heck., Fisch. Syriens p. 31.
Systomus macrolepidotus Heck., Fisch. Syriens, Nachtr. p. 184.
Ampalong Mal. Batav., Hampal, Hambal, Hampalong Sund.
Wader, Sutjo Javan.
Sabaju Lampong., Kabarouw Benkul. 3
Hab. Java (Batavia, Tjibiliong, Tjampea, Buitenzore, Pondokgedeh, Serogol, Parongkalong,
Pandjallu, Ngawi, Surabaja, Grati, Lesti) in fluviis et lacubus.
Borneo (Bandjermasin, Sambas), in fluviis.
Sumatra (Pangabuang, Palembang, Lahat, Padang, Meninju), in fluviis et lacubus.
Longitudo 40 speciminum 45” ad 340”,

310

Aanm. Deze soort werd op Java ontdekt door Kuhl en Van Hasselt. Ik ontving
haar ook van Borneo en Sumatra, en de heer Cantor vermeldt haar van Pinang en
''enasserim. Mijne voorwerpen van Oost-Java en de Lampongs verschillen van de
overige door slanker ligchaam en spitseren en betrekkelijk langeren kop. Op Java is
de soort vrij algemeen. ‘Te Batavia is zij een der meest voorkomende riviervisschen.
Zij leeft ook in de bergstroomen tot meer dan 2000 voeten boven de zeevlakte, en
bereikt eene lengte, welke die mijner grootste voorwerpen nog overtreft.

Hampala ampalong Blkr. — Tweevlekkige Hampal. Atl. Cypr. Tab.
XLVI fig. 1.

Hampal. corpore oblongo compresso, altitudine 41/3 ad 4%, in ejus longitudine, latitudine 2 fere
ad 17/4 in ejus altitudine; capite acuto 4 fere ad 4'/5 in longitudine corporis cum, 3 ad 3!/, in
longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 13/5 circiter, latitudine 21/4 ad 2 fere
in ejus longitudine; oculis diametro 4 et paulo ad 4'/; in longitudine capitis, diametro 1 et paulo
distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari :
rostro acuto, non convexo, cum maxilla superiore oculo longiore, non ante os prominente; naribus
orbitae multo magis quam rostri apiei approximatis; linea rostro-dorsali capite declivi rectiuscula
vel concaviuscula, nucha convexa; linea interoculari rectiuscula; osse suborbitali anteriore trigono ,
longiore quam alto, inferne antice et postice rotundato, apice acuto sursum spectante naribus ap-
proximato, medio carina longitudinali antice ramosa; osse suborbitali 2° oblongo-quadratiusculo
osse suborbitali anteriore duplo vel duplo fere humiliore; maxillis aequalibus, superiore antrorsum
parum protractili, sub oculi dimidio anteriore desinente, 21/2 ad 23/; in longitudine capitis ; rictu
valde obliquo; cirris gracilibus oculo paulo vel non longioribus; maxilla inferiore symphysi tuber-
culo conico obtuso brevi, inferne utroque ramo poris aliquot parum conspicuis longitudinaliter u-
niseriatis; labiis mediocribus teretibus, non rugosis; operculo latitudine 1!/a ad 1°/5 in ejus altitu-
dine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali lata sub osse suborbitali posteriore desinente:
dentibus pharyngealibus subuncinato-cochlearibus 1.3.5/5.3.1; osse scapulari trigono obtuso rotun-
dato: dorso mediocriter elevato angulato, ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano
lateribus leviter angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 2!/3 circiter
in longitudine capitis; squamis e centro communi radiatim striatis, 31 in linea laterali, 9 in serie
transversali absque ventralibus infimis quarum 5 (41/2) supra lineam lateralem, 10 in serie longi-
tudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventre infimo longitudinaliter triseriatis serie media post-
rorsum magnitudine sensim aecrescentibus posterioribus iis seriebus lateralibus vix vel non majori-
bus; linea laterali mediocriter eurvata, infra lineam rostro-caudalem descendente, singulis squamis
tubulo simplice mediam squamam vulgo attingente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ven-
tralium incipiente, acuta, emarginata, corpore paulo humiliore, multo sed multo minus duplo al-
tiore quam basi longa, spina mediocri postice dentibus parvis serrata, cum parte ejus flexili capite
sat multo breviore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, pectoralibus ventralibus paulo longioribus
6'/s ad 6*4 in longitudine corporis, ventrales non attingentibus, ventralibus analem non attingentibus,
anali acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, multo sed multo minus duplo
altiore quam basi longa, radio simplice tertio sat gracili dimidio basali tantum osseo; caudali basi tantum
squamosa, profunde incisa, lobis acutis 4'/2 ad 41/4 in longitudine corporis; colore superne coerulescente-
viridi, inferne argento; iride flava ; maculis rotundis vel oblongis nigris utroque latere 2, anteriore pinnam

311

dorsalem inter et ventralem supra lineam lateralem, posteriore paulo post basin pinnae analis in linea
laterali sitis; pinnis flavescentibus vel dilute roseis, vel dorsali et caudali roseis, ceteris margaritaceis.
B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 ad 1/16. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 8/17/8 vel 7/17/7 lat. brev. incl.
Syn. Capoëta ampalong Blkr, Diagn. nieuwe vischs. Sumatra, Nat, T. Ned. Ind. lIJ p. 594.
Hab. Borneo (Pontianak), in fluviis.
Sumatra (Palembang), in fluviis.
Longitudo 3 speciminum 120” ad 149”.

Aanm. Hampala ampalong is zeer na verwant aan Hampala macrolepidota Val.,
Zij is echter gemakkelijk herkenbaar aan de twee zwarte vlekken aan elke zijde
des ligchaams, van welke de eene tusschen de rugvin en buikvin, de andere een
weinig achter den grond der aarsvin gelegen is. Bij voorwerpen van Hampala ma-
crolepidota van dezelfde grootte als de boven beschrevene is de kop korter, het
onderkaaksknobbeltje veel minder ontwikkeld en de bovenkaak korter. Het aantal
schubben in de zijlijn bedraagt er bovendien drie minder.

HyresreLOBARBUS Blkr. — TAMBRA.

Corpus oblongum, squamis magnis vestitum, dorso angulato. Ma-
xillae labiis teretibus simplicibus inclusae. Cirri 4 rostrales et supra-
maxillares, vel 2 supramaxillares, vel nulli. Rostrum conicum promi-
nens. Os subinferum, rictu ante oculum desinente ore clauso formam
ferri equini referente. Plica analis squamis majoribus vestita nulla.
Pinna dorsalis ante vel supra pinnas ventrales incipiens et longe-ante

pinnam—analem—desinens, radio simplice postico osseo non serrato.

Pinna analis pinna dorsali brevior.

Subg. Hypselobarbus Blkr. Cirri 4, rostrales et supramaxillares.
" Gonoproctopterus Blkr. Cirri 2, supramaxillares.
» Tambra Blkr. Cirri nulli.

Aanm. De heer Sykes heeft in zijne verhandeling »on the Fishes of the Duk-
hun" drie soorten beschreven en afgebeeld onder de namen Barbus mussullah,
Barbus kolus, en Cyprinus abramioides, welke den habitus vertoonen van het ge=
slacht Cyclocheilichthys, maar toch meerdere bijzonderheden in de organisatie aan-
bieden, welke mij er toe geleid hebben, ze voorloopig te beschouwen als tot een
eigen geslacht te behooren. Uit de afbeeldingen en beschrijvingen van den heer
Sykes laat zich niets bepaalds opmaken opzigtelijk de achterlipsgroeve, den vorm
der voorste onderoogkuilsbeenderen en de bekleeding van den grond der rugvin,
welke alle ik vermoed dat niet wezenlijk van die bij Cyclocheilichthys verschillen.

312

De rugvindoorn evenwel is er buitengewoon slank en zonder tanden, terwijl de
aarsvin er niet uitgerand is en bij de twee eerstgenoemde soorten zelfs buiten-
gewoon sterk bol of hoekig afgerond. Voorts is er opmerkelijk de eigenaardige
bovenwaartsche kromming der zijlijn boven of een weinig voor den anus (welke
echter bij Cyprinus abramioides Syk. schijnt te ontbreken) en het wratachtig bedekt
zijn der wangen of van den snuit met groote poren, welke laatste echter gezegd
worden niet standvastig voor te komen. De rugvin heeft voorts van 10 tot 20 ver-
deelde stralen.

Deze soorten verdienen allezins een nader onderzoek. Barbus mussullah, als 4
voeldraden bezittende, behoort tot het subgenus Hypselobarbus; — Barbus ko-
lus, wegens hare 2 voeldraden, tot het subgenus Gonoproctopterus;- en Cyprinus
abramioides Syk., welke in het geheel geene voeldraden bezit, tot het subgenus
'l'ambra, welken naam de soort in Deccan draagt. Deze laatste behoort misschien
zelfs tot een eigen geslacht te worden verheven wegens hare zeer lange rugvin.
Heckel bragt haar ook tot zijn geslacht Gibelion, welk geslacht echter niet aan-
nemelijk is en gegrond op generisch zeer van elkander verschillende soorten, be-
hoorende Cyprinus catla tot het geslacht Catla en Varicorhinus bobree waarschijn-
lijk tot het geslacht Gymnostomus.

Sysromus McCl., Ind. Cyprinid., Asiat. Research. Vol. XIX p. 284;
Heck. Fisch. Syr. p. 26; Val., Poiss. XVI p. 299. — LALAWAK.

Corpus oblongum compressum, squamis magnis vestitum, dorso an-
gulato. Maxillae labiis teretibus simplicibus inclusae, superior deor-
sum valde protractilis. Cirri 4 rostrales et supramaxillares, vel 2 su-
pramaxillares, vel nulli. Rostrum breve obtusum vel obtusiusculum,
non porrectum. Ossa supramaxillaria apicem rostri non attingentia.
Os suborbitale anterius pentagonum apice acuto sursum spectante.
Oculi membrana palpebrali non velati. Os subanticum vel inferum , ric-
tu non vel parum obliquo ore clauso formam ferri equini referehte.
Maxilla inferior maxilla superiore brevior symphysi tuberculo plus mi-
nusve conspicuo. Sulcus postlabialis utroque latere margini oris paral-
lelus, cum sulco lateris oppositi non unitus. Apertura branchialis am-
pla usque sub praeoperculo producta. Plica analis squamis majoribus
vestita nulla. Pinna dorsalis supra vel paulo post pinnas ventrales in-
cipiens et longe ante pinnam analem desinens, basi vagina squamosa
inclusa, radio simplice postico osseo serrato vellaevi. Pinna analis pin-

913

na dorsali brevior. Pinna caudalis basi tantum squamosa. Dentes
pharyngeales cochleariformes 2.3.5/5.3.2 vel 2.3.4/4.3.2 vel contusorii
tuberculati 1.3.4/4.3.1 vel 2.3.4/4.3.2.
Subs. Barbodes Blkr. Cirri 4, rostrales et supramaxillares.
» Capocta Val. Cirri 2, supramaxillares.
v Systomus McCl., Cirri nulli.

Aanm. Zooals het geslacht Systomus hier is omschreven, verschilt het voor-
namelijk van Barbus door gedrongen ligchaam, korten snuit, dunne lippen, min
of meer eindstandigen bek, met eene schubscheede omgeven’ rugvingrond, vijfhoekig
met den scherpen hoek naar boven gerigt voorste onderoogkuilsbeen en door de
dubbele achterlipsgroeve, zijnde de groeven van beide zijden niet met elkander ver-
eenigd.

De heer J. MacClelland stelde het eerst het geslacht Systomus op, doch hij gaf
er eene andere beteekenis aan dan de boven omschrevene, t. w. » Intermaxillaries
” protractile, dorsal and anal short, the former opposite to the ventrals and preceded
„bij a spinous ray; body elevated, and marked by two or more distinct dark
„spots, or diffuse spots either on the fins or opercula, prominence on the apex
v of the'lower jaw obscure". De eerst- en laatst-genoemde dezer kenmerken heeft
Systomus met andere verwante geslachten gemeen en aan de vermelde vlekteeke-
ning is niet alleen geene generische waarde te hechten, maar zij is zelfs als soor-
telijk kenmerk niet dan met omzigtigheid en in beperkten zin te bezigen.

De heer Valenciennes nam het geslacht Systomus aan, doch beperkte de betee-
kenis er van tot die soorten, welke, overigens aan zijn geslacht Barbus beantwoor-
dende, de voeldraden geheel missen, hetwelk echter niet belette, dat hij meer-
dere dier soorten rangschikte onder zijn geslacht Leuciscus. In denzelfden zin heb
ik vroeger ook verschillende soorten tot Systomus gebragt, welke in dezen arbeid
op de aangegevene gronden er van zijn afgezonderd.

Heckel, denzelfden geslachtsnaam aannemende, gaf er eene nieuwe beteekenis aan
door de diagnose, die hij er van openbaar maakte, t. w. » Dentes cochleares
v 2.8.5/5.8.2. Os anticum. Labia mollia subterctia. Cirri 2 in angulo oris, aut nulli.
„ Pinna dorsalis basi brevis; analis brevior illa radio osseo super pinnas ventrales
/ incipiens. Tractus intestinalis 2-24 long. corp."

Op deze diagnose is aan te merken, dat de formule der tanden niet op alle
soorten past; dat de mondopening bij meerdere soorten meer onderstaande is dan
eindstandig; dat de rugdoorn bij sommige soorten achter den grond der buikvin-
nen is ingeplant, en dat de talrijke soorten van hetzelfde geslacht met vier voel-

draden zijn buitengesloten, niettegenstaande Heckel zelf een der voornaamste be-
40

314

strijders was van de waarde de voeldraden voor de bepaling der geslachten van
de Cyprinoïden.

Ik heb getracht aan het geslacht zijne natuurlijke grenzen te geven. ‘Talrijke
soorten zelf. bezittende, was zulks mij voor die soorten niet moeijelijk, maar tal-
rijke andere soorten van Zuid-Azië zijn mij slechts uit de bestaande, veelal korte,
beschrijvingen en veelal gelwekkige afbeeldingen bekend en het is mij daardoor
niet mogelijk te bepalen, in hoeverre de door mij gegevene kenmerken op alle die
soorten van toepassing zijn. 1!

Mijn subgenus Barbodes omvat soorten, welke volgens de oudere opvatting der
geslachten, alle tot Barbus zouden behooren.

Den naam Capoëta heb ik behouden voor de soorten, welke slechts de boven-
kaaksdraden bezitten, en waartoe Capoëta amphibia Val. behoort.

Het ondergeslacht Systomus voorts heb ik opgevat in den zin, waarin de heer
Valenciennes het geslacht Systomus aanneemt.

De Soenda-eilanden zijn rijk aan soorten van Systomus, even als de rivieren
van Zuid-Azië. Vele soorten zijn zeer na aan elkander verwant en vereischen eene
naauwkeurige studie om ze scherp te bepalen. Ik ben in die bepaling naar wensch
geslaagd wat de soorten mijner verzameling aangaat, doch met de bestaande
hulpmiddelen is het niet mogelijk vele slechts zeer oppervlakkig bekende soorten
van Zuid-Azië scherp te kenmerken.

Mijne verzameling bevat 35 soorten van Systomus, van welke 22 behooren tot
het subgenus Barbodes, 5 tot Capoëta en 8 tot Systomus. 29 dier soorten leven
in de rivieren der Soenda-eilanden, t. w. 21 van Barbodes, 5 van Capoéta en 3 van
Systomus, zijnde mijne overige soorten afkomstig van Bengalen.

Alle mijne soorten van Barbodes bezitten een’ getanden rugdoorn en groote schub-
ben, welker aantal, in de zijlijn genomen, verschilt van 23 tot 38.

Zij laten zich tot drie groepen brengen.

De eerste dezer groepen is gekenmerkt door eene bolle aarsvin met 9 tot 10
verdeelde stralen. Hiertoe behoort Systomus (Barbodes) marginatus Blkr.

Bij de beide overige groepen is de aarsvin standvastig uitgerand en bevat slechts
5 tot 7 verdeelde stralen. Hen dezer groepen is overigens gekenmerkt door de sterke
ontwikkeling van den rugdoorn, die ook met betrekkelijk groote tanden gewapend is.
De schubben zijn er in den regel overlangs gestreept, hetzij aan de vrije helft
alleen, hetzij tevens aan de grondhelft. Hiertoe behooren Systomus (Barbodes) am-
blycephalus Blkr, Systomus (Barbodes) koilometopon Blkr en nog een aantal an-
dere soorten.

Bij de derde groep is de rugdoorn aanmerkelijk minder ontwikkeld en met
kleine slechts weinig zigtbare tandjes gewapend, terwijl de schubben er standvastig
straslsgewijze gestreept zijn, gaande de strepen alle uit een gemeenschappelijk

middenpunt naar den omtrek der schub. Iliertoe zijn te brengen Systomus (Bar-
bodes) maculatus Blkr, Systomus (Barbodes) lateristriga Blkr en nog eenige an-
dere soorten.

Onder de buiten-archipelagische soorten van Barbodes zijn er vrij talrijke, wel-
ke tot nog eene andere groep zijn te brengen, namelijk tot die, bij welke de rug-
doorn volkomen glad of zonder tanden is. Daartoe behooren alle afrikaansche soor-
ten. De rugdoorn wordt bij sommige soorten zelfs zoo slank, dat hij bezwaarlijk
den naam van doorn kan behouden. Tot deze groep behooren Systomus (Barbodes)
bynni (Cyprinus bynni Forsk.), Systomus (Barbodes) surkis (Barbus surkis Rüpp.),
Systomus (Barbodes) intermedius (Barbus intermedius Rüpp), Systomus (Bar-
bodes) perince (Barbus perince Rüpp.), Systomus (Barbodes) pallidus (Barbus pal-
lidus Smith), Systomus (Barbodes) Burchelli (Barbus Burchelli Smith), enz. Ik
verkeer echter in eenigen twijfel omtrent deze en andere buiten-archipelagische
soorten ten opzigte van de beschubbing der rugvin en aarsvin. De schubscheeden
toch van rugvin en aarsvin zijn bij alle soorten mijner verzameling sterk ontwikkeld
en zeer in het oogvallend, terwijl ik die bij de soorten van Barbodes met onge-
tanden rugdoorn niet alleen niet zie beschreven, maar op de bestaande afbeeldin-
gen ook niet of slechts zeer twijfelachtig aangeduid. Ik zie trouwens dezelfde leem-
ten in de beschrijvingen en afbeeldingen van meerdere soorten van Barbodes met
getanden rugdoorn, van welke het bestaan dier schubscheeden niet te betwijfelen valt.

Van de ruim 90 soorten, welke, volgens mijne zienswijze, tot dus verre voor-
loopig tot het geslacht Systomus zijn te brengen, behooren bijkans 60 tot het sub-
genus Barbodes. De subgenera Capoëta en Systomus tellen gezamenlijk slechts
ongeveer een derde dier soorten.

Van het subgenus Capoéta bezit ik vijf soorten, welke gemakkelijk van elkan-
der te onderkennen zijn. ‘Twee daarvan, Systomus (Capoëta) padangensis en Sys-
tomus (Capoëta) sumatranus hebben een’ getanden, de overige, Systomus (Capoé-
ta) brevis, Systomus (Capoëta) leiacanthus en Systomus (Capoëta) oligolepis een’
ongetanden rugdoorn. Systomus (Capoëta) padangensis is wegens hare veelstralige
aarsvin (À 3/8 vel 3/9) wat Systomus (Barbodes) marginatus is in het subgenus
Barbodes. Systomus (Capoëta) sumatranus en Systomus (Capoëta) oligolepis bieden
de bijzonderheid aan, welke men ook bij meerdere bengaalsche soorten van het
subgenus Systomus terugvindt, dat de zijlijn er op de achterhelft des ligchaams
volkomen ontbreekt, terwijl de beide overige soorten meer verwant zijn aan Sys-
tomus luteus Heck. en Systomus albus Heck. van Syrië, doch daarvan onderschei-
den, voornamelijk door geringer aantal schubben in de zijlijn en een straal min-
der in de rugvin.

De buiten-archipelagische soorten van Capoëta zijn weinig talrijk. Behalve de
beide genoemde Heckelsche soorten en de typische soort van den heer Valencien-

316

nes (Capoëta amphibia), zijn daartoe slechts met eenige zekerheid te brengen Cy-
prinus chola Buch. en Systomus chrysostomus McCl. Ik heb onder die soorten ook
opgesomd Varicorhinus beso Rüpp., maar deze soort heeft blijkbaar ook groote
verwantschap met het geslacht Hypselobarbus.

Wat het subgenus Systomus betreft, hetwelk omvat alle soorten zonder voeldra-
den, ik bezit daarvan S soorten, maar slechts drie daarvan behooren tot de Soen-
da-eilanden. Die drie soorten hebben onderling zeer groote verwantschap met el-
kander en onderscheiden zich van de buiten-archipelagische door zeer ontwikkelden
sterk getanden ragdoorn, betrekkelijk talrijke schubben, 33 tot 37 in, en 8 tot
9 boven de zijlijn en stompen schuins afgeknotten snuit. Zij schijnen alle ook
veel grooter te worden dan de buiten-archipelagische soorten. Ik meende vroeger,
dat ze aan de Soenda-eilanden eigen waren, doch het album van Siamsche visschen
van den Graaf Francis De Castelnau heeft mij geleerd, dat Systomus (Systomus) bulu
hoogstwaarschijnlijk ook in de rivieren van Siam leeft en dat daar ook waarschijnlijk
nog andere verwante soorten worden aangetroffen. Alle overige soorten van dit sub-
genus zijn overigens tot Zuid-Azië beperkt. Bij meerdere derzelve verliest de rug-
doorn min of meer zijne doornachtige geaardheid, wat den heer Valenciennes be-
wogen heeft ze in zijn uiterst zamengesteld geslacht Leuciscus op te nemen (Leucis-
cus stigma Val, Leuciscus Duvaucelii Val., Leuciscus thermalis Val., enz). Van
de bengaalsche soorten van Systomus bezit ik Cyprinus sophore Buch., Cyprinus
phutunio Buch. en Cyprinus cosuatis Buch., welke alle in mijne Nalezingen op
de ichthyologische fauna van Bengalen en Hindostan nader beschreven zijn. Zij heb-
ben geen van alle meer dan 25 schubben op eene overlangsche rei en slechts bij
Systomus ticto, Systomus phutunio en Systomus gelius is de rugdoorn getand.

Mijne archipelagische soorten van Systomus laten zich naar volgend schema vol-
doende van elkander en van de overige bekende soorten onderkennen.

I Cirri 4, rostrales et supramaxillares. (subg. Barbodes). V. 2/8. D. 2/8 vel 4/9.
1. Pinna analis radiis 3/5 ad 3/7.
A Spina dorsalis crassa dentibus magnis armata.
a. Squamae 35 ad 38 in linea laterali. A. 3/5 vel 3/6.
+ Caputlongius quam altum. Pinna caudalis utroque lobo fascia longi-
tudinali intramarginali nigricante.
ó. Squamae 37 vel 38 in linea laterali , 9 supra lineam lateralem,
striis longitudinalibus nullis vel parcissimis. Corpus altitudine
31 ad 32 in ejuslongitudine. Pinna dorsalis macula nigra nulla.

Systomus (Barbodes) belinka Blkr.

0' Squamae 36 in linea laterali, 8 supra lineam lateralem, di-
midio libero et basali conspicue longitudinaliter subradiatim

317

striatae. Corpus altitudine 23 ad 3 in ejus longitudine. Pinna
dorsalis antice macula magna nigra.

Systomus (Barbodes) Schwanefeldi Blkr.

1 Caput aeque altum ac longum. Pinna caudalis fasciis nullis.
Ô Squamae 35 vel 36 in linea laterali, 7 supra lineam lateralem,
conspicue longitudinaliter subradiatim striatae. Corpus altitudine
3 cireiter in ejus longitudine.

Systomus (Barbodes) amblycephalus Blkr.

b. Squamae 30 ad 33 in linea laterali. Caput longius quam altum.
T Squamae 7 supra lineam lateralem. A. 3/5 vel 8/6. Cirri oculi
diametro circiter aequales.
6 Squamae 32 vel 33 in linea laterali. Operculum latitudine 12
ad 12 in ejus altitudine. Cauda altitudine 14 ad 12in longi-
tudine capitis.

Systomus (Barbodes) erythropterus Blkr.

6’ Squamae 30 vel 31 in linea laterali. Operculum latitudine 2 in ejus
altitudine. Cauda altitudine 14 ad 14 in longitudine capitis.

Systomus (Barbodes) bramoides Blkr.

7’ Squamae 6 supra lineam lateralem.
6 Cirn oculo breviores.

o Pinna analis radiis 3/6 vel 3/7 Squamae 31 ad 88 in linea
laterali. Pinna dorsalis paulo ad vix post basin ventralium
incipiens. Cirri supramaxillares rostralibus longiores.

6. Operculum latitudine 12 ad 1% in ejus altitudine. Al-
titudo corporis 3j ad 3 in ejus longitudine. Caput
acutum. Linea rostro-dorsalis nucha concava.

Systomus (Barbodes) javanieus Blkr.
ó' Operculum latitudine 2 in ejus altitudine.

6 Caput acutum altitudine 14 in ejus longitudine. Al-
titudo corporis 3 in ejus longitudine. Linea rostro-dor-
salis nucha valde concava.

Systomus (Barbodes) koilometopon Blkr.
© Caput obtusum, altitudine 11 ad 14 in ejus longitudine. Al-
titudo corporis 34 ad 34 in ejus longitudine. Linea rostro-
dorsalis nucha non concava.

Systomus (Barbodes) gonionotus Bkr.

o' Pinna analis radiis 3/5 vel 3/6. Squamae 30 in linea laterali.
Pinna dorsalis supra basin ventralium incipiens.
6 Altitudo corporis 3% circiter in ejus longitudine. Cirri longitudine
subaequales oculo paulo breviores. Linea fronto-dorsalis rectiuscula.

Systomus (Barbodes) Huguenini Blkr.

ó' Cirri oculo longiores. Pinna dorsalis supra basin ventralium incipiens.
o Pinna analis radiis 3/3 ad 3/7. Squamae 30 vel 81 in linea laterali.
ó Altitudo corporis 31 in ejus longitudine. Linea rostro-dorsalis
convexa.

Systomus (Barbodes) Aypselonotus Bikr.

c. Squamae minus quam 30 in linea laterali, 6 supra lineam lateralem. Pinna
dorsalis supra basin ventralium incipiens, analis radiis 3/3 vel 3/6.
T Squamae 28 vel 29 in linea laterali. Altitudo corporis 4 circiter in ejus
longitudine. Caput longius quam altum.
.6 Oculi diametro 21 ad 21 in longitudine capitis. Cirri oculo breviores.

Systomus (Barbodes) macrophthalmus Bikr.

T Squamae 26 in linea laterali. Altitudo corporis 24 fere in ejus longi-
tudine. Caput aeque altum ao longum.
6 Oculi diametro 3 fere in longitudine capitis. Cirri oculo non breviores.

Systomus (Barbodes) platysoma Blkr.

B Spina dorsalis mediocris vel debilis dentibus parvis armata. Squamae e centro
communi radiatim striatae. A. 3/5 vel 8/0.
a. Squamae 31 ad 34 in linea laterali, 5 supra lineam lateralem.
T Altitudo corporis 4 fere ad 32 in ejus longitudine. Caput altitudine
1! ad J+ in ejus longitudine. Cirri rostrales oculo paulo vel non bre-
viores. Pinna caudalis superne et inferne late violaceo-nigro marginata.

Systomus (Barbodes) rubripinna Blkr.
b. Squamae 23 ad 27 in linea laterali.
+ Squamae 6 supra lineam lateraleni. Pinnae dorsalis et analis non emargi-
natae.
6 Cirri oculo breviores. Altitudo corporis 34 circiter in ejus longitudine.
Rostrum obtusum.

Systomus (Barbodes) hunter Blkr.

' 219
f Squamae 5 supra lineam lateralem.
Ô Corpus fasciis nigris transversis. Altitudo corporis 2* ad 31 in ejus
longitudine.
o Fasciae nigrae transversae latae flavo limbatae 4. Caput altitudine
1i circiter in ejus longitudine. Pinnae dorsalis et analis acutae. Cirri

supramaxillares oculo non multo longiores.
Systomus (Barbodes) tetrazona Blkr.

9' Fasciae nigrae transversae latae 2 et insuper cauda fascia nigra
longitudinali, Caput obtusum, altitudine 1 et paulo ad 1
in ejus longitudine. Pinnae dorsalis et analis obtusae. Cirri
supramaxillares oculo multo longiores.

Systomus (Barbodes) lateristriga Blkr.

6’ Corpus fasciis 6 longitudinalibus nigris.
9 Corpus altitudiue 35 ad 4 in ejus longitudine; caput acutum al-
titudine 14 ad 14 in ejus longitudine. Pinnae dorsalis et analis
acutae emarginatae. Cirri supramaxillares oculo longiores.

Systomus (Barbodes) fasciatus Blkr.

6” Corpus fasciis transversis vel longitudinalibus nullis.

9 Caput valde obtusum truncatum, altitudine 1! circiter in ejus
longitudine. Corpus altitudine 42 in ejus longitudine. Cirri supra-
maxillares oculo longiores. Pinna dorsalis et analis acutae non
emarginatae.

Systomus (Barbodes) obtusirostris Blkr.

o' Caput acutum vel acutiusculum. Cirri oculo sat multo lon-
giores. Pinnae dorsalis et analis acutae. Altitudo corporis 3
et paulo ad 4f in ejus longitudine.

ó Linea nucho-dorsalis valde convexa. Squamae mediis lateribus
squamis ceteris non multo majores, 3 lineam lateralem inter

et basin ventralis.

Systomus (Barbodes) maculatus Blkr.

6’ Linea nucho-dorsalis rectiuscula vel vix convexa. Squamae
medis lateribus squamis corpore antice et postice multo
majores, 2 lineam lateralem inter et basin ventralis,

320 "
Systomus (Barbodes) goniosoma Blkr.

2. Pinna analis obtusa convexa radiis 3/9 vel 3/10. Spina dorsalis crassa , den-
tibus mediocribus armata. Squamae 28 vel 29 in linea laterali, 5 supra lineam
lateralem.

A Caput obtusum aeque altum ac longum vel paulo longius quam altum.
Cirri oculo multo breviores. Pinnae dorsalis et caudalis nigro sat late
marginatae.

Systomus (Barbodes) marginatus Blkr.

II Cirri 2, supramaxillares tantum (subgenus Capoéta).
1. Spina dorsalis mediocris denticulata. Cirri oculo multo breviores. Pinna dor-
salis supra ventrales incipiens. D. 4/8 vel 4/9.
A. Squamae 38 vel 39 in linea laterali, 7 supra lineam lateralem. Linea |
lateralis toto corpore conspicua. A. 3/8 vel 3/9. V. 2/9. Altitudo
corporis 4} ad fere in ejus longitudine. Squamae striis nullis vel parcissimis.

\
Systomus (Capoëta) padangensis Blkr.

B. Squamae 21 in linea laterali, 6 supra lineam lateralem. Linea lateralis
post anum inconspicua. A. 3/5 vel 3/6. V. 2/8. Altitudo corporis 23 ad
3 iu ejus longitudine. Fasciae corpore 4 transversae nigricante-violaceae.
Squamae e centro communi radiatim striatae.

Systomus (Capoéta) sumatranus Blkr.

2 Spina dorsalis gracilis edentula. A 3/5 vel 3/6. V. 2/8 vel 2/9. D. 4/8 vel 4/9.
A Squamae 24 ad 27 in linea laterali, 5 supra lineam lateralem. Linca la-
teralis toto corpore conspicua. Squamae e centro communi radiatim striatae.
a. Corpus altitudine 31 ad 34 in ejus longitudine. Caput 41 ad 5 fere

in longitudine corporis. Fascia cephalo-caudalis diffusa argentea.

Systomus (Capoëta) brevis Blkr.
b. Corpus altitudine 23 ad 3$ in ejus longitudine. Caput 5 ad 54 in
longitudine corporis. Cauda macula rotunda nigricante-violacea.
Systomus (Capoéta) leiacanthus Blkr.

B. Squamae 16 in linea laterali, 4 supra lineam lateralem. Linea lateralis
corpore antice tantum conspicua. Squamae dimidio libero et dimidio basali
longitudinaliter striatae.

a. Corpus altitudine 31 ad 34 in ejus longitudine.

321

Systomus (Capoëta) oligolepis Blkr.

IL Cirri nulli. (subg. Systomus).
1 Spina dorsi crassa dentibus magnis serrata. Rostrum obtusum truncatum.
Dentes 2.3.4/4.3.2.

A Squamae 36 vel 37 in linea laterali. Pinna analis radiis 3/5 vel 3/6.
a. Squamae 9 supra lineam lateralem. Caput 6! in longitudine corpo-
ris. Altitudo corporis 23 circiter in ejus longitudine. Pinna dorsalis
altitudine 2 fere in altitudine corporis, multo minus duplo altior

quam basi longa. V. 2/8.

Systomus (Systomus) Waandersi Dlkr.

b. Squamae 8 supra lineam lateralem. Caput 42 ad 5? in longitudine
corporis. Altitudo corporis 3 ad 3% in ejus longitudine. Pinna dor-

salis corpore non multo humilior, duplo altior quam basi longa. V. 2/9.

Systomus (Systomus) bulu Bkr.
B. Squamae 33 ad 35? in linea laterali, S supra lineam lateralem. Pinna
analis radiis 3/6 vel 3/7.
a. Caput 5 et paulo ad 5} in longitudine corporis. Altitudo corporis
34 in ejus longitudine. Pinna dorsalis corpore non multo humi-
lior, multo minus duplo altior quam basi longa. V. 2/9,

Systomus (Systomus) lawak Blkr.

Systomus (Barbodes) belinka Blkr. — Staartvinbandige Lalawak. Atl.
Cypr. Tab. XXXI fig. 1.

Syst. (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 3%; ad 3!2 in ejus loneitudine, latitudine
2'4 ad 2'/2 in ejus altitudine; capite obtusiusculo 42/; ad 543 in longitudine corporis cum, 3!/ ad
4 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/5 ad 1*5, latitudine 1°, ad 1°;
in ejus longitudine; oculis diametro 2!/4 ad 27, in longitudine capitis, diametro 1 ad 11/5 in capitis
parte postoculari, diametro 1 fere ad 1 et paulo distantibus, membrana palpebrali iridis marginem
externum tantum tegente, apertura subcirculari; rostro obtusiuseulo convexo, oculo breviore, non
ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali ros-
trum inter e£ nucham vix vel non concava, nucha valde convexa; linea interoculari convexiuscula ;
osse suborbitali anteriore pentagono, paulo vel non altiore quam longo, margine inferiore subhori-
zontali, marginibus anteriore et posteriore inferioribus truncatis vel convexis, marginibus superioribus
concavis in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, dimidio inferiore
crista longitudinali subhorizontali percurso; osse suborbitali 2? elongato-tetragono, plus duplo longiore

322

quam alto, osse suborbitali 1° plus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore,
verticaliter deorsum medioeriter protractili, sub oculi limbo anteriore desinente, 3 circiter in longi-
tudine capitis; rictu valde obliquo; cirris gracilibus supramaxillaribus rostralibus paulo longioribus
oculo paulo longioribus vel brevioribus; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico obtuso parum
conspicuo, inferne poris conspicuis nullis: labiis gracilibus teretibus, non conspicue rugosis ; operculo
latitudine 2 fere ad 2 in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel convexiusculo; apertura
branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-subcochlea-
riformi-contusoriis 2.8.5/5.3.2, facie masticatoria plus minusve tuberculatis; osse scapulari trigono obtuso
rotundato; dorso valde elevato angulato ventre altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, lateribus
angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 14/5 ad 2 in longitudine capitis ;
squamis striis longitudinalibus conspicuis vulgo nullis, raro parcissimis; squamis 37 vel 38 in linea la-
terali, 15 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 9 (8!/2) supra lineam lateralem, 15 vel
16 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter tri-
seriatis serie media iis seriebus lateralibus non majoribus; linea laterali valde curvata, infra lineam
rostro-caudalem descendente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam vulgo attingente
notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, altitudine 11/2
ad 1!/2 in altitudine corporis, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa, spina crassa
postice dentibus magnis serrata cum parte ejus flexili capite non vel vix longiore: pinnis pectoralibus
et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus, 6!/2 ad 7 in longitudine corporis, pectoralibus ven-
trales, ventralibus analem attingentibus vel fere attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali multo
sed multo minus duplo humiliore, non multo altiore quam basi longa, radio simplice 3? mediocri
basi tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 31/3 ad 3!/2 in lon-
gitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava superne fusca ; squamis
dorso, lateribus caudaque singulis basi vittula transversa subsemilunari fusca vel violacea; pinnis
roseis, dorsali superne, extremo apice excepto, late nigricante-fusca, caudali utroque lobo fascia lon-
gitudinali intramarginali fusco-violacea.

B, 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 8/17/8 lat. brev. incl.

Syn. Belinka Mal. Sumatr.

Hab. Sumatra (Padang, Solok, Sinkara), in fluviis et lacubus.

DIL
30)

Longitudo 9 speciminum 61’ ad 11:

Aaum. Langen tijd heb ik mijne voorwerpen dezer soort gehouden voor jeugdige
voorwerpen van Systomus (Barbodes) Schwanefeldi, totdat ik in het bezit geraakte van
eigenlijke jeugdige voorwerpen van laatstgenoemde soort, welke mij geleerd hebben,
dat zij in habitus volkomen overeenstemmen met de oudere voorwerpen en zeer
wezenlijk verschillen van Systomus (Barbodes) belinka.

De voornaamste dezer verschillen zijn onder de beschrijving van Systomus (Bar-
bodes) Schwanefeldi aangeteekend. De kleur van Systomus (Barbodes) belinka
helt ook meer over naar het blaauwe, en die van Systomus (Barbodes) Schwane-
feldi meer naar het olijfachtige. De staart is bij onderwerpelijke soort ook lager
met betrekking tot de lengte van den kop.

Mijne voorwerpen zijn alle afkomstig van de westkust van Sumatra, waar zij tot
hoog in de stroomgebieden voorkomt. Ik kan niet bepalen of de soort grooter
wordt dan mijne grootste voorwerpen,

323

Systomus (Barbodes) Schwanefeldi Blkr.— Schwanefeld's Lalawak. Atl.
Cypr. Tab. XXXVII.

Syst. (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 3 ad 2°; in ejus longitudine, latitudine 22/3
ad 3!/ in ejus altitudine; capite obtusiusculo 5 et paulo ad 6 in longitudine corporis cum, 3!/a ad
4 fere in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1/5 ad 1'/g, latitudine 13/5 circiter
in ejus longitudine; oculis diametro 2!/; ad 3 in longitudine capitis, diametro 11/5 ad 1 in capitis
parte postoculari, diametro 1 ad 1!/; distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum
tantum tesente, apertura subcirculari; rostro obtusiuseulo convexo, oculo breviore, non ante os
prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali rostrum in-
ter et nucham valde concava, nucha valde convexa; linea interoculari convexa; osse suborbitali
antiore pentagono, paulo vel non altiore quam longo, margine inferiore subhorizontali, marginibus
anteriore et posteriore inferioribus convexis, marginibus superioribus concavis in angulum acutum
sursum spectantem maribus approximatum unitis, medio circiter crista longitudinali subhorizontali
percurso; osse suborbitali 2° oblique tetragono antice quam postice altiore, duplo circiter longiore
quam alto, osse suborbitali 1? duplo circiter humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore ,
verticaliter deorsum mediocriter protractili, sub oculi parte anteriore desinente, 3 circiter in longi-
tudine capitis; rictu sat obliquo; cirris gracilibus oculo vulgo paulo longioribus, rostralibus supra-
maxillaribus vulgo paulo brevioribus; maxilla inferiore symphysi tuberculo conico obtuso parum
conspicuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus, teretibus, transversim leviter rugosis; oper-
culo latitudine 1%4 ad 2 in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo vel concaviusculo; aper-
tura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato - sub-
cochleariformi-contusoriis 2.3.5/5.3.2, facie masticatoria rugoso - tuberculatis; osse scapulari obtuso ro-
tundato; dorso valde elevato angulato ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, la-
teribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 12/3 ad 1!/a fere in
longitudine capitis; squamis dimidio libero et interdum etiam dimidio basali longitudinaliter subradi-
atim striatis, 36 in linea laterali, 13 in serie transversali absque ventralibus infimis, quarum 8
(11/9) supra lineam lateralem, 14 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventrali-
bus infimis longitudinaliter triseriatis serie media iis seriebus lateralibus non vel vix majoribus;
linea laterali valde curvata, infra lineam rostro-caudalem descendente, singulis squamis tubulo
simplice mediam squamam vulgo non attingente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum ven-
tralium incipiente, acuta, emarginata, altitudine 11/3 ad 19/4 in altitudine corporis, multo sed multo
minus duplo altiore quam basi longa, spina crassa postice dentibus sat magnis serrata cum parte
ejus flexili capite non multo longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis longitudine subae-
qualibus 5!/ ad 6/2 in longitudine corporis, pectoralibus ventrales, ventralibus analem attingenti-
bus vel fere attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore , non
multo altiore quam basi longa, radio simplice tertio mediocri basi tantum osseo; caudali basi tantum
squamosa, profunde incisa, lobis acutis 3?/; ad 3?/; in longitudine corporis; colore corpore superne
viridi, inferne argenteo; iride flava, superne fusca; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi
vulgo vittula violascente; pinna dorsali dimidio basali pulehre rubra, dimidio apicali violaceo-nigra
apice ipso autem rubra; pinnis pectoralibus, ventralibus analique roseis; caudali rosea, margine su-
periore et inferiore rubra, utroque lobo fascia longitudinali intramarginali violaceo-nigra.

B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 vel 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl.

Syn. Barbus Schwanefeldii Blkr, Nieuwe tient. vischs. Sumatra, Nat. T. Ned. Ind. V p. 517

(ex parte).

924

Lampan Lampong.
Hab. Sumatra (Pangabuang, Palembang, Moara-kompeh, Padang, Solok, Sinkara), in fluviis
et lacubus.
Borneo (Pontianak), in fluviis.
Longitudo 7 speciminum 88°” ad 260”,

Aanm. Mijne bovenaangehaalde beschrijving van Systomus (Barbodes) Schwane-
feldi is, zooals mij sedert bleek, opgemaakt naar twee verschillende soorten, en
wel naar grootere voorwerpen van Systomus (Barbodes) Schwanefeldi en kleinere van
Systomus (Barbodes) belinka, welke ik vroeger voor jeugdige voorwerpen van eerst-
genoemde soort hield, eene dwaling, welke ik eerst heb kunnen ontdekken, nadat
ik ook jeugdige voorwerpen van Systomus (Barbodes) Schwanefeldi had ontvangen.
Ik kan thans de soortelijke verschillen met zekerheid vaststellen. Bij Systomus (Bar-
bodes) belinka vind ik standvastig een of twee schubben méér in de zijlijn en een
overlangsche rei schubben méér boven de zijlijn. Voorts zijn er de schubben in het
geheel niet gestreept of laten zij slechts zeer enkele flaauw zigtbare overlangsche streep-
jes waarnemen. Het ligchaam is er bovendien standvastig slanker en bij geen der
voorwerpen isiets te ontwaren van de groote zwarte rugvinvlek van Systomus (Bar-
bodes) Schwanefeldi.

Ik ken deze soort tot nog toe slechts van Sumatra en Borneo.

Systomus (Barbodes) amblycephalus Blkr. — Rondkoppige Lalawak. Atl.
Cypr. Tab. XXXVIII.

Syst. (Barbod.). corpore oblongo compresso, altitudine 3 circiter in ejus longitudine, latitudine 3
fere in ejus altitudine; capite obtuso 6 in circiter longitudine corporis cum, 4/2 cireiter in longitudine
corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1 circiter, latitudine 1°/5 circiter in ejus loneitudine;
oculis diametro 31/4 circiter in longitudine capitis, diametro 17/3 circiter in capitis parte postoculari,
diametro 11/2 fere distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, aper-
tura subcirculari; rostro obtuso convexo, oculo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae
magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali ubique fere convexa regione occipito-nucha-
li tantum nom convexa; linea interoculari convexa; osse suborbitali anteriore pentagono, aeque alto
circiter ac longo, margine inferiore subhorizontali, marginibus anteriore et posteriore inferioribus brevibus
convexis, marginibus superioribus concavis in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum
unitis, dimidio inferiore crista longitudinali margini inferiori non parallela percurso; osse suborbitali
2? oblongo-tetragono, duplo fere longiore quam alto, osse suborbitali 1° duplo circiter humiliore;
maxilla superiore maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum mediocriter protractili, sub oculi
parte anteriore desinente, 3 in longitudine capitis; rictu parum obliquo; cirris gracilibus supramaxil-
laribus rostralibus paulo longioribus, oculo vix brevioribus ; maxilla inferiore symphysi tuberculo ob-
tuso brevi vix conspicuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus teretibus, non rugosis; oper-
culo latitudine 14/5 circiter in ejus altitudine, margine inferiore rectiusculo; apertura branchiali sub
praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-subcochleariformi-contuso-
riis, 2.3.5/5.3.2, facie masticatoria rugoso-tuberculatis, internis 2 serie longiore apice conicis acuminatis
facie masticatoria nulla; osse scapulari obtuso rotundato: dorso valde elevato angulato ventre multo

329

altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato, non
carinato; cauda altitudine 12/5 circiter in longitudine capitis; squamis e centro communi simplice vel re-
ticulato dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter vel subradiatim striatis, 35 vel 36 in linea
laterali, 12 in serie verticali absque ventralibus infimis quarum 7 (6'2) supra lineam lateralem, 10
vel 11 in serie longitudinali oceiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter
triseriatis serie media postrorsum magnitudine sensim accrescentibus posticis iis seriebus lateralibus
majoribus; linea laterali curvata, lineam rostro-caudalem attingente, singulis squamis tubulo sim-
plice mediam squamam vulgo non attingente notata; pinna dorsali paulo post basin ventralium in-
cipiente, acuta, emarginata, corpore non multo minus duplo humiliore, sat multo sed valde multo
minus duplo altiore quam basi longa, spina valde crassa postice dentibus magnis armata cum parte
ejus flexili capite vix longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, loneitudine subaequalibus
6 et paulo in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingentibus;
anali acuta, emarginata, dorsali non valde multo humiliore, non valde multo altiore quam basi lon-
ga, radio simplice tertio mediocri basi tantum osseo; eaudali basi tantum squamosa, profunde incisa,
lobis acutis 4 fere in longitudine eorporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride
flava superne fusca; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi vittula transversa violascente;
pinnis dorsali et caudali roseis vel f'avescentibus fusco marginatis, pectoralibus roseis vel flavescenti-
bus, ventralibus analique albescentibus.

B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 et lat. brev.

Syn. Barbus amblycephalus Blkr, Achtste bijdr, ichtth. Borneo, Nat. T. Ned. Ind..VIII p. 160.

Hab. Borneo (Pengaron), in fluviis.

Longitudo speciminis uniei 290'".,

Aanm. Na verwant aan Systomus (Darbodes) erythropterus Blkr, verschilt onder-
werpelijke soort daarvan voornamelijk door veel boller profiel, 3 tot 4 schubben meer
in de zijlijn, kortere voeldraden, minder gebogene zijlijn, lagere rugvin, lageren
veel stomperen kop, enz. Zij nadert door de formule harer schubben ook tot Sys-
tomus (Barbodes) Schwanefeldi, maar heeft een’ anderen habitus, veel stomperen
en hoogeren kop, geene zwarte rugvinvlek of staartvinbanden, enz.

De soort is mij tot nog toe slechts in een enkel voorwerp uit Zuidoostelijk Borneo
geworden en is, voor zoo verre bekend is, de het verst oostelijk in den Archipel
beperkte soort van Cyprinoiden. Systomus (Barbodes) maculatus Blkreen enkele
andere Cyprinoïden leven wel evenzeer in het meest oostelijk gedeelte van zuidelijk
Borneo, maar zij strekken zich tevens ver westwaarts in den Archipel uit, tot op
Sumatra en Singapoera.

Systomus (Barbodes) erythropterus Blkr. — Roodvinnige Lalawak, Atl.
Cypr. Tab. XXXIX.

Syst. (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 32/5 ad 31/6 in ejus longitudine, latitudine
2/5 ad 3 in ejus altitudine; capite obtusiusculo 5*4 ad 6!/5 in longitudine corporis cum, 4 et paulo
ad 44/5 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!/; ad 14/4, latitudine 1%
circiter in ejus longitudine; oculis diametro 27? ad 2 in longitudine capitis, diametro 1 et panlo

326

ad 14/3 in capitis parte postoculari, diametro 1 ad 11/3 distantibus, membrana palpebrali iridis
marginem externum tantum tegente, apertura subcirculari; rostro obtuso convexo, oculo breviore,
non ante os prominente; naribus orbitae magis quam apici rostri approximatis; linea rostro-dorsali
frontem inter et nucham junioribus praesertim concaviuscula, nucha valde convexa ; linea interoculari
convexa; osse suborbitali anteriore pentagono, altiore quam longo, margine inferiore subhorizontali,
marginibus anteriore et posteriore inferioribus vulgo convexis, marginibus superioribus concavis in
angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis; dimidio inferiore crista longi-
tudinali subhorizontali pereurso; osse suborbitali 20 oblique tetragono, antice quam postice altiore
minus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1° vulgo minus duplo humiliore; maxilla superiore
maxilla inferiore longiore, verticaliter deorsum mediocriter protractili, sub oculi limbo anteriore de-
sinente, 3 ad 3!/, in longitudine capitis; rietu parum obliquo; cirris gracilibus, supramaxillaribus et
rostralibus longitudine subaequalibus oculo paulo ad non longioribus; maxilla inferiore symphysi
tubereulo obtuso vix conspieuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus teretibus inferiore
facie interna transversim rugoso; operculo latitudine 12/5; ad 1*/4 in ejus altitudine, margine inferiore
rectiusculo; apertura branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente ; dentibus pharyngealibus
uncinato-subcochleariformi-contusoriis 2.3.5/5.3.2, facie masticatoria tuberculatis, internis 2 serie lon-
giore apice conicis acuminatis facie masticatoria nulla; osse scapulari trigono obtuse rotundato ; dorso
valde elevato angulato ventre multo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano, lateribus angulato,
post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda altitudine 1!/» ad 17/5 circiter in longitudine
capitis; squamis dimidio libero longitudinaliter, dimidio basali non vel vix striatis, 32 vel 33 in
linea laterali, 12 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 7 (6!/2) supra lineam la-
teralem, 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudi-
naliter triseriatis postrorsum magnitudine sensim accrescentibus posticis iis seriebus lateralibus ma-
joribus; linea laterali valde curvata, infra lineam rostro-caudalem descendente, singulis squamis
tubulo simplice mediam squamam vulgo non attingente notata; pinna dorsali supra basin pinnarum
ventralium incipiente; acuta, emarginata, altitudine 1°: circiter in altitudine corporis, non multo
minus duplo altiore quam basi longa, spina crassa postice dentibus sat magnis serrata cum parte
ejus flexili capite sat multo longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus aeutis longitudine subae-
qualibus 6 ad 7 in longitudine corporis, pectoralibus ventrales non, ventralibus analem non attingen-
tibus; anali acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, multo sed multo
minus duplo altiore quam basi longa, radio simplice tertio mediocri basi tantum osseo ; pinna caudali basi
tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 32/5 ad 4 in longitudine corporis; colore corpore superne
viridi, inferpe arzenteo; iride flava, superne fusca; squamis dorso, lateribus caudaque basi vulgo vitta
transversa violascente; pinnis pulehre rubris vel roseis, dorsali et caudali vulgo fusco marginatis.

B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/15. V. 2/8. A. 3/5 vel 3/6. C. 8/17/8 lat. brev. incl.

Syn. Barbus erythropterus Blkr, Verh. Bat. Gen. XXIII Ichth. Midd. Oost-Java p. 15,

Lalawak, Wader-mejrah Mal., Javan.
Hab. Java (Batavia, Surabaja, Kediri), in fluviis.
Borneo (Pengaron), in fluviis.

Longitudo 13 speciminum 125” ad 248".

Ik ontdekte deze soort in 1848 te Soerabaja en beschreef haar ter boven aange-
haalde plaatse naar een voorwerp van 175” lengte. Sedert vond ik haar ook te
Batavia, terwijl ik haar ook gelijktijdig met de na aan haar verwante Systomus
(Barbodes) amblycephalus Bikr van zuidoostelijk Borneo ontving. Zij staat in ver-

327

wantschap tusschen laatstgenoemde soort en Systomus (Barbodes) bramoides. In
habitus heeft zij het meest van Systomus (Barbodes) amblycephalus, doch zij heeft
minder schubben in de zijlijn, den kop veel minder stomp en langer dan hoog , enz.
Hare voornaamste verschillen met Systomus (Barbodes) bramoides liggen in de be-
trekkelijke breedte van het operkel, de betrekkelijke hoogte van den staart en het
standvastig grootere aantal schubben in de zijlijn. Zij is op Java veel minder veel-
vuldig dan Systomus (Barbodes) bramoides.

Systomus (Barbodes) bramoides Blkr. — Bleiachtige Lalawak. Atl. Cypr.
Tabs xt.

Syst. (Barbod.) eorpore oblongo compresso, altitudine 5!/; ad 3in ejus longitudine, latitudine 223
ad 3 et paulo in ejus altitudine; capite obtusiusculo 5!/» ad 6%/5 in longitudine corporis cum, 4
ad 49/4 in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!/5 ad 11/8, latitudine 195
ad 1!2 in ejus longitudine; oculis diametro 2!/2 ad 3 et paulo in longitudine capitis, diametro 1
ad 11/3 in capitis parte postoculari, diametro 1 ad 11/3 distantibus, membrana palpebrali iridis mar-
ginem externum tantum tesente apertura subcirculari; rostro obtusiusculo convexo, oculo breviore,
non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali
rostrum inter et nucham junioribus concaviuscula aetate provectis concava, nucha valde convexa;
osse Suborbitali anteriore pentagono, paulo altiore quam longo, margine inferiore obliquo, margini-
bus anteriore et posteriore inferioribus convexis vel truncatis, marginibus superioribus concaviuseulis
in angulum aeutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, dimidio inferiore crista longi-
tudinali parum oblique descendente percurso ; osse suborbitali 2° oblique tetragono, antice quam postice
multo altiore, minus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1? minus duplo humiliore; maxilla
superiore maxilla inferiore longiore, deorsum mediocriter protraetili, sub oculi limbo anteriore desi-
nente, 3 ad 3!/; in longitudine capitis; rictu parum obliquo; cirris gracilibus supramaxillaribus
rostralibus paulo longioribus oculo non vel paulo longioribus vel brevioribus; maxilla inferiore sym-
physi tuberculo obtuso parum conspicuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis gracilibus teretibus
transversim rugosis;- operculo latitudine 2 circiter in ejus altitudine, margine inferiore convexius-
culo vel rectiuseulo; apertura branchiali sub praeoperculi parte posteriore desinente; dentibus pha-
ryngealibus uncinato-subcochleariformi-contusoriis 2.3.5/5,3.2, facie masticatoria rugoso-tuberenlatis ;
osse scapulari trigono obtuse rotundato; dorso elevato angulato ventre convexo altiore; ventre ante
pinnas ventrales plano lateribus angulato, post pinnas ventrales rotundato non carinato; cauda al-
tudine 11/3 ad 1!/» in longitudine capitis; squamis dimidio libero et vulgo etiam dimidio basali sub-
radiatim striatis, 30 vel 31 in linea laterali, 12 in serie transversali absque ventralibus infimis qua-
rum 7 (61/2) supra lineam lateralem, 12 vel 13 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dor-
salem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie media postrorsum magnitudine sensim ac-
crescentibus posterioribus iis seriebus lateralibus majoribus; linea laterali curvata, infra lineam rostro-
caudalem descendente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam non vel vix attingente
notata; pinna dorsali supra vel vix post basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata,
altitudine 11/2 ad 1?/;in altitudine corporis, multo sed multo minus duplo altiore quam basi longa,
spina crassa postice dentibus magnis armata cum parte ejus flexili capite sat multo longiore; pinnis
pectoralibus et ventralibus acutis, longitudine subaequalibus 6 ad 6?/, in longitudine corporis, pec-
toralibus ventrales junioribus attingentibus vel subattingentibus aetate provectis non attingentibus,

328

ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, emarginata, dorsali multo sed multo minus du-
plo humiliore, non multo altiore quam basi longa, radio simplice tertio medioeri basi tantum osseo;
pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis acutis 3*5 ad 3*5 in longitudine cor-
poris; eolore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride flava, superne roseo et fusco tincta ; pin-
nis dilute roseo-hyalinis, ventralibus, anali caudalique apicibus rubris, dorsali superne vulgo fusco
arenata.
B. 8. D. 4/8 vel 4/9. P. 1/14 ad 1/16. V. 2/8. À, 3/5 vel 3/6. C. 7/17/7 lat. brev. incl.
Syn. Barbus bramoides Val., Poiss. XVI p. 119; Heck., Fisch. Syr. p. 28.
Barbeau brémoide Val, Poiss. XVI p. 119.
Barbus bremoides Val., Poiss. XVI p. X.
Barbus wadon Blkr, Verh. Bat. Gen. XXIII Ichth. Midd. Oost-Java p. 14.
Lawak, Lalawak, Wadon Mal, Gengehek, Turap-hawu, Regis Sundan., Wader, Lukas Javan.
Mab, Java (Batavia, "Ijibitong, Tandjong-oost, Buitenzorg, Tjampea, Tjikao, Parongkalong
Kuningan, Banjumas, Ngawi, Surabaja), in fluviis.
Longitudo 27 speciminum 95’ ad 218"".

Aanm. Mijne vroegere Barbus wadon, beschreven naar jeugdige voorwerpen van
Soerabaja, verschilt niet soortelijk van Barbus bramoides Val, zooals ik vroeger
meende. De beschrijving van Barbus bramoides inde groote Histoire naturelle des
Poissons heeft stellig betrekking tot de hier beschrevene soort, van welke ik een groot
aantal voorwerpen van verschillende grootte heb waargenomen. Zij is na verwant
aan Systomus (Barbodes) erythropterus en verschilt daarvan voornamelijk slechts door
stomper profiel, smaller operkel, hoogeren staart, en een tot twee schubben min-
der in de zijlijn.

Op Java is deze soort zeer algemeen. Met Systomus (Barbodes) rubripinnis is
zij er de het veelvuldigst gevangen wordende soort van het geslacht, althans in de
lagere streken,

Systomus (Barbodes) javanicus Blkr.— Javasche Lalawak. Atl. Cypr.
Tab. XLII.

Systom. KBarvoa,) corpore oblongo compresso, altitudine 314 ad 3 in ejus longitudine, latitu-
dine 2%3 ad 8 in ejus altitudine; capite acutiusculo 5 et paulo ad 6 in Igngitudine corporis cum, 4 ad
4%; in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/4 ad 1'/g, latitudine 135 ad
123 in ejus longitudine; oculis diametro 3 et paulo ad 3?; in longitudine capitis, diametro 1!/» ad
1^5 in capitis parte postoculari, diametro 1!/5 ad 1?5 distantibus; membrana palpebrali iridis mar-
ginem externum tegente antice quam postice multo latiore, apertura subcirculari; rostro acutiusculo
leviter convexo, oculo breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici
approximatis; linea rostro- dorsali rostrum inter et nucham concava nucha convexa; linea interocu-
lari convexa; osse suborbitali anteriore pentagono, aeque alto circiter ac longo, margine inferiore
obliquo, marginibus anteriore et posteriore inferioribus convexis vel truncatis, marginibus superiori-
bus coneaviuseulis in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum unitis, dimidio in-
feriore crista longitudinali oblique descendente percurso; osse suborbitali 2? elongato-tetragono, an-
tice quam postice paulo vel non altiore, duplo vel plus duplo longiore quam alto, osse suborbitali

329

1° plus duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, mediocriter deorsum protrac-
tili, vix ante oculum vel sub oculi margine anteriore desinente,. 3!/; ad 3!/2 in longitudine capitis ;
rictu sat obliquo; cirris gracilibus supramaxillaribus rostralibus multo ad plus duplo longioribus,
oculi plus duplo ad minus duplo brevioribus; maxilla inferiore synphysi tuberculo brevi obtuso pa -
rum conspicuo, inferne poris conspicuis nullis; labiis mediocribus teretibus, transversim leviter ru-
gosis; operculo latitudine 17/5 ad 1*/, in ejus altitudine, margine inferiore convexiusculo; apertura
branchiali sub praeoperculi margine posteriore desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-subcochlea-
riformi- contusoriis 2.3.5/5.3.2, facie masticatoria plus minusve tuberculatis ; osse scapulari trigono obtuse
rotundato; dorso elevato angulato, ventre convexo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano late-
ribus angulato, post pinnas ventrales obtuse carinato; cauda altitudine 12/3 ad 12/5 in longitudine
capitis; squamis dimidio libero et dimidio basali longitudinaliter striatis, 31 ad 33 in linea latera-
li, 11 in serie transversali absque ventralibus infimis quarum 6 (5/2) supra lineam lateralem, 11
vel 12 in serie longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseria-
tis serie media postrorsum magnitudine accrescentibus, posterioribus iis seriebus lateralibus vulso
majoribus; linea laterali curvata, infra lineam rostro-caudalem descendente, singulis squamis tubulo
simplice mediam squamam non attingente notata; pinna dorsali vix post basin pinnarum ventralium
incipiente, acuta, emarginata, altitudine 1'/3 ad 17/; in altitudine eorporis, duplo ad non multo mi-
nus duplo altiore quam basi longa, spina erassa postice dentibus magnis serrata cum parte ejus
flexili capite non multo longiore; pinnis pectoralibus et ventralibus acutis, pectoralibus ventralibus
vulgo longioribus 5%/4 ad 6 in longitudine corporis junioribus ventrales vulgo attingentibus adultis
ventrales vulgo non attinsentibus: ventralibus analem non attingentibus; anali acuta, emarginata ,
dorsali multo sed multo minus duplo humiliore, sat multo ad multo minus duplo altiore quam basi
longa radio simplice tertio gracili basi tantum osseo; caudali basi tantum squamosa, profunde in-
cisa, lobis acutis 4 ad 4!/, in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo ;
iride flava; squamis dorso, lateribus caudaque singulis basi vitta transversa subsemilunari violaceo-
fusca; pinnis roseo-viridescentibus, pectoralibus ventralibusque dilutioribus, imparibus plus minusve
fusco arenatis.

B. 3. D. 4/8 vel 4/9. P 1/14 vel 1/15. V. 2/8. A. 3/6 vel 3/7. C. 7/17/7 vel 8/18/8 lat. brev. incl.

Syn. Barbus javanicus Blkr, Verslag verz. vissch. van Oost-Java, Nat. 'T. Ned. Ind. IX p. 403.

Lawak, Lalawak Mal, Turu-behaw Sundan.
Hab. Java (Batavia, Krawang, Bekassi, Tjiandjur, Parongkalong, Ngawi, Genpol), in fluviis.
Sumatra (Palembang), in fluviis.
Longitudo 33 speciminum 129"' ad 315",

Aanm. Van glle soorten mijner verzameling is Svstomus (Barbodes) javanicus
Blkr het naaste verwant aan Systomus (Barbodes) gonionotus Blkr. Zij laat er
zich echter van onderkennen door hooger ligchaam , scherperen en betrekkelijk groo-
teren kop, spitseren snuit, hol profiel voor den nek en aanmerkelijk breeder oper-
kel (welks breedte bij Systomus (Barbodes) gonionotus 2 malen gaat in zijne
hoogte) enz. De verschillen vallen zeer in het oog bij vergelijking van voorwerpen
van beide soorten van gelijke grootte. Aan de andere zijde is de onderwerpelijke
soort verwant aan Systomus (Barbodes) bramoides, maar daarvan gemakkelijk te

onderkennen door de formule der aarsvinstralen en der overlangsche schubreijen bo-
ven de zijlijn.

330

Zij komt vooral veel voor in de rivier Tjitarum en wordt in hare deltatakken
soms bij groote hoeveelheden gevangen en van daar over zee naar Batavia ter markt

gebragt.

Systomus (Barbodes) koilometopon Blkr. — Spitskoppige Lalawak Atl.
Cypr. Tab. XXX fig. 1.

Syst. (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 3 circiter in ejus longitudine, latitudine 22/3
circiter in ejus altitudine; capite acutiusculo 5 ad 51/4; in longitudine corporis cum, 4 ad 4 fere in lon-
gitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 11/4, latitudine 14/3 circiter in ejus longi-
tudine; oculis diametro 3 et paulo in longitudine capitis, diametro 11/3 in capitis parte postoculari,
diametro 1°/5 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem externum tantum tegente, antice
quam postice latiore apertura subcirculari; rostro acutiusculo, convexo, oculo breviore, non ante
os promimente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea rostro-dorsali vertice
et nucha valde concava, dorso antice convexa; osse suborbitali anteriore pentagono, aeque alto
circiter ac longo, margine inferiore obliquo, marginibus anteriore et posteriore inferioribus convexis,
marginibus superioribus concaviusculis in angulum acutum sursum spectantem naribus approximatum
unitis, dimidio inferiore crista longitudinali oblique descendente percurso; osse suborbitali 2° elongato-
tetragono, antice quam postice vix altiore, plus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1° plus
duplo humiliore; maxilla superiore maxilla inferiore longiore, deorsum mediocriter protractili, vix
ante oculum desinente 32/5 ad 31/2 in longitudine capitis; rietu valde obliquo; cirris gracilibus, su-
pramaxillaribus rostralibus multo longioribus oculo duplo circiter brevioribus; maxilla inferiore
symphysi tubereulo obtuso parum conspicuo, inferne utroque ramo poris aliquot parum conspicuis
longitudinaliter seriatis; labiis gracilibus teretibus, transversim rugosis; operculo latitudine 2 circiter
in ejus altitudine, margine inferiore convexo; apertura branchiali sub praeoperculi parte posteriore
desinente; dentibus pharyngealibus uncinato-subcochleariformi-contusoriis 2.3.5./5.5.2, facie masti-
catoria plus minusve tuberculatis; osse scapulari trigono obtuse rotundato; dorso valde elevato
angulato, ventre convexo altiore; ventre ante pinnas ventrales plano lateribus angulato, post ven-
trales obtüse carinato; cauda altitudine 17/5 circiter in longitudine capitis; squamis dimidio libero et
dimidio basali e centro communi longitudinaliter vel radiatim striatis, 31 in linea laterali, 11 in
serie transversali absque ventralibus infimis quarum 6 (5!/2) supra lineam lateralem , 11 in serie
longitudinali occiput inter et pinnam dorsalem, ventralibus infimis longitudinaliter triseriatis serie
media iis B lateralibus non vel vix majoribus; linea laterali valde curvata infra lineam rostro-
caudalem descendente, singulis squamis tubulo simplice mediam squamam non attingente notata;
pinna dorsali vix post basin pinnarum ventralium incipiente, acuta, emarginata, altitudine 12/5
circiter in altitudine corporis, duplo circiter altiore quam basi longa, spina valde crassa postice
dentibus magnis armata cum parte ejus flexili capite sat multo longiore; pinnis pectoralibus ven-
tralibusque acutis, pectoralibus ventralibus paulo longioribus 51/4 ad 5!/3 in longitudine corporis
ventrales attingentibus wel subattingentibus, ventralibus analem non attingentibus; anali acuta,
emarginata, dorsali non multo minus duplo humiliore, multo minus duplo altiore quam basi longa ,
radio tertio gracili basi tantum osseo; pinna caudali basi tantum squamosa, profunde incisa, lobis
acutis 23/3 ad 4 fere in longitudine corporis; colore corpore superne viridi, inferne argenteo; iride
favescente vel rosea; pinnis flavescente- vel roseo-hyalinis.

B. 3, D, 4/8 vel 4/9. P. 1/15. V. 2/8. A. 3/6 vel 3/7. C. 7/17/7 vel 8/18/8 lat. brev. incl.

291

Sys. Barbus koilometopon Blkr, Descript. specier. pisc. Javan. nov., Nat, T. Ned. Ind. XIII p. 347.
Lalawak, Lawak Mal. Batav.

Hab Java (Batavia, Bekassi), in fluviis.

Longitudo 2 speciminum 153" et 164"".

Aanm. Onder de archipelagische soorten van Barbodes zijn er drie, welke met
elkander gemeen hebben, zes reijen schubben boven de zijlijn, zes of zeven ver-
deelde dralen in de aarsvin, voeldraden welke korter zijn dan het oog, 31 tot
33 schubben in de zijlijn, en de inplanting van den rugdoorn en weinig achter den
grond der buikvinnen. Deze soorten zijn de boven beschrevene Systomus (Barbo-
des) javanicus en voorts Systomus (Barbodes) koilometopon en Systomus (Barbodes)
gonionotus.

De onderwerpelijke is echter nog met voldoende scherpte van hare beide verwan-
ten te onderkennen; van Systomus (Barbodes) javanicus, «door haar aanmerkelijk
smaller operkel, lageren spitseren kopen holler profiel van den nek;—en van Sys-
tomus (Barbodes) gonionotus evenzeer door het holle profiel en veel spitseren en
lageren kop en bovendien door betrekkelijk aanmerkelijk hooger ligchaam.

De twee voorwerpen mijner verzameling zijn de eenige , welke mij tot nog toe
onder de oogen zijn gekomen.

Systomus (Barbodes) gonionotus Blkr. — Hoekruggige Lalawak. Atl.
Cypres Tab. ALI

Syst. (Barbod.) corpore oblongo compresso, altitudine 3!/2 ad 3!/, in ejus longitudine, latitudi-
ne 2/2 ad 2/4 in ejus altitudine; capite obtusiusculo 5l/2 ad Gl/3 in longitudine corporis cum, 4 ad
4*/; in longitudine corporis absque pinna caudali; altitudine capitis 1!/; ad 1'/s, latitudine 17/5 ad
1!2 circiter in ejus longitudine; oculis diametro 3 ad 31/2 in longitudine capitis, diametro 1!/3 ad 12/2
in capitis parte postoculari, diametro 11/4, ad 11/2 distantibus, membrana palpebrali iridis marginem
externum tezente antice quam postice latiore, apertura subcirculari; rostro obtuso valde convexo, oculo
breviore, non ante os prominente; naribus orbitae magis quam rostri apici approximatis; linea ros-
tro-dorsali rostrum inter et nucham junioribus rectiuscula; linea interoculari convexaignucha valde
convexa; osse suborbitali anteriore pentagono, aequealto circiter ac longo, margine inferiore obliquo,
raarginibus antériore et posteriore inferioribus convexis vel subtruncatis, marginibus superioribus
concaviusculis in angulum acutum sursum speetantem naribus approximatum unitis, dimidio infe-
riore crista longitudinali oblique descendente percurso; osse suborbitali 2° elongato-tetragono, an-
tice quam postice non multo altiore, plus duplo longiore quam alto, osse suborbitali 1° plus duplo
humiliore; maxilla superiore maxilla iuferiore longiore, deorsum mediocriter protractili, vi

Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Books

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

Full text of "Weber and de Beaufort"

See other formats